The Factors Affecting the Use of Participation Banking: A Model Work

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 209 - 229, 30.11.2021

Aleyna Furuncu Handan Çam

Öz

Participation banking, which is also called as Islamic banking, Interest-free banking or Alternative banking in the international field (literature), is the type of banking preferred by financial consumers who do not want to obtain interest yield. The participation banks in Turkey since 1983, "special finance institution" has started to operate under the name, after 2005 the "participation banks" continued to work under the name. Recently, the introduction of some public banks into the participation banking sector will probably contribute to the growth of the sector. Therefore, it is thought that researches about participation banks which are assumed to have an important place in the banking sector in the near future will lead to the development of this sector. In this context, the aim of the study is to determine the factors affecting the use of alternative banking and to create a new acceptance model. This study has a quantitative research design and the data were collected from the participants in six provinces - Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin and Gumushane - in the TR90 region. The data obtained from the study were analyzed according to both descriptive and structural analysis techniques. SPSS and AMOS package programs were used for data analyses. . As a result, while compliance, private norms, external effects and anxiety in the use of participation banking had a positive impact on the customer's perceived usefulness, facilitating conditions, confidence and self-efficacy did not positively affect the customer's perceived benefit. Moreover, while compliance, facilitating conditions, anxiety and confidence in the use of participation banking positively affected the customer's perceived ease of use, private norms, external effects and self-efficacy did not positively affect the customer's perceived ease of use.

Anahtar Kelimeler

Alternative Banking, Participation Banking, Acceptance Model, Structural Equation Model

Katılım Bankacılığı Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Kabul Modeli Kapsamında Değerlendirilmesi: TR 90 Örneği

Öz

Uluslararası literatürde İslami bankacılık, faizsiz bankacılık veya alternatif bankacılık olarak isimlendirilen katılım bankacılığı, faiz getirisi elde etmek istemeyen finansal tüketicilerin tercih ettiği bankacılık türüdür. Türkiye'de katılım bankaları 1983 yılından itibaren "özel finans kurumu" adıyla faaliyet göstermeye başlamış, 2005 yılından sonra "katılım bankası" adı altında çalışmaya devam etmiştir. Son dönemlerde bazı kamu bankalarının katılım bankacılığı sektörüne giriş yapması, tahminen sektörün büyümesine katkı sağlayacaktır. Bu nedenle bankacılık sektöründe yakın gelecekte önemli bir yere sahip olacağı varsayılan katılım bankaları ile ilgili araştırmaların, bu sektörün gelişimine yön vereceği düşünülmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı, alternatif bankacılık kullanımını etkileyen faktörleri belirlemek ve yeni bir kabul modeli oluşturmaktır. Bu çalışma nicel araştırma desenine sahip olup, veriler TR90 bölgesinde yer alan altı ildeki (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin ve Gümüşhane) katılımcılardan toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler hem betimsel hem de yapısal eşitlik modeline göre analiz edilmiştir. Dataların analizinde ise SPSS ve AMOS paket programlarından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, katılım bankacılığı kullanımındaki uyumluluk, özel normlar, dış etkiler ve endişe müşterinin algıladığı faydayı olumlu yönde etkilemişken, kolaylaştırıcı koşullar, güven ve öz yeterlilik ise müşterinin algıladığı faydayı olumlu yönde etkilememiştir. Ayrıca katılım bankacılığı kullanımındaki uyumluluk, kolaylaştırıcı koşullar, endişe ve güven müşterinin algıladığı kullanım kolaylığını olumlu yönde etkilemişken, özel normlar, dış etki ve öz yeterlilik müşterinin algıladığı kullanım kolaylığını olumlu yönde etkilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Alternatif Bankacılık, Katılım Bankacılığı, Kabul Modeli, Yapısal Eşitlik Modeli

Kaynakça

• Abdullrahim, N. (2010). Service quality of English Islamic banks, Doctoral dissertation, Bournemouth University, England.
• Albayrak, A. S. (2006). Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Amin, M., & Isa, Z. (2008). An examination of the relationship between service quality perception and customer satisfaction: A SEM approach towards Malaysian ıslamic banking, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 1(3), pp. 191-209.
• Civan, M., Dayı F., Ve Akdemir E. (2015). yapay sinir ağı ile katılım bankalarında kar payının tahmin edilmesi: Türkiye uygulaması, 19. Finans Sempozyumu, 21-24 Ekim, Çorum.
• Çam, A.V. (2014). Participation banks'contribution to the economy: the case of Turkey. International Journal of Research in Social Sciences, 4(3), pp. 455-465.
• Çam, A. V. (2015). The determination of deposit and participation banks’ efficiency by data envelopment analysis: a research on banks in Turkey. Turkish Economic Review, 2(3), pp. 152-159.
• Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), pp. 319-340.
• Er, B., & Uysal, M. (2012). Türkiye'deki ticari bankalar ve katılım bankalarının karşılaştırmalı etkinlik analizi: 2005-2010 dönemi değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), ss. 365-387.
• Gençtürk, M., & Çobankaya, F. T. (2015). Katılım bankalarının Batı Akdeniz bölgesindeki farkındalık düzeyinin tespiti, Bankacılar Dergisi, 26(93), ss. 82-105.
• Gögüş, G. Ç. (2014). Teknoloji kabul modeli ve değiştirme maliyetinin müşteri sadakati üzerine etkileri: muhasebe yazılım programları üzerine bir çalışma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, TC Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Hamzah, N., Ishak, N. M., & Nor, N. I. M. (2015). Customer satisfactions on Islamic banking system. Journal of Economics, Business and Management, 3(1), pp. 140-144.
• Haridan, N. M., Hassan, A. F., & Karbhari, Y. (2018). Governance, religious assurance and Islamic banks: Do Shariah boards effectively serve?. Journal of Management and Governance, 22(4), pp. 1015-1043.
• Kalaycı, Ş.(2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Beşinci Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler, Birinci Basım, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nicel-nitel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği; Birinci Basım, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karaman H., Çağrıcı M., Dönmez İ. K. ve Gümüş S.(2007). Kur’an Yolu: Türkçe meal ve tefsir ı, Üçüncü Baskı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Metawa, S. A., & Almossawi, M. (1998). Banking behavior of Islamic bank customers: perspectives and implications. International Journal of Bank Marketing, 16(7), pp. 299-313.
• Naser, K., Jamal, A., & Al‐Khatib, K. (1999). Islamic banking: a study of customer satisfaction and preferences in Jordan. International Journal Of Bank Marketing, 17(3), pp. 135-151.
• Othman, A., & Owen, L. (2001). The multi dimensionality of Carter Model to measure customer service quality (SQ) in Islamic banking industry: a study in Kuwait finance house. International Journal of Islamic Financial Services, 3(4), pp. 1-12.
• Sümer, S., Öndeş, T., ve Şimşek, A. (2018), Katılım bankalarının kredi kullananlar açısından tercih edilmeme sebepleri: Atatürk üniversitesi akademisyenleri üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(4), ss. 897-920.
• Özkan, H. (2012). Katılım bankacılığının klasik bankalarla karşılaştırılması ve muhasebe uygulamaları, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde.
• Qambar, A. S. O. (2015). Human capital development in the UAE Islamic banking sector: addressing the challenges of Emiratisation, Unpublished Doctoral Thesis, Cardiff Metropolitan University Cardiff School of Management, England.
• Polat, A., Yesilyaprak, M., ve Kaya, R. (2014). Understanding Islamic bank selection of customers: a field research from Turkish participation banks. International Journal of Financial Research, 5(4), ss. 22-38.
• Şencan, H. (2005), Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik, Birinci Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Toraman, C., Ata, H. A., & Buğan, M. F. (2015). İslami bankacılık faaliyetlerine yönelik müşteri algısı üzerine bir araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(4), ss. 761-779.
• Venkatesh, V., & Davis, F. D. (2000). A theoretical extension of the technology acceptance model: Four longitudinal field studies. Management Science, 46(2), pp. 186-204.
• Yıldırım, İ., ve Çakar, R. (2016). Katılım bankacılığı kullanımını etkileyen faktörlere yönelik bir araştırma. In Global Business Research Congress, 2(1), pp. 552-563.