Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yıldız ile İlgili Çoktan Seçmeli Sorulara Verdikleri Cevapların İncelenmesi: Doğru Cevapların Yanında Yanlış Cevapların da Analizi

Yıl 2022, Sayı: 13, 217 - 241, 31.12.2022

Ebru Ezberci Çevik , Mehmet Altan Kurnaz

https://doi.org/10.21733/ibad.1119021

Öz

Araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının yıldız ile ilgili çoktan seçmeli sorulara verdikleri cevapların yoğunlaşma analizini yaparak ilgili fen konusuna ilişkin modelleme durumları hakkında bilgi elde etmektir. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Batı Karadeniz Bölgesinde bir üniversitenin Fen Bilgisi Öğretmenliği programı son sınıfta öğrenim gören 73 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olan "Yıldız Konusu Kavram Testi (YKKT)" kullanılmıştır. Veriler yoğunlaşma analizi ile analiz edilmiştir. Bu anlamda yoğunlaşma puanı, yoğunlaşma faktörü ve yoğunluk sapması formülleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmen adaylarında ön testte DD tipi modellemenin olduğu, son testte ise sorularda YY modeline yaygın olarak yer verildiği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ışığında, bu durumun öğretim öncesi değerlendirilmesi ve farklı öğretim yöntemlerinin etkililiğinin analiz edilmesi konularına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yoğunlaşma faktörü, astronomi eğitimi, yıldız, fen bilgisi öğretmeni adayı

Investigation of Prospective Science Teachers’ Answers to Multiple Choice Questions about Star: Analysis Wrong Answers as well as Corrects

Öz

The aim of the research is to obtain information about the modeling status of the related science subject by making a concentration analysis of the answers given by the prospective science teachers to the multiple choice questions about the star. The quantitative research method was used in this study. The study group of the research consists of 73 prospective teachers studying at the senior year of the Science Education department of a university in the Western Black Sea Region. Data collection tool "Star Subject Concept Test (SSCT)" was used. The data were analyzed by concentration analysis. In this sense, concentration score, concentration factor and concentration deviation formulas are used. In line with the findings obtained, it was determined that there was LL type modeling in the pretest in prospective teachers, and posttest showed that HH modeling was common in the questions. In the light of the results obtained, suggestions were made to evaluate this situation before teaching and to analyze the effectiveness of different teaching methods.

Anahtar Kelimeler

Concentration factor, astronomy education, star, prospective science teacher

Kaynakça

• Agan, L. (2004). Stellar Ideas: Exploring Students’ Understanding of Stars. Astronomy Education Review 3(1), 77.
• Ainsworth, S., (2006). DeFT: A conceptual framework for considering learning with multiple representations. Learning and Instruction, 16, 183-198.
• Bailey, J. M. (2006). Development of a concept inventory to assess students’ understanding and reasoning difficulties about the properties and formation of stars (PhD dissertation). The University of Arizona, Tucson, AZ, USA.
• Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. 10. Baskı, Ankara: Pagem Akademi.
• Bao, L. (1999). Dynamics of student modeling: A theory, algorithms, and application to quantum mechanics. PhD. dissertation, University of Maryland, Maryland.Bektaşlı, B. (2014). In-service science teachers’ astronomy misconceptions. Mediterranean Journal of Educational Research, 15,1-10.
• Bao, L., & Redish, E. F. (2001). Concentration analysis: A quantitative assessment of student states. American Journal of Physics, 69(7), 45-53.
• Bao, L., & Redish, E. F. (2006). Model analysis: Representing and assessing the dynamics of student learning. Physical Review Special Topics-Physics Education Research, 2(1), 010103, 1-16.
• Bolat, M., & Altınbaş, A. (2014). Ben de astronomi öğreniyorum. XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Adana.
• Bozdemir, H., Ezberci Çevik, E., Candan Helvacı, S., & Kurnaz, M. A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarinin bazi astronomi kavramlarina yönelik alternatif fikirlerinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 8(4), 808-821.
• Comins, N. F. (2001). Heavenly Errors: Misconceptions About the Real Nature of the Universe. New York: Columbia University Press.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. 6. Baskı, Trabzon: Celepler Matbaacılık
• Dega, B. G. (2012). Conceptual change through cognitive perturbation using simulations in electricity and magnetism: a case study in ambo university, ethiopia. Unpublished Doctoral Thesis, University of South Africa.
• Dega, B. G., & Govender, N. (2016). Assessment of students’ scientific and alternative conceptions of energy and momentum using concentration analysis. African Journal of Research in Mathematics, Science and Technology Education, 20, 201-2013.
• Emrahoğlu, N., & Öztürk, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi kavramlarını anlama seviyelerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi üzerine boylamsal bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 165–180.
• Ezberci Çevik, E. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarinin yildiz konusundaki temellendirilmiş zihinsel modellerinin matematiksel algoritmalar yoluyla incelenmesi. Yayınlamamış Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Ezberci Çevik, E., & Kurnaz, M. A. (2016), Türkiye’de yıldızlarla ilgili yapılan bazı çalışmaların tematik incelenmesi. İlköğretim Online, 15(2), 421-442.
• Fraenkel, J. K., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education (6th ed.). New York: McGraw-Hill, Inc.
• Göncü, Ö., & Korur, F. (2012). İlköğretim öğrencilerinin astronomi temelli ünitelerdeki kavram yanılgılarının üç aşamalı test ile tespit edilmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Niğde.
• Harman, G. (2012). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Model ve Modelleme ile ilgili Bilgilerinin İncelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
• Heyer, I. (2012). Establishing the Empirical relationship between non-science majoring undergraduate learners’ spatial thinking skills and their conceptual astronomy knowledge. Unpublished doctoral thesis, The University of Wyoming.
• İyibil, Ü.G. (2010). Farklı programlarda öğrenim gören öğretmen adaylarının temel astronomi kavramlarını anlama düzeylerinin ve ilgili kavramlara ait zihinsel modellerinin analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• İyibil, Ü., & Sağlam Arslan, A. (2010). Fizik Öğretmen Adaylarının Yıldız Kavramına Dair Zihinsel Modelleri. NEF-EFMED, 4(2), 25-46.
• Kalkan, H., Ustabaş, R., & Kalkan, S. (2007). İlk ve orta öğretim öğretmen adayı öğrencilerinin temel astronomi konularındaki kavram yanılgıları. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Özetler Kitabı, s. 356.
• Kaplan, G. & Çifçi Tekinarslan, İ. (2013). Zihinsel yetersizliği olan ve olmayan öğrencilerin astronomi kavramlarindaki bilgi düzeylerinin karşilaştirilmasi. İlköğretim Online, 12(2), 614-627.
• Kurnaz, M. A. (2012). Yıldız, kuyruklu yıldız ve takımyıldız kavramlarıyla ilgili öğrenci algılamalarının belirlenmesi. AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 251-264.
• Küçüközer, H., Küçüközer, A., Yüzümezoğlu, K., & Korkusuz, M., E. (2010). Elementary school students’ conceptions regarding astronomical phenomena. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(1), 521-537.
• Philippi, K. H. (2010). An examination of student understanding of the use of models in science and conceptual understanding of electricity and magnetism. University of New Orleans Theses and Dissertations. 1114.
• Şensoy, A. (2012). Temel astronomi kavramlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Temizkan, M. & Sallabaş, E. (2011). Okuduğunu Anlama Becerisinin Değerlendirilmesinde Çoktan Seçmeli Testlerle Açık Uçlu Yazılı Yoklama Sorularının Karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 30, 207-220.
• Trumper, R. (2006). Teaching future teachers basic astronomy concepts—seasonal changes—at a time of reform in science education. Journal of Research in Science Teaching, 43(9), 879-906.
• Türkoğlu, O., Örnek, F., Gökdere, M., Süleymanoğlu, N., & Orbay, M. (2009). On pre-service science teachers' pre existing knowledge levels about basic astronomy concepts, International Journal of Physical Sciences, 4(11), 734-739.
• Unat, O. (2011). Fizik öğretmen adaylarının yıldızlardan yıldızsılara ünitesine ilişkin pedagojik alan bilgilerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. 18. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.