Geopolitical literacy

Yıl 2025, Sayı: 54, 263 - 277, 31.01.2025

Nilüfer Ekici , Ali Ekber Gülersoy

https://doi.org/10.32003/igge.1557807

Öz

The aim of this study is twofold: first, to introduce the concept of ‘geopolitical literacy’ to the national literature, and second, to reveal to reveal the geopolitics and geopolitical literacy perceptions of prospective geography and social studies teachers. This study adopted a qualitative approach using phenomenological methods to elucidate pre-service teachers’ perceptions and document analysis to provide a basis for geopolitical literacy. The data were obtained through interviews and document analysis to reveal the perceptions, experiences, and inferences of 18 pre-service social studies and geography teachers about the concept of geopolitics and geopolitical literacy. As a result of the interviews, it was concluded that most pre-service teachers tried to convey the concept of geopolitics in the context of location, politics, and Turkey. On the other hand, the concept of geopolitical literacy was expressed using map knowledge, countries and a series of inferences. At this point, it was seen that the explanations put forward by prospective teachers were mainly based on map knowledge and location.

Anahtar Kelimeler

Geopolitical Literacy, Geopolitics, Political Geography, Geography

Jeopolitik okuryazarlık

Öz

Bu çalışmanın amacı iki yönlüdür: birincisi, 'jeopolitik okuryazarlık' kavramını ulusal literatüre kazandırmak, ikincisi ise coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının jeopolitik ve jeopolitik okuryazarlık algılarını ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, öğretmen adaylarının algılarını aydınlatmak için fenomenolojik yöntem ve jeopolitik okuryazarlık için bir temel oluşturmak adına doküman analizi kullanılarak nitel bir yaklaşım benimsenmiştir. Veriler, 18 sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmen adayının jeopolitik kavramı ve jeopolitik okuryazarlığa ilişkin algılarını, deneyimlerini ve çıkarımlarını ortaya çıkarmak için yapılan görüşmeler yoluyla ve doküman inceleme ile elde edilmiştir. Çalışmada, jeopolitik bağlamında öğretmen adaylarıyla yapılan görüşmelerden yararlanılarak nitel bir yaklaşım kullanılmıştır. Bu nedenle, öğretmen adaylarının çoğunluğunun jeopolitik kavramını konum, siyaset ve Türkiye bağlamında aktarmaya çalıştıkları sonucuna varılmıştır. Buna karşılık, jeopolitik okuryazarlık kavramı ise harita bilgisi, ülkeler ve bir dizi çıkarım açısından ifade edilmiştir. Bu noktada, öğretmen adayları tarafından öne sürülen açıklamaların ağırlıklı olarak harita bilgisine ve konuma dayandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Jeopolitik Okuryazarlık, Jeopolitik, Siyasi Coğrafya, Coğrafya

Kaynakça

• Akengin, H. (2011). Zaman ve mekâna ilişkin becerilerin öğretimi. In C. Öztürk (Eds.), Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi (3rd ed.). Pegem Akademi.
• Arıkan, A. & Baysan, S. (2024). Ortaokul öğrencilerinin mavi vatan bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 1423-1443.
• Ateş, M., & Aşcı, A. U. (2021, September). Okuryazarlık kavramı ve eğitimle ilişkili okuryazarlık türleri. Paper presented at VII TURKCESS Conference, Lefkoşa. Retrieved from https://turkcess.net/main-page/
• Bilge, S. (1961). Milletlerarası politika öğretimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 16(01), 103-105. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000000822
• Costachie, S. (2011). German school of geopolitics. Evolution, ideas, prospects. Geography, Political Science, 13(2), 264.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Trans.; 3rd ed.). Siyasal Kitabevi.
• Crick, B., & Porter, A. (1978). Political education and political literacy. Longman.
• Dağ, N., & Koçer, M. (2019). Türkiye’de politik okuryazarlık. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19). https://doi.org/10.26466/opus.567352
• Defay, A. (2005). Jeopolitik (İ. Yerguz, Trans.; 1st ed.). Dost Kitabevi.
• Demirkaya, H., & Çal Pektaş, Ü. T. (2022). Siyaset ve uluslararası ilişkiler coğrafyası okuryazarlığı. İn R. Sever (Eds.), Eğitimde Coğrafya Okuryazarlığı-II (1st ed.). Pegem Akademi.
• Doğanay, H., & Sever, R. (2024). Genel ve fiziki coğrafya (20th ed.). Pegem Akademi.
• Dudley, R. L., & Gitelson, A. R. (2002). Political literacy, civic education, and civic engagement: A return to political socialization? Applied Developmental Science, 6(4), 175-182.
• Erman, K. (2017). Jeopolitik teoriler ve Afganistan. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11).
• Flint, C. (2006). Introduction to geopolitics (4th ed.). Routledge.
• Gökçe, N., & Kaya, E. (2009). Coğrafya dersi öğretim programında küresel iklim değişikliği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 157-168.
• Gray, C. S. (1988). The geopolitics of super power. Kentucky: University Press of Kentucky. https://www.jstor.org/stable/j.ctt130j73h
• Gülersoy, A. E. (2024, June). Yves Lacoste [Periodical publication]. Coğrafyayı farklı okuyan marjinal bir coğrafyacı: Yves Lacoste. https://www.geoced.org/yves-lacoste/
• Güneş, F. (2019). Okur-yazarlık kavramı ve düzeyleri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 27(2), 499-507. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000368
• Hasanov, A. (2012). Jeopolitik (A. Ağaoğlu & F. Şammedov, Trans.; 1st ed.). Babıali Kültür Yayıncılığı.
• İnan, S. (2021). Siyaset okuryazarlığı (1st ed.). Yeni İnsan Yayınevi.
• İşcan, İ. H. (2004). Uluslararası ilişkilerde klasik jeopolitik teoriler ve çağdaş yansımaları. Uluslararası İlişkiler Dergisil, 1(2), 47–79.
• Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemi (38th ed.). Nobel Akademi Yayıncılık.
• Kaya, F. (2017). Coğrafi potansiyelleri temelinde Türkiye jeopolitiği ve dünya siyasetindeki yeri. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2).
• Kearns, G. (1997). A companion to political geography. In S. Dalby, P. Routledge, & G. Ó. Tuathail (Eds.), The Geopolitics Reader (1st ed.). Routledge.
• Lacoste, Y. (2012). Geography, geopolitics, and geographical reasoning. Hérodote, 146147(3), 14–44.
• Mäkinen, S. (2014). Geopolitics teaching and worldviews: Making the future generation in Russia. Geopolitics, 19(1), 86–108. https://doi.org/10.1080/14650045.2013.847430
• Malmelin, N. (2010). What is advertising literacy? Exploring the dimensions of advertising literacy. Journal of Visual Literacy, 29(2), 129–142.
• Mamadouh, V. (1999). Reclaiming geopolitics: Geographers strike back. Geopolitics, 4(1), 118–138.
• Mangır, D. Ş. (2020). Klasik/Geleneksel devlet-merkezli jeopolitik anlayıştan eleştirel jeopolitik söyleme. İn D. Ş. Mangır (Eds.), Uluslararası İlişkilerde Jeopolitik Teoriler ve Pratikler (1st ed. pp, 38-42). İkdisad Yayınevi.
• Masny, D. (2011). Multiple literacies theory: Exploring futures. Policy Futures in Education, 1(9), 494–504.
• Moje, E. B. (2009). Standpoints: A call for new research on new and multi-literacies. Research in the Teaching of English, 43(4), 348–362.
• National Geographic. (n.d.). Geo-Literacy. Retrieved December 8 2024 from https://education.nationalgeographic.org/resource/geo-literacy-preparation-far-reaching-decisions/
• Özgen, N. (2010). Bilim olarak coğrafya ve evrimsel paradigmaları. Ege Coğrafya Dergisi, 19(2), 2-15.
• Posos Devrani, A. E. P. (2021). Gençler için 21. Yüzyıl becerileri ve dijitalleşen dünyanın gereklilikleri: Yeni okuryazarlıklar. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9(24), 5-24.
• Şahin, C., & Belge, R. (2016). İbn Haldun’da coğrafi determinizm. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 57, 439-467.
• Sarı, F. (2019). 21. Yy. Türkiyesinin jeopolitik söylemlerinde mekân algısı [Master Dissertation, Çanakkale Onsekiz Mart University].
• Sever, R. (2022). Coğrafya okuryazarlığı. İn R. Sever (Ed.), Eğitimde coğrafya okuryazarlığı-I (1st ed.). Pegem Akademi.
• Sumida, J. (1999). Alfred Thayer Mahan, geopolitician. Journal of Strategic Studies, 22(2–3), 39–62.
• Tekindal, M., & Arsu, Ş. U. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-172.
• Tuathail, G. Ó. (1998). Imperialist geopolitics. In S. Dalby, P. Routledge, & G. Ó. Tuathail (Eds.), The Geopolitics Reader (1st ed.). Routledge.
• Varlık, A. B. (2022). Bilgi savaşımı. İn O. Bingöl & A. B. Varlık (Eds.), Güvenlik Çalışmaları (Cilt-II) Güvenlik Sektörleri ve Sorunları (1st ed., pp. 137–164). Arel Üniversitesi Yayınları.
• Wormald, E. (1988, July). Political literacy in a newly independent country: Papua New Guinea. Paper presented at IPSA XIV Conference, Washington. Retrieved from https://www.ipsa.org/events/congress/montreal2014
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (2nd ed.). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, S. (2012). Jeopolitik ve jeostrateji. İn Ü. Özdağ (Eds.), 21. Yüzyılda prens devlet ve siyaset yönetimi. Kripto Yayınları.
• Zaller, J. R. (1992). The nature and origins of mass opinion. Cambridge: Cambridge University Press.
• https://doi.org/10.1017/CBO9780511818691