Biçimlendirici Öğrenme Modeli ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 172 - 186, 02.07.2023

Furkan İlker Akın Mustafa Şeker

Öz

Günümüzde her toplum, kendi kültürel temellerinin sürdürülebilirliğini sağlamak için, gelecek kuşakları refah ve mutluk içinde yaşatarak, onları girişimci bir birey olarak yetiştirme mücadelesi vermektedir. Bu doğrultuda, çağdaş öğrenme modellerini takip ederek kendi eğitim sistemi oluşturma gayretinde bulunur. Bunun için, mevcut klasik uygulamalardaki eğitim ve öğretim modellerini sürekli olarak güncelleyerek çağdaş eğitime erişmeyi hedefleyen bir çaba içerisinde olmalıdır.
Bir toplumun maddi ve manevi açıdan kalkınmasının gerçekleşmesi için, eğitim sisteminin öğrenci merkezli olmasına, çocuk ve gençlerinin öğrenme eğilimlerinin en yeni öğrenme yöntemi olan “Biçimlendirici Öğrenme Modeli” ile, gerçekleştirileceğine dair görüşler yaygınlaşmaktadır.
Sosyal, ekonomik ve kültürel anlamda, önemli değişim ve dönüşümler yaşayan toplumlar, uluslararası ilişkilerde de milli menfaatlerini koruyacak kuşakları günün şartlarına uygun modern yöntemlerle eğitmelidirler. Çağımızda bazı eğitimciler; bireyin kendini yenilemesi ve karşılaştığı hayat problemlerine akılcı çözüm yolu bulabilmesinin, öğrendiklerini hafızasında biçimlendirme becerisi ve bu yöndeki yetisini kullanabilme eğilimi ile ilişkili olduğu görüşündedirler. Öğrenilenlerin kalıcılığı büyük ölçüde hafıza ile ilgilidir. Hafıza ile öğrenme süreçleri birbirini tamamlayan süreçlerdir. Hafıza, bilgiyi kodlama, depolama, geri getirme gibi benzeri yönde biçimlendirme süreçlerini kapsamaktadır.
Özellikle, batı ülkelerindeki eğitim öğretim alanındaki çalışmalarda giderek üzerinde durulan “Biçimlendirici Öğrenme Modeli” ülkemizde de eğitimcilerin dikkatini çekmiş, konuyla ilgili bazı çalışmalar yapılmıştır.
Bu çalışmada; “Biçimlendirici Öğrenme Modeli” kavramı ve kapsamı üzerine bir literatür taraması yapılarak, konuyla ilgili tanım ve ifadelere yer verilerek modelin Türkiye’deki tanınırlığına dikkat çekilmiştir. Mevcut tanımlardan yola çıkılarak genel bir değerlendirme yapılmış ve bu yönde konunun kapsamının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Bu çalışma, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı ve P.D.R. Anabilimdalı'nda görev yapan on (10) eğitim uzmanının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara dört açık uçlu sorudan oluşan bir mülakat yapılmıştır. Araştırmada, nitel veri analizi için karşılaştırmalı analiz tekniği kullanılmıştır.
Sonuç olarak, eğitimde planlama ve değerlendirme süreçlerinin ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlı olduğu ifade edilmiştir. Akademisyenler, öğretim sürecinin her aşamasında, öğrenicilerin ilgi ve katılım düzeylerini gözlemleyerek eğitim faaliyetlerine aktif olarak katılımlarını artırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, öğretmenlerin ve akademisyenlerin eğitim ve öğretim süreçlerini kayıt altına alarak bir portföy oluşturmalarının, etkin ve verimli çalışmaları teşvik ettiği ve sağladığı belirtilmiştir.

Anahtar kelimeler: Biçimlendirici öğrenme, çağdaş eğitim, öğrenme modeli, hafıza.

Anahtar Kelimeler

Biçimlendirici öğrenme, çağdaş eğitim, öğrenme modeli, hafıza.

Kaynakça

• Anonymous. (1995). Assessment standards for school mathematics. NCTM.
• Bekiroğlu, F. O. (2004). Ne kadar başarılı? Klasik ve alternatif ölçme-değerlendirme. Nobel Yayın Dağıtım.
• Bell, B., & Bronwen, C. (2001). Formative assessment and science education. Dordrecht: Kluwer Academic.
• Bonner, J. J. (2005). Which scientific method should we teach & when? The American Biology Teacher, 67(5), 262-264.
• Bell, B., & Cowie, B. (2001). The characteristics of formative assessment in science education. Science Education, 85, 536–553.
• Black, P., & William, D. (1998a). Inside the black box, raising standards through classroom assessment. Phi Delta Kappan, 80(2), 139-148.
• Black, P., & William, D. (1998b). Assessment and Classroom Learning. Assessment in Education, 5(1), 7-75.
• Black, P., & William, D. (2002). Improved Standards Achieved by Transforming Assessment for Learning. News Archive: Kings College London.
• Brookhart, M. S. (2001). Successful Students’ Formative and Summative Uses of Assessment Information. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 8(2).
• Brooks, J. G., & Brooks, M. G. (1999). In search of understanding: The case for constructivist classrooms. ASCD. Bryant, S., & Timmins, A. (2002). Portfolio assessment: an instructional guide (2nd ed.). Hong Kong: Department of Curriculum & Instruction, HKIEd. Childers.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, K. Ş., & Karadeniz, Ş. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Enstitüsü Dergisi, 18(2), 195-207.
• Clarke, S. (2001). Unlocking Formative Assessment: Practical Strategies for Enhancing Pupil's Learning in the Primary Classroom. London: Hodder & Stoughton Education.
• Dewey, M. (2012). Towards a post-normative approach: learning the pedagogy of ELF. Journal of English as a Lingua Franca, 1(1), 141-170.
• Eminoğlu Küçüktepe, S., & Gürültü, E. (2014). Öğretmenlerin "yapılandırmacı öğretmen" kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 282-305.
• Erdem, S. (2008). Türkiye’de sosyal demokratların Avrupa Birliği’ne yaklaşımları. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 2(2), 91-106.
• Erdoğan, M. N. (2005). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerin atomun yapısı konusundaki başarılarına, kavramsal değişimlerine, bilimsel süreç becerilerine ve fene karşı tutumlarına sorgulayıcı araştırma (inquiry) yönteminin etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gültekin, F. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke ve saldırganlık düzeylerinin azaltılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (41), 41.
• Gipps, C. (1994). Beyond Testing: towards a theory of educational assessment. London: The Falmer Press.
• Harlen, W., & James, M. (1997). Assessment and learning: differences and relationships between formative and summative assessment. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 4(3), 365-379.
• Harlen, W. (2003). Enhancing inquiry through formative assessment. Institute for Inquiry, Exploratorium, San Francisco, California.
• Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının "yapılandırmacı öğrenme" kavramı bağlamında eleştirisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 189-210.
• Kılıç, R., & Aydın, O. (2014). İlkokul öğretmenlerinin otantik ölçme ve değerlendirme yöntemine yönelik bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 9(8), 661-682.
• Kılıç, Z. (2016). Öğrencilerin sınav türü tercihlerinin eşitli değişkenlerle ilişkisi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Llewellyn, D. (2002). Inquiry within: implementing inquiry-based science standards. USA: Corwin Press, Inc. A Sage Publications Company.
• Maeroff, G. I. (1991). Assessing alternative assessment. Phi Delta Kappan, 73(4), 272-281.
• Özden, Y. (2002). Eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem Yayınları.
• Sünbül, A. G. A. M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(8), 597-608.
• Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, E., & Sünbül, A. M. (2009). Üniversite öğrencilerine yönelik girişimcilik ölçeğinin geliştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 195-203.