Torba ve Blok Pres Yetiştirme Sistemlerinin Agaricus bisporus Mantarının Verim ve Morfolojik Özellikleri Üzerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 210 - 216, 25.08.2021

Erkan Eren , Mehmet Çetin , Aysun Pekşen

https://doi.org/10.24180/ijaws.929082

Öz

Çalışmada silindir şekilli geleneksel torbalar ile son yıllarda ülkemizde de yaygın olarak kullanılan blok pres torbalar ile yapılan yetiştiricilik sistemlerinin beyaz şapkalı (Agaricus bisporus) mantarların verim ve morfolojik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Torba ve blok pres sistemlerinden elde edilen mantarların ortalama mantar ağırlığı, şapka çapı, sap uzunluğu ve sertlik değerleri bakımından aralarında istatistiksel olarak fark olmadığı, toplam mantar sayısı, şapka yüksekliği, sap çapı ve uzunluğu bakımından ise farkın önemli (p<0.05) olduğu tespit edilmiştir. Blok pres torba sisteminden elde edilen verim değeri (26.58 kg 100 kg kompost-1), torba sisteminden (22.23 kg 100 kg kompost-1) elde edilen verim değerine göre istatistiksel olarak önemli derecede yüksek bulunmuştur. Blok pres sistemi, torba sistemine göre %4.35 oranında verim artışı sağlamıştır. Çalışma sonuçları ve iki sistem farklı yönleriyle değerlendirildiğinde blok pres torba sisteminin kullanılması üreticilere önemli avantajlar sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kültür mantarı, verim, kalite, blok pres, torba kültürü

The Effect of Bag and Block Press Growing Systems on Yield and Morphological Properties of Agaricus bisporus Mushroom

Öz

In this study, the effects of growing systems used with block press bags, which are widely used in our country in recent years, and traditional cylindrical bags on the yield and morphological characteristics of button (Agaricus bisporus) mushroom were investigated. It was determined that the mushrooms obtained from bag and block press systems were not statistically different in terms of average fruit bodies weight, cap diameter, stem length and hardness values, and the difference between them was significant (p<0.05) in terms of total fruit bodies number, cap height, stem diameter and length. The yield value obtained from the block press bag system (26.58 kg 100 kg compost-1) was found to be statistically significantly higher than the yield value obtained from the bag system (22.23 kg 100 kg compost-1). The block press system provided a 4.35% increase in yield compared to the bag system. When the results of the study and the two systems are evaluated from different aspects, the use of the block press bag system will provide significant advantages to the producer.

Anahtar Kelimeler

Cultivated mushroom, yield, quality, block press, bag cultivation

Kaynakça

• Çetin, M., & Eren, E. (2017). Hacimsel olarak farklı oranlardaki torf ve pomza karışımının mantarın (Agaricus bisporus (Lange) Sing) verim ve kalitesi üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(2), 207-213.
• Çetin, M., Özaktan, H., & Boztok, K. (2016). Örtü toprağında bulunan bazı yararlı bakterilerin kültür mantarı Agaricus bisporus’un gelişim ve verimi üzerine etkileri. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknolojisi Dergisi, 4(3), 197-203.
• Duran, H. (2021). Farklı atık materyallerin mantar yetiştiriciliğinde örtü toprağı olarak kullanım olanakları. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• Erdoğan, F., Paksoy, M., Seymen, M., & Türkmen, Ö. (2018). Farklı sıcaklık uygulamalarının mantarda (Agaricus bisporus (Lange) Sing.) verim ve karpofor özellikleri üzerine etkileri. Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 8(2), 70‐77.
• Eren, E., & Boztok, K. (2013). Farklı artık materyallerin Agaricus bisporus mantar üretiminde örtü toprağı olarak kullanılabilme olanakları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1), 9-16.
• Eren, E., & Pekşen A. (2019). Türkiye’de kültür mantarı üretimi ve teknolojik gelişmeler. Mantar Dergisi, 10, 225-233.
• Eren, E., Öztekin, G.B., & Tüzel, Y. (2016). Türkiye'de orta ve büyük ölçekli mantar işletmelerinin değerlendirilmesi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3), 230-238.
• Erkal, S., & Aksu, Ş. (2000). Türkiye'de kültür mantarı sektöründeki gelişmeler ve işletmelerin yapısal özellikleri. Türkiye 6. Yemeklik Mantar Kongresi, Bergama, İzmir.
• Gülümser, A., Bozoğlu, H., & Pekşen, E. (2006). Araştırma ve Deneme Metotları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı, 48.
• Günay, A. (1995). Mantar Yetiştiriciliği. İlke Kitap ve Yayınevi, Ankara. ISBN:975-7923-15X
• Günay, A., & Uzun, A. (1996). Buğday sapı ve tavuk gübresinin esas alındığı değişik yetiştirme ortamlarının mantarın (Agaricus bisporus) verim ve kalitesi üzerine etkileri. Türkiye 5. Yemeklik Mantar Kongresi, Yalova.
• Kerketta, A., Shukla, C. S., & Singh, H. K. (2019). Evaluation of different casing materials for growth and yield of buton mushroom (Agaricus bisporus (L.) Sing.). Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 8(4), 207-209.
• Lee, B. J., Lee, M. A., Kim, Y. G., Lee, K. W., Lee, B. E., & Song, H. Y. (2014). Varietal characteristics of new white button mushroom ‘Seolwon’ in Agaricus bisporus. Journal of Mushrooms, 12(2), 82-87.
• Padem, H., Ünlü, H., & Takka, H. (2003). Agaricus bisporus üretiminde ağaç işleme sanayi atık maddeleri ve humik asit uygulamalarının verim ve kaliteye etkisi. Ekoloji Çevre Dergisi, 12(46), 8-11.
• Pardo, A., De Juan, A. J., Pardo, J., & Pardo, J. E. (2004). Assesment of different casing materials for use as peat alternatives in mushrom cultivation. Evaluation of quantitative and qualitative production parameters. Spanish Journal of Agricultural Research, 2(2), 267‐272.
• Pekşen, A. U., & Günay, A. (1998). Çeltik ve buğday sapının değişik oranlarda karışımlarından hazırlanan kompostların mantarın (Agaricus bisporus L.) verim ve kalitesi üzerine etkileri. 2. Sebze Tarımı Sempozyumu, Tokat.
• Pekşen, A., & Günay, A. (2009). Kültür mantarı (Agaricus bisporus (L.) Sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. Ekoloji Dergisi, 19(73), 48-54.
• Polat, E., Erler, F., Demir, H., Cetin, H., & Erdemir, T. (2008). The effect of vegetable materials on the yield and productivity of Agaricus bisporus. Interciencia, 33(10), 776-780. S amp, R. (2017). The bag or block system of Agaricus mushroom growing. Edible and Medicinal Mushrooms: Technology and Applications, 175-195.
• Şimşek, H., Baysal, E., Çolak, M., Toker, H., & Yılmaz, F. (2008). Yield response of mushroom (Agaricus bisporus) on wheat straw and waste tea leaves based composts using supplements of some locally available peats and their mixture with some secondary casing materials. African Journal of Biotechnology, 7, 88-94.
• Uzun, A. (1996). Karadeniz bölgesinde kültür mantarı (Agaricus bisporus (Lange) Sing.) üretiminde kullanılabilecek organik materyallerin tespiti ile bunların mantarın verim ve kalitesine etkisi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun,
• Yadav, M. K., Ram, C., Yadav, S. K., Dhakad, P. K., Srivastava, A. K., Dwivedi, P. K., & Sushreeta, N. (2017). Comparative evaluation of locally available casing materials for quantitative and qualitative effect on two strains of Agaricus bisporus (Lange). Biochemical and Cellular Archives, 17(1), 133-139.