LİBERALİZMİN DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 15 - 26, 23.03.2015

Nurhayat Çalışkan Akçetin Eyüp Akçetin

Öz

LİBERALİZMİN DÖNÜŞÜMÜ

Öz

Liberalizm, ortaçağdaki yapının özgürlüklere doğru dönüĢmesiyle birlikte, bireyin sosyal, siyasal ve ekonomik hayatını kısıtlayan, sınırlandıran ve bu alanlardaki özgürlüğünü yok eden her türlü olguya karĢı mücadeledir. Ortaçağdaki yapının dönüĢmesiyle birlikte evrensel Hıristiyan dünyası yerine ulusal devletler ortaya çıkmıĢtır. Böylece liberalizm kendisi için, üzerine oturacağı bir zemin bulmuĢtur. Tanrı‟nın yerini akıl, papanın yerini rasyonel birey, feodal iliĢkilerin yerini bir ülkenin uyrukluğu almıĢtır. Liberalizmin geliĢmesinde temelde iki eğilim
olduğunu görmekteyiz. Ġlki devleti anayasayla sınırlamayı öngören sınırlı devlet anlayıĢı ile serbest piyasaya önem veren Laissez Faire‟ci (iktisadi anlamda) ve negatif özgürlükçü, bireyci klasik liberalist anlayıĢtır. Ġkincisi ise bazı özgürlüklerin ancak devlet eliyle anlamlı hale getirilebileceğini öngören ve serbest piyasanın ortaya çıkardığı dengesizlikleri sosyal önlemlerle gidermeye çalıĢan ve devletin olumlu yöndeki müdahalelerini savunan pozitif özgürlükçü ve devlete önem veren sosyal liberalist anlayıĢtır. Bu çalıĢmada klasik liberalist anlayıĢ ile
sosyal liberalist anlayıĢın yanı sıra neo-liberalist anlayıĢ üzerinde de durulmuĢtur. Ayrıca temelde ekonomik hayatta olmak üzere toplumsal ve siyasal hayatta da yaĢanan sorunlar ve bunların sonucunda ortaya çıkan ihtiyaçlara göre bu üç görüĢün dönüĢümünden bahsedilmiĢtir. Dünyada yaĢanan 1929 krizi ve sonrasındaki geliĢmeler klasik liberalizmi dönüĢtürmüĢ ve ekonomiye devletin müdahalesi gerekli görülmüĢtür. 1970 ekonomik krizinde ise devletin müdahalesindeki aĢırılık nedeniyle neo-liberalizm adıyla esasta klasik liberalizme dönüĢ yaĢanmıĢtır.

Anahtar Kelimeler

Klasik Liberalizm, Sosyal Liberalizm, NeoLiberalizm, Özgürlük.

Kaynakça

• Apak, S. ve Aytaç, A. (2009). Küresel Krizler. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Crespigny, A. D. (1994). F. A. Hayek: "İlerleme İçin Özgürlük". K. R. Anthony de Crespigny (Dü.) içinde, Çağdaş Siyaset Felsefecileri (Çev. H.Türsan, s. 59- 60). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Çetin, H. (2002). "Liberalizmin Tarihsel Kökenleri". Cumhuriyet Üniversitesi
• İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 79-96. Dursun, İ. (2009). "Devletin Faaliyet Alanını Belirleyen Temel Özgürlükler:
• Negatif ve Pozitif Özgürlükler". Akademik İncelemeler Dergisi, 4(1). Elma, F. (2002). "Liberal Düşünce Geleneğinin Oluşumu ve John Locke".
• Jounal of Qafkaz University, 1(9), 1-8. George, S. (1999). "A Short History of Neoliberalism". Conference on
• Economic Sovereignty in a Globalising World Bangkok, 24-26 March 1999.
• Göze, A. (2000). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. İstanbul: Beta Yayınları. --------------(2005). Liberal, Marxiste, Faşist, Nasyonel Sosyalist ve Sosyal
• Devlet. İstanbul: Beta Yayınları. Hayek, F. A. (2004). Kölelik Yolu (3. b.). (Çev.Y. A. Turhan Feyzioğlu)
• Ankara: Liberte Yayınları. İnanç, H. ve Demiray, M. (2004, 12 01). "Siyasal Bir İdeoloji Olarak Neo
• Liberalizm". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(11), 163-184. Kahraman, H. B. (2004). "Leviathan Liberalizm Sularında Görüldü, Liberalizm
• Hobbescu Devlet Gizli İlişkisine Ussallık Bağlamında Foucaultgil Bir Yorum". Doğu Batı, İdeolojiler I (28), 99-127. Locke, J. (2005). "Uygar Yönetim Üzerine İkinci İnceleme‟den Seçme
• Parçalar". M. Tunçay (Dü.) içinde, Batı'da Siyasal Düşünceler Tarihi 2/ Yeni Çağ (Çev.M. Tunçay, s. 261-293). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Toku, N. (2003). John Locke ve Siyaset Felsefesi. Ankara: Liberte Yayınları.
• Weinsteın, M. A. (1994). "C. B. Macpherson: Demokrasi ve Liberalizmin
• Kökleri". Çağdaş Siyaset Felsefecileri (U. AYDIN, Çev., s. 252-253) içinde İstanbul: Remzi Kitapevi. Yılmaz, A. (2003). Çağdaş Siyasal Akımlar (2 b.). Ankara: Vadi Yayınları.
• Zelyut, S. (2010). Dört Adalı, Hobbes-Locke-Berkeley-Hume. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Crespigny, A. D. (1994). F. A. Hayek: "İlerleme İçin Özgürlük". K. R. Anthony de Crespigny (Dü.) içinde, Çağdaş Siyaset Felsefecileri (Çev. H.Türsan, s. 59- 60). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Çetin, H. (2002). "Liberalizmin Tarihsel Kökenleri". Cumhuriyet Üniversitesi
• İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 79-96. Dursun, İ. (2009). "Devletin Faaliyet Alanını Belirleyen Temel Özgürlükler:
• Negatif ve Pozitif Özgürlükler". Akademik İncelemeler Dergisi, 4(1). Elma, F. (2002). "Liberal Düşünce Geleneğinin Oluşumu ve John Locke".
• Jounal of Qafkaz University, 1(9), 1-8. George, S. (1999). "A Short History of Neoliberalism". Conference on
• Economic Sovereignty in a Globalising World Bangkok, 24-26 March 1999.
• Göze, A. (2000). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. İstanbul: Beta Yayınları. --------------(2005). Liberal, Marxiste, Faşist, Nasyonel Sosyalist ve Sosyal
• Devlet. İstanbul: Beta Yayınları. Hayek, F. A. (2004). Kölelik Yolu (3. b.). (Çev.Y. A. Turhan Feyzioğlu)
• Ankara: Liberte Yayınları. İnanç, H. ve Demiray, M. (2004, 12 01). "Siyasal Bir İdeoloji Olarak Neo
• Liberalizm". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(11), 163-184. Kahraman, H. B. (2004). "Leviathan Liberalizm Sularında Görüldü, Liberalizm
• Hobbescu Devlet Gizli İlişkisine Ussallık Bağlamında Foucaultgil Bir Yorum". Doğu Batı, İdeolojiler I (28), 99-127. Locke, J. (2005). "Uygar Yönetim Üzerine İkinci İnceleme‟den Seçme
• Parçalar". M. Tunçay (Dü.) içinde, Batı'da Siyasal Düşünceler Tarihi 2/ Yeni Çağ (Çev.M. Tunçay, s. 261-293). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Toku, N. (2003). John Locke ve Siyaset Felsefesi. Ankara: Liberte Yayınları.
• Weinsteın, M. A. (1994). "C. B. Macpherson: Demokrasi ve Liberalizmin
• Kökleri". Çağdaş Siyaset Felsefecileri (U. AYDIN, Çev., s. 252-253) içinde İstanbul: Remzi Kitapevi. Yılmaz, A. (2003). Çağdaş Siyasal Akımlar (2 b.). Ankara: Vadi Yayınları.
• Zelyut, S. (2010). Dört Adalı, Hobbes-Locke-Berkeley-Hume. Ankara: Doğu Batı Yayınları.