TÜRKİYE’DEKİ REKLAMLARDA SELFİE KULLANIMI VE BEN KUŞAĞININ YANSIMALARI

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 157 - 173, 04.04.2019

Gülay Öztürk , Gözde Öymen

Öz

Son dönemlerde
gündemden düşmeyen bireyin kendi kendinin fotoğrafını çekme modası olarak
tanımlanan “selfie” (özçekim) nin modern kültür üzerindeki dönüşümsel etkisinin
iletişimden psikoloji ve dijital medya çalışmalarına kadar her alanda görülmesi
dikkat çekmektedir. Günümüz sosyal medyasıyla birebir etkileşim içerisinde olan
küresel ve ulusal markalar ise bu yeni trendi gerek pazarlama stratejilerine,
gerekse reklam iletişim çalışmalarına dahil etmeyi ihmal etmemektedir. Bu
noktada reklamların değer, inanç veya normları ve buna bağlı toplumsal yapıyı
yansıttığı düşünüldüğünde, “selfie” kullanımının reklamları ne şekilde
etkilediği sorusu gündeme gelmektedir. 
Türkiye özelinde selfie  ve reklam
etkileşimi konusunda literatürde çok fazla kaynağın olmadığı dikkate
alındığında, çalışmanın bu alandaki boşluğu dolduracağı öngörülmektedir. Buna
göre çalışmada reklamlarda giderek yaygınlık kazanan bir çekicilik öğesi olan
“selfie” kullanımı  incelenerek;  Hofstede’in kültürel boyutları temelinde
kollektivist bir toplum olarak tanımlanan Türkiye’de selfie kültürünün
reklamlar aracılığıyla “biz” kuşağından 
“ben” kuşağına geçişteki rolü,  Türkiye’deki
TV reklam örneklerinin Kraineva’nın (2014) üçlü ayrımı üzerinden
değerlendirilerek analiz edilmeye çalışılmıştır. Yapılan analiz sonucunda
temelinde  selfie kullanımının
reklamlarda çok farklı sektörler tarafından reklama ve markaya dikkat çekmek,
samimi bir dille hedef kitleye seslenmek, hatta Türkiye İş Bankası reklamında
olduğu gibi imaj yaratabilmek  için
kullanıldığı görülmüştür. Ağırlıkta birey ve grup  sunumlarının yapıldığı  ve “biz” ve “ben” söyleminin birlikte
kullanımının yer aldığı reklamlarda Türk toplumunun kollektivist yapısından
uzaklaşılmadığı; ancak marka vaadini sunumu sırasında vurgulanan öğelerin “Ben
Kuşağı’na” has özelliklerle uyum içerisinde olduğu dikkat çekmiştir.

Anahtar Kelimeler

Selfie , Reklam , Ben Kuşağı

Kaynakça

• Ahuvia, A.C. (2005), Beyond the extended self: loved objects and consumers’ identity narratives, Journal of Consumer Research, 32 ( 1), ss. 171-184.
• Antonios, J. (2014). 3 Personal Branding Lessons From Ellen Degeneres,. http://johnantonios.com/2014/03/03/3-personal-branding-lessons-from-ellen-degeneres-oscars-selfie/. Erişim Tarihi: 20.11.2016.
• Arıcak, T. (2015). Siber Alemin Avatar Çocukları. 1.Baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Arsel, Z. ve Bean, J. (2013), Taste regimes and market-mediated practice, Journal of Consumer Research, 39 ( 5), ss. 899-917.
• Astheimer, j., N.B., K., Schmidt, A. (2011). “MyFace: Portrait Photography on the Social Web” içinde Autenrıeth, Ulla p. & Neumann-Braun, K., , Nomos, Baden-Baden, 15-60.Bayhan,V. (2014). Milenyum veya (Y) Kuşağı Gençliğinin Sosyolojik Bağlamı. Gençlik Araştırmaları Dergisi. 2 (3).ss.8-25.
• Belk, R.W. (1988), Possessions and the extended self, Journal of Consumer Research, 15(2), ss. 139-168.
• Belk, R.W. (2013), Extended self in a digital world, Journal of Consumer Research, 40 (3),ss. 477-500.
• Döring, N., Reif,A. ve Poeshi, S. (2016). How gender-stereotypical are selfies? A content analysis and comparison with magazine adverts. Computers in Human Behavior. 55. , ss.955-962.
• Hackley, C., Hackley, R.A. ve Bassiouni, D.H. (2017). Implications of the Selfie for Marketing Management Practice in the Era of Celebrity. Marketing Intelligence and Planning. DOI 10.1108/MIP-07-2017-0124
• Iqani, M. ve Schroeder, J.E. (2016). #selfie: digital self portraits as commodity form and consumpion practice. Consumption Markets&Culture, 19:5, 405-415.
• Jenkins, H., Ford S., ve Green J. (2013) Spreadable Media: Creating Value and Meaning in a Networked Culture NYU press: New York.
• Kaytmaz, Y. (25 Aralık 2017). Türkiye’de erkekler selfie’yi daha çok seviyor. https://www.campaigntr.com/turkiyede-erkekler-selfieyi-daha-cok-seviyor/. Erişim tarihi:8.01.2019.
• Korwitts, K. (t.y.) .Selfie ad campaigns: why you may want to rethink your marketing strategy. https://www.surveymonkey.com/curiosity/selfie-ad-campaigns-why-you-may-want-to-rethink-your-marketing-strategy/. Erişim Tarihi: 10.01.2019.
• Kraineva, O. (2014). What The SelfieRevolution Means for Brands.A White Paper from the Marketing Arm / Fanscape. http://www.slideshare.net/Fanscape/selfie-revolution-white-paper Erişim Tarihi:20.11.2016.
• “Kuşak Nedir?”. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=KU%C5%9EAK. Erişim Tarihi:20.11.2016.
• Lim, W.M.(2016). Understanding the selfie phenomenon: current insights and future research directions, European Journal of Marketing, 50(9/10), ss.1773-1788, https://doi.org/10.1108/EJM-07-2015-0484.
• Oxford Dictionaries (2013), Oxford Dictionaries Word of the Year 2013, Oxford Dictionaries, https://blog.oxforddictionaries.com/2013/11/18/word-of-the-year-2013-winner/, Erişim Tarihi:10.01.2019
• Sabuncuoğlu, A. ve Gülay, G. (2016). Sosyal Medyada Görsel Paylaşımından Reklamcılığa: Instagram Reklamlarının Genç Kullanıcılar Üzerine Etkisine Dair Bir Araştırma. GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi.7 (15).,ss.107-131.Saka, F. (2016). Me Generation Türkiye sahnesinde (Ben kuşağı). http://www.kemalsayar.com/KatagoriDetay-Me-Generation--Turkiye-sahnesinde-(Benkusagi)-196.html., Erişim Tarihi: 20.11.2016.
• Schau, H.J. and Gilly, M.C. (2003), We are what we post? Self-presentation in personal web space, Journal of Consumer Research, 30 (3), ss. 385-404.
• Senft, T.M. ve Baym, N.K. (2015). What Does the Selfie Say? Investigating a Global Phenomenon. International Journal of Communication. 9., ss.1588-1606.
• Sirgy, J.M. (1982), Self-concept in consumer behavior: a critical review, Journal of Consumer Research, 9 ( 3), ss. 287-300.
• Sung, Y., Lee, J.A., Kim, E.& Choi, S.M. (2016). Why we post selfies: Understanding motivations for posting pictures of oneself. Personality and Individual Differences 97, 260-265.
• Taylor, S. E., Peplau, L. A., & Sears, D. O. (2003). Social psychology (11th). New Jersey: Pearson Education.
• Topçuoğlu, M. C. (2007): “İyi de Kim Bu Y’ler?”, Reklamcılar Derneği, http://www.rd.org.tr/ ayinsozu/AyinSozuAgustos.pdf
• Wickel, T.M. (2015). Narcissism and Social Networking Sites: The Act of Taking Selfies. The Elon Journal of Undergraduate Research in Communications. 6 (1). ss.5-11.
• Yang, Q. (2017), Selfie Usage in Marketing Between Companies and Consumers, Rochester Institute of Technology, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.