A COMPARATIVE RESEARCH ON JOB SATISFACTION AND JOB MOTIVATION IN HOTEL ENTERPRISES

Yıl 2018, Cilt 3, Sayı 5, 12 - 28, 13.02.2018

Samet GÖKKAYA Nuray TÜRKER

https://doi.org/10.25204/iktisad.347203

Cited By: 4

Öz

In this study, in the context of 'Herzberg's Two Factor Theory', job satisfaction and motivation levels of employees, working at four and five-star hotels in Antalya and Ankara, are determined and the difference between motivations and job satisfaction of employees, working for urban hotels, and employees, working for resort hotels, are presented within the scope of work motivation and satisfaction. For this purpose, motivation and job satisfaction questionnaires were used in this study and using the data obtained from empirical study, frequency analysis, percentage distribution, t-tests, Anova and Tukey tests were performed for the statistical analysis program. In this study, it is determined that urban hotel managers give much emphasis to external motivation factors such as insurance and retirement facilities, physical conditions of the working environment, support for the necessary equipment for the job when compared to coastal hotel managers. Besides, when compared to employees working in Ankara, employees working in Antalya have lower internal motivation because of not being appreciated or being rewarded by their superiors when having a good work performance or finishing the work on time. Furthermore, it has been determined that coastal hotels employees have no affect when making decision about relevant job issues.

Anahtar Kelimeler

Two Factor Theory, Herzberg, External Motivation, Internal Motivation, Job Satisfaction

İŞ MOTİVASYONU İLE İŞ TATMİNİ ÜZERİNE OTEL İŞLETMELERİNDE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmada, ‘‘Herzberg’in Çift Faktör Teorisi’’ çerçevesinde, Antalya ve Ankara’daki dört ve beş yıldızlı konaklama işletmesi çalışanlarının, iş motivasyonu ve iş tatmini düzeyleri ölçülerek, işgörenlerin motivasyon düzeyleri ile iş tatminleri temelinde kent ve kıyı oteli çalışanları arasında bir farklılaşma olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla ilgili çalışmada iş motivasyonu ve iş tatmini anketleri kullanılmış olup görgül çalışmadan elde edilen verilerin analizinde istatistiksel analiz programından yararlanılarak ‘frekans analizi’, ‘yüzde dağılımı’, ‘t-testi’, ‘Anova’ ve ‘Tukey’ testleri yapılmıştır. Çalışmada kent otelleri yöneticilerinin kıyı otelleri yöneticilerine kıyasla dışsal motivasyon araçları olarak belirtilen, sigorta ve emeklilik imkânı, çalışma ortamının fiziksel koşulları, iş için gerekli araç-gereç ve ekipman desteği gibi faktörlere daha fazla önem verdikleri saptanmıştır. Ayrıca çalışmaya konu iki ilden Antalya’daki işgörenlerin, Ankara’daki işgörenlere kıyasla, iş başarma, işi zamanında bitirme gibi görevlerini yerine getirdiklerinde, üstleri tarafından takdir edilmedikleri ya da ödüllendirilmedikleri bu durumun ise çalışanlarda içsel motivasyonu azalttığı ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra kıyı işletmelerinde, iş ile ilgili kararlar alınırken ilgili işgörenin görüşlerine başvurulmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çift Faktör Kuramı, Herzberg, Dışsal Motivasyon, İçsel Motivasyon, İş Tatmini

Kaynakça

• AĞIRBAŞ, İ. ve ÇELİK, Y. ve BÜYÜKKAYIKÇI, H. (2005) Motivasyon Araçları ve İş Tatmini: Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Hastane Başhekim Yardımcıları Üzerinde Bir Araştırma, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 326-350.
• AKGÜNDÜZ, Y. (2013). Çalışanların Yaratıcılığına Motivasyon Araçlarının Etkisi: Kuşadası’ndaki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(20), 131-148.
• AKINCI Z. (2002) Turizm Sektöründe İşgören Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama, Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 2, Sayı 4.
• ALKIŞ, H. (2008) Frederick Herzberg’in Çift Etmen (Hijyen-Motivasyon) Kuramının İşgörenin İş Tatminine Etkisi ve Otel İşletmelerinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi E.B.E., Ankara.
• ALKİŞ, H. ve ÖZTÜRK, Y. (2009). Otel İşletmelerinde Motivasyon Faktörleri Üzerine Bir Araştırma. Electronic Journal of Social Sciences, 8(28).
• ASLAN, Z., ÇOBAN, G., & ÇOKAL, Z. (2014). Turizm Öğrencilerinin Staj Deneyiminde Algıladıkları Motivasyonun Herzberg Kuramına Göre Değerlendirilmesi: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Örneği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (33), 164-188.
• BAŞARAN, İ. E. (2000) Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü, (Üçüncü Baskı), Ankara: Feryal Matbaası Çetinkaya, A. Ş. (2011). The İmpact of Employee Motivation on Emotional Commitment: Research Undertaken in A Five-Star Hotel. Journal of Transnational Management, 16(3), 149-156.
• DENİZ, M. (2005) İşletme Yönetiminde Motivasyon, Tikici, M. (Ed.), Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler, (Birinci Baskı), Ankara: Nobel Yayıncılık, ss. 126-172.
• EREN, E. (2001) Yönetim ve Organizasyon- Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar, İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• ERTAN, H. (2008) Örgütsel Bağlılık, İş Motivasyonu ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Antalya’da Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir İnceleme, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocatepe Üniversitesi, S.B.E., Afyonkarahisar.
• ERTAN, H. ve KAYA, İ. (2012). Edremit Körfezi’ndeki Konaklama İşletmeleri Çalışanlarının İş Motivasyon Düzeylerinin Demografik ve Meslekî Özelliklere Göre İncelenmesi. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 14(1).
• EZZEDEEN, S. R. (2003) Research Note on Job Satisfaction, The Pennsylvania State University, Pennsylvania.
• FUTRELL, C. M. ve PARASURAMAN, A. (1984) The Relationship of Satisfaction and Performance to Salesforce Turnover, The Journal of Marketing, 33-40. GARİH, Ü. (2005) İş Hayatında Motivasyon, İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• GÜN, G. (2016). Bitlis İli Otel İşletmelerindeki Personelin Motivasyon Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1).
• GÜNBAYI, İ. (2000) Örgütlerde İş Doyumu ve Güdüleme, Ankara: Özen Yayıncılık.
• GÜNEL, Ö. D. (2009) Turizm Sektöründe Mevsimsellik Sorunu ve Mevsimlik İstihdamın Sektör Çalışanlarının Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Konaklama İşletmeleri Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, S.B.E., İzmir.
• GÜZEL, F. Ö. (2010). Turizm Öğrencilerinin Staj Döneminde Edindikleri Motivasyonun Herzberg Teorisine Göre Değerlendirmesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yaşar University, 5(20), 3415-342.
• HENNE, D. ve Locke, E. A. (1985) Job Dissatisfaction: What Are The Consequences?, International Journal of Psychology, 20(2), 221-240. HERZBERG, F., MAUSNER, B., and SNYDERMAN, B. (1959). The motivation to work. New York, NY: McGraw-Hill.
• HOTAMİŞLİ, M. ve ŞENOL, F. (2010) Turizm Sektöründe İş Güvencesi Algısı: Dört ve Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 12(1).
• KAŞ, L. (2012) Herzberg’in İçsel ve Dışsal Motivasyon Etmenleri ile İşgörenlerin Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki: Belek’teki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, E.B.E., Ankara.
• KAYA, İ. (2007) Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 355-372.
• KAYNAK, T. (1973) Beşeri İlişkiler Açısından Motivasyon, İstanbul, s.58.
• KESER, A. (2012) Çalışma Psikolojisi, Bursa: Ekin Yayınları.
• KOÇ, H. ve TOPALOĞLU, M. (2010) Yönetim Bilimi, Ankara: Seçkin Yayınları.
• ÖRÜCÜ, E. ve YUMUŞAK, S., ve BOZKIR, Y. (2006) ‘’Kalite Yönetimi Çerçevesinde Bankalarda Çalışan Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma.’’ Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(1), 39-51.
• ÖZKALP, E. ve KIREL, Ç. (2011) Örgütsel Davranış, Bursa: Ekin Yayınları.
• PELİT, E. (2008) İşletmelerde İşgören Güçlendirmenin İşgörenlerin İş Doyumuna Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, E.B.E., Ankara.
• SABUNCUOĞLU, Z. ve TÜZ, M. (2001) Örgütsel Psikoloji, (Dördüncü Baskı), Bursa: Ezgi Kitabevi.
• SÖYÜK, S. (2007) Örgütsel Adelet’in İş Tatmini Üzerine Etkisi ve İstanbul İlindeki Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelere Yönelik Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi S.B.E., İstanbul.
• STROH, L. K., NORTHCRAFT, G. B., ve NEALE, M. A. (2001). Organizational Behavior: A Management Challenge. Psychology Press..
• ŞİMŞEK, M. Ş. ve AKGEMCİ, T. ve ÇELİK, A. (2008) Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, (Altıncı Baskı), Ankara: Gazi Kitabevi.
• TANRIVERDİ, H. ve ŞAHİN, M. A. (2014). Konaklama İşletmelerinde Kat Hizmetleri Çalışanlarının Hizmet İçi Eğitim Kalite Algısı ile Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişki: İstanbul Bölgesinde Bir Araştırma. Journal of Management &Economics, 21(2).
• TARLAN, D. ve TÜTÜNCÜ, Ö. (2001) Konaklama İşletmelerinde Başarım Değerlemesi ve İş doyumu Analizi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), 141-163.
• TELBAKAN, M. (2010) Dış Kaynaklardan Yararlanan Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, E.B.E, Ankara.
• TENGİLİMOĞLU, D. (2005) Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 23-45.
• TINAZ, P. (2009) Çalışma Yaşamından Örnek Olaylar, (İkinci Baskı), İstanbul: Beta Yayınları.
• TİKİCİ, M. (Ed.), (2005) Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler, (ss.127), Ankara: Nobel Yayınları.
• TOKER, B. (2006) Konaklama İşletmelerinde İşgören Motivasyonu ve Motivasyonun İş Doyumuna Etkileri: İzmir’deki Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Ugulama, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, S.B.E, İzmir.
• TORLAK, N. G. (2008) Organizasyon Teorileri, İstanbul: Beta Yayınları.
• TÜRKER, N. (1995) Konaklama İşletmelerinde İşgücü Devri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, S.B.E., Ankara.
• WEİSS, D. J., DAWİS, R. V. ve ENGLAND, G. W. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation.
• YAVUZ, E. (2008) Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, E.B.E., Ankara.
• YAZICIOĞLU, İ. (2009) Konaklama İşletmelerinde İşgorenlerin Örgütsel Güven Duyguları ile İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Alan Araştırması, Electronic Journal of Social Sciences, 8(30).
• YILDIRIM, M. ve ARSLAN, Ö. E. (2015). İşgörenlerin İş Motivasyonunun Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Ankara’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 2(1).
• YÜKSEL, İ. (2005) ‘’İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir İşletmede Yapılan Görgül Çalışma.’’ Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 291-306.