SELÇUKLULARIN TÜRKİSTAN’DAKİ TEMSİLCİSİ KAZAKİSTAN VE BU ÜLKENİN HUKUK TARİHİNDEN BİR KESİT: İCRA HUKUKUNDAKİ PROBLEMLER

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 4, 18 - 27, 15.10.2015

Shynarbek Akchabaev Kairbekulı

Öz

Selçuklu Devleti’nin temelleri, X. yüzyılda Türkistan coğrafyasında atılmıştır. Bugün bu coğrafyanın önemli bir kısmını Kazakistan Türk Cumhuriyeti elinde bulundurmaktadır. Selçukluların atası Selçuk Bey, bugün Kazakistan sınırları içinde kalan topraklarda hüküm

sürmüş Oğuz Yabgu Devleti’nde bir süre subaşılık (ordu komutanlığı) vazifesinde bulunmuş, daha sonra güneye İslam ülkesine göç ederek, İslâm’ı kabul etmiştir. Onun soyundan gelenler, Türk tarihinin en büyük devletlerinden biri olan Selçuklu Devleti’ni ortaya çıkarmışlardır. Kazakistan, bugün Türkistan coğrafyasında Göktürklerin, Selçukluların ve Kazak Hanlıklarının siyasi, sosyal, kültürel, hukukî ve ekonomik birikiminin en önemli mirasçılarından biri konumundadır. Bu siyasi teşekküllerin tesis ettiği hukuk düzeni, uzun süre o coğrafyada varlığını sürdürmüştür. Günümüzde modern hukuk sistemini benimsemiş bulunan Kazakistan’ın hukuk tarihinde, Selçuklu hukuk sisteminin izlerini de görmek mümkündür. Uluslararası ticaretin yaygınlaşması ve yeni hukuki durumların ortaya çıkması hukuk kurallarında da değişimi zorunlu kılmaktadır. Kazakistan İcra hukuku da bu değişim sürecini yaşamakta, beraberinde buna paralel olarak bir takım problemler ortaya çıkmakta, bu sorunların çözümü için yasal mevzuatta bir takım değişikliklerin yapılması zorunlu hale gelmektedir. Kazakistan’da hukuk sisteminde ortaya çıkan bu problemlerin çözümü amacıyla 2010 yılında kabul edilen İcra Kanunu uygulamada bir takım yeni problemleri de beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada Selçuklulardan günümüze Kazakistan hukuk sistemi içinde icra hukukuna ilişkin problemler tespit edilmiş ve konuya dair çözüm önerileri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

1. Hukuk, 2. İcra Hukuku, 3. Türk Hukuk Tarihi, 4. Türk Cumhuriyetleri

Kaynakça

• Caferoğlu, Ahmet: “Uygurlarda Hukuk ve Maliye Istılahları”, Türkiyat Mecmuası, C.IV, İstanbul, 1934.
• Doğan, Orhan: “Tavke Han Dönemi (1680-1718) Kazak Hanlığı ve Tavke Han Yasaları (JetıJargı)”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Kırgız-Türk Manas Üniversitesi Yayınları, Bişkek, 2002, s.59-81.
• En Eski Devirden Günümüze Kadar Kazakistan ve Kazaklar, Haz. A. Kara, Selenge Yayınları, İstanbul, 2007.
• Hizmetli, Sabri: “Kazak Ulusu ve Kazak Tarihi Üzerine: Dünü ve Bugünü”, İSTEM, Yıl: 9, Sayı: 17, (2011), s.23-43.