Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık Yükseköğretim Kurumlarının Amaç ve Yapı Boyutları Bakımından Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Sayı: 1, 144 - 155, 01.04.2019

Deniz Gülmez Mustafa Yavuz

Öz

Yükseköğretim alanı, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin rekabet kaynağı olarak görülmektedir. Yükseköğretim sistemleri öğrenci sayısının artması, küresel ve bilgiye dayalı ekonomik yeniliklerin ve araştırmanın öneminin artması, yükseköğretim kurumları arasındaki rekabet gibi gelişmelerden etkilenerek dönüşüm geçirmektedir. Bu değişimleri inceleme, yükseköğretim sistemini geliştirme ve kurumsal açıdan yönetim yapılarını gözden geçirmeye yol açmıştır. Buradan hareketle, dünyada yükseköğretim ile ilgili gelişmelere yön verdiği düşünülen iki ülke olan Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık ile Türkiye örneklemi üzerinde yükseköğretimin amaç ve yapı boyutları açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemi çerçevesinde fenomenolojik araştırma deseni benimsenmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt ve kartopu örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma grubu, 29 öğretim üyesini kapsamaktadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak ve katılımcılarla yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen temalar amaç ve yapı olmak üzere iki boyutta gruplandırılmıştır. Sonuç olarak, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık üniversitelerin belirgin amaçlarının ve vizyonlarının olduğu, bunun paylaşıldığı, öğrenci ve akademisyenlerin de bu konuda oldukça bilinçli olduğu ortaya çıkmıştır. Türkiye’de amaçların belirsiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık’da üniversitelerin bağlı olduğu Yükseköğretim Kurulu gibi bir üst kurum olmadığı, koordinasyon kurumlarının olduğu ve yapının profesyonel bir şekilde işlediği görülmektedir. Türkiye’de bürokrasinin fazla olduğu, üniversitelerin bir üst kuruma bağlı oldukları görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık’da yöneticiliğin istenmediği, Türkiye’de ise yöneticiliğin statü olarak görüldüğü ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı yükseköğretim, Fenomenolojik araştırma, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık

The Evaluation of Higher Education Institutions in Turkey, The United States and The United Kingdom Samples in terms of Aim and Structure

Öz

Higher education is seen as a source of competition for developed and developing countries. In this competitive environment, higher education has become increasingly popular in Turkey in recent times. Higher education systems are undergoing transformation by being influenced by developments such as the increasing number of students, increasing global and knowledge-based economic innovations and researches, and competition among higher education institutions. The review of these changes has led to reconsider the development of higher education system and management structures in terms of institutional aspects. Thus, it is aimed to evaluate the aim and structure dimensions of higher education in Turkey with the two countries that are thought to direct the developments related to higher education in the world. For this purpose, a phenomenological research design was conducted in the study. Criterion sampling and snowball sampling method is used to determine the participants. Study group involves 29 faculty members. The research data were collected through a semi-structural interview form and interviews were made a face to face. Descriptive and content analysis was used analysis of the data. Themes derived from the research were grouped into two dimensions, including aim and structure. As a result, it appears in the US, and UK universities had specific aims and visions, it is shared, and students and academics are quite conscious in this regard. It is seen that universities have uncertain aims in Turkey. It is observed that bureaucracy is high and universities subject to the upper structure in Turkey. In the UK and US administration is an undesirable position and it is seen as the statute in Turkey

Anahtar Kelimeler

Comparative higher education, Phenomenological research, United States, United Kingdom, Turkey

Kaynakça

• Agarwal, R. D. (1982). Organization and management. McGraw- Hill Education – Europe.
• Agasisti, T., & Johnes, G. (2015). Efficiency, costs, rankings and heterogeneity: The case of US higher education. Studies in Higher Education, 40(1), 60-82. doi:10.1080/03075079.2013. 818644
• Knott, J. H., & Payne, A. A. (2004). The impact of state governance structures on management and performance of public organizations: A study of higher education institutions. Journal of Policy Analysis and Management, 23(1), 13-30.
• Kolsaker, A. (2014). Relocating professionalism in an English uni- versity. Journal of Higher Education Policy and Management, 36(2), 129-142. doi:10.1080/1360080X.2013.861053
• Korkut, H. (2001). Sorgulanan yükseköğretim. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Köksal, K. (2007). Yükseköğretimde örgüt kültürü ve alan araştır- ması (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kuenssberg, S. (2011). The discourse of self-presentation in Scottish university mission statements. Quality in Higher Education, 17(3), 279-298. doi: 10.1080/13538322.2011.625205
• Kurt, T. (2015). Yükseköğretimin yönetiminde mütevelli heyetleri. SETA.
• Lester, S. (1999). An introduction to phenomenological research. Taunton UK: Stan Lester Developments. Retrieved from www.sld.demon.co.uk/resmethy.pdfLi, W., Roberts, J., Yan, Y., & Tan, H. (2016). Management of cultural differences under various forms of China–UK higher education strategic alliances. Studies in Higher Education, 41(4), 774-798. doi: 10.1080/03075079.2014.966664
• McClure, K. R. (2016). Building the innovative and entrepreneurial university: An institutional case study of administrative academic capitalism. The Journal of Higher Education, 87(4), 516-543. doi: 10.1080/00221546.2016.11777412
• O’Connell, C. (2015). An examination of global university rankings as a new mechanism influencing mission differentiation: The UK context. Tertiary Education and Management, 21(2), 111- 126. doi: 10.1080/13583883.2015.1017832
• Rhoades, G., & Slaughter, S. (2004). Academic capitalism in the new economy: Challenges and choices. American Academic, 1(1), 37-59.
• Rosovsky, H. (2011). Üniversite - Bir dekan anlatıyor. S. Ersoy (Çev.) (19. basım). Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Sporn, B. (2007). Governance and administration: Organizational and structural trends. In J. J. Forest, & Altbach (Eds.). International handbook of higher education (Vol. 1, pp. 141- 158). Dordrecht: Springer.
• The National Committee of Inquiry into Higher Education (NCIHE). (1997). Higher education in the learning society. London: Her Majesty’s Stationery Office.
• U. S. Department of Education (2016). Advancing diversity and inclusion in higher education. Washington, D. C.: Office of Planning, Evaluation and Policy Development and Office of the Under Secretary, Advancing Diversity and Inclusion in Higher Education.
• Waters, J. (2015). Phenomenological research guidelines. Retrieved student-resources/research-guidelines/Phenomenological- Research-Guidelines/Yavuz, M. (2012). Neden yükseköğretim reformu? Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2 (Özel sayı), 1-5.
• Yavuz, M. (2017). Batı medeniyetinde üniversite kurumunda yaşa- nan dönüşümü anlamak: Metodolojik bir okuma denemesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 211-220.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Kaplin, W. A. (1978). The law of higher education legal implications of administrative decision making. USA: Jossey-Bass Publishers.