Eko-Okul Olan ve Olmayan Anaokullarının Bahçe Özellikleri ile Öğretmenlerin Bahçe Özellikleri ve Kullanımına İlişkin Görüşleri

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 4, 1600 - 1620, 16.08.2017

Çiğdem Huz Nilgün Kalburan

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.342979

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, eko-okullar etiketi bulunan ve eko-okullar etiketi bulunmayan anaokullarının bahçelerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmaya Denizli il ve ilçelerinde bulunan dokuz eko-okulda görev yapan 66 öğretmen ve dokuz eko-okul olmayan anaokulunda görev yapan 70 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın verileri Öğretmen Soru Formu, Okul Gözlem Formu, yarı yapılandırılmış görüşme ve okul bahçesinin fotoğraflanması ve video kaydına alınması ile elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda eko-okulların zemin özeliklerinin daha fazla çeşitlilik gösterdiği, bahçe özelliklerinin tırmanma duvarı, oyun evi, kamelya şeklinde çeşitlendiği ve daha fazla doğal unsura sahip olduğu belirlenmiştir. Buna karşılık her iki okul türünde de bahçede geçirilen süre ve gerçekleştirilen etkinlikler açısından birbirine benzer özellikler taşımakla birlikte, eko-okul olmayan anaokulundaki öğretmenlerin çocukların serbest oyunlarına katılım oranının daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış ve araştırmacılar ve uygulayıcılara yönelik birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Eko-Okul, Okul Bahçesi, Dış Mekanda Eğitim, Çevre Eğitimi.

Anahtar Kelimeler

Eko-Okul, Okul Bahçesi, Dış Mekânda Eğitim, Çevre Eğitimi

Kaynakça

• Alat, Z., Akgümüş, Ö. ve Cavalı, D. (2012). Okul Öncesi Eğitimde Açık Hava Etkinliklerine Yönelik Öğretmen Görüş ve Uygulamaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 47-62.
• Arslan, S. (2011). Çevre eğitiminin eleştirel düşünme ve çevresel tutum üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Atabey, D., Yurt. O. ve Ömeroğlu, E. (2009). Okulöncesi Eğitim Kurumları Açık Hava Oyun Alanlarının İncelenmesi. Uluslararası 5. Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi, Edirne, 651- 653.
• Baran, M., Yılmaz, A. ve Yıldırım, M. (2007). Okul Öncesi Eğitimin Önemi Ve Okul Öncesi Eğitim Yapılarındaki Kullanıcı Gereksinimleri: Diyarbakır Huzurevleri Anaokulu Örneği, D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 27-44.
• Başal, H. (2005). Çocuklar için Uygulamalı Çevre Eğitimi. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Batak, B. (2011). Yeşil bayraklı eko-okullarla normal eko-okulların çevreye yönelik bilinç düzeyinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bilton, H. (2010). Outdoor learning in the early years : Management and innovation (3. Baskı). NY: Routledge.
• Blair, D. (2009). The child in the garden: An evaluative review of the benefits of school gardening. Program Evaluation, 40, 15-39.
• Bogner, F. (2010). The influence of short-term outdoor ecology education on long-term variables of environmental perspective. The Journal of Environmental Education, 29, 17-29.
• Boeve-de Pauw, J. & Van Petegem, P. (2013). The effect of eco-schools on children’s environmental values and behaviour. Journal of Biological Education, 47, 96-103.
• Bowker, R. & Tearle, P. (2007). Gardening as a learning environment: A study of children’s perceptions and understanding of school gardens as part of an international project. Learning Environment Research, 10, 83-100.
• Bozdemir, H. (2011). Eko-okullar programının uygulandığı ilköğretim okullarındaki öğrenciler ile klasik okullardaki öğrencilerin çevre bilinci düzeyinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bulut, Z. ve Yılmaz, S. (2008). Permaculture playground as a new design approach for sustainable society. International Journal of Natural and Engineering Sciences, 1, 35-40.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Örnekleme yöntemleri. (Eğitim). [Online]: http://w3.balikesir.edu.tr/~msackes/wp/wp-content/uploads/2012/03/BAY-Final-Konulari.pdf adresinden 12 Aralık 2015 tarihinde indirilmiştir.
• Cevher-Kalburan, N. (2011). Okul öncesi eğitim kurumlarında dış mekanların düzenlenmesi. Okul Öncesi Eğitimde Özel Öğretim Yöntemleri. F. Alisinanoğlu (Editör). Ankara: PEGEM Akademi.
• Cevher-Kalburan, N. (2014). Denizli İlinde Bulunan Resmi ve Özel Anaokulu Bahçelerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 99-113.
• Çelik, A. (2012). Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Açık Alan Kullanımı: Kocaeli Örneği, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 79-88.
• Çelik, M., Bayer, S., Arık-Akyüz, B., Kahriman-Öztürk, D., Fındık-Tanrıbuyurdu, E., Ergül, A., Güler, T., Haktanır, G. ve Haktanır, K. (2013). Minik Tema Eğitim Programı 2013 Öğretmen Rehberi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Çukur, D. (2011). Okulöncesi Çocukluk Döneminde Sağlıklı Gelişimi Destekleyici Dış Mekan Tasarımı. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12, 70-76.
• Dyment, J.E. & Bell, A.C. (2007). Grounds for movement: green school grounds as sites for promoting physical activity. Health Education Research, 23(6), 952-962.
• Eco-Schools. (2014). Eco-schools programme. [Online]: http://www.ecoschools.global adresinden 30 Kasım 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Eko-Okullar. (2014). Eko-okullar programı. [Online]: http://www.ekookullar.org.tr/ adresinden 22 Ekim 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Er, F. (2015). Eko-okullar ile klasik-okullardaki 8. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının karşılaştırılması ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Food and Agriculture Organization of the United Nations. (2010). A new deal for school gardens. Rome, Italy: FAO.
• Fjortoft, I. (2011). The natural environment as a playground for children: the impact of outdoor play activities in pre-primary school children. Early Childhood Education Journal, 29, 111-117.
• Gökçek, T. (2009). Durum Çalışması Değerlendirmelerinin Uygulanması (Çeviri). İlköğretim Online, 8(2), 1-3. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 06 Aralık 2015 tarihinde indirilmiştir.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Johnson, S. (2012). Reconceptualising gardening to promote inclusive education for sustainable development. International Journal of Inclusive Education, 16, 581-596.
• Kaya, N., Çobanoğlu, M. ve Artvinli, E. (2011). Sürdürülebilir kalkınma için Türkiye’de ve dünyada çevre eğitimi çalışmaları. 6. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, 407-417.
• Keeler, R. (2008). Natural playscapes: Creating outdoor play environments for the soul. USA, Redmond: Exchange Press.
• Kılıç, Z. (2013). Anasınıfına devam eden çocukların okul bahçesinde görmek istedikleri ortam özelliklerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Knodel, C. (2011). Exploratory case study: How the inclusion of nature in the design of learning environments affects learning among children. Interior Design Program: Theses. Paper 6. [Online]: http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1005&context=arch_id_theses adresinden 20 Ekim 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Korkmaz, A. (2014). Eko-okul programını uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarının sürdürülebilir gelişme için eğitim açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Louv, R. (2010). Doğadaki son çocuk (1. Baskı) (C. Temercü, Cev.). Ankara: Tübitak Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2009.)
• Louv, R. (2014). Want your kids to get into Harvard? Tell ‘em to go outside! [Online]: http://www.childrenandnature.org/2014/09/22/want-your-kids-to-get-into-harvard-tell-em-to-go-outside-2/ adresinden 22 Eylül 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Maynard, T. & Waters, J. (2007). Learning in the outdoor environment: A missed opportunity? Early Years: An International Journal of Research and Development, 27(3), 255-265.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Okul öncesi eğitim programı (36-72 aylık çocuklar için). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul öncesi eğitim programı (36-72 aylık çocuklar için). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2014). Millî eğitim bakanlığı okul öncesi ve ilköğretim kurumları yönetmeliği. [Online:] http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/07/20140726-4.htm adresinden 07 Temmuz 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Mogensen, F. & Mayer, M. (2005). Eco-schools: Trends and divergences. [Online:] http://www.ensi.org/global/downloads/Publications/173/ComparativeStudy1.pdf adresinden 15 Eylül 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Moore, G. (2012). The children’s physical environments rating scale. Environment, Behaviour and Society Research Group, University of Sydney Australia.
• Nakip, M. (2013). Pazarlama araştırmaları teknikleri ve SPSS destekli uygulamalar (3. Baskı). Ankara: Seçkin Kitapevi.
• NASPE (2006). Active start-physical activity guidelines for children birth to five years. [Online]: http://journal.naeyc.org/btj/200605/NASPEGuidelinesBTJ.pdf adresinden 16 Mayıs 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Oluk, S. (2008). Okul öncesi dönemde çevre eğitimi. [Online]: http://www.ekolojimagazin.com/?id=336&s=magazin adresinden 29 Nisan 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Özsoy, S. (2010). Effects of eco-school application on elementary school students’ environmental literacy levels. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk-Aynal, Ş. (2013). Haydi Çocuklar Doğaya ve Bahçeye Açılıyoruz: Mekan Dışı Eğitim İsveç’ten Örnekler. International Journal of Social Science, 6, 371-284.
• Öztürk, Ş. (2009). Okulda Eğitimle Bütünleştirilmiş Mekan Dışı Eğitim. Milli Eğitim, 181, 131-145.
• Rauch, F. ve Steiner, R. (2006). School development through Education for Sustainable Development in Austria. Environmental Education Research, 12(1), 115-127.
• Sobel, D. (2014). Ekofobiyi aşmak: Doğa eğitiminde kalbin yeri (1.baskı). (İ. Urkun Kelso, Cev.). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi. (2014).
• Sözbilir, M. (2011). Nitel araştırmada veri toplama araçları-2: Gözlem. [Online:] https://fenitay.files.wordpress.com/2009/02/89-nitel-arac59ftc4b1rmada-veri-toplama-arac3a7larc4b1-ii-gc3b6zlem.pdf adresinden 19 Nisan 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Tavşancıl, E. ve Arslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri (1. Baskı). İstanbul: Epsilon Yayınları
• Tönük, S. ve Sevinç-Kayıhan, K. (2012). A study on sustainable use of school sites at (primary) eco-schools in Istanbul. Journal of Environmental Planning and Management, 56(7), 919-933.
• Turhan, E. (2012). Eğitim ve sürdürülebilir kalkınma (ESD) kavramı ve Türkiye’de okulların eko-okula değişim ve dönüşümlerinde okul yöneticilerinin rolü. E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 7, 99-108.
• TÜRÇEV (2014). Eko-okullar el kitapçığı. (M.Serinyel, Cev.). Ankara: Dösimm Basımevi.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Eğitim Yönetimi, 6(4), 543-559.
• Waite, S. (2010). Losing our way? The downward path for outdoor learning for children aged 2–11 years. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 10(2), 111-126.
• White, R. (2006). Young children's relationship with nature: Its importance to children's development & the earth's future. [Online]: https://www.whitehutchinson.com/children/articles/childrennature.shtml adresinden 20 Nisan 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Wilson, R. (1996). Starting early: Environmental education during the early childhood years. ERIC Digest, 3, 1-6.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, Y. (2009). Klasik okullar ile eko-okullar ve yeşil bayraklı eko-okulların çevre eğitimi açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.