Density of female employment in Türkiye at sectoral and regional level

Yıl 2025, Sayı: 54, 164 - 193, 31.01.2025

Fatih Altuğ , Gunay Almammadlı

https://doi.org/10.32003/igge.1488162

Öz

After the Industrial Revolution, women increased their efforts to be visible in society and struggled more to take part in business and working life. This study examines the situation of women in business life from the perspective of economic geography. The study aims to address the sectoral-regional-spatial differentiation of female employment in Türkiye. Our study adopted the quantitative research method. In our study, employment data obtained from the Social Security Institution was used. Data covering the period between 2004 and 2020 were analyzed descriptively. To prevent problems that may arise from the use of long-term data, time series analysis was made and female employment in Türkiye was examined by dividing it into three periods. Location Coefficient analysis was conducted to determine the densitiy of female employment on a sectoral and regional scale. The findings obtained from the analysis were mapped with the help of the ArcGIS 10.5 program Accordingly, it has been determined that women are more employed in sub-activity branches of the service sector. On a regional scale, it has been observed that female employment is mostly concentrated in the western regions of the country, but concentration levels have also increased in other regions of the country in the period from 2004 to 2020. As a result, it has been revealed that female employment and men's employment are converging at the regional level.

Anahtar Kelimeler

Female Employment, Employment, Regional Density, Sectoral Density, Feminist Economic Geography

Türkiye’de kadın istihdamının sektörel ve bölgesel düzeyde yoğunlaşma durumu

Öz

Sanayi devriminden sonra toplum içinde görünür olma çabalarını artıran kadınlar, özellikle iş ve çalışma hayatında yer alabilmek için daha fazla mücadele etmişlerdir. Bu çalışma kadınların iş hayatındaki durumularını ekonomik coğrafya perspektifinden ele almaktadır. Çalışmanın amacı Türkiye’de kadın istihdamının sektörel-bölgesel-mekansal farklılaşmasını ele almaktır. Çalışma nicel araştırma yöntemini benimsemiş olup, analizde Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan temin edilen istihdam verileri kullanılmıştır. 2004-2020 yılları arasındaki dönemi kapsayan veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Uzun dönemlik verilerin kullanımından kaynaklanacak sorunları önlemek amacıyla panel veri analizi yapılmış ve Türkiye’de kadın istihdamı üç döneme ayrılarak incelenmiştir. Kadın istihdamının sektörel ve bölgesel ölçekte yoğunlaşma durumu için ise lokasyon katsayısı analizi yapılmıştır. Analizden elde edilen bulgular ArcGIS 10.5 programı yardımıyla haritalandırılmıştır. Buna göre kadınların hizmet sektörünün alt faaliyet kollarında daha fazla istihdam edildiği tespit edilmiştir. Bölgesel ölçekte ise kadın istihdamının daha çok ülkenin batısındaki bölgelerde yoğunlaştığı, fakat 2004’ten 2020’ye kadar geçen süreçte ülkenin diğer bölgelerinde de yoğunlaşma düzeylerinin arttığı görülmüştür. Sonuç olarak kadın istihdamı ile erkek istihdamının bölgesel düzeyde yakınlaştığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadın İstihdamı, İstihdam, Bölgesel Yoğunlaşma, Sektörel Yoğunlaşma, Feminist Ekonomik Coğrafya

Kaynakça

• Aksoy, N. (2018). Türkiye’de kadın istihdamının belirleyicileri. (Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi, Nevşehir).
• Aksoy, N., Felek, Ş., Yayla, N., & Çeviş, İ. (2019). Türkiye'de kadın istihdamı ve etkileyen faktörler. Journal of Management and Economics Research, 17(3), 146-163. https://doi.org/https://doi.org/10.11611/yead.594124
• Ali, S. R., Yamada, T., & Mahmood, A. (2015). Relationships of the practice of hijab, workplace discrimination, social class, job stress, and job satisfaction among Muslim American women. Journal of employment counseling, 52(4), 146-157. https://doi.org/https://doi.org/10.1002/joec.12020
• Alkan, I., & Alkan, B. (2018). Türkiye’de kadın istihdam örüntülerinde bölgesel farklılıklar. Proceedings of 4 th SCF International Conference on “Economics and Social Impacts of Globalization” and “Future Turkey-European Union Relations”,
• Alptekin, D. (2008). Üçüncü dünya ülkelerinde kadın hakları bağlamında feminizm. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi(20), 21-33.
• Altuğ, F. (2022). Üniversitelerin bölgelerin inovasyon performansına katkısı: Düzey 3 ölçeğinde yoğunlaşma ve uzmanlaşma eğilimlerinin belirlenmesi. lnternational Journal of Geography and Geography Education(45), 148-173. https://doi.org/https://doi.org/10.32003/igge.1016560
• Arslan, M. (2013).)İş-aile ve aile-iş çatışmalarının kadın çalışanların iş doyumları üzerindeki etkisi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 99-114.
• Ayata, A., & Gölgelioğlu, Ö. (2011). Siyaset ve katılım, toplumsal cinsiyet sosyolojisi. In Y. Ecevit & N. Karkıner (Eds.), Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, (pp. 65-78). Anadolu Üniversitesi, AÖF Yayınları.
• Beede, D. N., Julian, T. A., Langdon, D., McKittrick, G., Khan, B., & Doms, M. E. (2011). Women in STEM: A gender gap to innovation. Economics and Statistics Administration Issue Brief(04-11).
• Bondi, L. (2004). Power dynamics in feminist classrooms: making the most of inequalities? In J. Sharp, D. Thien, & K. Browne (Eds.), Geography and gender reconsidered (pp. 175-182). WGSG-IBG.
• Carleton, C. J., & Clain, S. H. (2012). Women, men, and job satisfaction. Eastern Economic Journal, 38, 331-355.
• Doğan, B. B., & Kaya, M. (2014). TRC2 bölgesinde kadın istihdamı sorunları ve çözüm önerileri. International Journal of Social and Economic Sciences, 4(2), 91-106.
• Eroğlu, Ö., & İşler, R. (2004). İktisat düşüncesinde kadının konumu ve feminist iktisat. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları(46), 53-80.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. Kırmızı Yayınları.
• Gregory, D., Johnston, R., Pratt, G., Watts, M., & Whatmore, S. (2011). Feminism. In
• Hodge, D. C. (1995). Should women count? The role of quantitative methodology in feminist geographic research. The Professional Geographer, 47(4), 426-426. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.0033- 0124.1995.426_h.x
• Kanadoğlu, O. K. (2021). Feminizm ve kadın hakları. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18(1), 141-169.
• Karagel, D. Ü., & Karagel, H. (2009). Türkiye kırsalında kadın işgücü (1990–2000). Nature Sciences, 4(3), 116-136.
• Kocabaş, İ. Ü., & Küçükbay, F. (2023). Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranını etkileyen faktörlerin ekonometrik analizi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 12(32), 29-51. https://doi.org/https://doi.org/10.31199/hakisderg.1202393
• Mackenzie, S. (2003). Women in the city. In R. Peet & N. Thrift (Eds.), New models in geography (Vol. Volume II, pp. 109-126). Unwin Hyman. https://doi.org/https://doi.org/10.4324/9780203036358
• McDowell, L. (1997). Women/gender/feminisms: Doing feminist geography. Journal of geography in higher education, 21(3), 381-400. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/03098269708725444
• Miller, M., Gibson, J., & Wright, G. (1991). Location quotient: A basic tool for economic development analysis. Economic Development Review, 9(2), 65-68. https://www.proquest.com/openview/d6011b83d027 b7
• Miroğlu, G. (2019). Balıkesir kentinde kadınların kamusal mekân kullanımı: Feminist bir perspektif Balıkesir Üniversitesi]. Balıkesir.
• Oberhauser, A. M. (2017). Feminism and economic geography: gendering work and working gender. In E. Sheppard & J. Barnes, Trevor (Eds.), A companion to economic geography (pp. 60-76). Blackwell
• OECD. (2022). Gender differences in employment https://www.oecd.org/els/soc/LMF_1_6 Gender_differences in employment_outcomes.pdf
• Pata, U. K. (2018). Türkiye’de kadin istihdami ve ekonomik büyüme ilişkisi: simetrik ve asimetrik nedensellik testleri ile sektörel bir analiz. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi(21), 135-150. https://doi.org/https://doi.org/10.18092/ulikidince.391777
• Porter, M. (1990). The Competitive Advantage of Nations. Macmillian.
• Serel, H., & Özdemir, B. S. (2017). Türkiye’de kadın istihdamı ve ekonomik büyüme ilişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3), 134-150. https://doi.org/https://doi.org/10.11611/yead.310569
• Soysal, A. (2010). Kadın girişimcilerin özellikleri, karşılaştıkları sorunlar ve iş kuracak kadınlara öneriler: Kahramanmaraş ilinde bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 71-95. https://doi.org/https://doi.org/10.11611/yead.310569
• Strauss, K. (2020). Feminist economic geography. In A. Kobayashi (Ed.), International encyclopedia of human geography (pp. 43-46). Oxford, UK: Elsevier.
• Topgül, S. (2016). İş ve aile yaşamı dengesi(zliği)nin kadın çalışanlar üzerindeki etkileri. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(1), 217-231. https://doi.org/https://doi.org/10.18657/yecbu.64152
• Tuysuz, S., & Mutlu, K. (2021). Kadın istihdamının coğrafyası ve bölgesel yakınsama. Türk Coğrafya Dergisi(77), 131-144. https://doi.org/https://doi.org/10.17211/tcd.897597
• Tümertekin, E. (1958). Türkiye ziraatindeki kadın gücünün dağılışı. Türk Coğrafya Dergisi(18-19), 173-176.
• Umutlu, S., & Öztürk, M. (2020). İş yaşamında kadın ve karşılaştığı sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 297-306.
• URL1. (2024). https://ourworldindata.org/female-labor-supply adresinden edinilmiştir.
• Yılmaz, S. (2018). Türkiye’de kadınların çalışma hayatındaki yeri ve sosyal güvenlik hukuku düzenlemeleri. Sosyal Çalışma Dergisi, 2(2), 63-80.