The effect of the educational planning and evaluation lesson on pre-service teachers\' self-efficacy beliefs related to the teaching process

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 4, 1157 - 1172, 26.06.2013

Hakan Kurt Gülay Ekici

Öz

The aim of the present study is to analyze the effects of the educational planning and evaluation lesson on pre-service teachers' self-efficacy beliefs related to the teaching process. The research was based on the single group pre-test post-test model. Data were collected by applying to the instrument of “Prospective Teachers’ Self-Efficacy Beliefs Scale regarding Instructional Process” developed by Özdemir (2008). The Cronbach's alpha reliability coefficient for the whole scale was found to be .95. In the analysis of quantitative data, t-test for dependent groups, t-test for independent groups, ANOVA and impact size correlation coefficient were performed. In the analysis of qualitative data, content analysis was adopted. At the end of the study, it was observed that educational planning and evaluation lesson had a positive influence over pre-service teachers' self-efficacy beliefs related to the teaching process. As for the qualitative data, the pre-service teachers emphasized that the educational planning and evaluation lesson had a positive impact on the improvement of pre-service teachers' self-efficacy beliefs related to the teaching process, but they believed more practice should be incorporated in the lesson.

Anahtar Kelimeler

self-efficacy, self-efficacy beliefs related to the teaching process, teaching process, teacher education, educational planning and evaluation lesson.

Öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretim süreci öz-yeterlik algısına etkisi

Öz

Bu araştırmanın amacı; öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretim süreci öz-yeterlik algısına etkisini incelemektir. Araştırma toplam 187 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma deneme öncesi desenlerden tek gruplu öntest-sontest modeline göre hazırlanmıştır. Araştırma verileri Öğretmen Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz-Yeterlik İnançları ölçeği ve açık uçlu görüş belirtme formuyla toplanmıştır. Bu çalışmada ölçeğin geneli için hesaplanan Cronbach Alpha Güvenirlik Katsayısı .95’dir. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanında, bağımlı gruplar için t- testi, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve etki büyüklüğü korelasyon katsayısı kullanılırken, nitel veriler içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda, öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretim süreci öz-yeterlik algı düzeylerinin olumlu yönde değişmesinde etkili olduğu belirlenmiştir.Nitel verilerde ise öğretmen adayları öğretimde planlama ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının öğretim süreci öz-yeterlik algısının gelişmesinde olumlu etki yaptığını ancak dersin daha fazla öğrenci merkezli ve uygulamaya yer verilerek işlenmesi gerektiğini vurgulamışlardır

Anahtar Kelimeler

öz-yeterlik, öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançları, öğretim süreci, öğretmen yetiştirme, öğretimde planlama ve değerlendirme dersi.

Kaynakça

• Adu, E. O. & Olantundun, S.O. (2007).Teachers’ Perception of Teaching as Correlates Students’ Academic Performance in Oyo State Nigeria. Essays in Education, 20, 57–63.
• Akengin, H., Şahin C.T., Kaya B., Bengiç G. & Sargın S.(2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bazı genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları. Marmara Coğrafya Dergisi, 78–97. [Online] http://www.marmaracografya.com/pdf/21-5.pdf adresinden 14 Nisan 2012 tarihinde indirilmiştir.
• Allinder, R. M. (1995). An Examination of the Relationship between Teacher Efficacy and Curriculum Based Measurement and Student Achievement. Remedial and Special Education, 27, 141–152.
• Akiri, A. A. & Ugborugbo, N.M. (2009).Teachers’ Effectiveness and Students’ Academic Performance in Public Secondary Schools in Delta State, Nigeria. Stud Home Comm Sci, 3 (2), 107–113.
• Aktağ, I. (2011).Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmenlik yeterliği üzerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, Hacettepe Journal of Sport Sciences, 22 (1), 13–24.
• Anderson, L. M., Brubaker, N. L., Alleman-Brooks, J., & Duffy, G. G. (1985). A qualitative study of seatwork in first-grade classrooms. The Elementary School Journal, 86(2), 123–140.
• Anthony, T. & Kritsonis, W. (2007). A mixed methods assessment of the effectiveness of strategic emontoring in improving the self-efficacy and persistence (or retention) of alternatively certified novice teachers within an inner city school. District Doctoral Forum National Journal for Publishing and Monitoring Doctoral Student Research, 4 (1), 1–8.
• Arıkan, D. Y. (2009). Bilişim teknolojileri öğretmen adayları ve öğretmenlik uygulaması dersi. Ege Eğitim Dergisi, 2009 (10), 1–23.
• Aston, P.T. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35 (5), 28-32.
• Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine ilişkin öz-yeterlilik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 161–170.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 194–215.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A.(1995). Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge University Press.
• Bandura, A.(1997). Self-efficacy. The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
• Bayraktar, Ş. (2011). Turkish preservice primary school teachers’ science teaching efficacy beliefs and attitudes toward science: The effect of a primary teacher education program. School Science and Mathematics, 111(3), 83- 92.
• Birgin, O. Çatlıoğlu, H. & Kutluca, T. (2007). Matematik öğretmen adaylarının uygulama etkinliklerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenle açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2007, 96-103.
• Brouwers, A. & Tomic, W. (2003).A test of the factorial validity of the teacher efficacy scale. Research in Education, 69, 67–80.
• Bümen, N. T.(2006). Doktora eğitimi yapan öğrencilere yönelik yürütülen “Öğretimde Planlama ve Değerlendirme” ile “Gelişim ve Öğrenme” derslerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (1), 7–52.
• Büyüköztürk, Ş.(2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Caprara, G.V., Barbaranelli, C., Steca, P. & Malone, P.S. (2006). Teachers’ self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students’ academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44, 473–490.
• Chan, D.W. (2003). Multiple intelligences and perceived self-efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 23(5), 521–533.
• Cerit, Y. (2011). The relationship between preservice classroom teachers’ self-efficacy beliefs and classroom management orientations. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2011), 156–175.
• Coşkun, E., Gelen, İ. & Öztürk, E. P. (2009).Türkçe öğretmeni adaylarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme yeterlik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 140–163.
• Coştu, B., Karamustafaoğlu, S. & Ayas, A.(2005).Öğretimde planlama ve değerlendirme dersi uygulama etkinliklerinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (29), 111–120.
• Çalışkan, S., Sezgin Selçuk, G. & Özcan, Ö. (2010). Fizik öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları: cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarının etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (2), 449–466. Çelik, F. & Önal, A. S. (2005). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 39–59.
• Çapri, B & Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 9(15), 33–53.
• Çelikkaleli, Ö. & İnandı, Y.(2012). İlköğretim öğretmenlerinin disiplin anlayışı ve kişilerarası ilişkiye yönelik yetkinlik inancının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (2), 15–28.
• Çoklar, A. N. & Odabaşı, H. F. (2009). Eğitim teknolojisi standartları açısından öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme öz-yeterliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 1-16.
• Eccles, J. (1983). Expectancies, values, and academic behaviors. In J.T. Spence (Ed.), Achievement and achievement motives (pp. 75-146). San Francisco: Freeman.
• Eccles, J. S., & Wigfield, A. (1985). Teacher expectations and student motivation. In J. Dusek (Ed.), Teacher expectancies (pp. 185–226). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Ekici, G.(2008). Effects of classroom management lesson on preservice teacher’ teacher sense of self efficacy. Hacettepe University Journal of Education, 35, 98–110.
• Ekici, G., Atik, A. D., Gökmen, A., Altunsoy, S & Çimen, O.(2010).”An assessment of the relationship between teacher candidates' levels of teacher self-efficacy and levels of their attitudes and beliefs on classroom control.” Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II, sayfa:1196–1204, Ankara: Hacettepe Üniversitesi ve Azerbaycan Devlet Pedaqoji Üniversitesi.
• Gibson, S., & Dembo, M.(1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Education Psychology, 76, 569-582.
• Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk-Hoy, A. W.(2004). Collective efficacy beliefs: Theoretical developments, empirical evidence, and future directions. Educational Researcher, 33(3), 3–13.
• Gökmen, A., Ekici, G., Çimen, O. & Altunsoy, S. (2011). An investigation into candidate biology teachers’ self-efficacy beliefs related to the teaching process. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2 (2011), 2559–2563.
• Gökyer, N. (2012). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitim sürecinde derslerin işlenişine görüşleri. Milli Eğitim, 196, 124–140.
• Green, S., Salkind, N. & Akey, T. (2000). Using SPSS for Windows. Analyzing and understanding data. New Jersey: PracticeHall.
• Guskey, T. R. & Passaro, P.D.(1994). Teacher efficacy: A study construct dimensions. American Educational Research Journal, 31, 627–643.
• Gürol, A., Altuntaş, S. & Karaaslan, N. (2010).Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları ve epistomolojik inançları üzerine bir çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy, 5 (3), 1395–1404.
• Hoy, A. W. & Spero, R. B. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21, 343–356.
• Kahyaoğlu, M., & Yangın, S., (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (1), 73–84.
• Karaca, E., (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersine yönelik bir tutum ölçeği geliştirme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 213–230.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavcar, C. (2003). Alan öğretmeni yetiştirme. Eğitimde yansımalar: VII. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
• Kılıç, A. & Acat, M. B. (2007.Öğretmen adaylarının algılarına göre öğretmen yetiştirme programlarındaki derslerin gereklilik ve işe vurukluk düzeyi. Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 21-37.
• Kiremit, H. Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili özyeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayımlanmış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Kotoman, H.(2010).Turkish early childhood educators’ sense of self-efficacy. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 8 (2), 603–616.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. & Bökeoğlu, Ö. Ç.(2006). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Kutluca, T., Birgin, O., & Çatlıoğlu, H.(2007). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersi uygulama etkinliklerinin öğretmen adaylarına sağladığı faydalar. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 89-110.
• Kurt, H. & Ekici, G. (2012). Sınıf yönetimi dersinin biyoloji öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1 (4), 343- 354.
• Küçükoğlu, A. & Köse, E. (2008). Yükseköğretim düzeyinde sınıf atmosferinin öğrenci başarısına etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 175- 188.
• Marlow, B.A. & Page, M. L. (1998). Creating and sustaining the constructivist classroom. California: Corwing Pres Inc.
• Miron, M. (1983). What makes a good teacher? Higher Education in Europe, 8 (2), 45-53.
• Neuman, W. L. (2000). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches (3 rd eds.). Allyn&Bacon: Boston.
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının değerlendirilmesi.Uluslararası 5. Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi. Edirne: Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Otacıoğlu, S. G. (2008).Müzik öğretmenliği okul deneyimi-I uygulamalarına katılan öğretmen adaylarının öz etkililik-yeterlilik düzeylerinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (1), 163-170.
• Öksüz, Y., & Coşkun, K. (2012). Öğretmenlik uygulaması I-II derslerinin zihin engelliler öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılamaları üzerindeki etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (13), 131-155.
• Özdemir, S.M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277–306.
• Pajares, M. F. (2002). Overview of social cognitive theory and self-efficacy. [Online]: Retrieved on 12March-2012, at URL http://www.emory.edu/ EDUCATION/mfp/eff.html.
• Sağ, R. (2010). Etkinlik teorisine göre zenginleştirilmiş birleştirilmiş sınıflarda öğretim uygulamalarının adayların özyeterlik algılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 35 (158), 44-57.
• Schunk, D. H. (2009). Öğrenme teorileri- Eğitimsel bir bakış, (Çev. M. Şahin). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Semerci, Ç.(2004). Öğrenci görüşlerine göre sınıf öğretmenliği derslerinin işleyişi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Smylie, M. (1988).The enhancement function of staff development: Organizational and psychological antecedents to individual teacher change. American Educational Research Journal, 25, 1–30.
• Sewell, A. & St-George, A. (2000). Developing efficacy beliefs in the classroom. Journal of Educational Enquiry, 1 (2), 58-71.
• Steele-Dadzie, T. E. (2004). Relationships among teachers self-efficacy, students self-efficacy and student performance. Rutgers-The State University of New Jersey.
• Stein, M. K. & Wang, M. C. (1988). Teacher development and school improvement: The process of teacher change. Teaching & Teacher Education, 4 (2), 171–187.
• Şahinkaya, N. (2008). Türkiye-Finlandiya sınıf öğretmenliği matematik öğretimi programları, sınıf öğretmeni adayları ile öğretmenlerin öz-yetkinlik ve öğrenme-öğretme süreçleri açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Şahin- Taşkın, Ç. & Hacıömeroğlu, G. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları: nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(1), 21-40.
• Uzun, A., Özkılıç, R. & Şentürk, A.(2010). A case study: Analysis of teacher self-efficacy of teacher candidates. Procedia Social and Behavioral Science, 2, 5018-5021.
• Usher, E. & Pajares, F. (2006). Inviting confidence in school: invitations as critical source of the academic self-efficacy beliefs of entering middle school students. Emory University Journal of Invitational Theory and Practice, 12, 7–16.
• Ülper, H. & Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Turkish Studies, 7 (2), 1115-1131.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N.(2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (17),1-16.
• Tashakkori, A.& Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. London: Sage Publication.
• Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
• Tschanen-Moran, M., & Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783–805.
• Wagler, R. R. (2007). Assessing the impact of vicarious experiences on preservice elementary science teacher efficacy and preservice elementary teacher efficacy. Unpublished PhD thesis. Oklahoma: Oklohama State University.
• Woolfolk, A. E. & Hoy, W. K. (1990). Prospective teachers’ sense of efficacy and beliefs about control. Journal of Educational Psychology, 82 (1), 81–91.
• Woolfolk, A. E., Rosoff, B. & Hoy, W. K. (1990). Teachers’ Sense of Efficacy and Their Beliefs about Managing Students. Teaching and Teacher Education, 6, 137–148.
• Yeler, M. (2001). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersine ilişkin öğrenci görüşleri. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (3), 131-143.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÖK. (1998). Eğitim fakülteleri öğretmen yetiştirme programlarının yeniden düzenlenmesi raporu, Ankara. www.yok.gov.tr.
• YÖK.(2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007) raporu. Ankara. www.yok.gov.tr.
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development. In A. Bandura (Ed) Self-efficacy in changing societies (pp. 202-231). Cambridge UK: Cambridge University Press, 202-231.