Sistematik Derlemeler ve Meta Analiz
7. Hemşirelerin Hasta Güvenliği Konusunda Farkındalıkları: Güçlü ve Zayıf YönleriHemşirelik ve sağlık bilimlerindeki güncel gelişmeleri aktarmak, araştırmaya dayalı bilgi birikimi, klinik deneyim ve uygulamaların paylaşılmasını sağlamak ve yeni araştırma alanlarının yaratılmasına aracılık etmektir. Ayrıca, küresel anlamda sağlıkla ilgili konuların iyileştirilmesi, toplum sağlığın korunması ve geliştirilmesi ve hemşirelik mesleğinin güçlenmesini amaçlamaktadır.
Hemşirelik ve sağlık bakımının tüm alanlarındaki araştırmaları içermektedir. Derginin hedef kitlesi, koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici hizmetlerde çalışan hemşireleri, öğretim üyelerini, uzmanları, araştırma görevlilerini, hemşirelik öğrencilerini, diğer disiplinlerde çalışan, ortak konulara ve disiplinlerarası işbirliğine ilgi duyan araştırmacıları kapsamaktadır.
Dergi Hakkında
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’nin resmi yayın organıdır. Dergi bağımsız, önyargısız ve çift-kör hakemlik ilkelerine uygun olarak Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapan uluslararası, süreli ve açık erişimli bir yayın olarak yılda üç kez yayımlanır. Dergide yayınlanan makaleler http://www.hacettepehemsirelikdergisi.org adresi üzerinden ücretsiz olarak araştırmacıların ve okuyucuların erişimine açıktır.
Derginin hedef kitlesi hemşireler, hemşire eğiticiler, hemşire araştırmacılar, hemşirelik öğrencileri, sağlık alanında karar vericiler ve sağlık ekibinin diğer üyeleridir. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi hemşirelik bilimi, uygulamaları, eğitimi ve yönetimi alanında özgün araştırma, olgu sunumu, derleme, çeviri, editöryel yorum ve editöre mektup türü makaleleri yayınlamaktadır.
Makale Kabulü
Dergiye makale gönderimi dergipark sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bu sistem dışında gönderilen makaleler değerlendirmeye alınmamaktadır. Yayınlar; derginin amacı ile etik ve bilimsel ilkelere uygunluk, doğruluk, güncellik ve hedef okuyucu kitlesi tarafından kullanılabilirliği açısından incelenmektedir.
Dergiye gönderilen makalelerin daha önce başka bir elektronik ya da basılı ortamda sunulmamış ya da yayınlanmamış olması gerekmektedir. Toplantılarda sunulan makaleler için, organizasyonun tam adı, tarihi, şehri ve ülkesi belirtilmelidir. Makalelerin, yasalara ve etik kurallara uygunluğu ve bilgilerin doğruluğu yazarların sorumluluğundadır. Makalelerde kullanılan metin, tablo, şekil, resim ve her türlü içeriğin ulusal ve uluslararası telif haklarına konu olabilecek mali ve hukuki sorumluluğu yazarlara aittir. Yayımlanan makaleler için yazarlara herhangi bir ücret ödenmez.
Makale gönderme sürecinde tüm yazarların ORCID numaralarını belirtmeleri gerekmektedir. ORCID hesabı ücretsiz olup “https://orcid.org/register“ adresinden hesap oluşturulabilir. Makalelerin değerlendirilmeye alınabilmesi için etik kurul onay belgesinin sisteme yüklenmesi gerekmektedir.
Yayın Hakkı Devir Formu
Yazarlar, makalelerin değerlendirmesinden başlayarak, ulusal ve uluslararası yasalar çerçevesindeki her türlü telif haklarını dergiye devrederler. Bunun için tüm yazarlar tarafından imzalanan Yayın Hakkı Devir Formunun makalelerin sisteme girilmesi aşamasında sisteme yüklenmesi gerekmektedir (https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/26220).
Yazarlık Katkısı
Makalede yazar olarak belirtilen her kişi International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) tarafından önerilen yazarlık kriterlerini karşılamalıdır (www.icmje.org). Dergi etik kuralları ayrıntılı olarak yayın politikaları bölümünde yer almaktadır.
Çıkar Çatışmalar
Araştırmalara yapılan her türlü yardım ve diğer desteklerin alındığı kişi ve kuruluşlar yayın kuruluna beyan edilmeli ve çıkar çatışmasıyla ilgili durumları açıklamak amacıyla ICMJE Potansiyel Çıkar Çatışmaları Bildirim Formu doldurulmalı ve sisteme yüklenmelidir (https://icmje.org/disclosure-of-interest/).
Makalenin Hazırlanması
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi makale yazım kurallarının oluşturulmasında ve makale formatının belirlenmesinde ICMJE tarafından hazırlanan ICMJE-Recommendations for the Conduct, Reporting, Editing and Publication of Scholarly Work in Medical Journals (updated in May 2022 - https://www.icmje.org/icmje-recommendations.pdf) kuralları benimsenmiştir.
Dergiye gönderilen çalışmalar türlerine göre aşağıda yer alan kılavuzlarla uyumlu olmalıdır.
• Randomize kontrollü çalışmalar CONSORT (https://www.equator-network.org/reporting-guidelines/consort/)
• Gözlemsel çalışmalar STROBE (http://www.equator-network.org/reporting-guidelines/strobe/)
• Tanısal değerli çalışmalar STARD (http://www.equator-network.org/reporting-guidelines/stard/)
• Sistematik derleme ve meta-analizler PRISMA (http://www.equator-network.org/reporting-guidelines/prisma/)
• Nitel çalışmalar COREQ (http://www.equator-network.org/reporting-guidelines/coreq)
• Randomize olmayan ve halk sağlığıyla ilgili çalışmalar TREND (https://www.cdc.gov/trendstatement/pdf/trendstatement_TREND_Checklist.pdf)
Başlık Sayfası
Her makale türünde başlık sayfası online sisteme ayrı bir Microsoft Word dosyası olarak yüklenmeli ve örnek metinde yer alan bilgileri içermelidir (https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/26218, https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/26219).
Makalelerin Türkçe-İngilizce adı
Türkçe-İngilizce kısa başlığı (kelimeler arasındaki boşluklar ile beraber en fazla 40 karakter)
En son akademik dereceleriyle, tüm yazarların adı-soyadı, çalıştıkları kurum, bölüm, şehir ve ülke bilgileri, telefon, e-mail ve ORCİD bilgileri
Sorumlu yazar ve iletişim bilgileri
Çıkar Çatışması Beyanı
Kurumsal ve Finansal Destek Beyanı
Yazar Katkıları, Etik Kurul İzni (Kurul adı, tarih ve sayı no)
Teşekkür
Yazar künyelerinin yazımında kısaltma kullanmayınız. E-mail adreslerini “altı çizili” olmadan veriniz.
Aşağıda örnekte yer alan bilgilerin İngilizce ve Türkçe olarak (etik kurul onayı: kurul adı, sayı no ve tarih bilgileri, çıkar çatışması, finansal destek bilgisi, yazar katkıları ve teşekkür) makalenin başlık sayfasında yer verilmelidir. Ana makale metnine eklenmemelidir.
Etik Kurul Onayı: Hacettepe Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan alınmıştır (Karar No: GO17/907-16, Karar Tarihi: 17.05.2019).
Çıkar Çatışması: Bildirilmemiştir.
Finansal Destek: Yoktur.
Katılımcı Onamı: Çocuklar ve/veya ebeveynlerinden bilgilendirilmiş onam alınmıştır.
Yazar katkıları:
Araştırma dizaynı: HP, HK, GSB
Veri Toplama: HK, GSB, HP
Veri Analizi: HP
Makale Yazımı: HP, HK
Teşekkür: Yazarlar araştırmaya katılmayı kabul eden tüm ebeveyn ve çocuklara teşekkürlerini sunar.
Ethics Committee Approval: Approval was obtained from Non-interventional Clinical Research Ethics Committee of Hacettepe University (Decision number: GO17/907-16).
Confict of Interest: Not reported.
Funding: None.
Exhibitor Consent: Informed consent was obtained from children and/or their parents.
Author contributions:
Study design: HP, HK, GSB
Data collection: HK, GSB, HP
Data analysis: HP
Drafting manuscript: HP, HK
Acknowledgement: We would like to thank all children and their parents who approved to participate to the study.
ÖZ/ ABSTRACT
Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanmalı ve 150-200 kelimeden oluşmalıdır.
Araştırma, sistematik derleme ve meta-analiz makalelerinde öz (abstract); amaç (aim), gereç ve yöntem (material and methods), bulgular (results) ve sonuç (conclusion) bölümlerini içermeli
Geleneksel derleme ve olgu sunum makalelelrinde yapılandırılmamış/bölümsüz olarak hazırlanmalıdır.
Editöre mektup niteliğindeki makalelerde öz bölümü yer almamalıdır.
Anahtar kelimeler/Keywords
Türkçe ve İngilizce özlerin sonunda en az 3, en fazla 5 anahtar kelime, Türkçe-İngilizce olarak yazılmalıdır. Türkçe anahtar kelimeler "Türkiye Bilim Terimleri" (http://www.bilimterimleri.com), İngilizce anahtar kelimeler ise "Medical Subject Headings (MeSH)" (www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html)'e uygun olarak verilmelidir. Anahtar kelimeler her iki dilin alfabetik sıralamasına uygun olarak verilmelidir.
ANA MAKALE METNİ
Aşağıda dergiye kabul edilen yazı türlerine göre yapılanma başlıkları yer almaktadır.
1. Araştırma;
Bilimsel araştırma sürecini tamamlamış, raporlandırılmış çalışmalardır. Araştırma makaleleri öz, şekiller, tablolar ve kaynaklar dahil olmak üzere en fazla 5000 kelime olmalıdır. Bu makaleler aşağıda verildiği gibi yapılandırılmalıdır;
GİRİŞ
Araştırmanın Amacı/Hipotezleri/Araştırma Soruları
GEREÇ ve YÖNTEM
Araştırmanın Türü
Araştırma Evren ve Örneklemi
Dahil edilme ve dışlanma kriterleri (gerekliyse)
Veri Toplama Araçları (Ölçüm araçlarının başlıkları italik formatta ve cümle yapısında yazılmalıdır.)
Veri Toplama Araçlarının Uygulanması (Araştırmanın uygulaması bu bölümde aktarılmalıdır.)
Verilerin Analizi
Araştırmanın Etik Boyutu
Araştırmanın Sınırlılıkları
BULGULAR
TARTIŞMA
SONUÇ ve ÖNERİLER
KAYNAKLAR
2. Sistematik Derleme ve Meta-analiz;
GİRİŞ
Araştırmanın Amacı/Hipotezleri/Araştırma Soruları
GEREÇ ve YÖNTEM
Araştırmanın Türü
Araştırmanın Etik Boyutu
Araştırmanın Sınırlılıkları
Dahil Edilme ve Dışlanma Kriterleri
Tarama Stratejisi
Çalışmaların Seçimi
Kalite Değerlendirme
Yanlılık Riski Değerlendirilmesi
Verilerin Analizi
BULGULAR
TARTIŞMA
SONUÇ ve ÖNERİLER
KAYNAKLAR
3. Geleneksel Derleme;
Hemşirelik alanında güncel ve gereksinime yönelik konularda, ulusal ve uluslararası literatür kullanılarak konu ile ilgili tartışmaların ve yazar/yazarların görüşlerinin ortaya konduğu çalışmalardır. En fazla 3000 kelime olmalıdır. Derleme makaleler aşağıda verildiği gibi yapılandırılmalıdır.
GİRİŞ
Amaç
Konu ile ilgili diğer başlıklar
SONUÇ ve ÖNERİLER
KAYNAKLAR
4. Olgu sunumu;
Alanda önemli klinik deneyimleri içeren olguların yer aldığı çalışmalardır. En fazla 2000 kelime olmalıdır. Olgu sunumları aşağıda verildiği gibi yapılandırılmalıdır;
GİRİŞ
Amaç
OLGU SUNUMU
TARTIŞMA
KAYNAKLAR
5. Editöre mektup;
Dergide yayımlanan makaleler ile ilgili görüş, katkı, soruları içeren, başlık ve öz bölümleri bulunmayan makalelerdir. En fazla 500 kelime olmalıdır. Editöre mektup yazılarında atıfta bulunulan makalenin adı, yayınlandığı sayı ve tarih belirtilmeli, mektubu yazan kişinin isim, kurum ve adres bilgileri verilmelidir.
Kısaltmalar
Makale başlığı ve öz bölümünde kısaltma kullanılmamalıdır. Kısaltmalar ana metinde ilk kullanımda tanımlanmalı, kısaltma tanımın ardından parantez içerisinde verilmelidir.
Genel Yazım Kuralları
• Metin, çift satır aralığında, satır öncesi ve sonrası 0 (sıfır)nk boşluk olacak şekilde, 12 punto ve Times New Roman karakterinde iki yana yaslı olarak yazılmalıdır.
• Yazı A4 boyutunda sayfaya her kenardan 2,5 cm boşluk kalacak şekilde yerleştirilmelidir.
• Cümle sonunda noktadan önce boşluk bırakılmamalı ve noktadan sonra bir boşluk bırakarak cümleye başlanmalıdır.
• Virgülden önce boşluk bırakılmamalı ve cümle içinde kelimeler arasında tek vuruş boşluk bırakılmalıdır.
• Ondalıklı sayılar ayrılırken virgül değil, nokta kullanılmalıdır. % işareti ile rakamlar arasında boşluk bırakılmadan yazılmalıdır. Yüzde işareti Türkçe makalelerde rakamın Önünde, İngilizce makalelerde rakamdan sonra yazılmalıdır. Örneğin, Türkçe için; %38.5, İngilizce için; 38.5%
• ( ), “ ” ve / işareti kullanılan yerlerde cümle/kelime öncesi ve sonrası boşluk bırakılmadan yazılmalıdır.
• Yazılarda alt çizgi kullanılmamalıdır. Vurgulanmak istenen sözcükler italik veya koyu yazılabilir.
• Bütün başlıklar numaralandırılmadan yazılmalıdır.
• Bütün başlıklardan sonra ilk paragraf ve izleyen paragraflar sola yaslanmış olmalı ve yazılar iki yana yaslanmış olmalıdır.
• Makalelerde dipnot kullanılmamalı, açıklamalar metin içinde verilmelidir.
• Makale ana başlığı 12 punto koyu renk (bold), Her kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde yazılmalıdır.
• Makale ana metninde ana başlıklar (ÖZ/ABSTRACT, GİRİŞ/INTRODUCTION, GEREÇ ve YÖNTEM/ MATERIAL and METHODS, BULGULAR/RESULTS, TARTIŞMA/DISCUSSION, SONUÇ ve ÖNERİLER/CONCLUSION) büyük, bold ve sola yaslanmış olarak yazılmalıdır.
• 2. başlıklar, bütün kelimelerin ilk harfleri büyük diğer harfler küçük, bold ve sola yaslamış olmalıdır.
• 3. başlıklar, tümce yapısında, italik ve sola yaslanmış olmalıdır.
• Değerlendirmenin tarafsızca yapılabilmesi için metin bölümünde yazarların kimliğine ve kurumlarına ilişkin hiçbir bilgi bulunmamalıdır.
• Makalelerde Türk Dil Kurumu'nun yazım kılavuzu örnek alınmalı, yabancı sözcükler yerine olabildiğince Türkçe sözcükler kullanılmalıdır.
Tablolar ve Şekiller
• Ana makale metninde kaynaklardan sonra yer verilmelidir.
• Tablo başlıkları, tablonun üsütünde12 punto, bold ve her kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde yazılmalıdır.
• Tablo içerikleri 10 punto, çift satır aralığında yazılmalıdır.
• Şekil başlıkları, şeklin altında 12 punto, bold ve her kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde yazılmalıdır.
Tablolar ve şekiller ana metin içerisindeki geçiş sıralarına uygun olarak numaralandırılmalıdır
Tablo içerisinde geçen kısaltmaların açılımları tablo altına tanımlanmalıdır.
Tablolar Microsoft Office Word dosyası içinde kolay okunabilir şekilde düzenlenmelidir.
Tablolarda sunulan veriler ana metinde sunulan verilerin tekrarı olmamalı; ana metindeki verileri destekleyici nitelikte olmalılardır.
Makalelerde en fazla 5 (beş) adet tablo verilmelidir.
Ana metin içerisinde yerleştirilmesi istenen yerlere belirtilmelidir (Örn: “(Tablo 1 ekleyiniz)” vb.).
• Metinde yer alan şekil, grafik ve fotoğrafların eni 11 cm, boyu 8 cm'yi aşmamalıdır.
Etik Kurallar
Çalışmada “Hayvan” öğesi kullanılmış¸ ise yazarlar, makalenin GEREÇ ve YÖNTEM bölümünde Guide for the Care and Use of Laboratory Animals (https://nap.nationalacademies.org/catalog/5140/guide-for-the-care-and-use-of-laboratory-animals) prensipleri doğrultusunda çalışmalarında hayvan haklarını koruduklarını ve kurumlarının etik kurullarından onay aldıklarını belirtmek zorundadır
Dergi, “İnsan” öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygunluk (http://www.wma.net/en/30publications/10policies/b3/ index.html) ilkesini kabul eder. Yazarlar, makalenin GEREÇ ve YÖNTEM bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş onam formu” (informed consent) aldıklarını belirtmek zorundadır. Tüm makalelerde “Araştırma ve Yayın Etiğine” uyulduğuna dair bir ifadeye yer verilmelidir.
Olgu sunumlarında da benzer şekilde hastalardan “Bilgilendirilmis¸ onam formu” (informed consent) alınmalıdır. Bu bilgi, yazar tarafından olgunun sunumu kısmında belirtilmelidir.
Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
Çift kör hakem değerlendirmesi için metin içerisinde etik kurul onayı ile ilgili bilgilere (Kurul ismi, karar tarihi, no vb.) yer vermeyiniz. “Araştırmanın Etik Boyutu (Ethical Consideration ya da Ethical Approvel)” bölümünde alınan etik kurul onayını genel olarak ifade ediniz.
Örnek: “Araştırmanın yürütülmesi için bir üniversitenin girişimsel olmayan klinik araştırmalar etik kurulundan etik kurul onayı alınmıştır.” gibi.
Kaynaklar
• Kaynakların yazımında Vancouver stili kullanılmalıdır. https://library.vcc.ca/media/vcc-library/content-assets/documents/VancouverStyleGuide_ACM_2018.pdf
Kaynaklar metin içindeki geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır.
• Metin içi kaynak numaraları üst imge olarak, parantez olmaksızın noktalama işaretinin önüne yazınız.
• Metin-kaynak numarası-noktalama işareti arasında boşluk bırakmayınız.
• Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasına virgül konulmalıdır.
• Arka arkaya ikiden fazla kaynak kullanımında ilk ve son kaynak numaraları belirtilmeli ve araya "tire" işareti konulmalıdır (örneğin 2-6).
• Metin içinde yazar adı ve kaynak ile cümle başladı ise kaynak numarasını yılın kapama parantezinin üstüne yazınız. (Örneğin; Atherton (2008)1 ........)
• Metin sonu kaynakçada web adreslerini “altılı çizili” olmadan veriniz.
• Yalnızca yayınlanmış ya da yayınlanmak üzere kabul edilmiş ve güncel çalışmalar kullanılmalıdır.
• Kaynak seçiminde son 10 yıl içerisinde yayınlanmış yayınlara öncelik verilmesi gönderilen makalelerin değerlendirilme sürecinde yayın kurulu tarafından olumlu karşılanmaktadır.
• Ulaşılması mümkün olmayan ve veri tabanlarında indekslenmeyen kaynaklar kullanılmamalıdır.
• Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasına virgül konulmalıdır. Arka arkaya ikiden fazla kaynak kullanımında ilk ve son kaynak numaraları belirtilmeli ve araya "tire" işareti konulmalıdır (örneğin 2-6). Kaynak numaraları üst simge şeklinde belirtilmelidir.
• Altı ya da daha az yazarlı kaynaklarda tüm isimler yazılmalı, yazar sayısı altıyı aştığında ise, ilk altı yazarın adı, arkasından Türkçe kaynaklarda “ve ark.”, İngilizce kaynaklarda “et al.” ifadesi eklenmelidir.
• Yazım dili İngilizce olan makale kaynaklarında, Türkçe kaynakların İngilizce çevirileri parantez içinde verilmelidir.
• Kaynakların yazım şekli ve noktalamalar aşağıdaki örneklere uygun olmalıdır.
Bilimsel Dergi Makalesi
Yazar A (Soy isim İsmin başharfi), Yazar B, Yazar C, Yazar ç, Yazar D, Yazar E ve ark. (ilk altı yazarın ismi yazılır, daha fazla isimli makalelerde altı yazardan sonra ve arkadaşları ifadesi kullanılır) Makale Adı. Dergi adı (varsa kısaltması; dergi isimlerinin kısaltması ya Medline, CAplus Core Journal Coverage list ya da Pubmed Journals Database’den bulunabilir). Yayın yılı; cilt(sayı): sayfa numaraları.
Örnek:
Huth EJ. Guidelines on authorship of medical papers. Ann Intern Med. 1986;104(2):269- 74.
Baskı aşamasında olan yabancı dilde bir makale
Yazar A, Yazar B, Yazar C, Yazar ç, Yazar D, Yazar E, ve ark. Makale Adı. Dergi adı. Baskıda Yayın yılı. doi numarası (varsa).
Örnek:
Cascio A, Mezzatesta ML, Odierna A, Di Bernardo F, Barberi G, Laria C, et al. Extended- spectrum beta-lactamase-producing and carbapenemase-producing Enterobacter cloacae ventriculitis successfully treated with intraventricular colistin. Int J Infect Dis. (in press). 2014. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijid.2013.11.012
Kitap
Yazar A, Yazar B, Yazar C, Yazar ç, Yazar D, Yazar E ve ark. Kitap adı. Baskı sayısı (1.’den sonrakiler için). Yayın yeri: Yayınevi; Yayın Yılı.
Kitap İçinde Yayın (Bölüm ya da Makale)
Editörlü bir kitap içindeki bir bölüm
Yazar A, Yazar B. Bölüm adı. Editör A, Editör(ler). Kitap adı. Baskı sayısı (1.’den sonrakiler için). Yayın yeri: Yayınevi; Yayın Yılı.
Örnek:
Blaxter M. Social class and health inequalities. Carter C, Peel J, editors. Equalities and inequalities in health. London: Academic Press; 1976.
Editörsüz bir kitap içindeki bir bölüm
Yazar A, Yazar B. Kitap adı. Baskı sayısı (1.’den sonrakiler için). Yayın yeri: Yayınevi; Yayın Yılı. Bölüm numarası, Bölüm adı; s.sayfa numaraları.
örnek:
Speroff L, Fritz MA. Clinical gynaecologic endocrinology and infertility. 7th ed. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins; 2005. Chapter 29, Endometriosis; p.1103-33.
Bildiri – Yayımlanmış
Yazar A. Bildiri Adı. Editör A, Editör(ler). Toplantı adı; Toplantı Tarihi; Toplantı Yeri. Yayın Yeri: Yayınevi; Yayın Yılı. s. Sayfa numarası.
Örnek
Uçak N. Sosyal Bilimlerde Bilginin üretimi, Erişimi ve Kullanımı. Horata O, Editör. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayınlar ve Bilgi Teknolojileri Sempozyumu; 2 Nisan 2005; Ankara. An- kara; Yeni Avrasya; 2005. s.92–103.
Bildiri – Yayımlanmamış
Konuşmacı A. Bildiri Adı [Bildiri]. Toplantı Adı; Toplantı tarihi; Toplantı Yeri.
Örnek:
Tonta Y. Bilgi Yönetiminde Son Gelişmeler, İşbirliği ve Açık Erişim [Bildiri]. Akademik Bilişim; 06 şubat 2006; Gaziantep, Türkiye.
Poster
Yazar A. Posterin Adı [Poster]. Toplantı Adı; Toplantı tarihi; Toplantı Yeri
Örnek:
Önal İ. Historical perspectives on school librarianship [Poster]. 68th IFLA General Conference and Council; August 2002; Glasgow, Scotland.
Patent
Buluş Yapan Adı. Buluş Adı, ülke Patent No. Yayın Yeri; Yayınevi, Yayın Yılı.
Örnek:
Kavur KH. Heart flowerpot, U.S. Patent No. D518,755. Washington, DC: U.S; Patent and Trade- mark Office; 2006.
Tez
Yazar A. Tez Adı [Yüksek lisans/Doktora/Sanatta yeterlik tezi]. Yer: üniversite Adı; Yayın Yılı.
Örnek:
Özbaş ZY. Acıdophilus’lu Yoğurt üretim Teknikleri [Doktora tezi]. Ankara: Hacettepe üniversitesi; 1991.
Kay JG. Intracellular cytokine trafficking and phagocytosis in macrophages [PhD thesis]. St Lucia, Qld: University of Queensland; 2007.
Web adresi
Yazar, A. (varsa), Konu başlığı [Internet]. Yayın yılı [Erişim Tarihi]. Erişim adresi:
Örnek:
Atherton, J. Behaviour modification [Internet]. 2008 [Erişim Tarihi 10 Nisan 2010]. Erişim adresi: http://www.learningandteaching.info/learning/behaviour_mod.htm
Queensland Health. Pandemic (H1N1) 2009 (Human Swine Influenza) [Internet]. 2010 [Erişim Tarihi 7 Nisan 2010]. Erişim adresi: http://www.health.qld.gov.au/swineflu/
İnternetteki adresler zaman içerisinde değişebildiği için, kaynaklar yazılırken erişim tarihi ve adresinin verilmesi zorunludur.
Rapor
Yazar, A ya da Kuruluş adı (varsa). Rapor Adı, Yayın Yeri: Yayınlayan/Hazırlatan Kuruluş; Basım yılı. Sayfa Sayısı (varsa). Rapor Numarası (varsa).
Örnek:
Australia. Parliament. Senate. Select Committee on Climate Policy. Climate policy report. Canberra: The Senate; 2009.
Değerlendirme aşamasındaki makalelerin güncel durumuna ve dergiyle ilgili diğer bilgilere http://hacettepehemsirelikdergisi.org adresinden ulaşılabilir. Ayrıca her türlü konuda aşağıdaki iletişim bilgileri kullanılarak dergiyle bağlantı kurulabilir.
* Yazım kuralları Eylül 2022 tarihinde güncellenmiştir.
A) AÇIK ERİŞİM POLİTİKASI
Dergide açık erişim politikası uygulanmaktadır. Açık erişim politikası Budapest Open Access Initiative (BOAI) http://www.budapestopenaccessinitiative.org/ kuralları esas alınarak uygulanmaktadır.
Açık Erişim, “[hakem değerlendirmesinden geçmiş bilimsel literatürün], İnternet aracılığıyla; finansal, yasal ve teknik engeller olmaksızın, serbestçe erişilebilir, okunabilir, indirilebilir, kopyalanabilir, dağıtılabilir, basılabilir, taranabilir, tam metinlere bağlantı verilebilir, dizinlenebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir olması”dır.
İzinler
Ticari amaçlarla CC-BY-NC-ND lisansı altında yayınlanan herhangi bir kullanım (satış vb.) telif hakkı sahibi ve yazar haklarının korunması için izin gereklidir. Yayınlanan herhangi bir materyalde şekil veya tabloların yeniden yayımlanması ve çoğaltılması, kaynağın başlık ve makalelerin yazarları ile doğru alıntılanmasıyla yapılmalıdır.
Bu lisans, kullanan kişilere orijinal eserden alıntı yaptıkları sürece, eserinizi dağıtma, karıştırma, ince ayar yapma, ya da üzerine çalışma haklarını verir.
Daha fazla bilgi için;
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
(CC BY 4.0)
B) ETİK POLİTİKASI
Bilimsel bir çalışma ortaya koyan tüm paydaşların (yazar, editör, hakem, yayıncı ve okuyucu), bilimin doğru bir şekilde ilerlemesine katkı sağlaması hedeflenir. Bu hedef gereğince hazırlanan bilimsel çalışmalarda bilimsel etik ilkelere uygunluk önemlidir. Bu etik ilkeler, COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından hazırlanan yönerge esas alınarak, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi tarafından benimsenmiş ve paydaşlar tarafından da benimsenmesi önerilerek, bir kısmı aşağıda sunulmuştur.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Çalışmayla ilişkili verilerin doğruluğundan emin olmak, araştırmasına ilişkin kayıtlarını düzenli tutmak ve olası bir talep üzerine bu verilere erişim verebilmek.
Gönderdiği makalenin başka bir yerde yayımlanmadığından veya kabul edilmediğinden emin olmak. Sunduğu içerik yayımlanmış veya sunulmuş içerikle eşleşirse, bu çakışmayı kabul etmek ve alıntı yapmak. Çalışmasıyla ilgili benzer içeriğe sahip olabilecek herhangi bir çalışma varsa bunun bir kopyasını gerektiğinde editöre sunmak. Başka kaynaklardan herhangi bir içeriği çoğaltmak ya da kullanmak için izin almak ve atıf göstermek.
İnsan veya hayvan denek içeren tüm çalışmaların ulusal ve uluslararası yasalara ve yönergelere uygun olmasını sağlamak, (Örneğin, WMA Helsinki Bildirgesi, NIH Laboratuar Hayvanlarının Kullanımına İlişkin Politika, Hayvanların Kullanımına İlişkin AB Direktifi) gerekli onayların alındığını onaylamak ve denek mahremiyetine saygı göstermek.
Çalışmasına dair ilgili etik kurul onaylarını ve araştırma detaylarını çalışmanın “Yöntem” kısmında ve makalenin başında ve sonunda belirtmek.
Herhangi bir çıkar çatışması durumunda, makalesiyle ilgili etik bir ihlal tespit ettiğinde bunu editör ve yayıncı ile paylaşmak, hata beyanı, zeyilname, tazminat bildirimi yayımlamak veya gerekli görüldüğü durumlarda çalışmayı geri çekmek.
Editörlerin Etik Sorumlulukları
Cinsiyet, dini veya politik inançlar, yazarların etnik veya coğrafi kökenleri üzerine ayrım yapılmaksızın görevlerini yerine getirirken; dengeli, objektif ve adil bir şekilde hareket etmek. Dergiye gönderilen çalışmaları içeriğine göre değerlendirmek, hiçbir yazara ayrıcalık göstermemek. Olası çıkar çatışmalarını önlemek adına gerekli önlemleri almak ve varsa mevcut beyanları değerlendirmek.
Sponsorlu çalışmaları veya özel konulardaki çalışmaları diğer çalışmalarla aynı şekilde ele almak. Etik ihlal niteliğinde bir şikâyet olması durumunda, derginin politika ve prosedürlerine bağlı kalarak gerekli prosedürleri uygulamak. Gelen şikâyete cevap vermek için yazarlara bir fırsat vermek, çalışma kime ait olursa olsun gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçınmamak.
Gelen çalışmayı, bilimsel bütünlüğü, konunun özgün ve güncelliği ya da derginin amaç ve kapsamına uygun olmaması durumunda reddetmek.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Editörün karar verme sürecine katkıda bulunmak için makaleyi objektif olarak zamanında incelemek ve sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmek. Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili yapmak. Dini, siyasi ve ekonomik çıkarlar gözetmeden çalışmayı değerlendirmek.
Yayınlanacak makalenin kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak yönlendirmelerde bulunmak ve çalışmayı titizlikle incelemek. Yorumlarını yapıcı ve nazik bir dille yazara iletmek.
Editör ve yazar tarafından sağlanan bilgilerin gizliliğini korumak, gizlilik ilkesi gereği incelediği çalışmayı değerlendirme sürecinden sonra yok etmek, kör hakemliğe aykırı bir durum varsa editöre bildirmek ve çalışmayı değerlendirmemek.
Potansiyel çıkar çatışmalarının (Örneğin; Mali, kurumsal, işbirlikçi ya da yazar ve yazar arasındaki diğer ilişkiler) farkında olmak ve gerekirse bu yazı için yardımlarını geri çekmek konusunda editörü uyarmak.
Yayıncının Etik Sorumlukları
Bilimsel bir çalışmada görev alan paydaşlardan yayıncının da bütün bu etik ilkeler kapsamında hareket etmesi gerekir. Bunların yanı sıra elinde bulundurduğu iletişim gücünü hiçbir bireysel çıkar gözetmeden kullanmak ve hedef kitlesini doğru yönlendirmekle yükümlüdür.
Bünyesinde yayımlanman her çalışmanın mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayımlanmış her ürünün arşivlenmesi görevini üstlenir. Kişiler etik olmayan bir durumla karşılaştıklarında yayıncıyla iletişime geçmekten çekinmemelidir.
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı olduğu düşünülen eylemlerden bazıları:
İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek.
Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak.
Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek.
Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükseltmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.
Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.
Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.
Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek.
Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak.
İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek, gerekli izinleri almamak.
Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak.
Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.
C) İNTİHAL POLİTİKASI
İntihal (aşırma) kasti olup olmaması önemsenmeksizin, bir etik ihlalidir. Çalışmaların başka kaynaklarla, referans gösterilmeden benzeşmesi ve bu haliyle yayına alınması etik olmamasının yanında suçtur ve kabul edilemez. Bu sebeple yayın politikaları gereği, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi yayımlanacak olan bütün çalışmalar iThenticate yazılımı aracılığıyla tarafımızdan değerlendirmeye alınır.
Çalışmalarda kıstasımız eşleşme yüzdesi değildir. Eşleşen paragraflar, atıf ve göndermelerin düzgün olması, eşleşen yerlerin makaledeki yeri, çalışmanın hangi kaynakla eşleştiği gibi yüzde oranının dışında parametrelere bağlı olarak, uzman bir ekip tarafından, bir denetleme yapılır. Hazırlanan intihal raporu çalışmanın ilgili editörüne iletilir. Yayın kurulu rapora göre yazardan makalede bulunan hataları düzeltip tekrar göndermesini isteyebilir ya da kabul veya reddedebilir. Çalışmanın kabul edilip edilmemesi baş editörün insiyatifindedir.
Yayın Kurulu, dergiye gönderilen çalışmalarla ilgili aşırma, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket eder.
D) TELİF HAKKI DEVRİ
Yayınlanmak üzere dergimize gönderilen çalışmalar, daha önce herhangi bir şekilde yayınlanmamış veya herhangi bir yere yayınlanmak üzere gönderilmemiş, özgün çalışma niteliği taşımalıdır. Kişiler çalışmalarını gönderirken, çalışmanın kısmen veya tamamen, herhangi başka bir platformda daha önce yayınlanmadığı, yayın için değerlendirmede bulunmadığını beyan etmekle yükümlüdür. Aksi bir durumla karşılaşıldığında ilgili yaptırımlar uyarınca yazar durumdan sorumlu tutulacaktır.
Yazarlar çalışmalarının telif hakkından feragat etmeyi kabul ederek, değerlendirme için gönderimle birlikte çalışmalarının telif hakkını Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi’ne devretmek zorundadır. Bu devir, yazının yayına kabulü ile bağlayıcı hale gelir. Basılan materyalin hiçbir kısmı yayınevinin yazılı izni olmadıkça bir başka yerde kullanılamaz.
Derginin yayın süreçleri, Uluslararası Tıbbi Dergileri Editörler Kurulu (ICMJE), Dünya Tıbbi Editörler Derneği (WAME), Bilim Editörleri Konseyi (CSE), Yayın Etiği Kurulu (COPE), Avrupa Bilim Editörleri Derneği (EASE) ve Ulusal Bilgi Standartları örgütü (NISO) kılavuzları uyarınca yürütülür.
Yazarların telif hakkı dışında kalan bütün tescil edilmemiş hakları, çalışmayı satmamak koşulu ile kendi amaçları için çoğaltma hakkı, yazarın kendi kitap ve diğer akademik çalışmalarında kaynak göstermesi koşulu ile çalışmanın tümü ya da bir bölümünü kullanma hakkı, çalışma künyesini belirtmek koşulu ile kişisel web sitelerinde veya üniversitesinin açık arşivinde bulundurma hakkı gibi hakları saklıdır.
Yazarlar, basılı ya da elektronik formdaki tablo, resim vb. dahil, her türlü içeriği kullanırken telif hakkı sahibinden izin almalılardır. Bu konudaki yasal, mali ve cezai sorumluluk yazarlara aittir.
Dergimize çalışma gönderecek yazarlar, "Yayın Hakkı Devir Formu" belgesini doldurmalıdır. Yazar(lar) doldurdukları formu ıslak imza ile imzalamalıdır. İmzalanan form taranarak sistem üzerinden çalışma gönderim adımlarında ek dosya yükleme seçeneği ile yüklenmelidir. Yayın Hakkı Devir Formu için tıklayınız.
E) ÇIKAR ÇATIŞMASI
Ekonomik veya kişisel fayda sağlanan durumlar çıkar çatışmasını meydana getirir. Bilimsel sürecin ve yayınlanan makalelerin güvenilirliği, bilimsel çalışmanın planlanması, uygulanması, yazılması, değerlendirilmesi, düzenlenmesi ve yayınlanması sırasında çıkar çatışmalarının objektif bir şekilde ele alınmasıyla doğrudan ilişkilidir.
Finansal ilişkiler en kolay belirlenebilen çıkar çatışmalarıdır ve derginin, yazarların ve bilimin güvenilirliğini zedelemesi kaçınılmazdır. Bu çatışmalara bireysel ilişkiler, akademik rekabet veya entelektüel yaklaşımlar sebep olabilir. Yazarlar, çalışmanın tüm verilerine erişimi kısıtlayan veya verileri analiz etme, yorumlama, makaleleri hazırlama, yayınlama vb. yeteneklerine müdahale eden, hem kar amaçlı hem de kar amacı gütmeyen sponsorlar ile anlaşmalara girmekten mümkün olduğunca kaçınmalıdır.
Çıkar çatışmalarının önlenmesi adına editörler de, çalışmaların değerlendirilmesi sırasında aralarında herhangi bir ilişki bulunabilecek kişileri bir araya getirmekten kaçınmalıdır. Makaleler hakkında son kararı veren bu editörlerin de karar verecekleri konulardan hiçbiri ile kişisel, profesyonel veya finansal bağlarının olmaması gerekir. Kişiler makalelerin etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilebilmesi ve bağımsız bir süreç yürütülebilmesi için olası çıkar çatışmalarından yayın kurulunu bilgilendirmelidir.
Yayın kurulumuz bütün bu durumları göz önünde bulundurarak değerlendirme sürecinin tarafsız bir şekilde yürütülebilmesi için özverili bir şekilde çalışmaktadır.
Araştırmalara yapılan her türlü yardım ve diğer desteklerin alındığı kişi ve kuruluşlar yayın kuruluna beyan edilmeli ve çıkar çatışmasıyla ilgili durumları açıklamak amacıyla ICMJE Potansiyel Çıkar Çatışmaları Bildirim Formu doldurulmalı ve sisteme yüklenmelidir http://icmje.org/conflicts-of-interest/
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisine dergi gönderim, kabul ya da yayımlanma aşamasında yazarlardan herhangi bir ücret talep edilmemektedir.