6. Sınıf Öğrencilerinin Alan Ölçme İle İlgili Problem Çözme Becerileri

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 4, 144 - 171, 26.12.2019

Deniz Kaya

Öz

Çalışmada altıncı sınıf
öğrencilerinin alan ölçme ile ilgili problem çözme becerileri incelenmiştir.
Çalışmaya bir devlet ortaokulunun altıncın sınıf düzeyinde öğrenim gören 160
öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin alan ölçme ile ilgili problem çözme
becerilerini belirlemek için ilgili kazanım ve matematik ders kitabının içeriğine
uygun olarak hazırlanmış iki problem cümlesi kullanılmıştır. Araştırmada nitel
çalışmanın doğasını yansıtan durum çalışması kullanılmıştır. Öğrencilerin
problem çözme aşamalarının her biri rubrik yardımıyla incelenmiştir. Veri
analizinin güvenirliğini sağlamak için Miles ve Huberman uyuşum yüzdesi
kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerin çözümlerine ve gözlem notlarına yer
verilerek çalışmanın niteliği artırılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın bulguları;
öğrencilerin problemi anlama, problem için plan yapma, problemi çözme, problemi
kontrol etme ve problemi geliştirme aşamalarının her birindeki yeterlilik
oranlarının düşük olduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular ışığında, günlük
yaşam ve matematik öğretim programının önemli bir parçası olan alan konusunun öğretimine
yönelik birtakım önerilerde bulunulmuştur.   

Anahtar Kelimeler

alan ölçme, altıncı sınıf, problem çözme becerisi

Problem Solving Skills Related to Area Measurement of 6th Grade Students’

Öz

In this study, sixth grade students' problem solving
skills related to area measurement was examined. 160 sixth-grade student from a public middle school participated in the
study. In order to determine
students' problem solving skills related to area measurement, two problem sentences
prepared according to the content of the related acquisition and mathematics
textbook were used. The case
study, which reflects the nature of the qualitative study, was used in the
study. Each of the students'
problem solving stages was examined with the help of rubrics. Miles and Huberman agreement percentage were
used to ensure the reliability of the data analysis. In addition, students' solutions and
observation notes were included to increase the quality of the study. The findings of the study showed that the
students' competence rates were low in each of the stages of understanding the
problem, making plans for the problem, solving the problem, controlling the
problem and developing the problem. In light of the findings, some suggestions were made for teaching the
area matter which is an important part of daily life and mathematics
curriculum.

Anahtar Kelimeler

area measurement, problem solving skill, sixth grade

Kaynakça

• Akkan, Y., Çakıroğlu, Ü. ve Güven, B. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin denklem oluşturma ve problem kurma yeterlilikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 41-55.
• Akkuş, R., Akkaş, E. N. ve Yıldırım, B. (2018). Alan konusunu öğretirken öğrenme fırsatları oluşturmada öğretmenin rolü. İlköğretim Online, 17(2), 1135-1149.
• Altun, M. (1995). 3, 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin problem çözme davranışları üzerine bir çalışma. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Altun, M. (2004). Matematik öğretimi (3. Baskı). İstanbul: Alfa Basın Yayım Dağıtım.
• Anderson, J. R. (1990). Cognitive psychology and its implications (3. Edition). New York: Freeman.
• Anderson, J. R. (1993). Problem solving and learning. American Psychologist, 48(1), 35-44.
• Aydemir, H. ve Kubaç, Y. (2014). Problem çözme sürecinde üstbilişsel davranışların incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 203-2019.
• Baki, A. (2015). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi (6. Baskı). Ankara: Harf Eğitim Yayıncılık.
• Baturo, A., & Nason, R. (1996). Student teachers’ subject matter knowledge within the domain of area measurement. Educational Studies in Mathematics, 31(3), 235-268.
• Baykul, Y. (1995). Matematik öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baykul, Y. (2000). İlköğretimde matematik öğretimi (1-5). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi (Çev. Oğuzkan, F.). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Cai, J. (2003). Singaporean students’ mathematical thinking in problem solving and problem posing: an exploratory study. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 34(5), 719-737.
• Chappell, M. F., & Thompson, D. R. (1999). Perimeter or area?: Which measure is it? Mathematics Teaching in the Middle School, 5(1), 20-23.
• Common Core State Standards Initiative (CCSSI) (2016). Common core state standards for mathematics. Washington: National Governors Association Center for Best Practices and the Council of Chief State School Officers. http://www.corestandards.org. adresinden 14.04.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Cresswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri (4. Baskı). (Çev. Bütün, M. ve Demir, S. B.), Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
• Çavuş Erdem, Z. (2018). Matematiksel modelleme etkinliklerine dayalı öğrenim sürecinin alan ölçme konusu bağlamından incelenmesi. (Yayımlanmış doktora tezi). Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarina giriş (Genişletilmiş 4. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çetinkaya, A. ve Soybaş, D. (2018). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(1), 169-200. Dağlı, H. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin çevre, alan ve hacim konularına ilişkin kavram yanılgıları. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Dewey, J. (1957). Nasıl düşünürüz? (Çev: Arıkan, B., Akdeniz, S. ve Etker, O.). İstanbul: Muallimler Cemiyeti Yayınları.
• Eğitimi Araştırma Geliştirme Dairesi (EARGED). (2005). PISA 2003 projesi ulusal nihaî rapor. Ankara: MEB-Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• Eğitimi Araştırma Geliştirme Dairesi (EARGED). (2011). TIMSS 2007 ulusal matematik ve fen raporu 8. sınıflar. Ankara: MEB-Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• English, L. D., & Lesh, R. (2003). Ends-in-view problems. İçinde R. Lesh ve H. M. Doerr (Eds.), Beyond constructivism: Models and modeling perspectives on mathematics problem solving, learning, and teaching (pp. 297-316). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Erden, M. ve Akman, Y. (1996). Eğitim psikolojisi: Gelişim, öğrenme ve öğretme. Ankara: Arkadaş Yayıncılık.
• Ergin, G. K. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve kurma süreçlerindeki matematiksel düşünmelerinin incelenmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Eurydice (2011). Mathematics education in Europe: Commonchallenges and nationalpolicies. http://eacea.- ec.europa.eu/ adresinden 10.04.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Gelbal, S. (1991). Problem çözme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 167-173.
• Genç, M. ve Karataş, İ. (2017). Problem çözme süreçlerinde öğrencilerin modelleme seviyelerinin belirlenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 608-632.
• Germi, H. (2006). Gençlik ve spor genel müdürlüğünde görev yapan spor yöneticilerinin problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Gökkurt, B. ve Soylu, Y. (2013). Öğrencilerin problem çözme sürecindeki anlam bilgisini kullanma düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 469-488.
• Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F. ve Soylu, Y. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve kurma becerilerinin değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 751-774.
• Güçlü, N. (2003). Lise müdürlerinin problem çözme becerileri, Milli Eğitim Dergisi, 160.http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/Milli_Egitim_Dergisi.html adresinden 15.05.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Gümüş, F. Ö. (2015). Problem çözme stratejileri öğretiminin çözümlerdeki kavramsal işlemsel bilgi tercihine ve performansa etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Gürel, N. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik ve fen öğretimi sürecinde problem çözme basamaklarını kullanım durumları. (Yayımlanmamış doktora tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Hacıömeroğlu, G. ve Apaydın, S. (2009). Tangram etkinliği ile çevre ve alan hesabı. İlköğretim Online, 8(2), 1-6.
• Huang, H. M. E., & Witz, K. G. (2013). Children's conceptions of area measurement and their strategies for solving area measurement problems. Journal of Curriculum and Teaching, 2(1), 10-26.
• Kamii, C., & Kysh, J. (2006). The difficulty of “length x width”: Is a square the unit of measurement?. Journal of Mathematical Behavior, 25(2), 105-115.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi (25. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, İ. ve Güven, B. (2004). 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin belirlenmesi: Bir özel durum çalışması, Milli Eğitim Dergisi, 163. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergi-ler/Milli_Egitim_Dergisi/163/karatas.htm adresinden 25.05.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Kidman, G., & Cooper, T. J. (1997). Area integration rules for Grades 4, 6 and 8 students. In E. Pehkonen (Ed.), Proceedings of the 21st Annual Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, Vol. 3 (pp. 132-143). Lahti, Finland: University of Helsinki.
• Lehrer, R. (2003). Developing understanding of measurement. In J. Kilpatrick, W. G. Martin, & D. Schifter (Eds.), A research companion to Principles and Standards for School Mathematics (pp. 179-192). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2. Edition). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2009). İlköğretim matematik dersi 1-5. sınıflar öğretim programı. Ankara. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mayer, R. E. (1992). A series of books in psychology. Thinking, problem solving, cognition (2. Edition). New York: Freeman.
• Mayer, R. E. (1998). Cognitive, metacognitive and motivational aspects of problem solving. Instructional Science, 26(1-2), 49-63.
• Moreira, C. Q., & Contente, M. do R. (1997). The role of writing to foster pupil’s learning about area. In E. Pehkonen (Ed.), Proceedings of the 21st PME International Conference, 3, 256-263.
• Morgan, C. T. (1993). Psikolojiye giriş (19. Baskı). Karakaş, S. ve Eski, R. (Ed.), Düşünme ve problem çözme (ss. 127-149). Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Foy, P., & Arora, A. (2012). TIMSS 2011 international results in mathematics. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Lynch School of Education, Boston College.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM) (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: NCTM.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM) (2014). Principles to actions: Ensuring mathematical success for all. Reston, VA: NCTM.
• Olkun, S. ve Toluk, Z. (2003). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Olkun, S., Şahin, Ö., Akkurt, Z., Dikkartın, F. T. ve Gülbağcı, H. (2009). Modelleme yoluyla problem çözme ve genelleme: İlköğretim öğrencileriyle bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 34(151), 65-73.
• Olkun, S., Çelebi, Ö., Fidan, E., Engin, Ö. & Gökgün, C. (2014). Birim kare ve alan formülünün Türk öğrenciler için anlamı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 180-195.
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2016). PISA 2015 results in focus. OECD, Paris. http://www.oecd.org/pisa/ adresinden 05.03 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Özgen, K. Aydın, M., Geçici, M. E. ve Bayram, B. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(2), 218-243.
• Özsoy, G. (2005). Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 179-190.
• Polya, G. (1962). Mathematical discovery: On understanding, learning, and teaching problem solving. New York: John Wiley.
• Polya, G. (1997). Nasıl çözmeli? Matematikte yeni bir boyut. (Çev. Halatçı, F.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Ross, B. H., & Kennedy, P. T. (1990). Generalizing from the use of earlier examples in problem solving. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory and Cognition, 16(1), 42-55.
• Savaşçı, H. S. (2018). Öğrencilerin matematiksel problem çözme becerileri ile algısal öğrenme stilleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış doktora tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Schoenfeld, A. H. (1985). Mathematical problem solving. New York: Academic Press.
• Schoenfeld, A. (1989). Problem solving in context(s). In R. Charles & E. Silver (Eds.), The teaching and assessing of mathematical problem solving, (pp. 82-92). Reston, VA: National Council of teachers of Mathematics.
• Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to think mathematically: Problem solving, metacognition, and sense-making in mathematics. In D. Grouws (Ed.), Handbook for Research on Mathematics Teaching and Learning (pp. 334-370). New York: MacMillan.
• Schunk, D. H. (2012). Learning theories: An educational perspective (6. Edition). Boston MA: Pearson Education, Inc. Publishing.
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sezgin Memnun, D. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemi çözmeye ilişkin inançlarının incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 75-98.
• Silver, E. A. (1995). The nature and use of open problems in mathematics education: Mathematical and pedagogical perspectives. International Reviews on Mathematical Education, 27(2), 67-72.
• Simon, M. A., & Blume, G. W. (1994). Building and understanding multiplicative relationships: A study of prospective elementary teachers. Journal for Research in Mathematics Education, 25(5), 472-494.
• Soylu, Y. ve Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başarıya giden yolda problem çözmenin rolü. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 97-111.Stephan, M., & Clements, D. (2003). Linear and area measurement in prekindergarten to grade 2. In D. Clements & G. Bright (Eds.), Learning and teaching measurement: 2003 Yearbook (pp. 3-16). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Stevens, M. (1998). Sorun çözümleme. (Çev. Çimen, A.). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Şahin, Ç. (2004). Problem çözme becerisinin temel felsefesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 160-171.
• Şahin, A. A. (2007). 13-14 yaş grubu öğrencilerin problem çözme stratejilerinin belirlenmesi. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Tan Şişman, G. ve Aksu, M. (2009). Yedinci sınıf öğrencilerinin alan ve çevre konularındaki başarıları. İlköğretim Online, 8(1), 243-253.
• Tanır, E. N. (2018). 6.sınıf öğrencilerinin üstbiliş farkındalıkları ile matematiksel problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• TEDMEM. (2018). 2017 eğitim değerlendirme raporu (TEDMEM değerlendirme dizisi 4). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Temel, H. (2018). Problem çözme stratejilerinin matematiksel süreç becerilerine göre sınıflandırılması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Tertemiz, N. I. ve Çakmak, M. (2003). Problem çözme ilköğretim I. kademe matematik dersi örnekleriyle. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Tomooğlu, Ö. (2017). 6. sınıf öğrencilerine alan ölçme konusunun öğretimine yönelik bir eylem araştırması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) (2016). Highlights from TIMSS and TIMSS advanced 2015. https://timms2015.org adresinden 08.04.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Ulu, M. (2008). Sınıf öğretmeni-sınıf öğretmeni adayı ve 5. Sınıf öğrencilerinin dört işlem problemlerini çözmede kullandıkları stratejilerin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Van De Walle, J. A., Karp, K. S., & Bay-Williams, J. M. (2012). İlkokul ve ortaokul matematiği. Gelişimsel yaklaşımla öğretim. (Çev. Durmuş, S.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Weber, R. P. (1985). Basic content analysis, quantitative applications in the social sciences. Beverly Hills, CA: Sage Publications.
• Yeşilova, Ö. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecindeki davranışları ve problem çözme başarı düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, Z. (2016). Alan ölçme öğretiminde basamaklı öğretim yönteminin etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Yıldırım, H. H., Yıldırım, S. ve Ceylan, E. (2017). Türkiye perspektifinden TIMSS 2015 sonuçları (TEDMEM Analiz Dizisi 4). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Yıldırım Yakar, Z. ve Albayrak, M. (2019). Alan ölçmenin basamaklı öğretim yöntemiyle öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 565-585.
• Yıldızlar, M. (2001). Matematik problemlerini çözebilme yöntemleri. Ankara: Eylül Kitap ve Yayınevi.
• Yin, R. K. (2009). Case study research. Design and method (4. Edition). Thousand Oaks, CA: Sage.