Sınıf öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile epistemolojik inançları arasındaki ilişkiler

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 77 - 84, 31.01.2021

Aşkın Baydar

Öz

Bu çalışmada sınıf eğitimi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile epistemolojik inançları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmaya 43’ü kadın, 17’si erkek, toplam 60 öğretmen adayı katılmıştır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada veri toplama aracı olarak California Eleştirel Düşünme Envanteri ve Epistemolojik İnanç Ölçeği kullanılmıştır. California Eleştirel Düşünme Envanteri, Peter Facione tarafından geliştirilen ve Doğan Kökdemir tarafından Türkçe’ye uyarlanan, 51 maddeden oluşan, Likert tipi bir ölçektir. Doğruyu arama, açık fikirlilik, analitiklik, sistematiklik, kendine güven ve meraklılık alt boyutlarından oluşmaktadır. Epistemolojik İnanç Ölçeği ise Marlene Schommer tarafından geliştirilen ve Deniz Deryakulu ve Şener Büyüköztürk tarafından Türkçe’ye uyarlanan 34 maddeden oluşan Likert tipi ölçektir. Öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanç, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna inanç ve tek bir doğrunun var olduğuna inanç olmak üzere üç alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın sonunda Eleştirel Düşünme Becerileri Ölçeği toplamı ve alt boyutları ile Epistemolojik İnanç Ölçeği toplamı ve alt boyutları arasında anlamlı sonuçlar bulunamamıştır. Ayrıca cinsiyet değişkenine göre de eleştirel düşünme eğilimi ve epistemolojik inanç alt ölçek puanları ortalamaları birbirinden farklılaşmamıştır.

Anahtar Kelimeler

eleştirel düşünme, epistemolojik inanç, sınıf eğitimi, öğretmen eğitimi

Kaynakça

• Akbay, T., Akbay, L., & Gülsoy, V. G. B. (2017). Causal effect of two predominant factors on critical thinking disposition. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (45), 88-104.
• Aksan, N., & Sözer, M. A. (2007). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 31-50.
• Başbay, M. (2013). Analysing the relationship of critical thinking and metacognition with epistemological beliefs through structural equation modeling. Egitim ve Bilim, 38(169).
• Baxter Magolda, M. B. (1992). Knowing and reasoning in college: Gender-related patterns in students’ intellectual development. San Francisco: Jossey Bass.
• Belenky, M. F., Clinchy, B. M., Goldberger, N. R., & Tarule, J. M. (1986). Women's ways of knowing: The development of self, voice, and mind. New York: Basic Books.
• Boz, Y., Aydemir, M., & Aydemir, N. (2011). Türkiye\'deki 4, 6 ve 8. sınıf ilköğretim öğrencilerinin epistemolojik inançları. Elementary Education Online, 10(3), 1191-1201.
• Barnard‐Brak, L., & Lan, W. (2009). Epistemological beliefs across faculty experts and student non‐experts. Journal of Further and Higher Education, 33(3), 289-300.
• Buehl, M. M., & Alexander, P. A. (2006). Examining the dual nature of epistemological beliefs. International Journal of Educational Research, 45(1-2), 28-42.
• Can, B., & Arabacıoğlu, S. (2009). The observation of the teacher candidates’ epistemological beliefs according to some variables. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2799-2803.
• Comerford, A. S. (1999). The effects of a critical-thinking component in an English composition course on the epistemological beliefs of community-college students (Doctoral dissertation), University of San Francisco.
• Çam, A., & Geban, Ö. (2011). Effectiveness of case-based learning instruction on epistemological beliefs and attitudes toward chemistry. Journal of Science Education and Technology, 20(1), 26-32.
• Demir, Ö., & Doğanay, A. (2009). Sosyal bilgiler dersinde bilişsel koçluk yoluyla öğretilen bilişsel farkındalık stratejilerinin epistemolojik inaçlara ve kalıcılığa etkisi.
• Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 54-68.
• Deryakulu, D. (2004). Üniversite öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejileri ile epistemolojik inançları arasındaki ilişki, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 10(38), 230-249.
• Deryakulu, D. & Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması Eğitim Araştırmaları, 2(8): 111-125.
• Deryakulu, D., & Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: Cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 18, 57-70.
• Eren, A. (2010). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları arasındaki farklılıkların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 32(145), 71-84.
• Evcim, İ., Turgut, H., & Şahin, F. (2011). The relationships between epistemological beliefs of elementary students and their problem solving abilities and academic achievement levels. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 10(3), 1199-1220.
• Güven, M. (2012). Epistemological beliefs and metacognitive strategies of ELT pre-service teachers in distance and formal education. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(2), 346-369.
• Hyytinen, H., Holma, K., Toom, A., Shavelson, R. J., & Lindblom-Ylänne, S. (2014). The Complex Relationship between Students' Critical Thinking and Epistemological Beliefs in the Context of Problem Solving. Frontline Learning Research, 2(5), 1-25.
• Izgar, H., & Dilmaç, B. (2008). yöneticiadayı öğretmenlerin özyeterlik algıları ve epistemolojik inançlarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 437-446.
• Kandemir, S. N., & Eğmir, E. (2020). Ortaokul öğrencilerinin epistemolojik inançlarının eleştirel düşünme eğilimleri ile akademik özyeterlilikleri üzerindeki etkisi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(24), 178-208.
• Kaynar, D., Tekkaya, C., & ÇAKIROĞLU, J. (2009). Effectiveness of 5e learning cycle instruction on students’ achievement in cell concept and scientific epistemological beliefs. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(37), 96-105.
• King, P. M., & Kitchener, K. S. (1994). Developing reflective judgment: Understanding and promoting intellectual growth and critical thinking in adolescents and adults. San Francisco: Jossey–Bass.
• Koyunlu Ünlü, Z., & Dökme, İ. (2017). Science Teacher Candidates' Epistemological Beliefs and Critical Thinking Disposition. Eurasian Journal of Educational Research, 72, 203-220.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik Durumlarında Karar Verme ve Problem Çözme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuhn, D. (1991). The skills of argument. Cambridge, UK: Cambridge Univ. Press.
• Kuhn, D., & Weinstock, M. (2002). What is epistemological thinking and why does it matter? In B. Hofer and P. Pintrich (Eds.), Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing (pp. 121-144). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Perry, W. G. (1970). Forms of intellectual and ethical development in college years: A scheme. New York: Holt, Rinehartand Winston.
• Robey, J. A. (2003). The impact of belief bias and epistemological beliefs on critical thinking in pre-service teachers. (Unpublished doctoral dissertation). University of Minessota.
• Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82, 498-504.
• Schommer, M. (1998). The influence of age and education on epistemological beliefs. British Journal of Educational Psychology. 68, 551-562.
• Siegel, H. (2005). Truth, thinking, testimony and trust: Alvin Goldman on epistemology and education. Philosophy and Phenomenological Research, 71(2), 345-366.
• Şıvgın, C. (2019). Lise öğrencilerinin epistemolojik inançları, eleştirel düşünme becerileri ve bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tolhurst, D. (2007). The influence of learning environments on students’ epistemological beliefs and learning outcomes. Teaching in Higher Education, 12(2), 219-233.
• Weinstock, M., & Zviling-Beiser, H. (2009). Separating academic and social experience as potential factors in epistemological development. Learning and Instruction, 19(3), 287-298.
• Wyre, S. H. (2007). Critical thinking, metacognition, and epistemological beliefs. (Unpublished doctoral dissertation). University of Phoenix.