The Relationship Between The Attitudes of Teaching Profession, Life Satisfaction, Possible Selves and The Emotional States of Pre-Service Teachers

Yıl 2023, , 18 - 33, 31.12.2023

Bahadir Gülbahar , Okan Kuzu , Sadık Yüksel Sıvacı

https://doi.org/10.25233/ijlel.1358711

Öz

In this study, the relationship between pre-service teachers' attitudes towards the teaching profession, their life satisfaction, possible selves and emotional states were examined. This study, in which the quantitative research approach was adopted, was carried out with the relational survey model and was realized with the participation of 685 pre-service teachers. Data were collected in the 2021-2022 Academic Year. Personal information form, “Attitude Scale Towards Teaching Profession”, “Life Satisfaction Scale”, “Pre-service teachers' Possible Self Scale” and “Emotional State Scale” were used as data collection tools. As a result of the analyzes, it was seen that there was a positive and significant relationship between the attitudes of pre-service teachers towards the profession and their life satisfaction, expected possible teacher selves and emotional states. Accordingly, the more the teaching profession is loved and the more it satisfies the teacher, the more it can improve the quality of life in a positive way. In addition, a negative relationship was found between the pre-service teachers' life satisfaction and feared potential teacher selves, and a positive relationship was found between their life satisfaction and emotional states. This result suggests that there is a link between pre-service teachers' overall life satisfaction and their concerns about future teacher roles and responsibilities. Another result of this study is that there is a positive relationship between the pre-service teachers' emotional states and their expected potential teacher selves, and a negative significant relationship between their emotional states and feared possible teacher selves. This result means that pre-service teachers' feared potential teacher self-perceptions may become stronger when they evaluate themselves negatively, have concerns about their professional future, or have negative emotional experiences. According to the results of this study, it is understood that pre-service teachers' attitudes towards the profession are related to both their self-esteem as a teacher and their perception of professionalism.

Anahtar Kelimeler

Attitude towards teaching profession, life satisfaction, possible self, emotional states.

Kaynakça

• Akçay, C., & Çoruk, A. (2012). Çalışma yaşamında duygular ve yönetimi: Kavramsal bir inceleme. Eğitimde Politika Analiz Dergisi, 1(1), 3–25.
• Akdoğan, E. (2016). Karar verme süreci açısından okul yöneticilerinin duygusal işyüklerini yönetme durumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Andrews, F. M., & Withey, S. B. (1976). Social indicators of well- being: America's perception of life quality. New York: Plenum.
• Appleton, S. and Song, L. (2008). Life satisfaction in urban China: components and determinants. World Development, 36(11), 2325–2340.
• Bakioğlu, A. (2014). Çağdaş sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Baron, A. R., & Byrne, D. (1979). Exploring social psychology. (2nd Edition). Boston: Allyn and Bacon Inc.
• Başbay, M., Ünver, G., & Bümen, N. (2009). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: Boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 345–366.
• Baykara-Pehlivan, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151–168.
• Beijaard, D., Meijer, P. C., & Verloop, N. (2004). Reconsidering research on teachers’ professional identity. Teaching and Teacher Education, 20, 107–128.
• Bernard, H. R. (2002). Research methods in anthropology: Qualitative and quantitative approaches (3rd Ed.). Walnut Creek, CA: Alta Mira Press.
• Bhargava, A., & Pathy, M. (2014). Attitude of student teachers towards teaching profession. Turkish Online Journal of Distance Education, 15(3), 27–36.
• Bloom, B. S. (1979). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bollen, K. A. (1989). A new incremental fit index for general structural equation models, Sociological Methods & Research, 17(3), 303–316.
• Brewer, M. B., & Crano, W. D. (1994). Social psychology. Minnepolis/ St. Paul: West Publishing Company.
• Brown, M., & Cregan, C. (2008). Organizational change cynicism: The role of employee involvement. Human Resource Management, 47(4), 667–686.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: The Guilford Press.
• Camadan, F., & Duysak, A. (2010). Farklı programlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması: Rize Üniversitesi örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 30–42.
• Can, G. (1987). Öğretmenlik meslek anlayışı üzerine bir araştırma (Ankara okullarında). Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 159–170.
• Can, Ş. (2010). Tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 13–28.
• Cüceloğlu, D. (2012). İnsan ve davranışı psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çakar, U., & Arbak, Y. (2004). Modern yaklaşımlar ışığında değişen duygu-zekâ ilişkisi ve duygusal zekâ. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (3), 23–48.
• Çakıcı, A., Özkan, C. & Akyüz, H. B. (2013). İş yükü yoğunluğunun, iş ve yaşam doyumuna etkisi üzerine otomotiv işletmelerinde bir araştırma. Cag University Journal of Social Sciences, 10(2), 1–27.
• Çapa, Y., & Çil, N., 2000. Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,16,69–73.
• Çapri, B., & Çelikkaleli, Ö. (2008).Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlilik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33–53.
• Çelik, M. (2016). Tükenmişlik yaşam doyumu ve iş yükü ilişkisi: Denizli’de faaliyet gösteren muhasebe meslek mensupları üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1139–1152.
• Çeliköz, N., & Çetin, F. (2004). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162, 136–145.
• Çetin, Ş. (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi (Geçerlik ve güvenirlik çalışması). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28–37.
• Çetinkaya, Z. (2009). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 298–305.
• Çevik, N.K ve Korkmaz, O. (2014). Türkiye’de yaşam doyumu ve iş doyumu arasındaki ilişkinin iki değişkenli sıralı probit model analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 126–145.
• Çiğdem, G., & Memiş, A. (2011). Sınıf öğretmenliği adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(40), 57–773.
• Çoruk, A. (2012). Yönetim süreçleri açısından yöneticilerin duygu yönetimi davranışları. Yayınlanmamış doktora tezi, On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanmasi: Geçerlik ve güvenirlik Çalişmasi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59).
• Davidson, R. J. (1994). On emotion, mood and related affective constructs. In P.Ekman & R. J. Davidson (Eds.), The Nature of Emotion: Fundamental Questions (pp. 51–55). New York: Oxford University Press.
• Demir, G. (2013). Kişilerarası iletişimde duygu yönetiminin rolü: Öğretmen-öğrenci iletişimi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Demirel, Ö. (1999). Planlamadan değerlendirmeye öğretme sanatı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demirtaş, H. Cömert, M., & Özer, N. (2011).Öğretmen adaylarının öz yeterlilik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36 (159), 96–111.
• Demirtaş, Z., & Küçük, Ö. (2016). Öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları. İçinde Beycioğlu, K., Özer, N., Koşar, D., Şahin, İ. (Eds.), Eğitim araştırmaları e-kitap (180–192). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Derebaşı, I. (1996). Beck umutsuzluk ölçeğinin Ege Üniversitesi öğrencileri üzerinde geliştirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Diener, E. D. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575.
• Diener, E. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276–302.
• Diener, E. D. (Ed.). (2009). Culture and well-being: The collected works of Ed Diener (Vol. 38). Springer Science & Business Media.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71–75.
• Diener, E., & Seligman, M. E. P. (2004). Beyond money: Toward an economy of wellbeing. Psychological Science in the Public Interest, 5(1), 1–31.
• Diener, E., & Suh, E. (1997). Measuring quality of life: Economic, social, and subjective indicators. Social Indicators Research, 40, 189–216.
• Duman, T., Güllü, A., Yılmaz, C., & Abiş, S. (2020). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adaylarının Mesleki Tutumlarının Akademik Öz Yeterlilik Düzeylerine Etkisi. Journal of International Social Research, 13(74), 389–397.
• Dunkel, C. S., & Anthis, K. S. (2001). The role of possible selves in identity formation: a short-term longitudinal study. Journal of Adolescence, 24, 765–776.
• Durmuşoğlu, M. C., Yanık, C., & Akkoyunlu, B. (2009). Türk ve Azeri öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 76–86.
• Eren, E. (2001). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Erkuş, A., Sanlı, N., Bağlı, M. T., & Güven, K. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 25(116).
• Evans, J. D. (1996). Straight Forward Statistics For The Behavioral Sciences. Pacific Grove, CA: Brooks/ColePublishing.Online, 14(1), 164–180.
• Evertson, C. M., & Emmer, E. T. (2013). İlkokul öğretmenleri için sınıf yönetimi. (A. Aypay, çev. ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Feldman, R. S. (1998). Social psychology. (2. Basım). New-Jersey: Prentice-Hall. Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th Ed.). New York: McGraw Hill.
• Frijda, N. H. (1993). Moods, emotion episodes, and emotions. In Handbook of emotions (pp. 381– 403). New York: Guilford Press.
• George, D. & Mallery, M. (2010). Spss for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10th ed.) Boston: Pearson.
• Güneyli, A., & Aslan, C. (2009). Evaluation of Turkish pre-service teachers’ attitudes towards teaching profession (Near East University case). Procedia Social and Behavioral Sciences,1, 313–319.
• Gürel, B. B. E. & Altunoğlu, A. E. (2016). İşkoliklik, iş stresi ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Muğla ilinde bir araştırma. Journal of International Social Research, 9(42), 1431–1438.
• Hamman, D., & Wood-Harp, C. (2007). Possible selves theory and why new teachers leave. International Journal of Arts & Sciences, 2(1), 1–3.
• Hamman, D., Gosselin, K., Romano, J., & Bunuan, R. (2010). Using Possible-Selves Theory to understand the identity development of new teachers. Teaching and Teacher Education, 26, 1349–136.
• Hamman, D., Coward, F., Johnson, L., Lambert M., Zhou, L., & Indiatsi, J. (2012). Teacher possible selves: How thinking about the future contributes to the formation of professional identity. Self and Identity, 1–30.
• Hamman, D., Wang, E. & Burley, H. (2013). What I expect and fear next year: Measuring new teachers’ possible selves. Journal of Education for Teaching, 39(2), 222–234.
• Haybron, D. (2007). Life satisfaction ethical reflection and the Science of happiness. Journal of Happiness Studies, 8(1), 99–138.
• Johnson, M. G., & Howell, A. (2005). Change in preservice teacher attitudes toward contemporary issues in education. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED490725.pdf on 13th June 2023.
• Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Lincolnwood, IL: Scientific Software International.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve insanlar: sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: EvrimYayıncılık.
• Kahramanoğlu, R., Yokuş, E., Cücük, E., Vural, S., & Şiraz, F. (2018). Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği (ATTPö) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Turkish Studies, 13, 11.
• Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh mental iyi oluş ölçeği’nin Türkçe formu: geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103–115.
• Kanbur, E. (2018). Aşırı iş yükünün iş ve yaşam doyumu üzerindeki etkisi: İşe bağlı gerginliğin aracı rolü. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 125–143.
• Karakelle, S., & Canpolat, S. (2010). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(147), 106–120.
• Kervancı, F. (2008). Büro çalışanlarının duygu yönetimi yeterlilik düzeylerinin geliştirilmesinde duygu yönetimi eğitimi programının etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
• Koşucu, N. S., Göktaş, B. S. & Yıldız, T. (2017). Cerrahi ve dâhiliye servislerinde çalışan hemşirelerin işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeylerinin değerlendirilmesi. Cukurova Medical Journal, 2(4), 675–681.
• Kuzu, O.,& Çalışkan, N. (2018). Öğretmen adaylarının motivasyon ve matematik kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. C.Arslan, E. Hamarta, S. Çiftçi, M. Uslu, & O. Köksal (Eds.), Eğitim Bilimleri Çalışmaları (ss. 5–11), Konya: Çizgi Kitapevi
• Leondari, A. (2007). Future time perspective, possible selves, and academic achievement. In M. Rossiter (Ed.). Possible selves and adult learning: perspectives and potential (pp. 17–26). USA: Wiley Periodicals.
• Levenson, R. W., Ekman, P., & Friesen, W. V. (1990). Voluntary facial action generates emotionspecific autonomic nervous system activity. Psychophysiology, 27(4), 363–384.
• Mahony, C. (2016). Assessing Teachers’ Attitudes towards Inclusive Education within an Urban School District in Ireland [Unpublished master’s thesis]. Dublin Business School.
• Markus, H., & Nurius, P. (1986). Possible Selves. American Psychologist, 41(9), 954– 969.
• Mathai, M. (1992). Some presage variables discriminating between successful and less successful secondary school science teachers of Kerala [Unpublished master’s thesis]. University of Calicut.
• Miller, P. (2012). Ten characteristics of a good teacher. English Teaching Forum, 50(1), 36–38.
• Mills, J. (1978). Who is the teacher?. Theosopy Wiki, 99, 1–5.
• Morris, W. N. (1992). A functional analysis of the role of mood in affective systems. In M. S. Clark (Ed.), Emotion: Review of personality and social psychology (pp. 213–234). Newbury Park, CA: Sage.
• Murgaš, F., Petrovič, F., Maturkanič, P., & Králik, R. (2022). Happiness or quality of life? or both?. Journal of Education Culture and Society, 13(1), 17–36.
• Myers D., & Diener, E. (1995). Who is happy?. Psychological Science, 6,(1), 10–19.
• Oral, B. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eurasian Journal of Educational Research, 15, 88–98.
• Oyserman, D., & Fryberg, S. (2006). The possible selves of diverse adolescents: Content and function across gender, race, and national origin. In C. Dunkel & J. Kerpelman (Eds.), Possible selves: Theory, research, and applications (pp. 17–39). New York: Nova Science Publishers, Inc.
• Önen, A. S., & Ulusoy, F. M. (2012). The effects of pre-service teachers’ interpersonal relationship dimensions on their attitudes towards the teaching profession. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 5529–5533.
• Özdemir, A. A. (2015). İş tatmini, pozitif/negatif duygulanım ve yaşam tatmininin etkisi. Çalışma ve Toplum, 3, 47–62.
• Özder, H., Konedralı, G., & Perkan-Zeki, C. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253–275.
• Özdevecioğlu, M., & Aktaş, A. (2007). Kariyer bağlılığı, mesleki bağlılık ve örgütsel bağlılığın yaşam tatmini üzerindeki etkisi: Đş-Aile Çatışmasının Rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, 1–20.
• Özer, M., & Karabulut, Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu, Turkish Journal of Geriatrics, 6(2), 72–86.
• Özer, B., & Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9).
• Özkan, H. H. (2012). Öğretmenlik formasyon programındaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi (SDÜ Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2).
• Parrott, W. G. (2001). Emotions in social psychology: Essential readings. Philadelphia: Psychology Press.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Roseman, I. J., Wiest, C., & Swartz, T. S. (1994). Phenomenology, behaviors, and goals differentiate discrete emotions. Journal of Personality and Social Psychology, 67(2), 206–221.
• Rossiter, M. (2007a). Possible selves: An adult education perspective. In M. Rossiter (Ed.), Possible selves and adult learning: Perspectives and potential (pp. 5–16). USA: Wiley Periodicals.
• Rossiter, M. (2007b). Possible selves: An adult education perspective. In M. Rossiter (Ed.), Possible selves and adult learning: Perspectives and potential (pp. 87–94). USA: Wiley Periodicals.
• Sawyer, B. & Kaufman, S. (2004). Primary-grade teachers' self-efficacy beliefs, attitudes toward teaching, and discipline and teaching practice priorities in relation to the "Responsive Classroom" approach. The Elementary School Journal, 104(4), 321–341.
• Schenke, K., Ruzek, E., Lam, A.C., Karabenick, S.A. & Eccles, J.S. (2018). To the means and beyond: understanding variation in students’ perceptions of teacher emotional support. Learning and Instruction, 55, 13–21.
• Scherer, K. R., Wallbott, H. G., & Summerfield, A. B. (1986). Experiencing emotions: A crosscultural study. Cambridge: Cambridge University Press.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23–74.
• Schmitz, B. (2016). Art-of-living. A concept to enhance happiness. Springer.
• Selçuk, Z., & Güner, N. (2000). Sınıf içi rehberlik uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Sezer, Ş. (2016). Öğretmenlerin sınıf yönetiminde sergilediği tutumların öğrencilerin gelişimi üzerindeki etkileri: Fenomenolojik bir çözümleme. İçinde Beycioğlu, K., Özer, N., Koşar, D., Şahin, İ. (Eds.), Eğitim araştırmaları e-kitap (553–566). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Shin, D. C., & Johnson, D. M. (1978). Avowed happiness as an overall assessment of the quality of life. Social Indicators Research, 5, 475–492.
• Srilatha, G. (2017). Differential attitude of student teachers towards teaching profession. International Journal of Scientific Research and Education, 5(11), 7732–7738.
• Sumintono, B., & Widhiarso, W. (2014). Aplikasi model Rasch Untuk penelitian ilmu-ilmu sosial. Trim Komunikata Publishing House.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn and Bacon.
• Tait, M., Padgett, M. Y. & Baldwin, T. T. (1989). Job and life satisfaction: A reevaluation of the strength of the relationship and gender effects as a function of the date of the study. Journal of Applied Psychology, 74(3), 502–507.
• Tatlı Dalioğlu, S., & Adıgüzel, O. C. (2015). " Öğretmen Adayları Olası Benlikler Ölçeği" Ni Türkçe'ye Uyarlama Çalışması. Electronic Journal Of Social Sciences, 14(53).
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (4. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tekin, H. (1996). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Kitap ve Yayınevi.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461–486.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu, Mersin: E-Kitap.
• Tooby, J., & Cosmides, L. (1990). The past explains the present: Emotional adaptation and the structure of ancestral environments. Ethology and Sociobiology, 11(4–5), 375–424.
• Töremen, F., & Çankaya, İ. (2008). Yönetimde etkili bir yaklaşım: Duygu yönetimi. Kuramsal Eğitim Bilim, 1(1), 33–47.
• Turgut, M. F. (1992). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: SaSWLam Matbaacılık.
• Uçal-Canakay, E. (2006). Müzik teorisi dersine ilişkin tutum ölçeği geliştirme. Ulusal Müzik Eğitimi
• Ullman, J. B. (2001). Structural equation modeling. In B. G. Tabachnick & L. S. Fidell (Eds.), Using multivariate statistics (4th ed., pp. 653-771). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon. Sempozyumu Bildirisi, 26–28 Nisan 2006, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109–127.
• Üstüner, M., Demirtas, H., & Cömert, M. (2009). The attitudes of pre-service teachers towards the profession of teaching (The case of inonu, faculty of education). Eğitim ve Bilim Dergisi, 34(151), 140–155.
• Vatansever-Bayraktar, H. (2015). Sınıf yönetiminde öğrenci motivasyonu ve motivasyonu etkileyen etmenler. Turkish Studies, 10(3), 1079–1100
• Vidinlioğlu, S.Ö. (2010). Orta öğretim öğrencilerinin benlik algısı ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Wessman, A. E. & Ricks, D. F. (1966). Mood and Personality. Oxford, England: Holt, Rinehart, & Winston.
• Yılmaz, H., & Çavaş, P. H. (2007). Fenine yönelik küçüklüğünde geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 6(3), 430–440.
• Yıldırım, K., & Tabak, H. (2019). Öğretmen Adaylarının Duygu Durumlarının Farklı Sınıflamalara Göre İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1441–1457.
• Yockey, R. D., (2016). SPSS Demystified: A Simple Guide and Reference (2nd ed.) United Kingdom: Taylor & Francis.
• Yokuş, E. (2015). Eğitim fakültesi birinci sınıf öğretmen adaylarının öğretmenliğe giriş özelliklerinin analizi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.