Sınıf öğretmenlerinin argümantasyona ilişkin görüşlerinin ve argüman oluşturma düzeylerinin incelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 29 - 42, 31.01.2021

Mustafa Türkmenoğlu Ersin Çopur

Öz

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin argümantasyona ilişkin görüşlerinin ve argüman oluşturma düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden “açıklayıcı durum çalışması” deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2019-2020 eğitim-öğretim yılı II. dönemde, Adana-Pozantı ve Mersin-Tarsus ilçelerindeki ilkokullarda görev yapan uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiş 24 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Veriler, google anketlerde oluşturulan görüş formu ile toplanmıştır. Öğretmenlerin argümantasyona yönelik görüşlerinden elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin argüman oluşturma becerilerinden elde edilen veriler, Toulmin’in argümantasyon modeli esas alınarak Erduran, Simon ve Osborne (2004) tarafından geliştirilen değerlendirme rubriğine göre analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmenlerin çoğunluğunun argümantasyon ile ilgili herhangi bir eğitim almadıkları ve bazı öğretmenlerin argümantasyon kavramını ilk defa duydukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin genel anlamda argümantasyon etkinliklerine yönelik olumlu görüşe sahip olduğu ve derslerde argümantasyon etkinliklerini uygulamaya çalıştıkları belirlenmiştir. Bu yönüyle argümantasyon uygulamalarının avantaj ve dezavantajları ortaya koyulmuştur. Sınıf öğretmenlerinin argüman oluşturma düzeylerinin ise orta seviyede olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlar, ilgili alan yazın doğrultusunda tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

argümantasyon, argüman oluşturma, sınıf öğretmeni, öğretmen görüşü

Kaynakça

• Aktamış, H. ve Atmaca, A. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyon tabanlı öğrenme yaklaşımına yönelik görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 936-947.
• Altınok, O. (2017). TGA tekniğine dayalı laboratuvar etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının argüman oluşturma becerilerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 476185)
• Apaydın, Z. ve Kandemir, M. (2018). İlkokulda sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri dersinde argümantasyon yöntemi kullanımına ilişkin görüşleri. Journal of Computer and Education Research, 6(11), 106-122. DOI: 10.18009/jcer.387033
• Aydemir, S. (2012). Harmanlanmış öğrenme ortamının fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası ve bilimsel araştırmayı anlamaları üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 323377)
• Aydemir, S., Karakaya-Cırıt, D., Kaya, S ve Azger, C. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyona ilişkin görüşleri ve argüman kurma becerilerinin araştırılması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(STEMES’18), 131-138. DOI: 10.18506/anemon.470577
• Aydın, Ö. ve Kaptan, F. (2014). Fen-teknoloji öğretmen adaylarının eğitiminde argümantasyonun biliş üstü ve mantıksal düşünme becerilerine etkisi ve argümantasyona ilişkin görüşler. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 163-188.
• Aykaç, N. (2005). Öğrenme ve öğretim sürecinde aktif öğrenme yöntemleri. Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Boyraz, D. S., Hacıoğlu, Y. ve Aygün, M. (2016). Argümantasyon ve kavram karmaşası: Erime ve çözünme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 233-267.
• Cantepe, Ü. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin bilimsel tartışmaya yönelik görüşleri ve bilimsel tartışma seviyelerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 483492)
• Çiftçi, A. (2016). 5., 6. ve 7. sınıflarda fen derslerinde argümantasyon kalitesinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 418614)
• Deniz, T. (2014). Çevre eğitiminde toplumbilimsel argümantasyon yaklaşımının kullanımı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 366372)
• Driver, R., Newton, P. & Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84(3), 287-312.
• Erduran, S., Simon, S. & Osborne, J. (2004). Tapping into argumentation: Developments in the application of Toulmin's argument pattern for studying science discourse. Science Education, 88(6), 915-933.
• Güler, Ç. (2016). Fen laboratuvarı derslerinde kullanılan argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarılarına etkisi ve yaklaşım hakkındaki görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 436750)
• Hiğde, E. ve Aktamış, H. (2017). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının argümantasyon temelli fen derslerinin incelenmesi: Durum çalışması. İlköğretim Online, 16(1), 89-113.
• Kabataş-Memiş, E. (2014). İlköğretim öğrencilerinin argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımı uygulamalarına ilişkin görüşleri. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 401-418.
• Karaer, G., Karademir, E. ve Tezel, Ö. (2019). Sınıf öğretmen adaylarının fen laboratuvarında argümantasyon tabanlı öğretime yönelik görüşlerinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(Özel Sayı), 217-241. DOI: 10.17494/ogusbd.548346
• Karakaş, H. (2018). Çevre-enerji konularına yönelik gerçekleştirilen argümantasyon temelli öğretimin sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünmelerine, akademik başarılarına ve argüman oluşturma becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 527504)
• Kardaş, N. (2013). Fen eğitiminde argümantasyon odaklı öğretimin öğrencilerin karar verme ve problem çözme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 344310)
• Köseoğlu, F., Tümay, H. ve Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 221-237.
• Kunsch, D. W., Schnarr, K. & van Tyle, R. (2014). The use of argument mapping to enhance critical thinking skills in business education. Journal Of Education For Business, 89(8), 403-410.
• Milli Eğitim Bakanlığı[MEB]. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf adresinden 12.06.2020 tarihinde edinilmiştir.
• Namdar, B. ve Salih, E. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknoloji destekli argümantasyona yönelik görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1384-1410. DOI: 10.17240/aibuefd.2017.17.31178-338837
• Namdar, B. ve Tuskan, İ. B. (2018). Fen bilgisi öğretmenlerinin argümantasyona yönelik görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 1-22.
• Özcan, R., Aktamış, H. ve Hiğde, E. (2018). Fen bilimleri derslerinde kullanılan argümantasyon düzeyinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 93-106.
• Sampson, V. & Clark, D. B. (2008). Assessment of the ways students generate arguments in science education: current perspectives and recommendations for future directions. Science Education, 92, 447-472.
• Saygılı, G. (2015). İlkokulda kullanılan strateji, yöntem ve teknikler. Ankara: Pegem Akademi.
• Şahin, Ç. (2013). Verilerin Analizi. R. Kıncal (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 183-217). Ankara: Nobel Akademi.
• Tekin-Dede, A. (2018). Matematik Öğretmenlerinin Derslerinde Argümantasyondan Yararlanmalarına İlişkin Görüşleri. Presented at the II. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu (USEAS 2018).
• Tonus, F. (2012). Argümantasyona dayalı öğretimin ilköğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme ve karar verme becerileri üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 315068)
• Torun, F. ve Açıkgül-Fırat, E. (2020). Öğretmen adaylarının argümantasyon düzeylerinin ve argüman oluşturma sürecinde yaptıkları hataların belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1) , 119-135. DOI: 10.18069/firatsbed.644631
• Toulmin, S. E. (2003). The uses of argument. Cambridge: Cambridge University Press.
• Tümay, H. (2008). Argümantasyon odaklı kimya eğitimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 350221)
• Tümay, H. ve Köseoğlu, F. (2011). Kimya öğretmen adaylarının argümantasyon odaklı öğretim konusunda anlayışlarının geliştirilmesi. Türk Fen Eğitim Dergisi, 8(3), 105-119.
• Türkben, T. (2015). Aktif öğrenme yöntemiyle oluşturulmuş sınıf ortamının öğrenciler üzerisindeki etkisi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 899-916.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırır, H. E. (2013). Sınıf ortamında argümantasyona dayalı öğrenme ortamının değerlendirilmesi: deneyimli kimya öğretmenleri ile kimya öğretmen adaylarına ilişkin durum çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 324653)