Öğretim Elemanlarının Uzaktan Öğretim Performanslarında Dijital Okuryazarlık Düzeyinin ve Örgütsel Destek Algısının Rolü

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 133 - 147, 20.10.2022

Selçuk Kılıç , Ayşegül Pürbudak

https://doi.org/10.18394/iid.1141558

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı olarak görev yapan çalışanların uzaktan öğretim sürecinde gösterdikleri performansı ölçmek, dijital okuryazarlık ve algılanan örgütsel destek değişkenlerinin bu performanstaki rolünü belirlemektir. Ayrıca demografik değişkenlere göre öğretim elemanlarının uzaktan öğretim performansları, dijital okuryazarlık düzeyleri ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi bu çalışmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmada basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak 289 öğretim elemanına ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda öğretim elemanlarının uzaktan öğretim sürecinde yüksek performans gösterdikleri tespit edilmiştir. Dijital okuryazarlık düzeyi ve örgütsel destek algısının uzaktan öğretim performansının önemli bir yordayıcısı olduğu bulunmuştur. İleriki çalışmalar için örgütsel bağlılık, iş tatmini, örgütsel adalet, örgütsel erdemlilik gibi pozitif örgütsel davranış konularına giren farklı değişkenlerin uzaktan öğretim performansına etkileri inceleme konusu yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

Yüksek öğretim kurumları, uzaktan öğretim, dijital okuryazarlık, örgütsel destek, performans

The Role of Digital Literacy Level and Perception of Organizational Support in Distance Education Performance of Instructors

Öz

The main purpose of this study is to measure the performance of the employees working as instructors in higher education institutions in the distance education process and to determine the role of digital literacy and perceived organizational support variables in this performance. In addition, determining the relationships between instructors’ distance education performance, digital literacy levels and organizational support perceptions according to demographic variables is another aim of this study. The research was carried out within the framework of the relational survey model, which is one of the quantitative research methods. In the study, 289 instructors were reached by using the simple random sampling method. As a result of the research, it was determined that the instructors showed high performance in the distance education process. It has been found that the level of digital literacy and the perception of organizational support are important predictors of distance education performance. In future studies, the effects of different variables on positive organizational behavior such as organizational commitment, job satisfaction, organizational justice and organizational virtue on distance education performance can be examined.

Anahtar Kelimeler

Higher education institutions, distance education, digital literacy, organizational support, performance

Kaynakça

• Akkoç, İ., Çalışkan, A., & Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 105-135. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yonveek/issue/13696/165762.
• Athey, T.R., & Orth, M.S. (1999), Emerging competency methods for the future. Human Resource Management, 38(3), 215-225. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-050X(199923)38:3<215::AID-HRM4>3.0.CO;2-W
• Bao, W. (2020). COVID-19 and online teaching in higher education: A case study of Peking University. Human Behavior and Emerging Technologies, 2(2), 113-115.
• Berge, Z. L. (1995). Facilitating computer conferencing: Recommendations from the field. Educational Technology, 35(1), 22-30. http://www.jstor.org/stable/44428247
• Berigel, M., & Çetin, İ. (2019). Açık ve uzaktan öğrenme. İçinde E. Tekinarslan & M. D. Gürer (Ed.), Açık ve Uzaktan Öğretimde Öğreten ve Öğrenen Rolleri. (s.127-144), Ankara: Pegem Akademi.
• Biçer, G. ve Düztepe, Ş. (2003). Yetkinlikler ve Yetkinliklerin İşletmeler Açısından Önemi, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1(2), 3-20.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cabı, E. (2018). Teaching computer literacy via distance education: Experiences of the instructors. Başkent University Journal of Education, 5(1), 61-68. http://buje.baskent.edu.tr/index.php/buje/article/download/93/90/
• CRS. (2021). Sample size calculator. Creative Research Systems [CRS]. 13 Haziran 2021 tarihinde, https://www.surveysystem.com/sscalc.htm adresinden erişilmiştir.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Dushkevych, M., Barabashchuk, H., & Hutsuliak, N. (2020). Peculiarities of student distance learning in emergency situation condition. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 12(1Sup2), 71-77. https://doi.org/10.18662/rrem/12.1sup2/248
• Eisenberger, R., Armeli, S., Rexwinkel, B., Lynch, P. D., & Rhoades, L. (2001). Reciprocation of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86(1), 42–51. https://doi.org/10.1037/0021-9010.86.1.42
• Erdem, H., Gökmen, Y., & Turen, U. (2015). Psikolojik sermayenin örgütsel özdeşleşme üzerine etkisinde algılanan örgütsel desteğin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 38-62. https://isarder.org/2015/vol.7_issue.2_article02_full_text.pdf
• Eshet, Y. (2004). Digital literacy: A conceptual framework for survival skills in the digital era. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93-106.
• Fraenkel, Jack R., & Wallen, Norman E. (2009). How to design and evaluate research in education (Seventh ed.). New York: McGraw-Hill.
• Giray, M. D., & Şahin, D. N. (2012). Algılanan örgütsel, yönetici ve çalışma arkadaşları desteği ölçekleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 15(30), 1-9. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TVRRMU9UZ3hNUT09
• Goodyear, P. G., Salmon, J. M., Specror, C., & Steeplesand, S. T. (2001). Competence for online teaching: A special report. Educational Technology Research and Development Journal, 49(1), 65-72. https://doi.org/10.1007/BF02504508
• Green, S., & Salkind, N. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Understanding and analysing data. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Guasch, T., Alvarez, I., & Espasa, A. (2010). University teacher competencies in a virtual teaching/learning environment: Analysis of a teacher experience. Teaching and Teacher Education, 26(2), 199-206. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.02.018
• Hamutoğlu, N., Canan Güngören, Ö., Kaya Uyanık, G., & Gür Erdoğan, D. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429. https://doi.org/10.12984/egeefd.295306
• Ivaniuk, I. V., & Ovcharuk, O. V. (2020). The response of Ukrainian teachers to сovid-19: Challenges and needs in the use of digital tools for distance learning. Information Technologies and Learning Tools, 7(3), 282-91, https://doi.org/10.33407/itlt.v77i3.3952
• Khlaif, Z. N., Salha, S., Affouneh, S., Rashed, H., & ElKimishy, L. A. (2020): The Covid-19 epidemic: Teachers’ responses to school closure in developing countries, Technology, Pedagogy and Education, 30(1), 95-109, https://doi.org/10.1080/1475939X.2020.1851752
• Kruszewska, A., Nazaruk, S., & Szewczyk, K. (2020). Polish teachers of early education in the face of distance learning during the COVID-19 pandemic – the difficulties experienced and suggestions for the future. Education 3-13, 1-12. https://doi.org/10.1080/03004279.2020.1849346
• Liu, Z.-J., Tretyakova, N., Fedorov, V., & Kharakhordina, M. (2020). Digital literacy and digital didactics as the basis for new learning models development. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET), 15(14), 4–18. https://doi.org/10.3991/ijet.v15i14.14669
• Lloyd, S. A., Byrne, M. M. ve McCoy, T. S. (2012). Faculty-perceived barriers of online education. Journal of Online Learning and Teaching, 8(1), 1-12. https://jolt.merlot.org/vol8no1/lloyd_0312.pdf
• Long, N. N., & Khoi, B. H. (2020). The intention to study using Zoom during the Sars-Cov-2 pandemic. International Journal of Emerging Technologies in Learning (iJET), 15(21), 195–216. https://doi.org/10.3991/ijet.v15i21.16777
• Nicklin, J. M., McNall, L. A., Cerasoli, C. P., Varga, C. M., & McGivney, R. J. (2016). Teaching online: Applying need theory to the work–family interface. American Journal of Distance Education, 30(3), 167–179. https://doi.org/10.1080/08923647.2016.1187042
• Onwuegbuzie, A. J., & Collins, K. M. (2007). A Typology of Mixed Methods Sampling Designs in Social Science Research. The Qualitative Report, 12(2), 281-316. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2007.1638
• Pala, Ş. M., & Başıbüyük, A. (2020). Ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 897-921. https://doi.org/10.30703/cije.672882
• Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698–714. https://doi.org/10.1037/0021-9010.87.4.698
• Sae-Khow, J. (2014). Developing of indicators of an e-learning benchmarking model for higher education institutions. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 13(2), 35-43. http://www.tojet.net/articles/v13i2/1324.pdf
• Saraç, M. A. Y. (2020). Pandemi günlerinde Türk yükseköğretimi: Uzaktan eğitim yoğun kullanımda. Yüksek Öğretim Dergisi, (16), 6-9. https://www.yok.gov.tr/Dergi/dergipdf/yuksek-ogretim-sayi-16.pdf
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5.ed.). Boston: Pearson Education, Inc.
• Turgut, M. F. (1987). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Saydam Matbaacılık.
• Tzifopoulos, M. (2020). In the shadow of Coronavirus. Distance education and digital literacy skills in Greece. International Journal of Social Science and Technology, 5(2), 1-14. http://www.ijsstr.com/data/frontImages/1._April_2020.pdf
• Usman, K. (2019). Impact of organizational culture, organizational communication and supervisor support on the job satisfaction of employees working in online IT based distance learning institutions of Pakistan. Open Praxis, 11(2), 143–156. https://doi.org/10.5944/openpraxis.11.2.931
• Üstündağ, M. T., Güneş, E., & Bahçivan, E. (2017). Turkish adaptation of digital literacy scale and investigating pre-service science teachers’ digital literacy. Journal of Education and Future, (12), 19-29. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jef/issue/30777/332813
• van der Spoel, I., Noroozi, O., Schuurink, E., & van Ginkel, S. (2020). Teachers’ online teaching expectations and experiences during the Covid19-pandemic in the Netherlands. European Journal of Teacher Education, 43(4), 623-638. https://doi.org/10.1080/02619768.2020.1821185.
• Wayne, S. J., Shore, L. M., & Liden, R. C. (1997). Perceived organizational support and leader-member exchange: a social exchange perspective. Academy of Management Journal, 40(1), 82-111. https://doi.org/10.5465/257021
• Yeşildal, M., & Kaya, Ş. D. (2021). Yetişkin bireylerde dijital okuryazarlık ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki: Konya örneği. Sağlık Bilimleri Dergisi, 30(2), 174-181. https://doi.org/10.34108/eujhs.774808
• Yontar, A. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 815-824. https://doi.org/10.16916/aded.593579
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK]. (2020). Yükseköğretim Kurumları 2020 Yılı Uzaktan/Karma Eğitim Faaliyetleri Kalite Güvencesi Durum Raporu. https://api.yokak.gov.tr/Storage/Announcement Files/18-03-2021/192/Uzaktan%20egitimde %20kalite%20guvencesi%20raporu_v6.pdf