The Determination of Archival Records in the Provenance of Works of Art

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 7, 3 - 28, 30.06.2025

Gizem Telli , Hakan Anameriç

https://doi.org/10.59054/hed.1565795

Öz

This study addresses the connection between archiving, which has an interdisciplinary structure and is related to many scientific fields and application areas, and art in the context of documents. It includes suggestions and opinions on which documents can be used to determine the authenticity and provenance of an artwork and which documents should be kept. One of the most important contributions of the study to the literature is its systematic classification of documents that can be used in provenance research. Provenance can be defined as the history of ownership of an artwork from the moment it was created to the present day. The use of archival documents and records in determining the provenance of artworks represents a different area where the evidential value of this material is applied. The attribute of evidence attributed to archival documents can support the interpretation of concrete indicators related to the reliability of the artistic value of artworks and their potential to be collectible items. In this study, the sources that can be used in the provenance research of an artwork are primarily divided into three groups: archival records and documents, tools, equipment, and techniques, and publications and expert opinions. Within archival records and documents, letters, diaries, notebooks, markings found on the artwork itself, marks, stamps, labels, signatures, artist, [work] sales and exhibition catalogs, inventory records, photographs, inheritance records, donation agreements, newspaper clippings, insurance records, originality certificates, and restoration reports are discussed. In terms of tools, equipment, and techniques, topics such as graphology, microscopy, UV (ultraviolet) light, X-rays, and radiocarbon dating are mentioned. Finally, the study addresses the documents that artists, collectors, art galleries, and art centers should produce and/or preserve. It also explains the steps to be taken when conducting provenance research on an artwork

Anahtar Kelimeler

Provenance , artwork archives , artwork provenance , art research , document analysis

Arşiv Belgelerinin Sanat Eserlerinin Provenansındaki Belirleyiciliği

Öz

Bu çalışmada, disiplinler arası bir yapıya sahip ve birçok bilim dalı/uygulama alanı ile bağlantılı olan arşivciliğin, belge bağlamında sanat ile olan ilintisine değinilerek, bir sanat eserinin orijinalliğinin ve menşeinin belirlenmesinde hangi belgelerin kullanılabileceğini ve hangi belgelerin tutulması gerektiği ile ilgili öneri ve görüşlere yer verilmiştir. Çalışmanın, literatüre en önemli katkılarından biri, provenans araştırmalarında kullanılabilecek belgeleri sistematik bir şekilde sınıflandırmasıdır. Provenans, bir sanat eserinin oluşturulduğu andan günümüze kadarki mülkiyet tarihi olarak tanımlanabilir. Sanat eserlerinin provenansının belirlenmesinde arşiv belge ve kayıtlarının kullanılması, bu materyalin kanıt değerinin kullanıldığı farklı bir alanı ifade etmektedir. Arşiv belge ve kayıtlarına atfedilen delil olma niteliği, sanat eserlerinin sanatsal değerinin güvenilirliği ile koleksiyon nesnesi olabilme potansiyeline yönelik somut göstergelerin yorumlanmasına destek verebilmektedir. Bu çalışmada bir sanat eserinin provenans araştırmasında kullanılabilecek kaynaklar öncelikle 3 gruba ayrılmıştır. Bunlar; arşiv kayıt ve belgeleri ile belge bileşenleri, araç, ekipman ve teknikler, yayınlar ve uzman görüşleridir. Arşiv kayıt ve belgeleri ile belge bileşenlerinde, mektuplar, günlükler, defterler, eserin kendisinde, çerçeve ve tuvalinde bulunan işaretler, damgalar, etiketler, imza, sanatçı, [eser] satış ve sergi katalogları, envanter kayıtları, fotoğraflar, miras kayıtları, bağış sözleşmeleri, gazete kupürleri, sigorta kayıtları, orijinallik sertifikaları, restorasyon raporları açıklanmıştır. Araç, ekipman ve tekniklerde, grafolojiden, mikroskop, UV (morötesi) ışını ve X ışınından (röntgen) ve radyokarbon tarihlendirmeden bahsedilmiştir. Çalışmanın sonunda ise, sanatçıların, koleksiyonerlerin, sanat galerisi ve sanat merkezlerinin üretmesi ve/veya saklaması gereken belgelere değinilmiştir. Ayrıca bir sanat eserinin provenans araştırması yapılırken nasıl bir yol izlenebileceği, açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Provenans , sanat eseri arşivleri , sanat eseri provenansı , sanat araştırması , belge analizi

Kaynakça

• “7 important things to know about artist signatures”, (24.07.2017). https://www.christies.com/ features/7-things-to-know-about-artist-signatures-8365-1.aspx [Erişim tarih: 31.07.2024] “636: To Theo van Gogh. Arles, Thursday, 5 July 1888.” https://www.vangoghletters.org/vg/ letters/let636/letter.html#translation [Erişim tarihi: 15.09.2024]
• Abiuso, Yvett. M.: Antiquities and the Art Market: Forever Divided or Will Ancient Art Find Its Place in an Evolving Contemporary Art Market? (Yüksek Lisans Tezi), Sotheby’s Institute of Art - New York, 2022 https://www.proquest.com/dissertations-theses/antiquities-art-market-fore ver-divided-will/docview/2627562841/se-2 [Erişim tarihi: 31.07.2024]
• Arşiv Terimleri, haz. Fatih Rukancı, Hakan Anameriç ve Alparslan Başar, Ankara: Devlet Arşivleri Başkanlığı, 2023. Baltacıoğlu, İsmayıl Hakkı: “Grafoloji, Konusu, Metodu, Prensipler”, Ankara Üniversitesi Dil ve Ta rih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 1-2 (1954): s. 133-138. Barry. Avrich: Made You Look: A True Story About Fake Art [2020]. Netflix. https://www.netflix.com/ title/81406333 [Erişim tarihi: 16.08.2024]
• Berman, Amanda: “What is Provenance” (8.4.2022) https://www.getty.edu/news/provenance-ex plained-why-it-matters-who-owns-art/ [Erişim tarihi: 12.08.2024] Brown, Mark: “Newly Discovered Van Gogh Painting Kept in Norwegian Attic for Years”, The Guardian (09.09.2013). https://www.theguardian.com/artanddesign/2013/sep/09/van-gogh- painting-discovered [Erişim tarihi: 31.07.2024] Caraffa, Costanza: “Photographs as Documents/Photographs as Objects: Photo Archives, Art His tory and the Material Approach”, Collection and Curation, Vol. 37, Iss. 4 (2018), s. 146-150.
• “Catalogue of the loan exhibition at the Metropolitan Museum of Art, 128 West 14th Street”. https://libmma.contentdm.oclc.org/digital/collection/p15324coll10/id/1271/rec/2 [Erişim tarihi: 20.08.2024] “Fikret Muallâ Retrospektifi”. https://www.istanbulmodern.org/sergi/gecmis/fikret-mualla-ret rospektifi [Erişim tarihi: 10.01.2025]
• Findlay, Michael: “The Catalogue Raisonnè”, In The Expert versus the object: Judging Fakes and False Attributions in the Visual Arts, ed. Ronald D. Spencer. New York, NY: Oxford University Press, 2004.
• “Dolandırıcılık sanatı”, (12 Mart 2021). https://gazeteoksijen.com/turkiye/dolandiricilik-sana ti-16924 [Erişim tarihi: 10.01.2025]
• Ginsburgh, Victor, Anne-Sophie Radermecker, and Denni Tommasi: “The Effect of Experts’ Opinion on Prices of Art Works: The Case of Peter Brueghel the Younger”, Journal of Eco nomic Behavior & Organization, Iss. 159 (2019), s. 36-50.
• Gökcan, Hasan Tahsin: “Resmi Belgede Sahtecilik Suçu (TCK M. 204)”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt 3 (2009), s. 93-126.
• Gökmener, Ayşegül: Grafoloji ve Personel Seçimi. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
• Gürgen, Murat: “Oramiral Bülent Bostanoğlu Ünlü Barbaros Tablosunun Sırrını Çözdü”, Habertürk (5 Şubat 2017).
• Hajdas, Irka, Lucio Calcagnile, Mihaly Molnár, Tamás.Varga and Gianluca Quarta: “The Potential of Radiocarbon Analysis for the Detection of Art Forgeries”, Forensic Science International, Iss. 335 (2022), s. 1-6.
• Honigsbaum, Mark: “The Master Forger”. The Guardian. (8.12.2005) https://www.theguardian. com/artanddesign/2005/dec/08/art [Erişim tarihi: 31.07.2024]
• Klinger, Linda Susan, Julian Raby: “Barbarossa and Sinan: A Portrait of Two Ottoman Corsairs From The Collection of Paolo Giovio”, Arte Veneziana e Arte Islamica Provincia di Venezia, 1989, s. 47-59.
• Laborie, Aurore: “One Family’s Battle to be Reunited with Art Looted by the Nazis”, CNN Style, (2.11.2023). https://edition.cnn.com/style/gimpel-family-art-restitution-france-nazis/index. html [Erişim tarihi: 20.12.2023]
• Lewison, Jeremy: “The Early Prints of Ben Nicholson”, Print Quarterly, Vol. 2, Iss. 2 (1985), s. 105-124. Marmara, Nursu: Elyazısının Kişiye Ait Olup Olmadığını Belirleyen Grafik Göstergeler. (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994.
• McNeese, Tim: The Great Hispanic Heritage: Pablo Picasso, New York, NY: Chelsea House, 2006. “Mualla sergisinde bilirkişi tartışması”. Milliyet (1 Haziran 2005).
• Müze Ulusal Envanter Sistemi (MUES) Envanter Modülü Yaygınlaştırma Çalışmaları 1 No'lu Açıkla ma Kılavuzu, haz. Hakan Melih Aygün ve Nurdan Atalan Çayırezmez. https://zenodo.org/ re cords/6470834 [Erişim tarih: 11.05.2024] [Olivia Ghosh]: “What to Look for on the Back of a Painting: An Expert Guide”. (8.11.2022), https://www.christies.com/features/what-to-look-for-on-the-back-of-a-painting-12542-3. aspx?sc_lang=en [Erişim tarihi: 31.07.2024]
• “Provenance: A Forensic History of Art”. https://kam.illinois.edu/resource/provenance-foren sic-history-art [Erişim tarihi: 25.02.2024]
• Ragai, Jehane: “The Scientific Detection of Forgery in Paintings”, Proceedings of the American Phi losophical Society, Vol. 157, Iss. 2 (2013), s. 164-175.
• Richardson, John: A Life of Picasso Volume I 1881-1906, Toronto: Random House of Canada Limited, 2013.
• Rukancı, Fatih Hakan Anameriç ve Alparslan Başar: Arşiv ve Arşivcilik: Kuram, Strateji ve Uygulama lar, Ankara: Devlet Arşivleri Başkanlığı, 2021. Smiley, Meghan: Uneasy Provenances:Exhibiting, Collecting, and Dealing in the Nazi Era (Yüksek Lisans Tezi), Arizona State University, 2019 https://www.proquest.com/dissertations-theses/un easy-provenances-exhibiting-collecting-dealing/docview/2226619896/se-2 [Erişim tarihi: 31.07.2024] van Gogh, Vincent: Sunset at Montmajour [Resim]. Van Gogh Museum, Amsterdam, Hollanda. https://en.wikipedia.org/wiki/File:Sunset_at_Montmajour_1888_Van_Gogh.jpg [Erişim tarihi: 20.08.2024]
• Yavuz, Fatma. “Türk Resminin Portre Üstadı: Feyhaman Duran”. El Sanatları, 23 (2017), s. 52-59.