The Semiological Analysis of the Story the Selfish Giant by Oscar Wilde and Evaluation of Its Turkish Translations through the Semiotics of Translation

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 920 - 950, 30.12.2017

Sündüz Öztürk Kasar , Elif Batu

Öz

This study aims to analyze the story which is titled The Selfish Giant by Oscar Wilde in the context of the semiological analysis and to evaluate Turkish translations of the work in the context of the translation semiotics. The analysis has been practiced on the original text published in 1962 by Penguin Puffin Books. The eight different translations of the work by Nurettin Sevin, Rıza Can, Özgü Çelik, Roza Hakmen & Fatih Özgüven, Orhan Düz, Suat Ertüzün, İbrahim Şener and Şemsettin Yeltekin have been chosen as data collection tools of the translation evaluation. The semiological analysis method which rooted in Greimas’s and Barthes’s methods, took form by Coquet’s theory and finally developed by Sündüz Öztürk Kasar has been based on while analyzing the original text. Also, The Systematique of The Designificative Tendencies in Translation by Öztürk Kasar has been based on while evaluating the data obtained from this analysis for the translation evaluation. The findings show that the translators mostly had the designative tendencies during the process of Turkish translation. These tendencies and therir frequency order in the translated texts are: The tendency of “disruption of meaning” (twenty five times), the tendency of “annihilation of meaning” (fifteen times), “over-interpretation of meaning” (fourteen times), “shift in meaning” (eight times), “blurring of meaning” (four times), “under-representation of meaning” (three times), and lastly, the tendency of “distortion of meaning” twice. As a result, it is clear that, before translating a literary work, to do a semiotic analysis of the work or at least to read it in a semiotic viewpoint can be very useful to the translator in the process of translation. There may be found more designative tendencies in the translations performed without the help of the semiological analysis.

Anahtar Kelimeler

The semiotics of translation, semiological analysis, the systematique of the designificative tendencies in translation, Sündüz Öztürk Kasar, Oscar Wilde

Oscar Wilde’nin Bencil Dev Öyküsünün Göstergebilimsel Çözümlemesi ve Çeviri Göstergebilimi Bağlamında Türkçe Çevirilerinin Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışma Oscar Wilde’ın Bencil Dev başlıklı öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesini yapmayı ve eserin Türkçe çevirilerini çeviri göstergebilimi bağlamında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çözümleme, öykünün 1962’de Penguen yayınevi tarafından yayımlanan özgün metni üzerinden gerçekleştirilmiştir. Eserin Nurettin Sevin, Rıza Can, Özgü Çelik, Roza Hakmen & Fatih Özgüven, Orhan Düz, Suat Ertüzün, İbrahim Şener ve Şemsettin Yeltekin tarafından yapılmış sekiz farklı Türkçe çevirisi ise çeviri değerlendirmesinde veri toplama araçları olarak belirlenmiştir. Özgün metnin göstergebilimsel çözümlemesinde Greimas’ın ve Barthes’ın yöntemlerinden hareketle, Coquet’nin görüşleriyle şekillenen ve nihayetinde Öztürk Kasar tarafından çevrilecek bir metne uygulamak üzere yalınlaştırılan göstergebilimsel çözümleme yöntemi temel alınmıştır. Çeviri değerlendirmesi için bu çözümlemeden elde edilen veriler de Öztürk Kasar’ın Çeviride Anlam Bozucu Eğilimler Dizgeselliği temel alınarak değerlendirilmiştir. Bulgular, Türkçe çevirileri gerçekleştirirken çevirmenlerin çok defa anlam bozucu eğilimler içerisinde olduklarını göstermiştir. Söz konusu eğilim türleri ve bunların çeviri metinlerde sıklıkla rastlanma sıralaması şöyle belirlenmiştir: “Anlamın bozulması” eğilimi (yirmi beş noktada), “anlamın yok edilmesi” eğilimi (on beş noktada), “anlamın aşırı yorumlanması” (on dört noktada), “anlamın kaydırılması” (sekiz noktada), “anlamın bulanıklaştırılması” (dört noktada), “anlamın eksik yorumlanması” (üç noktada) ve son olarak da iki noktada “anlamın çarpıtılması” eğilimi. Sonuç olarak, görülmüştür ki, yazınsal bir eseri çevirmeden önce o eserin göstergebilimsel çözümlemesi yapmak ya da en azından onu göstergebilimsel bakış açısıyla okumak eserin çeviri sürecinde çevirmene çok yardımcı olabilir. Göstergebilimsel çözümlemenin yardımı olmaksızın gerçekleştirilen çevirilerde çok daha fazla anlam sorunuyla karşılaşılabilir.

Anahtar Kelimeler

Çeviri göstergebilimi, göstergebilimsel çözümleme, çeviride anlam bozucu eğilimler dizgeselliği, Sündüz Öztürk Kasar, Oscar Wilde

Kaynakça

• Kuleli, Mesut., Ural, Gökhan. (2015). Gösterge Çözüm Yöntemi ile William Shakespeare’in “Merchant Of Venice” Eserinde Mitolojik ve İkonografik Göndergelerin Saptanması ve Türkçe Çevirilerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi. 13. s.1-24. Doi Number: 10.12973/dee.11.264.
• Öztürk Kasar, Sündüz. (2009). Un chef-d’œuvre très connu: Le chef-d’œuvre Inconnu de Balzac. Commentaires d’une traduction à l’autre laissant des traces. M. Nowotna, A. Moghani (Ed.), Les Traces du Traducteur. (s. 187-211). Paris: Publications de l’INALCO.
• Öztürk Kasar, Sündüz. (2012). Jean-Claude Coquet ile Bir Dil Görüngübilimine Doğru. XII. Uluslararası Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu, Edirne: Trakya Üniversitesi, 18-20 Ekim 2012, s. 427-433.
• Öztürk Kasar Sündüz. (2013). Traduire les signes en sciences sociales. S. Schwerter, J. K. Dick., (Ed) Traduire: Transmettre or trahir? Reflexions sur la traduction en sciences humaines. Paris: Editions de la Maison des Sciences de l’Homme, s. 193-194
• Öztürk Kasar, Sündüz. (2016). Roland Barthes, Honoré de Balzac ve Gösterge Okuryazarlığı. Roland Barthes, S/Z içinde. (S. Öztürk Kasar, Çev.). İstanbul: SEL Yayıncılık.
• Öztürk Kasar, Sündüz (2017). Jean-Claude Coquet ve Söyleyenler Kuramı. Prof. Dr. Ayşe Eziler Kıran’a Armağan. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, s. 183- 199
• Öztürk Kasar, Sündüz., Kuleli, Mesut. (2016). Antony and Cleopatra Oyununun Göstergebilimsel Çözümlemesi ve Çeviri Göstergebilimi Bakış Açısıyla Türkçe Çevirilerinin Değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. s.5. Nisan 2016, s. 98-123.