Günümüzdeki Bilimsel Yöntem Tartışmaları Işığında “Din Bilimleri” Kavramı

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 24, 5 - 28, 30.12.2013

Ferit Uslu

https://doi.org/10.14395/jdiv115

Cited By: 1

Öz

Dini bilgi ve bilimsel yöntem arasında bir zıtlık ya da en hafif tabirle bir uyumsuzluk olduğunu düşünenler, dini konulara bilimsel bir yaklaşımın söz konusu olamayacağını sıklıkla ileri sürül-mekte ve dini konuları bilimsel bir yaklaşımla inceleme çabalarını eleştirmektedir. Söz konusu itiraz ve eleştiriler, dini inançları rasyonel ve bilimsel görmeyen din karşıtı çevrelerden geldiği gibi, dindar düşünürler arasında da yaygın bir biçimde dile getirilmektedir. Öte yandan günümüzde, özellikle İlahiyat Fakültelerinin kürsülerinde “Din Bilimleri” ifadesinden sıkça bahsedildiğini duymaktayız. Bu noktada karşımıza çıkan en önemli felsefi sorun, ağırlıklı olarak değerler ve inanç alanına ait görünen dini konulara bilimsel bir yaklaşımın mümkün olup olamayacağıdır. Zikredilen bağlam çerçevesinde bu makale temelde şu iki soruya cevap aramaktadır: Birincisi: Dini konuları bilimsel bir yöntemle ele almak mümkün müdür? İkincisi: Dini konulara böyle bir yaklaşım gerekli ve istenen bir şey midir?

Anahtar Kelimeler

Din, bilimsel yöntem, sosyal bilimler, insani araştırmalar, din bilimleri.

The concept of “Religious Sciences” in the light of Contemporary Discussions on the Methodology of Science

Öz

Some philosophers think that there is a controversy or at least a disharmony between religious knowledge and the scientific method. People who think like this way usually maintain that religious subjects cannot be held by scientific methods. And they criticize the scientific approaches in religious studies. Such objections and criticisms can be both made by profound circles and religious thinkers. On the other hand, in the mean time, we heart frequently the term “religious sciences” from the members of theology faculties in Turkey. At this point, the main philosophical problem we have encountered is whether the scientific approach can be possible to religious subjects which are commonly accepted as belonging to area of values and beliefs. According to the mentioned context, this article seeks to answer the following questions: Firstly, is a scientific approach to religious subjects possible? Second; is it necessary and willing thing to take into consideration of religious subjects with a scientific approach?

Anahtar Kelimeler

Religion, scientific method, social sciences, humanities, religious sciences.

Kaynakça

• Arslan, Ahmet, “Bilgi, İman ve Kanıt”, Yeni Bir Geleceğe Açılırken İnsan ve Din Sempozyumu, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Adana, 08-09 Kasım 2001.
• Arts & Humanities Citation Index: http://scientific.thomsonreuters.com/mjl/scope/ sco- pe_ahci/#BI (erişim tarihi: 30.11.2013).
• Bilim ve Yaratılışçılık: Amerikan Bilimler Akademisinin Görüşü, (ed.) Bilim ve Yaratılışçılık Yürütme Komitesi, Türkçe basımı Tüba Yayınları, ts..
• Dahrendorf, Ralf, “Social Science”, The Social Science Encyclopedia, edit.: Adam Kuper ve Jessica Kuper, 2. Edition, Routledge, London-New York, 2005.
• Easton, David, “Theory And Behavioural Research”, in Conceptions Of Inquiry A Reader, (Ed.) Stuart Brown, John Fauvel and Ruth Finnegan, Routledge and The Open University Press, 1981.
• Gonzalez, Wenceslao J., “The Role Of Experiments In The Social Sciences: The Case Of Econo- mics”, General Philosophy of Science: Focal Issues, edit.: Theo A.F. Kuipers, Elsevier Publica- tion, 2007.
• Hansson, Sven Ove, “Science and Pseudo-Science”, (First published 3. Sep. 2008). Stanford Encyc- lopedia of Philosophy, Principal Editor: Edward N. Zalta, Stanford University, Stan- ford, 2008: http://plato.stanford.edu/entries/pseudo -science/ (erişim tarihi: 30.11.2013).
• Hempel, Carl G., “Explanation In Science And In History”, in in Conceptions Of Inquiry A Reader, edit.: Stuart Brown, John Fauvel and Ruth Finnegan, Routledge and The Open University Press, 1981.
• Kagan, Jerome, The Three Cultures: Natural Sciences, Social Sciences, and the Humanities in the 21st Century, Cambridge University Press, Cambridge- New York, 2009.
• Koertge, Noretta, “Philosophy of The Social Sciences”, The Philisophy of Science, An Encyclopedi, ed. Sahotra Sarkar and Jessica Pfeifer, Routledge, New York-London, 2006.
• Lakatos, Imre, “Science And Pseudo-Science”, in Conceptions Of Inquiry A Reader, (Ed.) Stuart Brown, John Fauvel and Ruth Finnegan, Routledge and The Open University Press, 1981.
• Lessnoff, Michael, “Minds And Social Science”, in in Conceptions Of Inquiry A Reader, edit. Stuart Brown, John Fauvel and Ruth Finnegan, Routledge and The Open University Press, 1981.
• MacMorris, Neville, The Natures of Science, Fairleigh Dickinson University Press, New York,1989.
• Mazlish, Bruce, The Uncertain Sciences, Yale University Press, New Haven-London, 1998.
• Mill, John Stuart, “That There Is, Or May Be, A Science Of Human Nature”, in Conceptions Of Inquiry A Reader, (Ed.) Stuart Brown, John Fauvel and Ruth Finnegan, Routledge and The Open University Press, 1981.
• Nickles, Thomas, “Demarcation, Problem Of”, An Encyclopedia of Philosophy of Science, (Ed.) Sahotra Sarkar and Jessica Pfeifer, Routledge, New York-London, 2006.
• Pines, S., Actes X Congrès Internationale d'histoire des Sciences, vol: I, Ithaca, 1962, as referenced in Sambursky, Shmuel (edit.), Physical Thought from the Presocratics to the Quantum Physicists, Pica Press, 1974.
• Ross, Dorothy, “Changing Contours Of The Social Science Disciplines”, in The Cambridge History Of Science, vol. 7, The Modern Social Sciences, edit.: Theodore M. Porter and Dorothy Ross, Cambridge University Press, 2008. “Scope Notes”, Social Science Citation Index: http://scientific.thomsonreuters.com/mjl/scope/scope_ssci/#BF (erişim tarihi: 30.11.2013).
• Snow, C. P. , İki Kültür, çev. Tuncay Birkan, Tübitak Yayınları, Ankara 2001.
• Sǿren Kierkegaard, Korku ve Titreme, Türkçe çev.: N. Ekrem Düzen, İstanbul, 1990.
• Storm, D. Anthony, Three Discources at the Communion on Friday, “A Primer on Kierkegaard Motifs”, D. http.//home.infostations.com/malex/sk/ primer.htm, last updated: 28 october 2001 (erişim Website tarihi: 30.11.2013). Storm’s on Kierkegaard: S. Kierkegaard’,
• “The Humanities”, Encyclopaedia Britannica, 15th edition, vol. 20, pp. 722-35.