The Impact of Equıpped Diving Tourism on the Life Quality of the Local Population: A Study on the Perceptions of the People of Kaş

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 256 - 269, 25.12.2025

Ali Koçak

Öz

This study examines the influence of scuba diving tourism on the quality of life of local residents in the Kaş district of Antalya. Following a conceptual framework on tourism dynamics and quality-of-life components, the research employs a quantitative design based on a field survey conducted with local residents. Data were collected through face-to-face questionnaires, yielding 438 valid responses, and were analyzed using SPSS 23. Exploratory factor analysis revealed three core dimensions of residents’ quality of life: “incurred costs and social rights,” “social relationships,” and “leisure and cultural activities.” Multiple regression analyses demonstrated that residents’ level of attachment to the destination and their perceptions of scuba diving tourism development significantly affect all dimensions of quality of life. The findings indicate that scuba diving tourism contributes positively to local well-being by enhancing economic gains, strengthening social interactions, and increasing cultural vitality within the community. The study underscores the role of alternative tourism activities in promoting sustainable development and local welfare and offers policy implications for regional tourism planning and community-based tourism strategies.

Anahtar Kelimeler

Scuba Diving Tourism , Quality of Life , Local Residents , Destination Attachment , Tourism Impacts

Donanımlı Dalış Turizminin Yerel Halkın Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri: Kaş Halkının Algıları Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu araştırmanın amacı, Antalya/Kaş destinasyonunda gelişen donanımlı dalış turizminin yerel halkın yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışma, turizm dinamikleri ve yaşam kalitesi bileşenlerine ilişkin kuramsal çerçevenin ardından Kaş ilçesinde gerçekleştirilen nicel bir saha araştırmasına dayanmaktadır. Veriler, yüz yüze uygulanan anket yöntemiyle toplanmış ve toplam 438 geçerli anket SPSS 23 programı ile analiz edilmiştir. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda yerel halkın yaşam kalitesinin üç bileşenden oluştuğu belirlenmiştir: “katlanılan maliyetler ve sosyal haklar”, “sosyal ilişkiler” ve “boş zaman ile kültürel etkinlikler”. Çoklu regresyon analizleri, yerel halkın destinasyona bağlılık düzeyleri ile donanımlı dalış turizminin gelişimine yönelik algılarının yaşam kalitesinin tüm boyutları üzerinde anlamlı etkiler yarattığını göstermiştir. Bulgular, dalış turizminin ekonomik katkılar, sosyal etkileşimler ve kültürel canlılık yoluyla yerel yaşam kalitesini olumlu yönde desteklediğini ortaya koymaktadır. Çalışma, alternatif turizm faaliyetlerinin sürdürülebilir kalkınma ve yerel refah açısından önemine işaret etmekte ve bölgesel turizm politikalarına yönelik öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Donanımlı Dalış Turizmi , Yaşam Kalitesi , Yerel Halk , Destinasyona Bağlılık , Turizmin Etkileri

Kaynakça

• Akgöz, E., & Temizel, G. (2024). Evaluating Ecotourism Opportunities for a Sustainable Environment: The Case of Lake Beysehir (Türkiye). Uluslararası Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 101-111.
• Altıntaş, V. (2010). Turizm gelişiminin yerel halkın yaşam kalitesi üzerine etkileri: Alanya bölge modeli (Doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi.
• Aref, F., Redzuan, M., & Gill, S. S. (2009). Community perceptions toward economic and environmental impacts of tourism and local communities. Journal of Human Ecology, 28(2), 121–127.
• Aziz, N., & Ariffin, A. A. M. (2009). Exploring the relationship between perceived value and satisfaction among scuba divers in Malaysia. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 3(8), 1699–1703.
• Bilim, Y., & Özer, Ö. (2013). Turizmin çevresel etkilerine yönelik yerel halkın algısı: Antalya örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1), 18–34.
• Boylu, Y., & Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam kalitesi göstergelerinin değerlendirilmesi: Yerel halk üzerine bir inceleme. Turizm Akademik Dergisi, 3(1), 1–14.
• Brunt, P., & Courtney, P. (1999). Host perceptions of sociocultural impacts. Annals of Tourism Research, 26(3), 493–515.
• Cengiz, H., & Kırkbir, F. (2007). Yerel halkın turizmin etkilerine yönelik algıları: Alanya örneği. Akademik Bakış Dergisi, 13, 1–18.
• Coşar, Y. (2014). Yavaş şehirlerde yaşam kalitesi algısı ve turizme destek. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2(1), 1–12.
• Cripps, K., & Harris, C. (2009). Developing marine tourism: Scuba diving impacts and management. Journal of Sustainable Tourism, 17(4), 415–431.
• Çalışkan, O., & Tütüncü, Ö. (2008). Yerel halkın turizme bakışının değerlendirilmesi: Kuşadası örneği. Ege Akademik Bakış, 8(2), 651–665.
• Çeken, H. (2008). Alternatif turizmin özellikleri ve sürdürülebilirliği. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), 1–18.
• Çımat, A., & Bahar, O. (2003). Turizm sektörünün Türkiye ekonomisi içindeki yeri. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(7), 1–16.
• Dalton, J., Elias, M., & Wandersman, A. (2007). Community psychology: Linking individuals and communities. Thomson Learning.
• Deniz, G. (2024). Turizm ve Sosyoloji Literatürünün Biblioshiny Aracılığıyla Bibliyometrik Analizi: Eğilimler, Temalar ve Araştırma Yönelimleri. Uluslararası Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(2), 149-159.
• Erkurt, E., & Paker, F. (2014). Türkiye’de dalış turizmi potansiyeli. Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2), 133–150.
• Gürbüz, A., & Uçar, M. (2014). Turizmin yerel halkın yaşam kalitesine etkileri. Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 45–60.
• Hacıoğlu, N., & Avcıkurt, C. (2008). Turizm sosyolojisi. Nobel Yayıncılık.
• Holden, A. (1992). Tourism and environment: The search for sustainability. Environmentalist, 12(2), 117–125.
• Jenner, P., & Smith, C. (1992). The environmental impact of tourism. OECD.
• Kızıldağ, İ., & Yıldız, B. (2024). The Effect of Environmental Concern on The Intention to Participate in Green Tourism. Uluslararası Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 61-75.
• Kozak, N., Kozak, M., & Kozak, M. A. (2006). Genel turizm: İlkeler ve kavramlar. Detay Yayıncılık.
• Lertcharoenchoke, T. (1999). Alternative tourism in Southeast Asia. Asian Tourism Journal, 4(2), 43–59.
• Lindsay, J. (2010). Underwater tourism and marine heritage. Marine Recreation Studies, 12(1), 55–70.
• MacLellan-Wright, M., et al. (2007). Measuring community capacity: Validity of a six-dimensional model. Health Promotion International, 22(3), 269–276.
• Öncülokur, A. G., & Genç, V. (2024). Somut Olmayan Kültürel Miras Kapsamında Bakırcılık Mesleği. Uluslararası Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 86-100.
• Öznur, H. (2016). Türkiye’de dalış turizmi destinasyonlarının değerlendirilmesi. Turizm Ekonomisi Kitabı, 231–248.
• Puczko, L., & Smith, M. (2011). Tourism-specific quality of life index: The case of visitors and residents. Tourism Management, 32(3), 560–568.
• Somuncu, M. (2006). Turizmin çevresel etkileri. Coğrafya Dergisi, 14, 45–56.
• Turner, L. (2017). Tourism development and local economic impact. World Travel and Tourism Council Report.
• TÜRSAB. (2017). Türkiye’de alternatif turizm raporu. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği.
• Türker, N., & Türker, A. (2014). Yerel halkın turizme bakışı ve destekleme eğilimi. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 35–54.
• Türker, N., Selçuk, H., & Özyıldırım, A. (2016). Turizmin yerel kalkınmaya etkileri. Sosyoekonomi, 24(2), 45–62.
• Zengin, B., & Sancar, C. (2014). Alternatif turizm türleri ve Türkiye. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 141–159.
• WTTC. (2017). Travel and tourism economic impact report. World Travel and Tourism Council.