Sosyal Duygusal Yalnızlık ve Sosyotelist Davranış [Phubbing] Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 22, 1 - 25, 15.12.2024

Hilal Eroğlu , Hanife Esen Aygün , Sena Aksoy

https://doi.org/10.20860/ijoses.1451388

Öz

Teknolojik yenilikler bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmanın yanı sıra bireyleri bir değişim sürecine dâhil etmiştir. Teknolojinin gelişimi ile sosyalleşmenin yeni adı olan cep telefonları gün geçtikçe daha fazla kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum beraberinde aşırı telefon kullanımının ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Akıllı telefon, oyun, sosyal medya ve internet uygulamalarına karşı olan bağımlılığı anlatan bir kavram olan sosyotelizm gün geçtikçe artmaktadır. Bu kapsamda ele alındığında sosyotelizmin olumsuz birçok sonucu olduğu anlaşılmaktadır. Bu sonuçlardan biri kişilerin daha çok sosyal duygusal yalnızlık yaşaması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu doğrultuda bu araştırmada bireylerin sosyal-duygusal yalnızlık düzeyleri ile sosyotelist davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, yordayıcı korelasyonel modelde tasarlanmıştır. Bu doğrultuda, sosyal- duygusal yalnızlığın, sosyotelist davranış düzeyi üzerinde yordayıcı etkisi incelenmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında Yetişkinler İçin Sosyal-Duygusal Yalnızlık Ölçeği ve Genel Sosyotelizm Ölçeği kullanılmıştır. 710 katılımcı ile yapılan çalışmada kişilerin demografik özelliklerinin sosyal-duygusal yalnızlık düzeyleri ve sosyotelist davranışları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırma bulguları sosyal-duygusal yalnızlığın sosyotelist olma durumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

sosyotelist, sosyal-duygusal yalnızlık, sosyotelizm

Investigation of the Relationship Between Social Emotional Loneliness and Sociotheistic Behavior [Phubbing]

Öz

Technological innovations have not only facilitated the lives of individuals but also involved individuals in a process of change. With the development of technology, mobile phones, which are the new name of socialization, have started to be used more and more day by day. This situation has led to the emergence of excessive phone use. Sociotelism, a concept that describes addiction to smartphones, games, social media and internet applications, is increasing day by day. In this context, it is understood that sociotelism has many negative consequences. One of these consequences is that individuals experience more social emotional loneliness. In this direction, this study aims to determine the relationship between individuals' social-emotional loneliness levels and their sociotelistic behaviors. The research was designed in a predictive correlational. Accordingly, the predictive effect of social-emotional loneliness on the level of sociotelistic behavior was examined. Social-Emotional Loneliness Scale and General Sociotelic Scale were used to collect research data. In the study conducted with 710 participants, the effect of demographic characteristics of individuals on their social-emotional loneliness levels and sociotelist behaviors was examined. The findings of the study indicate that social-emotional loneliness is a significant predictor of sociotelist behavior.

Anahtar Kelimeler

Sociotelist, Social Emotional Loneliness, Sociotelism

Kaynakça

• Akbağ, M., ve İmamoğlu, S. E. (2010). Cinsiyet ve bağlanma stillerinin utanç, suçluluk ve yalnızlık duygularını yordama gücünün araştırılması. Studies, 1(3), 145-166.
• Akbaş, E., Taşdemir-Yiğitoğlu, G. ve Çunkuş, N. (2020). Yaşlılıkta sosyal izolasyon ve yalnızlık. Opus International Journal Of Society Researches, 15 (26), 4540-4562. DOI: 10.26466/opus.648658
• Akgül, H. (2020). Yetişkinler için sosyal ve duygusal yalnızlık ölçeğinin (selsa-s) türk kültürüne uyarlaması: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 0(21), 54-69. https://dergipark.org.tr/en/pub/yalovasosbil/issue/57136/699431
• Aktaş-Akoğlu, Ö. ve Küçükkaragöz, H. (2018). Boşanma nedenleri ve boşanma sonrasında karşılaşılan güçlüklere ılişkin bir araştırma: izmır ıli örneğı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29 (1), 153-172. https://dergipark.org.tr/en/pub/tsh/issue/38635/448693
• Aljomaa, S.S., Al.Qudah, M. F., Albursan, I.S., Bakhiet, S.F. ve Abduljabbar, A.S. (2016). Smartphone addiction among university students ın the light of some variables. Computers in Human Behavior, 61, 155–164. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.03.041
• Aydın, G. ve Öztürk, R. (2022). Ebeveynlerde Ekran Bağımlılığı.
• Aydoğdu, F. ve Çevik, Ö. (2020). Okul psikolojik danışmanlarının sosyotelist davranışlarının. sosyotelizme maruz kalma ve yalnızlık düzeyleri üzerindeki etkisinin ıncelenmesi. Uluslararası Akademik Psikolojik Danışma ve Rehberlik Araştırmaları Dergisi, 2(3), 219-230. https://doi.org/10.47793/hp.810850
• Aydoğdu, F. ve Yaşar, S. (2022). Ergen sosyotelist davranışlarının (phubbing) yordayıcıları olarak ebeveyn sosyotelizmine maruz kalma ve empati. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 401-425.
• Aykaç, S. ve Yıldırım, Ş. (2021). Gelişen dünyada nomofobi ve sosyotelist olma-sosyotelizme maruz kalmanın etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1). 243-256.
• Ballı, Ş. N. (2020). Üniversite öğrencilerinde sosyotelizmin incelenmesi.
• Balta, S., Emirtekin, E., Kircaburun, K. ve Griffiths, M. D. (2018). Neuroticism. Trait Fear Of Missing Out. And Phubbing: The mediating role of state fear of missing out and problematic ınstagram use. International Journal of Mental Health and Addiction. 18(3). 628–639. https://doi.org/10.1007/s11469-018-9959-8
• Bröning, S., Wartberg, L. (2022). Attached to your smartphone? a dyadic perspective on perceived partner phubbing and attachment in long-term couple relationships, Computers in Human Behavior, 126, 106996, ISSN 0747-5632.
• Büyükbodur AÇ ve Uğurlu Z (2021). Sosyotelist davranış eğilimleri ile aile rol performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 32(4). 1325-1350.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler ıçin veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Can, Y. ve Aksu, N.B. (2016). Boşanma sürecinde ve sonrasında kadın. Electronic Journal of Social Sciences, 15(58).
• Capilla Garrido, E., Cubo Delgado, S. ve Gutiérrez Esteban, P. (2020). Diseño y validación de un ınstrumento para evaluar los comportamientos phubbing. RELIEVE - Revista Electrónica De Investigación Y Evaluación Educativa, 26(2). https://doi.org/10.7203/relieve.26.2.16955.
• Chotpitayasunondh, V. ve Douglas, K.M. (2018a). Measuring phone snubbing behavior: development and validation of the generic scale of phubbing (gsp) and the generic scale of being phubbed (GSBP). Computers in Human Behavior, 88, 5-17.
• Certel, H. , Yakut, S., Yakut, İ. & Gülsün, B. (2016). Öğrencilerde yalnızlık problemi . İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi , 5 (8) , 3069-3084 . DOI: 10.15869/itobiad.267166
• Chotpitayasunondh, V. ve Douglas, K.M. (2016). How “phubbing” becomes the norm: the antecedents and consequences of snubbing via smartphone. Computers in human behavior, 63, 9-18.
• Çeçen, A.R. (2008). Öğrencilerinin cinsiyetlerine ve anababa tutum algilarina göre yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin ıncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 415-431.
• Çizmeci, E. (2017). Disconnected, though satisfied: pphubbing behavior and relationship satisfaction. The Turkish Online Journal of Design, 7(2).
• Diehl, K., Jansen, C., Ishchanova, K. and Hilger-Kolb, J. (2018). Loneliness at universities: determinants of emotional and social loneliness among students International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(9), 1865.
• Doğan, U. ve Karakuş, Y. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal ağ sitleri kullanımının yordayıcısı olarak yalnızlık. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 57-71. https://dergipark.org.tr/en/pub/suje/issue/20641/220120 Drennan, J., Treacy, M., Butler, M., Byrne, A., Fealy, G., Frazer, K., & Irvıng, K. (2008). The experience of social and emotional loneliness among older people in ıreland. Ageing & Society, 28(8), 1113-1132. doi:10.1017/s0144686x08007526
• Duru, E. (2008). Yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23(61), 15-24.
• Duyan, V., Duyan, G.Ç., Çifti, E.G., Sevin, Ç., Erbay, E. ve İkizoğlu, M. (2010). Lisede okuyan öğrencilerin yalnızlık durumlarına etki eden değişkenlerin ıncelenmesi, Eğitim ve Bilim, 33(150).
• Erözkan, A. (2009). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcıları. İlköğretim Online, 8 (3), 1-11 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ilkonline/issue/8597/106998
• Fang, J., Wang, X., Wen, Z., Zhou J. (2020). Fear of missing out and problematic social media use as mediators between emotional support from social media and phubbing behavior,Addictive Behaviors, 107, 106430.ISSN 0306-4603, https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2020.106430.
• Heylen, L. (2010). The Older, The lonelier? risk factors for social loneliness in old age. Ageing & Society, 30(7), 1177-1196. doi:10.1017/S0144686X10000292
• Ibáñez-del Valle, V., Corchón, S., Zaharia, G., & Cauli, O. (2022). Social and emotional loneliness in older community dwelling-ındividuals: the role of socio-demographics. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(24), 16622. doi:https://doi.org/10.3390/ijerph192416622
• Kapıkıran, Ş. (2016). Yaşlılarda yalnızlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişki: sosyal destek aracılık rolünün sınanması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9 (1), 13-25 . https://dergipark.org.tr/en/pub/yasad/issue/23911/254822 adresinden erişildi.
• Karadağ, E., Tosuntaş, Ş.B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Mızrak-Şahin, B. ve Babadağ, B. (2016). Sanal dünyanın kronolojik bağımlılığı: sosyotelizm (phubbing). Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 3(2), 223-269.
• Khodabakhsh, S., & Le Ong, Y. (2021). the impact of partner phubbing on marital quality among married couples in malaysia: moderating effect of gender and age. Aloma: Revista de Psicologia, Ciències de l'educació i de l'esport Blanquerna, 39(1), 9-16.
• Kiremitci, S. ve Akçay, S. (2019). Yaşlıların eş kaybı deneyimlerine ılişkin nitel bir araştırma: konya örneği. Çizgi Kitabevi, 23.
• Koçyiğit, M. (2019). Eş kaybı yaşayan bireylerin deneyimlerine ilişkin bir derleme.
• Körler, Y. (2011). İlköğretim ıkinci kademe öğrencilerinin çeşitli değişkenler açısından yalnızlık düzeyleri ve yalnızlık ıle sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ılişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.
• Kurtoğlu-Erden, M. ve Uslupehlivan, E. (2020). Eğitimde teknoloji kullanımının bugünü ve geleceğine ilişkin öğretmen adaylarının düşüncelerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 109-126.
• Lv, S. ve Wang, H. (2023). Cross-lagged analysis of problematic social media use and phubbing among college students. BMC psychology, 11(1), ƒ1-8.
• Mercan, N., Oyur, E., Alamur, B., Gül, S. ve Bengül, S. (2012). İşyeri yalnızlığı ve sosyal fobi arasındaki ılişkiye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (1).
• Nguyen, T. T., Lee, E. E., Daly, R. E., Wu, T. C., Tang, Y., Tu, X., ... & Palmer, B. W. (2020). Predictors of loneliness by age decade: study of psychological and environmental factors in 2,843 community-dwelling americans aged 20-69 years. The Journal of clinical psychiatry, 81(6), 15111.
• Orhan-Göksün, D. (2019). Sosyotelist olma ve sosyotelizme maruz kalma ölçeklerinin türkçeye uyarlanması. afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 657–671.
• Özdemir, H. ve Tatar, A. (2019). Genç yetişkinlerde yalnızlığın yordayıcıları: depresyon. kaygı. sosyal destek. duygusal zekâ. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 1(2), 93-101.
• Parmaksız, İ. (2021). Sosyotelizm (phubbing) ıle bilinçli farkındalık arasındaki ılişkide sosyal kaygının aracı rolü. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1387-1420.
• Parmaksız, İ. (2022). Romantik ılişkilerde modern engel: partner sosyotelizmi (phubbing) üzerine bir derleme. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 6(11), 59-76.
• Polat, R. (2017). Dijital hastalık olarak nomofobi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 164-172.
• Salimi, A. (2011). Social-emotional loneliness and life satisfaction,procedia. Social and Behavioral Sciences, 29, 292-295,ISSN 1877-0428, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.11.241.
• Sayıner, B. ve Akbağ, M. (2023). Sosyotelizm: farklı bağlamlarda bir değerlendirme. Akademik Hassasiyetler, 10(21), 80-115.
• Sönmez Sarı, E. , Semerci, V. , Kırbaş, Z. Ö. , Güneş, H. ve Akeren, Z. (2023). Üniversite öğrencilerinin sosyotelizme maruz kalma ve sosyotelist olma durumlarının ıncelenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 16 (2) , 209-218 .
• Tekkam, S.D., Bala, S. ve Pandve, H. (2020). Consequence of phubbing on psychological distress among the youth of hyderabad. Medical Journal of Dr. DY Patil Vidyapeeth, 13(6), 642.
• Turan, S. ve Şişman, M. (2004). Bazı örgütsel değişkenler açısından çalışanların ış doyumu ve sosyal - duygusal yalnızlık düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 117-128. https://dergipark.org.tr/en/pub/ogusbd/issue/10984/131461
• Tutar, H. (2007). Katı olan her" ış" sanallaşıyor veya ış görenin artan yalnızlığı üzerine: kuramsal bir yaklaşım. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(2), 116-141.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (29 Ağustos 2023), Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2023, Erişim Tarihi: 15.01.2024,
• Uğur, N. G. ve Koç, T. (2015). Time for digital detox: misuse of mobile technology and phubbing. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 1022-1031.
• Uzuner, ME & Karagün, E. (2014). Rekreatif amaçlı spor yapanların yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (27), 107-120. https://dergipark.org.tr/en/pub/kosbed/issue/25692/271143 adresinden erişildi.
• Vancampfort, D., Lara, E., Smith, L., Rosenbaum, S., Firth, J., Stubbs, B., Hallgren, M., & Koyanagi, A. (2019). Physical activity and loneliness among adults aged 50 years or lder in six low- and middle-income countries. International journal of geriatric psychiatry, 34(12), 1855–1864. https://doi.org/10.1002/gps.5202
• Yam, F. C. ve İlhan, T. (2020). Holistic technological addiction of modern age: phubbing. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(1), 1–15. https://doi.org/10.18863/pgy.551299
• Yıldız, M. & Kılıç, M. E. (2018). Yetiştirme yurdunda kalmış bireylerde yalnızlık ve sosyal bütünleşme düzeylerinin bazı sosyo-demografik özellikler bakımından incelenmesi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 1 (2) , 394-409 . DOI: 10.35235/uicd.480732