Öğretmenlerin Çokkültürlü Yeterlik Algıları ile Ahlaki Olgunluk/Yargı ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 3, 0 - 0, 31.07.2019

Alper Başbay D. Yelda Kağnıcı Makbule Başbay

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466317

Cited By: 2

Öz

Bu
araştırma değişkenler arasındaki ilişkileri olduğu gibi tanımlamaya çalışan
ilişkisel tarama türündedir. Bu çalışmada öğretmenlerin algılanan çokkültürlü
yeterlikleri, ahlaki olgunluk/yargı ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler
incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmada farklı düzeylerde görev yapan 372
öğretmenden veri toplanmıştır. Verilerin toplanabilmesi için üç ayrı ölçek
kullanılmıştır. Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algılarını ölçmek için
Başbay ve Kağnıcı (2011) tarafından geliştirilen “Çokkültürlü Yeterlik Algıları
Ölçeği”; ahlaki olgunluk/yargı düzeyini ölçmek için Türkçe’ye Çiftçi (1997)
tarafından uyarlanan “Ahlaki Yargı Testi” ve kişilik özelliklerini ölçmek için
Atak (2013) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “On-Maddeli Kişilik Ölçeği”nden yararlanılmıştır.
Araştırmada çoklu-gösterge-çoklu-neden (MİMİC) modeli kullanılmıştır. MIMIC
modeli, araştırma soruları doğrultusunda, kişilik puanlarının çokkültürlü
yeterlik algılarını doğrudan ve ahlaki yargı değişkeni üzerinden dolaylı olarak
etkileyip etkilemediğini sınamak için kurulmuştur. Sonuçlar incelendiğinde
ahlaki yargı puanlarının diğer değişkenler ile yeteri kadar yüksek bir
korelasyona sahip olmadığı görülmüştür. Analiz sonucunda ahlaki yargı ile
algılanan çokkültürlü yeterlikler ve kişilik özellikleri arasında anlamlı bir
ilişki bulunamamışken, kişilik ve çokkültürlü yeterlik algıları arasında güçlü
bir ilişki olduğu görülmüştür.  

Anahtar Kelimeler

Çokkültürlü Yeterlik Algıları, Ahlaki Yargı, Kişilik, Öğretmen

Kaynakça

• APA (2002). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. http://www.apa.org/pi/multiculturalguidelines/ homepage.html. Asparouhov, T. (2005). Sampling weights in latent variable modeling. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 12(3), 411–434. Asparouhov, T., & Muthén B. (2010). Weighted Least Squares Estimation with missing data. Mplus Technical Appendix 2010, 1-10. Atak, H. (2013). On-Maddeli Kişilik Ölçeği'nin Türk kültürü'ne uyarlanması. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, 50, 312-319. Aydin, H. & Tonbuloğlu, B. (2014). Graduate students’ perceptions‟ on multicultural education: a qualitative case study. Eurasian Journal of Educational Research, 57, 29-50, http://dx.doi.org/10.14689/ejer.2014.57.3 Aquino, K. & Reed, A., (2002). The self-importance of moral identity. Journal of Personality and Social Psychology, 83, 1423–1440 Başarır, F., Sarı, M. ve Çetin, A. (2014). Examination of teachers’ perceptions of multicultural education. Pegem Journal of Education & Instruction, 4(2), 2014, 91-110. Başbay, A. (2014). Çokkültürlü eğitim kapsamındaki derslerinin incelenmesi: Georgia State Üniversitesi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 585-608. Başbay, A. ve Bektaş, D. Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34, 30-43. Başbay, A. ve Kağnıcı, D. Y. (2011). Çokkültürlülük yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 199-212. Başbay, A., Kağnıcı, D.Y. ve Sarsar, F. (2013). Eğitim fakültelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarının çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Turkish Studies, 8(3),47-60 Beauducel, A., & Herzberg, P. Y. (2006). On the performance of maximum likelihood versus means and variance adjusted weighted least squares estimation in CFA. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 13(2), 186–203. Bilgin, N. (1994). Sosyal bilimlerin kavşağında kimlik sorunu. İzmir: Ege Yay. Bulut, C. ve Başbay, A. (2015). Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (3), 957-978. Burger, J. M. (2006). Kişilik (İ. Deniz ve E. Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Kaktüs yayınları. Butrus, N. & Witenberg, R. T. (2013). Some personality predictors of tolerance to human diversity: The roles of openness, agreeableness and empathy. Australian Psychologist, 48(4), 290-298. DOI: 10.1111/j.1742-9544.2012.00081.x. Cüceloğlu, D. (1992). İnsan ve davranışı. Psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi Kitapevi. Costa, P.T. Jr. & McCrae, R. R. (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources. Çelik, H. (2008). Çokkültürlülük ve Türkiye’deki görünümü. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 9(15), 319-332. Çelik, S., Aydin, H., & Toraman, C. (2015). Reliability and validity of the Multicultural Education and Democracy Perception Scale: A scale development study. the Online Journal of Quality in Higher Education, 2(2), 79-91 Çetin, N. ve Balanuye, Ç. (2015). Değerler ve eğitim ilişkisi üzerine. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 24, 191-203. Çırık, İ. (2008). Çokkültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 27-40. Çiftçi, N. (2001). Ahlaki Yargı Testi Mut’un teorisi ve Türkçe versiyonunun geçerliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(2), 295-321. Çiftçi, N. (2003). Kohlberg’in bilişsel ahlak gelişimi teorisi: Ahlak ve demokrasi eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 43-77. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Damgaci, F. K., & Aydin, H. (2014). An analysis of academicians’ perceptions of multicultural education: A Turkish experience. Anthropologist, 18(3), 817-833. Demir, S. (2012). Çok kültürlü eğitimin Erciyes Üniversitesi öğretim elemanları için önem derecesi. Turkish Studies, 7/4, 1453-1475. Demir, S. ve Başarır, F. (2013). Çok kültürlü eğitim çerçevesinde öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının incelenmesi. International Journal of Social Science,(6)1, 609-641. Engin, G. ve Genç, S. Z. (2015). Attitudes teacher candidates towards multicultural education (Canakkale Onsekiz Mart Unıversity Example). Route Educational and Social Science Journal, 2, 30-39. Garmon, M.A. (2004). Changing preservice teachers’ attitudes/beliefs about diversity: What are the critical factors? Journal of Teacher Education, 55, 201-213. Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53, 106-116. Goldberg, L. R. (1990). An alternative “description of personality”: The Big Five factor structure. Journal of Personality and Social Psychology, 59: 1216–1229. Gosling, S. D., Rentfrow, P. J. & Swann, Jr. W. B. (2003). A very brief measure of the big-five personality domains. Journal of Research in Personality, 37, 504–528. Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi Kağnıcı, D. Y. (2015). Çok kültürlülük ve Türkiye’deki duruma ilişkin değerlendirmeler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bülteni, 26, 44-46 Karaçam, M. Ş., & Canan, K. O. C. A. (2012). Beden eğitimi öğretmen adaylarının çokkültürlülük farkındalıkları. Spor Bilimleri Dergisi: Hacettepe Üniversitesi, 23(3), 089-103 Koç, C. & Köybaşi, F. (2016). Prospective teachers’ conceptions of teaching and learning and their attitudes towards multiculturaleducation. Educational Research and Reviews, 22, 2048-2056. Kohlberg, L. & Hersh, R. H. (1977). Moral development: A review of the theory. Theory into Practice, 16(2), 53-59. Korol, L., Gonçalves, G. & Cabral, M. (2016). The impact of multicultural personality on tolerance of diversity in a sample of Portuguese university students. Revista Psicologia: Teoria e Prática, 18(2), 57-74. Lind, G., Sandberger, J.U. & Bargel, T. (1981). Moral judgment, ego strength, and democratic orientations: some theoretical contiguities and empirical findings source. Political Psychology, 3(3/4) 70-110. McCrae R.R. & Costa P.T.. (1985). Updating Norman's "adequate taxonomy": Intelligence and personality dimensions in natural language and in questionnaires. Joumal of Personality & Social Psychology, 49, 710-721. McCrae R.R. & Costa, P.T. (1998). Validation of the five-factor model of personality across instruments and obsevers. J Pers and Soc Psy; 52, 81-90. Milli Eğitim Bakanlığı (2010). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (1998-2015). Mplus user's guide (7th Edition). Los Angeles, CA: Muthén & Muthén. Nesdale, D., De Vries Robbe, M., & van Oudenhoven, J. P. (2012). Intercultural effectiveness, authoritarianism, and ethnic prejudice. Journal of Applied Social Psychology, 42(5), 1173-1191. DOI: 10.1111/j.1559-1816.2011.00882.x. Ones, D.S., Viswesvaran, C. & Dilchert, S. (2005). Personality at work: Raising awareness and correcting misconceptions. Human Performance, 18(4), 389-404. Özdemir, M. ve Dil, K. (2013). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitime yönelik tutumları: Çankırı ili örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46 (2), 215-232. Özgen, N. ve Köşker, N. (2015). Multiculturality Attitude Scale: A sample from Turkey. International Online Journal of Educational Sciences, 7 (2), 121 – 129. Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1): 154-164. Polat, S. (2012). Okul müdürlerinin çokkültürlülüğe ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 334-343 R Core Team, (2016). R: A language and environment for statistical computing. Vieanna, Austria: R Foundation for Statistical Computing. Ridley,C. R., &Lingle, D. W.(1996). Cultural empathy in multicultural counselling: A multidimensional process model. In P. B. Pedersen & J. G. Draguns (Eds.), Counseling across culture (4th ed., pp. 21–46). Thousand Oaks, CA: Sage. Sam A. , Hardy, S.A., Bhattacharjee, A., Reed, A & Aquino, A: (2010). Moral identity and psychological distance: The case of adolescent parental socialization. Journal of Adolescence 33, 111–123 Santrock, J. W. (2012). Ergenlik (D. M. Siyez, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık Say, Ö. (2017). Çokkültürlülük kavramı ve anlamının çokluğu. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 29-39. Smith, R., Moallem, M., & Sherrill, D. (1997). How preservice teachers think about cultural diversity: A closer look at factors which influence their beliefs towards equality. Educationa/ Foıındntions, 11(2), 41-61 Taylor, G. N. & Quintana, S. M. (2003). Teacher’s multicultural competencies (K-12). In D. B. Pope Davis, H. L. K. Coleman, W. M. Liu & R. L. Toporek (Eds.), Handbook of multicultural competencies in counseling and psychology. California: Sage Publications. The Economist (2017). Democracy index 2016 revenge of the “deplorables”. The Economist. http://pages.eiu.com/rs/783-XMC-194/images/Democracy_Index_2016.pdf Unruh, L. E. & McCord, D. M. (2010). Personality traits and beliefs about diversity in pre-service teachers. Individual Differences Research, 8, 1-7. Ünlü, İ. ve Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 287-302 van der Zee, K. I. & van Oudenhoven, J. P. (2000). Psychometric qualities of the multicultural personality questionnaire: a multidimensional instrument of multicultural effectiveness. European Journal of Personality, 14, 291–309. Vera, E. M. & Speight, S. L. (2003). Multicultural competence, social justice and counseling psychology: Expanding our roles. The Counseling Psychologist, 31, 253-272. Yakışır, A. N. (2009). Modern bir olgu olarak çokkültürlülük. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Yakunina, E. S., Weigold, I. K., Weigold, A., Hercegovac, S., & Elsayed, N. (2012). The multicultural personality: does it predict international students’ openness to diversity and adjustment? International Journal of Intercultural Relations, 36(4), 533-540. DOI: 10.1016/j.ijintrel.2011.12.008. Yavaş-Bozkurt, A., Eksi, G. ve Alci, B. (2013). Multicultural competence level of university instructors: A perspective from a Turkish context. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(14), 415-421 Yılmaz, F. ve Göçen, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının kültürler arası duyarlılık hakkındaki görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 374-392 Yıldırım, N. ve Akgün, S. (2013). Sivil toplum kuruluşu gönüllülerinin sosyal sistemin meşrutiyetine ilişkin algıları ve sosyal baskınlık yönelimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24, 115-128.