A comparison of different concept teaching practices in social studies courses: a mixed methods research

Yıl 2024, Sayı: 53, 103 - 135, 25.09.2024

Ercan Koçan , Yılmaz Geçit

https://doi.org/10.32003/igge.1457982

Öz

This study aims to compare the effects of different concept teaching practices (De Cecco concept teaching model and Martorella’s concept analysis strategy) applied in social studies courses on students’ concept learning success and examine students’ views on these practices. The research utilized a mixed method, integrating quantitative and qualitative research methods, implemented with an embedded design. In the quantitative part of the research, two experimental groups were compared using a pretest-posttest experimental design without a control group. The study group consisted of 54 sixth-grade students. Qualitative data was collected through semi-structured interviews and subjected to content analysis. Qualitative and quantitative results were integrated in the discussion and results section. When comparing De Cecco Concept Teaching Model (an inductive approach) and Martorella’s Concept Analysis Strategy (a deductive approach), it was concluded that students' concept learning successes were notably similar. As such, both practices can be effectively utilized in teaching geographical concepts within social studies courses. In addition, various common and distinct factors influencing students’ concept learning success were identified across these practices.

Anahtar Kelimeler

Student views, De Cecco concept teaching model, Martorella’s concept analysis strategy, concept teaching, Social studies

Sosyal bilgiler dersinde farklı kavram öğretim uygulamalarının karşılaştırılması: bir karma yöntem araştırması

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler dersindeki farklı kavram öğretim uygulamalarının (De Cecco Kavram Öğretim Modeli ile Martorella Kavram Analizi Stratejisi’nin) öğrencilerin kavram öğrenme başarısına etkisini karşılaştırmak ve öğrencilerin uygulamalara yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin beraber kullanıldığı karma yöntem, araştırma desenlerinden iç içe karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda kontrol grupsuz ön test-son test deneysel desen kullanılarak iki deney grubu karşılaştırılmıştır. Çalışma grubu, 6. sınıfta öğrenim gören 54 öğrenciden oluşmaktadır. Nicel verilerin analizinde istatistik programı ve parametrik testler kullanılmıştır. Nitel veriler, yarı yapılandırılmış görüşmeyle toplanmış ve içerik analiziyle çözümlenmiştir.
Tartışma ve sonuç bölümünde nicel ve nitel sonuçlar birleştirilmiştir. De Cecco Kavram Öğretim Modeli (tümevarım yaklaşımı) ile Martorella Kavram Analizi Stratejisi (tümdengelim yaklaşımı) karşılaştırıldığında öğrencilerin kavram öğrenme başarılarının birbirine yakın düzeyde oldukları ve her iki uygulamanın da sosyal bilgiler dersindeki coğrafi kavramların öğretiminde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca uygulamalarda kavram öğrenme başarısını etkileyen benzer ve farklı unsurlar tespit edilmiştir. Tartışma ve sonuç bölümünde nicel ve nitel sonuçlar birleştirilmiştir. De Cecco Kavram Öğretim Modeli (tümevarım yaklaşımı) ile Martorella Kavram Analizi Stratejisi (tümdengelim yaklaşımı) karşılaştırıldığında öğrencilerin kavram öğrenme başarılarının birbirine yakın düzeyde oldukları ve her iki uygulamanın da sosyal bilgiler dersindeki coğrafi kavramların öğretiminde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca uygulamalarda kavram öğrenme başarısını etkileyen benzer ve farklı unsurlar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci görüşleri, De Cecco kavram öğretim modeli, Martorella kavram analizi stratejisi, Kavram öğretimi, Sosyal bilgiler

Etik Beyan

Bu makale, Ercan KOÇAN'ın 2023 yılında Ulusal Tez Merkezi'nde yayımlanan "Sosyal Bilgiler dersinde farklı kavram öğretim uygulamalarının karşılaştırılması: Bir karma yöntem araştırması" adlı tezinden üretilmiştir. Araştırmaya konu olan kavramların coğrafi kavramlar olması sebebiyle International Journal of Geography and Geography Education tercih edilmiştir. Sosyal bilgiler kavram öğretimiyle ilgili Ulusal Tez Merkezi'nde ve alan yazınında onlarca çalışma bulunmasına rağmen bu çalışma, özgünlüğünü iki farklı uygulamanın (iki deney grubunun) karşılaştırılmasından almaktadır. Araştırmanın sonucu, kavram öğretim uygulamalarında hangi yaklaşımın (tümevarım-tümdengelim) daha etkili olduğuna yönelik bilimsel bir bakış açısı sunmaktadır. Veri toplama araçları ve ders planları, yazarlar tarafından hazırlanmış ve bütün etik ilkelere bağlı kalınmıştır. Tezin ana hipotezlerini içeren temel bulgular, çalışmada sunulmuş olmakla birlikte tez mümkün mertebe kısaltılarak özetlenmiştir.

Kaynakça

• Açıkgöz, S. (2022). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Sosyal Bilgiler 5. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: E Kare Eğitim Yayıncılık.
• Akarsu, A. H. & Geçit, Y. (2020). Tahmin et - gözle - açıkla. İçinde: T. Çelikkaya ve Y. Akbaş (eds.). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgilerde kavram öğretimi. ??????: Nobel Akademi.
• Akbaş, Y. (2013). Coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretimi ve kavram yanılgıları hakkındaki görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 251-278.
• Akdağ, Ş. (2010). İlköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin “Yeryüzünde Yaşam” ünitesindeki kavram yanılgıları (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Akhan, N. D. & Kılıçoğlu, G. (2014). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler programında yer alan ekonomi kavramlarını anlama düzeyleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 24-47.
• Aksoy, B. (2000). Kavramlara dayalı jeomorfoloji öğretimi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Altıntaş, S. & Yorulmaz, A. (2018). Hayat bilgisi dersinde kavram öğretimi. İçinde: S. Sidekli (Ed). Hayat bilgisi öğretimi. ??????: Eğiten Kitap.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J. & Wittrock, M. C. (2001). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama-Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi (1. Baskı). (Çev. D. A. Özçelik). ?????: Pegem Akademi.
• Ayana, M. (2018). Sosyal bilgiler dersi ‘İpek yolunda Türkler’ ünitesindeki kavram yanılgıları ve öğretmenlerin öğrencilerin kavram yanılgıları ile ilgili farkındalıklarının tespiti (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Ayas, A. (2016). Kavram öğrenimi. İçinde: S. Çepni (ed.). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi. ?????: Pegem Akademi.
• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem teknik ve ilkeler. ?????: Pegem Akademi.
• Bedwell, L.E., Hunt, G.H., Touzel, T.J., & Wiseman D.G. (1991). Effective Teaching – Preparationand Implementation (Second Edition). USA: Charles Thomas Publisher.
• Bitlisli, N. (2014). 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi yeryüzünde yaşam ünitesinde geçen coğrafî kavramları algılama düzeyleri ve kavram yanılgıları (Bayburt örneği) (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Boz, E. & Çoban, A. (2019). Ortaokul öğrencilerinin harita ve coğrafi koordinatlarla ilgili kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. II. Uluslararası Coğrafya Eğitimi Kongresi (UCEK-2019), Eskişehir.
• Bozkurt, B. Ü. (2018). Kavram, kavramsallaştırma yaklaşımları ve kavram öğretimi modelleri: Kuramsal bir derleme ve sözcük öğretimi açısından bir değerlendirme. Dil Dergisi, 169(2), ??-??.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. ?????: Pegem Akademi.
• Cevizci, A. (1999). Paradigma felsefe sözlüğü. (Geliştirilmiş ve Gözden Geçirilmiş Üçüncü Basım). ??????: Paradigma Yayınları.
• Creswell, J. W. (2021). Karma yöntem araştırmalarına giriş (3. Baskı). (Çev. M. Sözbilir). ??????: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2014). Karma Yöntem Araştırmaları (3. Baskı). (Çev. Y. Dede ve S. B. Demir). Anı Yayıncılık.
• Çakır, A. (2019). Ortaokul 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde yer alan ‘küresel bağlantılar’ öğrenme alanının öğretiminde görsel materyallerden yararlanmanın öğrenci başarısı üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Çakmak, F. (2006). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi nüfus ve yerleşme konusunda geçen kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Çal Pektaş, Ü. T. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin literatürdeki sosyal bilgiler dersi kavram yanılgılarına ilişkin görüşleri. Sosyal Bilgilerde Yenilikçi Araştırmalar Dergisi, 4(2), 102-120.
• Çaycı, B. (2007). Kavram öğreniminde kavramsal değişim yaklaşımının etkililiğin incelenmesi (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Çelikkaya, T. & Akbaş, Y. (2020). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgilerde kavram öğretimi. ????: Nobel Akademi.
• Çepni, S. (2021). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (9. Baskı). ???: Celepler Matbaacılık.
• Çetin, T., Yel, Ü. & Tahiroğlu, M. (2022). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla ortaokul öğrencilerinin İpek Yolu kavramına ilişkin bilişsel yapılarının belirlenmesi. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 87-109.
• Çoban, A. & Temir, M. (2022). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi konusunda yapılmış bilimsel çalışmaların analizi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(31), 69-76.
• Çümen, D. & Demirkaya, H. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi kavram yanılgılarını belirlemeye ve gidermeye ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Alan Araştırmaları Dergisi, 10(1), 66-81.
• De Cecco, J. P. (1968). The psychology of learning and instruction: Educational psychology. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Demirci, S. (2019). Dijital ve çalışma yaprakları ile desteklenmiş kavram karikatürlerinin sosyal bilgiler dersi coğrafya konularının öğretiminde kavramsal anlamaya etkisinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Demirkaya, H. & Karacan, H. (2016). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki bazı coğrafi kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 2(2), 38-57.
• Dere, İ. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretim materyali geliştirme ve kullanımı hakkındaki görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22)41, 89-112.
• Doğan, O. (2007). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersi ‘Bir Ülke Bir Bayrak’ ünitesindeki kavramların öğrenilmesinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Doğanay, A. (2003). Öğretimde kavram ve genellemelerin geliştirilmesi. İçinde: C. Öztürk ve D. Dilek (eds.). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Pegem Akademi.
• Doğanay, H. (2017). Coğrafya bilim alanları sözlüğü (Genişletilmiş 2. Basım). ?????: Pegem Akademi.
• Dündar, H. (2007). Kavram analizi stratejisinin öğrencilerin kavram öğrenme başarısı ve hayat bilgisi dersine ilişkin tutumlarına etkisi (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir. Erden, M. (1997). Sosyal bilgiler öğretimi. ??????: Alkım Yayın Evi.
• Eroğlu, C. (2008). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde geçen kavramların içerik düzenleme stratejileri açısından değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Esener, P., & Tahiroğlu, M. (2022). Analysis of science-based entrepreneurship skills and parents academic achievement pressure and support of primary school students. International Journal of Psychology and Educational Studies, 9(4), 1173-1186. https://dx.doi.org/10.52380/ijpes.2022.9.4.788
• Girmen, P. (2017). Hayat bilgisi dersi ve kavram öğretimi. İçinde: B. Tay, Ş. Güldalı Uçuş ve M. Baş (eds.) Etkinlik örnekleriyle hayat bilgisi öğretimi. Pegem Akademi.
• Gökçe, N. & Öztürk, F. (2013). İlköğretim öğrencilerinin coğrafya biliminin konularına ilişkin algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 92 – 118.
• Gümüş, N. & Avcı, G. (2016). Altıncı sınıflarda sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin coğrafi kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgılarının belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 47, 191-206.
• Heywood, J. (1997). On the value of replicating forgotten research on the teaching of concepts during gaduate student teaching practice. Association of Teacher Educators, Annual Conference, February 1997, Washington, D.C.
• İnel, Y. & Ünal, A. İ. (2018). Ortaokul öğrencilerinin devlet ve hükümet kavramlarına yönelik bilişsel yapılarının tespiti. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(2), ??-??.
• Joubish, M. F., & Khurram, M. A. (2011). Outlook on some concepts in the curriculum of social studies. World Applied Sciences Journal, 12(9), 1374-1377.
• Joyce, B., & Weil, M. (1992). Models of teaching (4th edition). Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
• Kahveci, M, & Şeker, M. (2022). Sosyal bilgiler öğrencilerinin insan ve çevre öğrenme alanı ile ilgili kavram yanılgılarına ilişkin öğretmen görüşleri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 402-418.
• Kandemir, E. (2023). Sosyal bilgiler ders kitaplarının kavram öğretim uygulamaları açısından incelenmesi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretim uygulamalarına yönelik görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Karakuş, S. (2020). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitiminde kavramlar konusunda yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 61-76.
• Karataş Coşkun, M. (1999). Ögeleri belirleme kuramına dayalı kavram öğretiminin akademik başarı ve kalıcılığa etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Kartal, A. & Turan, İ. (2015). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin zihin haritalarında vatandaşlık bilgileri ile ilgili kavram yanılgıları. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 373-383.
• Kılıç, F. (2007). Kavramların öğretiminde içerik ögelerinin açıklanmasının akademik başarıya etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (3)2, 145-161.
• Kılıç, F. (2008). Kavramların öğretiminde kavram analizi yönteminin akademik başarıya ve bilişsel esnekliğe etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 223-238.
• Kılıç, F. (2009). Kültür analizi yönteminin kültür kavramının öğrenilmesine etkisi. Education Sciences, 4(4), 1381-1391.
• Kılıç, F. (2014). Kavramların öğretiminde kavram içerik ögelerinin açıklanmasının akademik başarıya etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2) ??-??.
• Kılıçaslan, H. (2021). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde oyunla kavram öğretimine yönelik bir eylem araştırması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Kılıçoğlu, G. (2011). Sosyal bilgiler derslerinde kavramsal değişim metinlerinin kavram yanılgılarını giderme üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Kılınç, E. (2012). Conceptual learnıng in social studies classroom: An analysis of texas assessment of knowledge and skills (taks) social studies questions with and without concept. Unpublished doctoral dissertation, The Office of Graduate Studies of Texas A&M University, USA.(UMI:3524737).
• Klausmeier, H. J. (1992). Concept learning and concept teaching. Educational Psychologist, 27(3), 267-286.
• Koçan, E. (2023). Sosyal bilgiler dersinde farklı kavram öğretim uygulamalarının karşılaştırılması: Bir karma yöntem araştırması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Kodaz, N. (2009). İçerik düzenlemesi yapılmış metinlerin öğrencilerin cumhuriyet ve demokrasi kavramlarını öğrenmelerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Kuzey, M. & Değirmenci, M. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita ve yön okuryazarlığına ilişkin kavramları anlama düzeyleri ve yavram yanılgıları. Millî Eğitim Dergisi, 48(223), 207-230.
• Kürümlüoğlu, M. (2019). 6. sınıf sosyal bilgiler dersi Demokrasinin Serüveni ünitesindeki kavram yanılgılarını giderme: Bir eylem araştırması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Martorella, P.H. (1986). Teaching concepts. In M.C. James (ed.), Classroom teaching skills (pp. 181- 223). USA: Healty and Company.
• Martorella, P.H. (1998). Social studies for elementary school children developing young citizens. (2nd. ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall Inc.
• McKinney, C.W., Larkins A. G., Burts, D. C., & Davis, J. C. (1983). The effectiveness of three methods of teaching social studies concepts to fourth-grade students: An Aptitude-treament interaction study. American Educational Research Journal, 20(4), 663-670.
• Memişoğlu, H. (2021). Kavram öğretme yaklaşım ve stratejileri. İçinde: R. Sever (ed.) Sosyal bilgiler eğitiminde kavram öğretimi. Pegem Akademi.
• Memişoğlu, H. & Tarhan, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretimine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), ??-??.
• Mercimek, Y. (2021). Sosyal bilgiler kavram öğretimi üzerine yapılan çalışmalara yönelik bir değerlendirme. Eğitimde Güncel Yaklaşım ve İncelemeler, 1(1), 54-72.
• Merrill, M.D., & Tennyson, R.D. (1977). Concept teaching: An instructional design guide. NJ: Educational Technology Publications.
• Metin, M. (2015). Nicel veri toplama araçları. İçinde: M. Metin (ed.) Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi.
• Michaelis, U.J., & Garcia, J. (1996). Social studies for children. Boston: Allyn and Bacon.
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd edition.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2005). Sosyal Bilgiler 6. ve 7. Sınıf Programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden 04.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2022). Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2143.pdf adresinden 13.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Öner, Ü. & Budak, F.M. (2012). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler programlarında kullanılan kavramların öğrenci düzeyine uygunluğu. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 206-228.
• Özdoğan, G. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 6. sınıf öğrencilerinin harita bilgisi ve coğrafi koordinatlara ilişkin kavram yanılgılarına yönelik görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Polat, S. & Çalış, A. (2019). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde bazı kavramların algılanışları ve kavram yanılgıları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 2057-2072.
• Rowell, A.J., Dawson, C.J., & Harry, L. (1990). Changing misconceptions: A challenge to science education. International Journal Science Education, 12(2), 167- 175.
• Senemoğlu, N. (2015). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. ???????: Yargı Yayınevi.
• Sever, R. (2021). Sosyal bilgiler eğitiminde kavram öğretimi. ???????: Pegem Akademi.
• Soylu, T. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve ortaokul öğrencilerinin kavram öğretimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Soylu, T. & Memişoğlu, H. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(4), 464-484.
• Sönmez Demirezen, S. (2011). Küresel bağlantılar öğrenme alanında yer alan kavramların öğrenilmesinde kavram analizi yönteminin öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Sönmez, V. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. ???????: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F.G. (2021). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. ???????: Anı Yayıncılık.
• Şahin, E. (2022). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Sosyal Bilgiler 6. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: Anadol Yayıncılık.
• Şentürk, G. (2022). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan coğrafya ile ilgili kavramların zihinde yapılanması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Taba, H. (1967). Teacher’s handbook for elementary social studies: An inductive approach. Reading, MA: Addison-Wesley.
• Talay, F. (2011). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi kapsamında işlenen yeryüzünde yaşam ünitesinde geçen coğrafya kavramlarının kazanılmışlık düzeyi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Tokcan, H. (2015). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi. Pegem Akademi.
• Topkaya, Y. (2016). Doğal çevreye duyarlılık değerinin aktarılmasında kavram karikatürleri ile eğitici çizgi romanların etkililiğinin karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), ???-??.
• Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-84.
• Turgut, M.F. & Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. ????: Pegem Akademi.
• Türk Dil Kurumu [TDK] (2023). “Kavram” kavramı. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 01.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Uçak, H.E. (2020). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin kavram ve kavram öğretimi sürecine ilişkin görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Ulusoy, K. & Gülüm, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde tarih ve coğrafya konuları işlenirken öğretmenlerin materyal kullanma durumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 85-99.
• Urhan, E. (2019). 5. sınıf sosyal bilgiler dersi insanlar, yerler ve çevreler öğrenme alanı kavramlarının öğretimine yönelik bir eylem araştırması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Yalçın, H.G. (2018). Fen bilimleri dersinde pozitif ve negatif motivasyonun kaygı düzeyine ve akademik başarıya etkisinin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Yarar Kaptan, S., Beldağ, A. & Uçar, K. (2021). Sınıfı eğitimi öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersi özelinde öğrenme ortamı algıları. Okul Öncesi ve Temel Eğitim Dergisi, 2(1), 1-24.
• Yılar, M.B. & Şimşek, U. (2017). Sosyal bilgiler dersinde işbirlikli öğrenme yöntemlerinin başarı ve kalıcılığa etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), ??-??.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. ????: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, S., Akman, B. ve Alabay, E. (2012). Okul öncesi dönem çocuklarına sunulan montesorri ve mandala eğitiminin görsel algılama davranışlarına etkisinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32).
• Yılmaz, K. ve Çiviler, M. (2012). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi “Yeryüzünde Yaşam” ünitesinde yer alan tarih kavramlarının öğretiminde karşılaşılan kavram yanılgıları üzerine bir eylem araştırması. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-31.
• Yılmaz, S. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi Haklarımı Öğreniyorum ünitesi ile ilgili kavramları anlama düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Yükselir, A. (2006). İlköğretim altıncı sınıf sosyal bilgiler programında geçen kavramların kazanımı ve kalıcılığında kavram analizi yönteminin etkisi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.