Eğitim Örgütlerinde İş Tatmini ve Psikolojik Sözleşme İhlali Davranışı Arasında İlişkinin Öğretmen Görüşleriyle İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 54 - 68, 31.12.2024

Tuncay Yavuz Özdemir , Esengül Ceylan

Öz

Bu çalışma, Türkiye'nin Elazığ ili merkez ilçesinde görev yapan ortaokul ve lise öğretmenlerinin psikolojik sözleşme ihlali algılarının iş tatminlerine olan ilişkiyi araştırmayı amaçlamaktadır. Psikolojik sözleşme, öğretmenler ile okul yöneticileri arasındaki yazılı olmayan karşılıklı beklentileri ifade eder. Psikolojik sözleşmenin ihlali, öğretmenlerin iş tatminini olumsuz etkileyebilir. Araştırmanın örneklemi, Elazığ ili merkez ilçesinde 2023-2024 eğitim-öğretim yılında ortaokul ve liselerde görev yapan 474 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, Morrison (2000) tarafından geliştirilen ve Oğul Selek (2007) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Psikolojik Sözleşme İhlali Ölçeği ile Brayfield ve Rothe (1951) tarafından geliştirilen, Judge, Locke, Durham ile Kluger (1998) tarafından kısaltılan, ayrıca Başol ve Çömlekçi (2020) tarafından Türk kültürüne uyarlanan İş Tatmini Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi, psikolojik sözleşme ihlali ile iş tatmini arasında anlamlı ve negatif bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bulgu, psikolojik sözleşme ihlali algısının artmasının iş tatmini azalttığını göstermektedir. Araştırma sonuçları, okul yöneticilerinin adil, şeffaf ve destekleyici bir yönetim anlayışını benimseyerek öğretmenlerin iş tatminini artırmaları gerektiğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sözleşme, Psikolojik sözleşme ihlali, İş tatmini, Öğretmen

Kaynakça

• Yiğit, İ. (2015). Psikolojik sözleşme ihlal algısı ve iş tatmini ilişkisi: istanbul avrupa yakası endüstri meslek lisesi öğretmenleri üzerine bir araştırma. Journal of Marmara University Social Sciences Institute/Öneri, 11(43). https://doi.org/10.14783/od.v11i43.5000070105
• Zhao, H., Sandy, W., Brian, G. and Jesus, B. (2007). The impact of psychological contract breach on work-related outcomes. Personnel Psychology, 60 (3),647-680. http://dx.doi.org/10.1111/j.1744-6570.2007.00087.x