Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilişsel Koçluk ve Bilişsel Esnekliğe Dayalı Öğretim Ortamlarının Oluşturulmasına İlişkin Görüşleri

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 3, 578 - 595, 26.06.2012

Figen Kılıç Özden Demir

Öz

Araştırmanın temel amacı, sınıf öğretmenliği öğrencilerinin bilişsel koçluk ve bilişsel esnekliğe dayalı
öğrenme-öğretme ortamları oluşturmaya yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Araştırma, Kafkas Üniversitesi ve
Mersin Üniversitesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği öğrencilerinin görüşlerini inceleyen tarama modelinde
betimsel bir çalışma olup, çalışma grubunu toplam (n=492) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmacılar tarafından
oluşturulan bilişsel koçluk ve bilişsel esnekliğe dayalı öğrenme-öğretme ortamı anketi uygulanmıştır. Anketlerinin
geçerlik çalışması için literatür taraması yapılmış ve uzmanların görüşü alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesi ile
öğrencilerin, bilişsel koçluğa ve bilişsel esnekliğe dayalı öğrenme-öğretme ortamları oluşturulması konusunda
olumlu görüşlere sahip oldukları bulgusuna ulaşılmıştır. Bilişsel koçluğa dayalı öğrenme ortamlarının
oluşturulmasına ilişkin düzenlenen ankette, 18. maddede birinci sınıflar lehine; 1.,4., 11., 12., 14., 19. ve 20.
maddelerde ikinci sınıflar lehine; 2., 3., 5., 6., 7., 9., 10,. 13., 15., 16., 17. ve 23. maddelerde üçüncü sınıflar lehine
ve 30. maddede ise dördüncü sınıflar lehine anlamlı fark olduğu ve ayrıca cinsiyet açısından erkek öğrenciler
lehine (1, 3, 17 ve 20. maddelerde) anlamlı farklılık oluştuğu belirlenmiştir. Bilişsel esnekliğe dayalı öğrenme
ortamlarının oluşturulmasına ilişkin düzenlenen ankette ise, çoğunluğu üçüncü sınıflar lehine olmak üzere üç
maddede de ikinci sınıflar lehine anlamlı fark olduğu ve ayrıca cinsiyet açısından erkek öğrenciler lehine anlamlı
farklılık oluştuğu belirlenmiştir. Yapılan çalışmayla, bilişsel koçluk ve bilişsel esneklik doğrultusunda
hazırlanacak eğitim ortamlarına ilişkin olarak öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun olumlu yanıt vermesi,
eğitim ortamlarına yeni girmeye başlayan bu kavramlar açısından son derece önemli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

bilişsel koçluk, bilişsel farkındalık, bilişsel esneklik

Views of Prospective Classroom Teachers Regarding Creating Instructional Environment Based on Cognitive Coaching and Cognitive Flexibility

Öz

The purpose of this study is to examine prospective classroom teachers’ views about creating
teaching and learning environments based on cognitive coaching and cognitive flexibility. The study was designed
as a descriptive study in survey method to explore the views of prospective classroom teachers. The participants
were 492 prospective classroom teachers attending Mersin and Kafkas University. The data regarding the
participants’ views were elicited through a survey (Learning-teaching Environments based on Cognitive Coaching
and Cognitive Flexibility) prepared by the researchers. Findings show that prospective teachers have positive
views about creating learning-teaching environments based on cognitive coaching and cognitive flexibility.
Survey results in relation to creating teaching environments based on cognitive coaching indicate that there is a
significant difference in favour of the first graders in the 18th item, in favour of the second graders in the 1st 4th ,
11th , 12th , 14th , 19th and 20th items, and in favour of the third graders in the 2nd , 3rd , 5th , 6th , 7th , 9th , 10th , 13th ,
15th , 16th , 17th and 23rd items, and in terms of the fourth graders in the 30th item. Besides, significant differences
were detected in favour of the male students (1st , 3rd , 17th and 20th items). Survey results in relation to creating
learning environments based on cognitive flexibility reveal significant differences usually in favour of the third
graders while three items demonstrated significant differences in favour of the second graders. Besides, significant
differences were detected in terms of male students. That prospective teachers have positive views about creating
teaching environments based on cognitive coaching and cognitive flexibility seems to have great importance in
terms of these two new concepts in the field of education.

Anahtar Kelimeler

cognitive coaching, metacognition, cognitive flexibility

Kaynakça

• Aldrich, R. S. (2005). Cognitive coaching pratice in online environments: Unpublished Ph. Dissertation, Pepperdine Universty. Graduate School of Education and Psychology.
• Altun, A. (2000). Bilişsel Esneklik Teorisinin İngilizce’yi İkinci Bir Dil Olarak Öğrenen Değişik Birikim Gruplarından Gelen Öğrencilerin Hipermetin Okuma Süreçlerine Etkisi ve Bu Süreçteki Sosyo-Kültürel sitesinden 13.03.2007 tarihinde ulaşılmıştır.
• http://www.yok.gov.tr/egitim/ogretmen/tez_ozetleri/arif.html.
• Batting, W.T. (1979). Are the important “individual differences” between or within individuals? Journal of Research in Personality, 13, 546-558.
• Bilgin, M. (2009). Bilişsel Esnekliği Yordayan Bazı Değişkenler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:03 No:36, 142-157.
• Butler, D.L ve Winne P.H. (1995). Feedback and self-regulated learning: a theoretical synthesis. Rewiew of Educational Research, 65 (3), 245–281.
• Canas, J. J., FAjardo, I. ve Salmeron, L. (2003). Cognitive Flexibility. Spain.
• Costa A. ve Garmston (1994). Cognitive coaching, http://www.cognitivecoaching.com/ adresinden 15 Aralık 2007 tarihinde alınmıştır.
• Costa A. ve Garmston (2002). ‘‘Cognitive coaching’’, http://www.cognitivecoaching.com/ adresinden 15 Aralık 2007 tarihinde alınmıştır.
• Costa, L.A ve Kallick B.(2000). Getting into the habit of reflection: Educational Leadershıp, 57(7), ss. 60–62.
• Cooper, F. (2008). An examination of the impact of multiple intelligences and metacognition on the achievement of mathematics students: unpublished ph. dissertation, Capella University.
• Demir, Ö. (2009). Bilişsel koçluk yöntemiyle öğretilen bilişsel farkındalık stratejilerinin altıncı sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin epistemolojik inançlarına, bilişsel farkındalık becerilerine, akademik başarılarına ve bunların kalıcılıklarına etkisi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Dillon, R.F. ve Vineyard, G.M. (1999). Cognitive Flexibility: Further Validation Of FlexibleCombination.http://eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2/content_storage_01/0000000b /80/10/91/f6.pdf. sitesinden 26.02.2007 tarihinde alınmıştır.
• Doğanay, A. (1997). Ders dinleme sırasında bilişsel farkındalıkla ilgili stratejilerin kullanımı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (15), 34–42.
• Georghiades, P. (2004a).‘‘Making pupils’ conceptions of electricity more durable by means of situated metacognition’’. International Journal of Science Education, 26 (1), 85–99.
• Gomez, L. R, (2005). Cognitive coaching: Bringing the ivory tower into the classroom, ph. thesis, The Univerty of Nort Carolina Educational Leadership College of Education, Charlotte.
• Jonassen, D.H. ve Grabowski, B. (1993). Handbook of individual differences, learning and instruction. Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. New Jersey.
• Karadeniz (2008). Bilişsel Esnekliğe Dayalı Hiper Metin Uygulaması: Sanal Bilgisayar Hastanesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 135-152.
• Kearsley, G.(2000). Cognitive Flexibility Theory, http://www.gwu.edu/~tip/spiro.html.
• Kramarski B. (2008). Promoting teachers’ algebraic reasoning and self-regulation with metacognitive guidance. Metacognition Learning 3(2), 83–99.
• Ladyshewsky, R. K. (2006). Peer coaching: A constructivist methodology for enhancing critical thinking in postgraduate business education, Higher Education Research and Development, 25(1), 67-84.
• Ladyshewsky R. ve Ryan J. (2002). ‘‘Reciprocal peer coaching as a strategy for the development of leadership and management competency’’, In Focusing on the Student Proceedings of the 11 th Annual http://lsn.curtin.edu.au/tlf/tlf 2002. adresinden 10 Ekim 2005 tarihinde alınmıştır. Learning Forum, Perth: Edith Cowan University.
• Martin, M. M., ve Anderson, C. M. (1998). The Cognitive Flexibility Scale: Three validity studies. Communication Repots, 11, 1-9.
• Martin, M. M., ve Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
• Mevarech Z. R. ve Amrany C. (2008). Immediate and delayed effects of meta-cognitive instruction on regulation of cognition and mathematics achievement, Metacognition Learning 3(2), 147– 157.
• Muchlinski, T. E (1995). Using cognitive coaching to model metacognition during instruction, ph thesis, The University of North Carolina, Chapel Hill.
• Naveh- Benjamin, M., McKeachie, W.J., Lin, Y.G. ve Neely, R.K. (1998). Assessment and Modification of Flexibility of Cognitive Structures Created in University Courses, Contemporary Educational Psychology, 23, 209-232.
• Spiro, R.J. (1992). Cognitive Flexibility, Constructivism and Hypertext: Random Access Instruction for Advanced Knowledge Acquisition in Ill-Structured Domains. (Ed. Duffy, T. M. ve Jonassen, D.): Constructivism and the Technology of Instruction: Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Spiro, R.J., Coulson, R.L., Feltovich, P.J. ve Anderson, D.K. (1994). Cognitive Flexibility Theory: Advanced Knowledge Acquisition in Ill-Structures Domains (Ed. R.B. Ruddell, M.R. Ruddell, ve H. Singer). Theoretical Models and Processes of Reading, pp. 602-615. Newark: International Reading Association.
• Spiro, R.J., Collins, B.P. ve Ramchandran, A.R. (2007). Models of Openness and Flexibility in Cognitive Flexibility Hypertext Learning Environments. Flexible Learning in an Information Society. Khan, B. (Ed.) Hershey, PA: Idea Group.
• Slinger, J. L. (2004). Cognitive coaching: ımpact on students ınfluence on teacher’, ph. thesis, College of Education Universty of Denver, Usa.
• Swindler, G. (2001). Spiro’s Cognitive Flexibility Theory: Examining The Theory Through a Literature Review, Fort Hays State University.
• Ushijima, T. M. (1996). Five states of mınd scale for cognitive coaching: a measurement study, ph. thesis, Universty of Southern Calıfornia, Faculty of School of Education, Usa.
• Uzat, S. (1998). Running head: cognitive coaching, cognitive coaching and selfreflection: looking in the mirror while looking through the window: Paper presented at the annual meeting of the Mid- Soyth Educational Research Association, Ph. Disertation, New Orleans.
• Velde, B P., Wittman, P. P. ve Vos, P. (2006). Development of critical thinking in occupational therapy students, Occupational Therapy International, 13 (1), ss. 49–60.
• Waddell, D. L. ve Dunn N. (2005). Peer coaching: the next step in staff development, The Journal of Continuing Education in Nursing, 36(2), 84-89.
• Yers, B.E. ve Munakata, Y. (2006). When Labels Hurt but Novelty Helps :Children’s Perseveration and Flexibility in a Card-Shorting Task, Child Development, 77 (6), 1589- 1607.