Emzirme ve Anne Sütünün Tarihsel Süreçteki Yeri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 71 - 76, 31.01.2021

Didem Yüksel Hatice Bal Yılmaz

Öz

Emzirme ve anne sütünün tarihsel süreçteki yerine baktığımızda, tarih öncesi dönemden günümüze kadar anne sütü, bebek ve çocuk beslemesinde vazgeçilmez bir besin kaynağı olmuştur. Tarih boyunca, mesela Mezopotamya ve Antik Yunan’da emzirme kutsanmış, mitolojide de emzirmeye ve anne sütüne çok sayıda atıf yapıldığı görülmüştür. Orta Çağ Döneminde ise, anne sütünün, emziren kadının fiziksel ve psikolojik özelliklerini bebeğe iletebileceğine inanılmış bu yüzden emzirmenin annelerin görevi olduğu savunulmuş ve sütanne kullanımına karşı çıkılmıştır. Rönesans Döneminde, çocuk sağlığı ile ilgili yazılar, annenin bebeğini emzirmesini savunmuştur. Takip eden yüzyıllarda sanayileşme ile birlikte anneler çalışmak zorunda kalmıştır. Bu toplumsal dönüşümle birlikte ilk kez formül mama kullanılmaya başlanmıştır ve 20.yüzyılda anne sütünün içeriği ve faydası kanıtlanmış ancak formül mamalar bebek beslenmesinde ilk tercih olarak kullanılmaya devam etmiştir. Bu yüzyılın sonunda, bebek ölümlerinde artışla birlikte Nekrotizan Enterokolit gibi birçok hastalık salgınları meydana gelmiştir. Günümüzde ise, bebek ve çocuk sağlığı açısından anne sütüyle beslenmenin önemi tüm dünya ülkeleri tarafından kabul edilmekte ve uluslararası kuruluşlar tarafından da desteklenmektedir. Sonuç olarak; geçmişten günümüze tüm medeniyetlerde ve çağlarda, emzirme ve anne sütünün önemi kabul edilmiştir. Ancak bazı dönemlerde anne sütüne ve emzirmeye gereken önem verilmemiştir. Bu sebepten dolayı, derleme türündeki çalışmanın amacı, tarihsel süreçte emzirme ve anne sütünün yerini ve önemini açıklamaktır.

Anahtar Kelimeler

Emzirme, anne sütü, tarihsel süreç, sütanne

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yoktur.

The Historical Place of Breastfeeding and Breast Milk

Öz

When we look at the place of breastfeeding and breast milk in the historical process, breast milk has been the most significant nutritional element of infant and child feeding since prehistoric times to the present day. Throughout history, for example, in Mesopotamia and Ancient Greece, breastfeeding was blessed, and many references were made to breastfeeding and breast milk in mythology. In the medieval period, breast milk was believed to transmit the physical and psychological characteristics of nursing women to babies. Breastfeeding was stated to be the responsibility of mothers, and wet nursing was strongly opposed. During the Renaissance, writings on children’s health supported that breastfeeding should be performed by mothers themselves. In the following centuries, industrialization forced women to participate in labor force. With this social transformation, formula was introduced for the first time and, although the benefits of breast milk were proven in the 20th century, it still had been the first choice for feeding babies. At the end of this century, in addition to rising baby mortality rates, many epidemics such as Necrotizing Enterocolitis broke out. Today, the importance of breastfeeding for babies’ health is globally accepted and supported by international institutions. As a result, the importance of breastfeeding and breast milk has been recognized in all civilizations and ages from past to present. However, in some periods, breast milk and breastfeeding were not given the importance they deserve. For this reason, this review study aims to explain the place and importance of breastfeeding and breast milk in the historical process.

Anahtar Kelimeler

breastfeeding, breast milk, historical process, wet nurse

Kaynakça

• 1. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı. Anne Sütü. Ankara; 2008 Available from: http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/A%207.pdf Erişim Tarihi:18.09.2019
• 2. Gür E. Anne sütü ile beslenme. Türk Ped Arşivi. 2007 ; 42: 11-5.
• 3. Onbaşı Ş, Duran R, Çiftdemir AN, Vatansefer Ü, Acunaş B, Süt N. Doğum öncesinde anne adaylarına verilen anne sütü ve emzirme eğitiminin emzirme oranına ve süresine etkisi. Turk Ped Arş 2011;46: 75-80.
• 4. Güneş EF. Anne Sütünün Bioaktif Bileşenleri. Turkiye Klinikleri J Nutr Diet- Special Topics. 2017; 3 (2): 101-10
• 5. Uva AB, Preston W. Breasts are for feeding: An anthropological, archaeological examination of breastfeeding (ANT 461, 462) Senior Project: California Polytechnis State University; Social Sciences Department College of Liberal Arts; 2011. 4 p.
• 6. Papastavrou M, Genitsaridi SM, Komodiki E, Paliatsou S, Kontogeorgou A, Iacovidou N. Breastfeeding in the Course of History. J Pediatr Neonatal Care. 2015 Sep; 2(6): 00096.
• 7. ancient.en [Internet]. Venus Figurine; 2017. [cited 2017 July 7] Available from: https://www.ancient.eu/image/6865/the-venus-ofwillendorf/ Erişim Tarihi:08.10.2019
• 8. Konner M, Worthman C. Nursing Frequency, Gonadal Function and Birth Spacing among! Kung Hunter-Gatherers. Science. 1980 Feb; 07 (4432): 788-791.
• 9. Weaver LA. Short history of infant feeding and growth. Early human development. 2012 March; 88: 57–59.
• 10. huffpost.com [Internet]. Science; 2013 Neanderthal Breastfeeding Habits Revealed by Analysis of Prehistorical Tooth. Available from: https://www.huffpost.com/entry/neanderthal-breastfeedingprehistoric- tooth_n_3321809. Erişim Tarihi: 15.08.2020
• 11. Yılmaz C, Taşpınar A. Doğum sonrası erken dönemde ebeveynlere verilen emzirme eğitiminin bebeklerin ilk altı ay anne sütü alma durumu. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 6(3): 25-34
• 12. Doolan P. Nursing times. History Today 2008 Dec; 58(12): 35-40.
• 13. Ünal A. Amazonların eski Anadolu kökenleri hakkında yeni kaynak ve gözlemler. The Journal of MCRI. 2013; 21-32.
• 14. Wickes IG. A History of infant feeding. Part I. Primitive peoples: Ancient works: Renaissance writers. Arch Dis Child. 1953 Apr; 28(138):151-8.
• 15. Radbill S. Infant feding through the ages. Clin Pediatr (Phila). 1981 Oct; 20: 613-621.
• 16. Kalaycıoğlu S. Roma yazınında emzirme: Anne sütünün bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimine etkisi. DTCF Dergisi. 2016 Dec; 56 (2): 319-331.
• 17. Moran G, Gilad J. From folklore to scientific evidence: Breast-Feeding and wet-nursing in ıslam and the case of non-puerperal lactation. Int J Biomed Sci. 2007 Dec; 3(4): 251–257.
• 18. Türkdoğan Ö. Ana Akım Medyada Annelik Miti. Kadın Araştırmaları Dergisi. 2013 Şubat; 13: 35-59
• 19. Akçiçek E, Ekşioğlu B A. (2017). Anne sütünün tarihçesi. İçinde: Turfan ÇE, editör. Anne sütü ve emzirme. Birinci Baskı: Ankara; 2017.p. 39-49.
• 20. Yurdakök M. Doğa ve insan tarihinde anne sütü. İstanbul: Wyeth İlaçları A.Ş. Bilimsel Yayınları: 1996. 73 p
• 21. Badinter E. Annelik sevgisi 17. Yüzyıldan günümüze bir duygunun tarihi. İstanbul: AFA Yayıncılık; 1992. 46 p
• 22. Wickes IG. A History of infant feeding. Part II: Seventeenth and eighteenth centuries. Arch Dis Child. 1953 Jun; 28(139): 232-240.
• 23. Wickes IG A History of infant feeding. Part III: Eighteenth and nineteenth century writers. Arch Dis Child. 1953 Aug; 28(140): 332-340.
• 24. United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF). 1-7 Ağustos Dünya Emzirme Haftası; 2016. Available from: https://www. unicefturk.org/yazi/haber_annesutu Erişim Tarihi:15.06.2020
• 25. Yüzügüllü AD, Aytaç N, Akbaba M. Annelerin ilk altı ay sadece anne sütü verme durumlarına etki eden etmenlerin incelenmesi. Turk Pediatri Ars. 2018 March; 53: 96- 104.