Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Relationship between Health Literacy Levels of Mothers of Infants Treated in the Neonatal Intensive Care Unit with their Knowledge of Baby Care at Home

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 31 - 38, 31.05.2021

Öz

Objective: The aim of this study is investigating the relationship between health literacy levels of mothers of infants treated in the neonatal intensive care unit with their knowledge of baby care at home.
Materials and Methods: This descriptive and analytical study was conducted with 129 mothers whose babies were hospitalized in neonatal intensive care units. Data were obtained using the Neonatal Home Care Knowledge Questionnaire and the Newest Vital Signs (NVS) Scale.
Results: Of the mothers participating in the study, 65.1% had a limited, 16.3% had a possibly limited and 18.6% had an adequate level of health literacy. The mean score the mothers obtained from the Neonatal Home Care Knowledge Questionnaire was 17.79 ± 4.66. The high school and university graduate mothers (p = 0.000), the mothers who were knowledgeable about when and how to give additional doses of antipyretic and appropriate amount of fruit juice (p = 0.017) and the mothers with limited health literacy obtained lower mean scores from the the mothers with sufficient literacy (p = 0.000). There was a correlation between the mean scores obtained from the Neonatal Home Care Knowledge Questionnaire and the Newest Vital Signs (r = 0.37; p = 0.000).
Conclusion: It is recommended that the duration and content of the training given to expectant mothers on baby care information should be extended, and that educational content and materials should be developed by determining their health literacy levels.

Kaynakça

  • Nutbeam D, Lloyd JE. Understanding and responding to health literacy as a social determinant of health. Annu Rev Public Health. 2021;42:3.1-3.15.
  • World Health Organization. Regional Office for Europe. Health literacy: the solid facts. 2013. Available from:https://apps.who.int/iris/handle/10665/326432
  • Alinejad-Naeini M, Razavi N, Sohrabi S, Heidari-Beni F. The association between health literacy, social support and self-efficacy in mothers of preterm neonates. J Mater Fetal Neonatal Med. 2019;1-8.
  • Skeens K, Logsdon MC, Stikes R, Ryan L, Sparks K, Hayes P, et al. Health literacy and preferences for sources of child health information of mothers with infants in the neonatal intensive care unit. Adv Neonatal Care. 2016;16(4):308-14.
  • Glick AF, Farkas JS, Nicholson J, Dreyer BP, Fears M, Bandera C, et al. Parental management of discharge istructions: A systematic review. Pediatrics. 2017;140(2):e20164165.
  • Yin HS, Dreyer BP, Vivar KL, MacFarland S, van Schaick L, Mendelsohn AL. Perceived barriers to care and attitudes towards shared decisionmaking among low socioeconomic status parents: Role of Health literacy. Acad Pediatr. 2012;12(2):117-24.
  • Enlow E, Gray MM, Wallace-Keeshen S, D’agostino JA, Abbasi S, LorchSA. Health literacy of parents of very preterm infants at NICU admission and discharge: A prospective cohort study. J Perinatol. 2019;39:866-75.
  • Fong HF, Rothman EF, Garner A, Ghazarian SR, Morley DS, Singerman A, et al. Association between health literacy and parental self-efficacy among parents of newborn children. J Pediatr. 2018;202:265-271.e3.
  • Lee JY, Murry N, Ko J, Kim MT. Exploring the relationship between maternal health literacy, parenting self-efficacy, and early parenting practices among low-income mothers with infants. J Health Care Poor Underserved. 2018;29(4):1455-71.
  • Aydın D, Aba Y. Annelerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile emzirme öz-yeterlilik algıları arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2019;12:31-9.
  • Khorasani EC, Peyman N, Esmaily H. Relations between breastfeeding self-efficacy and maternal health literacy among pregnant women. Evidence Based Care J. 2017;6(4):18-25.
  • Cheng ER, Bauer NS, Downs SM, Sanders LM. Parent health literacy, depression, and risk for pediatric ınjury. Pediatrics. 2016;138(1):e20160025
  • Harrington KF, Zhang B, Magruder T, Bailey WC, Gerald LB. The impact of parent’s health literacy on pediatric asthma outcomes. Pediatr Allergy, Immunol Pulmonol. 2015;28(1):20-6.
  • Morrison AK, Schapira MM, Gorelick MH, Hoffmann RG, Brousseau DC. Low caregiver health literacy is associated with higher pediatric emergency department use and nonurgent visits. Acad Pediatr. 2014;14(3):309-14.
  • Paschal AM, Mitchell QP, Wilroy JD, Hawley SR, Mitchell JB. Parent health literacy and adherence-related outcomes in children with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 2016;56:73-82.
  • Güzel A, Uçan Yamaç S, Kara F. İlk kez bebek sahibi olan annelerin bebek bakımında kullandıkları uygulamaların değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(3):108-17.
  • Faul F, Erdfelder E, Lang A.-G, Buchner A. G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods. 2007;39:175-91.
  • Özkan B, Çeber Turfan E, Yaşaroğlu Toksoy S. Ebelik Uygulama Standartları. İzmir: Vize Basın Yayın; 2016.
  • Wang L, He JL, Fei SL. Perceived needs of parents of premature infants in NICU. West J Nurs Res. 2018;40(5):688-700.
  • Zamanzadeh V, Rassouli M, Abbaszadeh A, Majd HA, Nikanfar A, Ghahramanian A. Details of content validity and objectifying it in instrument development. Nurs Pract Today. 2014;1(3):163-71
  • Weiss BD, Mays MZ, Martz W, Castro KM, DeWalt DA, Pignone MP, et al. Quick assessment of literacy in primary care: The Newest Vital Sign. Ann Fam Med. 2005;3(6):514-22.
  • Özdemir H, Alper Z, Uncu Y, Bilgel N. Health literacy among adults: A study from Turkey. Health Educ Res. 2010;25(3):464-77.
  • IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. Armonk, NY: IBM Corp. 2017. Available from https://www.ibm.com/support/pages/how-citeibm-spss-statistics-or-earlier-versions-spss
  • Yıldız H, Boyacı B. Postpartum dönemde annelerin taburculuk öncesi yenidoğan bakımına ilişkin bilgi düzeyleri, gereksinimleri ve ilişkili faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019:12(1);1-10.
  • Arslan FT, Turgut R. Prematüre bebek annelerinin evdeki bakım gereksinimleri ve bakım verme yeterliliklerini algılama durumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2013;6(3):119-24
  • Yılmaz A, Bayar A, Esenay FI. Annelerin doğum sonrası bebek bakım gereksinimlerinin belirlenmesi: Nitel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;11(2):147-56.
  • Aşut G, Gözen D. Determination the Habits of mothers to make bath to their ınfants. BSJ Health Sci. 2020;3(1):1-7.
  • Teskereci ÜA, Evgin D. 1-12 Aylık bebeklerde sık karşılaşılan ağrı durumları ve annelerin bebeklerinin ağrısına yönelik geleneksel uygulamaları. Jinekoloji Obstetrik Neonatoloji Tıp Dergisi. 2020:17(4);592-98.
  • Önsüz MF, Köse OÖ, Demir F. Hastanede takipli gebelerin yenidoğan bakımı ile ilgili bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörler. Adnan Menderes Tıp Fakültesi Dergisi. 2014;15(3):99-104
  • Çalışkan ZI, Bayat M. Annelerin bebek bakımı uygulamaları ve bu uygulamaları etkileyen faktörler: Bir Kapadokya örneği. Anadolu Hemşirelik Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;14(2):23-30.
  • Brandstetter S, Atzendorf J, Seelbach-Göbel B, Melter M, Kabesch M, Apfelbacher C. Sociodemographic factors associated with health literacy in a large sample of mothers of newborn children: Crosssectional findings from the KUNO-Kids birth cohort study. Eur J Pediatr. 2020;179(1):165-69.
  • Durusu Tanrıöver M, Yıldırım HH, Demiray Ready N, Çakır B, Akalın HE. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması (s. 96). Ankara: Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası; 2014.
  • Çöl Araz N. Parents’ Approach to fever in childhood: Knowledge, attitudes and applications. Turkish Journal of Pediatric Disease. 2013;7(1):27-32.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi ile İlişkisi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 31 - 38, 31.05.2021

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı yenidoğan yoğun bakım ünitesinde tedavi gören bebeklerinannelerinin sağlık okuryazarlık düzeyleri ile evde bebek bakımı bilgi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve analitik tipteki bu araştırma yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde bebeği yatan toplam 129 anne ile yürütülmüştür. Veriler Yenidoğan Evde Bakım Bilgisi Anketi ve Yeni Yaşamsal Bulgu Ölçeği kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Annelerin %65,1’i sınırlı (0-1 puan), %16,3’ünün olası sınırlı (2-3 arası puan) ve %18,6’sı yeterli (4-6 arası puan) düzeyde sağlık okuryazarlığına sahiptir. Annelerin Yenidoğan Evde Bakım Bilgisi Anketi puan ortalaması 17,79 ± 4,66’dır. Lise ve üniversite mezunu annelerin (p=0,000), ek doz ateş düşürücü vermeyi ve uygun meyve suyu miktarı vermeyi bilen annelerin (p=0,017), sınırlı sağlık okuryazarlığına sahip annelerin Yenidoğan Evde Bakım Bilgisi Anketi puan ortalamalarının, yeterli okuryazar grupta olan annelerinkinden daha düşük olduğu belirlenmiştir (p=0,000). Annelerin Yeni Yaşamsal Bulgu Ölçeği puan ortalamaları ile Yenidoğan Evde Bakım Bilgisi Anketi puan ortalamaları ilişkili bulunmuştur (r=0,37; p=0,000).
Sonuç: Bebek bakım bilgisine yönelik eğitimlerin süre ve içerik olarak genişletilmesi, annelerin sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenerek eğitim içerik ve materyallerinin oluşturulması önerilir.

Kaynakça

  • Nutbeam D, Lloyd JE. Understanding and responding to health literacy as a social determinant of health. Annu Rev Public Health. 2021;42:3.1-3.15.
  • World Health Organization. Regional Office for Europe. Health literacy: the solid facts. 2013. Available from:https://apps.who.int/iris/handle/10665/326432
  • Alinejad-Naeini M, Razavi N, Sohrabi S, Heidari-Beni F. The association between health literacy, social support and self-efficacy in mothers of preterm neonates. J Mater Fetal Neonatal Med. 2019;1-8.
  • Skeens K, Logsdon MC, Stikes R, Ryan L, Sparks K, Hayes P, et al. Health literacy and preferences for sources of child health information of mothers with infants in the neonatal intensive care unit. Adv Neonatal Care. 2016;16(4):308-14.
  • Glick AF, Farkas JS, Nicholson J, Dreyer BP, Fears M, Bandera C, et al. Parental management of discharge istructions: A systematic review. Pediatrics. 2017;140(2):e20164165.
  • Yin HS, Dreyer BP, Vivar KL, MacFarland S, van Schaick L, Mendelsohn AL. Perceived barriers to care and attitudes towards shared decisionmaking among low socioeconomic status parents: Role of Health literacy. Acad Pediatr. 2012;12(2):117-24.
  • Enlow E, Gray MM, Wallace-Keeshen S, D’agostino JA, Abbasi S, LorchSA. Health literacy of parents of very preterm infants at NICU admission and discharge: A prospective cohort study. J Perinatol. 2019;39:866-75.
  • Fong HF, Rothman EF, Garner A, Ghazarian SR, Morley DS, Singerman A, et al. Association between health literacy and parental self-efficacy among parents of newborn children. J Pediatr. 2018;202:265-271.e3.
  • Lee JY, Murry N, Ko J, Kim MT. Exploring the relationship between maternal health literacy, parenting self-efficacy, and early parenting practices among low-income mothers with infants. J Health Care Poor Underserved. 2018;29(4):1455-71.
  • Aydın D, Aba Y. Annelerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile emzirme öz-yeterlilik algıları arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2019;12:31-9.
  • Khorasani EC, Peyman N, Esmaily H. Relations between breastfeeding self-efficacy and maternal health literacy among pregnant women. Evidence Based Care J. 2017;6(4):18-25.
  • Cheng ER, Bauer NS, Downs SM, Sanders LM. Parent health literacy, depression, and risk for pediatric ınjury. Pediatrics. 2016;138(1):e20160025
  • Harrington KF, Zhang B, Magruder T, Bailey WC, Gerald LB. The impact of parent’s health literacy on pediatric asthma outcomes. Pediatr Allergy, Immunol Pulmonol. 2015;28(1):20-6.
  • Morrison AK, Schapira MM, Gorelick MH, Hoffmann RG, Brousseau DC. Low caregiver health literacy is associated with higher pediatric emergency department use and nonurgent visits. Acad Pediatr. 2014;14(3):309-14.
  • Paschal AM, Mitchell QP, Wilroy JD, Hawley SR, Mitchell JB. Parent health literacy and adherence-related outcomes in children with epilepsy. Epilepsy & Behavior. 2016;56:73-82.
  • Güzel A, Uçan Yamaç S, Kara F. İlk kez bebek sahibi olan annelerin bebek bakımında kullandıkları uygulamaların değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(3):108-17.
  • Faul F, Erdfelder E, Lang A.-G, Buchner A. G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods. 2007;39:175-91.
  • Özkan B, Çeber Turfan E, Yaşaroğlu Toksoy S. Ebelik Uygulama Standartları. İzmir: Vize Basın Yayın; 2016.
  • Wang L, He JL, Fei SL. Perceived needs of parents of premature infants in NICU. West J Nurs Res. 2018;40(5):688-700.
  • Zamanzadeh V, Rassouli M, Abbaszadeh A, Majd HA, Nikanfar A, Ghahramanian A. Details of content validity and objectifying it in instrument development. Nurs Pract Today. 2014;1(3):163-71
  • Weiss BD, Mays MZ, Martz W, Castro KM, DeWalt DA, Pignone MP, et al. Quick assessment of literacy in primary care: The Newest Vital Sign. Ann Fam Med. 2005;3(6):514-22.
  • Özdemir H, Alper Z, Uncu Y, Bilgel N. Health literacy among adults: A study from Turkey. Health Educ Res. 2010;25(3):464-77.
  • IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. Armonk, NY: IBM Corp. 2017. Available from https://www.ibm.com/support/pages/how-citeibm-spss-statistics-or-earlier-versions-spss
  • Yıldız H, Boyacı B. Postpartum dönemde annelerin taburculuk öncesi yenidoğan bakımına ilişkin bilgi düzeyleri, gereksinimleri ve ilişkili faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019:12(1);1-10.
  • Arslan FT, Turgut R. Prematüre bebek annelerinin evdeki bakım gereksinimleri ve bakım verme yeterliliklerini algılama durumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2013;6(3):119-24
  • Yılmaz A, Bayar A, Esenay FI. Annelerin doğum sonrası bebek bakım gereksinimlerinin belirlenmesi: Nitel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;11(2):147-56.
  • Aşut G, Gözen D. Determination the Habits of mothers to make bath to their ınfants. BSJ Health Sci. 2020;3(1):1-7.
  • Teskereci ÜA, Evgin D. 1-12 Aylık bebeklerde sık karşılaşılan ağrı durumları ve annelerin bebeklerinin ağrısına yönelik geleneksel uygulamaları. Jinekoloji Obstetrik Neonatoloji Tıp Dergisi. 2020:17(4);592-98.
  • Önsüz MF, Köse OÖ, Demir F. Hastanede takipli gebelerin yenidoğan bakımı ile ilgili bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörler. Adnan Menderes Tıp Fakültesi Dergisi. 2014;15(3):99-104
  • Çalışkan ZI, Bayat M. Annelerin bebek bakımı uygulamaları ve bu uygulamaları etkileyen faktörler: Bir Kapadokya örneği. Anadolu Hemşirelik Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;14(2):23-30.
  • Brandstetter S, Atzendorf J, Seelbach-Göbel B, Melter M, Kabesch M, Apfelbacher C. Sociodemographic factors associated with health literacy in a large sample of mothers of newborn children: Crosssectional findings from the KUNO-Kids birth cohort study. Eur J Pediatr. 2020;179(1):165-69.
  • Durusu Tanrıöver M, Yıldırım HH, Demiray Ready N, Çakır B, Akalın HE. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması (s. 96). Ankara: Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası; 2014.
  • Çöl Araz N. Parents’ Approach to fever in childhood: Knowledge, attitudes and applications. Turkish Journal of Pediatric Disease. 2013;7(1):27-32.
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Dicle Ertan Bu kişi benim 0000-0002-1275-4892

Medine Yılmaz 0000-0001-9409-6282

Yayımlanma Tarihi 31 Mayıs 2021
Gönderilme Tarihi 2 Mart 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Ertan, D., & Yılmaz, M. (2021). Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi ile İlişkisi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 31-38.
AMA Ertan D, Yılmaz M. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi ile İlişkisi. İKÇÜSBFD. Mayıs 2021;6(2):31-38.
Chicago Ertan, Dicle, ve Medine Yılmaz. “Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi Ile İlişkisi”. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 6, sy. 2 (Mayıs 2021): 31-38.
EndNote Ertan D, Yılmaz M (01 Mayıs 2021) Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi ile İlişkisi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 6 2 31–38.
IEEE D. Ertan ve M. Yılmaz, “Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi ile İlişkisi”, İKÇÜSBFD, c. 6, sy. 2, ss. 31–38, 2021.
ISNAD Ertan, Dicle - Yılmaz, Medine. “Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi Ile İlişkisi”. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 6/2 (Mayıs 2021), 31-38.
JAMA Ertan D, Yılmaz M. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi ile İlişkisi. İKÇÜSBFD. 2021;6:31–38.
MLA Ertan, Dicle ve Medine Yılmaz. “Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi Ile İlişkisi”. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, c. 6, sy. 2, 2021, ss. 31-38.
Vancouver Ertan D, Yılmaz M. Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Bebeklerin Annelerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Evde Bebek Bakım Bilgisi ile İlişkisi. İKÇÜSBFD. 2021;6(2):31-8.