Matematik Öğretiminde Öğretmen ve Öğrencilerin Alternatif Ölçme ve Değerlendirmeyi Algılamaları

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 3, 851 - 874, 26.06.2010

Ayten Pınar Bal , Ahmet Doğanay

Öz

Bu araştırma öğrenci ve öğretmenlerin matematik dersinde yer alan alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarını algılama düzeylerini ve bunun uygulanabilirlik düzeyini ortaya çıkarmak amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın modeli hem nicel hem de nitel yöntemler birlikte kullanılarak desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini Adana ili merkez ilçelerinde görev yapan 226 öğretmen ve 881 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Anketi (AÖDA) ve yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. AÖDA’nin öğretmen formuna uygulanan faktör analiz sonucunda elde edilen alt ölçekler “Araştırarak Öğrenme Yeteneğini Geliştirme” ve “Öğrenen Özelliklerini Ölçme” iken öğrenci formunda ki alt ölçekler ise “Araştırarak Öğrenme”, “Hoşlanma” ve “Beceri Geliştirme”dir. Araştırmanın sonucunda hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin alternatif ölçme ve değerlendirme amaçlarına katıldıkları ve bunların uygulama düzeyinde gerçekleştirildiği bulgusuna ulaşılmıştır. Key words: Mathematics education, alternative assessment, elementary school

Anahtar Kelimeler

-

Students' and Teachers' Perceptions of Alternative Evaluation and Measurement in Teaching Mathematics

Öz

The aim of this study is to reveal students’ and teachers’ perception level of alternative
measurement and evaluation approaches in the mathematics course and to find out how applicable it is. The
model of the study was supported by both qualitative and quantitative methods. 226 teachers and 881 students
from the administrative districts of Adana participated in the study. As data collection tools, “Alternative
Measurement and Evaluation Questionnaire (AMEQ) developed by the researchers, themselves, and semistructured
interview forms were used. As a result of the factor analysis on the AMEQ teachers’ forms, the subscales
“Learning through Research” and “Measuring the Learner Characteristics” emerged; whereas, in the
students’ forms, the sub-scales emerged were “Learning through Research”, “Liking”, “Skill Development”. In
conclusion, both teachers and students agreed on the aims of alternative measurement and evaluation and these
were achieved at the application level.

Anahtar Kelimeler

Mathematics education, alternative assessment, elementary school

Kaynakça

• Akça, S. (2007). İlköğretim 5. sınıf 2005 matematik programının öğretmen yönetici ve ilköğretim müfettişleri görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Afyonkarahisar ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Mart Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• Alkan, H. (1999). Matematikte ölçme ve değerlendirme. A. Özdaş (Editör) Matematik Öğretimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AçıkÖğretim Fakültesi Yayınları No:591. [Online]:http://www.aof.anadolu.edu.tr/kitap/IOLTP/2289/unite06.pdf adresinden 11 Aralık 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Atılgan, H. (2006). Değerlendirme ve not verme. H. Atılgan, (Editör), Eğitimde ölçme ve değerlendirme (s.405454). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Atkin, J. M., Black, P. ve Coffey, J. (2001). Classroom assessment and the national science education standard., Washington, DC: National Academies Press.
• Aydın, F. (2005), “Öğretmenlerin alternatif ölçme değerlendirme konusundaki düşünceleri ve uyguladıkları”, H. Kıran (Editör), XIV. Ulusal eğitim bilimleri kongresi, Cilt 1, ss. 775-779, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B. (2006). Geleneksel ve alternatif ölçme ve değerlendirme öğretmen el kitabı. Ankara: PegemA.
• Birgin O. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki okur-yazarlık düzeylerinin incelenmesi. E. Erginer (Editör). XVI. Ulusal eğitim bilimleri kongresi, Cilt 3, (s.498-503). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Black, P. (1993). Formative and summative assessment by teachers. Student of Science Education, 21, 49-97.
• Black, P. ve Wiliam, D. (1998a). Inside the black box: raising standards through classroom assessment. Phi Delta Kappan, 80(2), 139-148.
• Black, P. ve Wiliam, D. (1998b). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 5(1), 7-68.
• Brookhart, S. M. (1994). Teachers’ grading: practice and theory. Applied Measurement in Education, 7(4), 279301.
• Brualdi, A. (1998). Implementing performance assessment in the classroom, Practical Assessment, Research ve Evaluation, 6(2), [Online]:http://pareonline.net/getvn.asp?v=6&n=2 adresinden 16 Aralık 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Bryant, B. R. ve Maddox, T. (1996). Using alternative assessment techniques to plan and evaluate mathematics instruction. LD Forum, 21(2), 24-33.
• Bryant, D. D. (2001). The perception of secondary mathematics teachers in Christian schools on the effectiveness of alternative assessment on academic achievement. Master Thesis, University of Memphis, Memphis.
• Bukova Güzel E. ve Alkan, H. (2005). Yeniden yapılandırılan ilköğretim programı pilot uygulamasının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(2), 385-420.
• Bulut, İ. (2006). Yeni ilköğretim birinci kademe programlarının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Burke, K. (1999). How to assess authentic learning (3rd Ed). Arlington Heights, Illinois: Skyligth Professional Development Ons Elawer, Corna.
• Burrill, J. , Feijs, E. , Meyer, M., Reeuwijk, M. V. ,Webb, D. ve Wijers, M. (2001). The role of assessment standarts based middle school mathematics curriculum materials. [Online]:www.showmecenter.missouri.edu adresinden 8 Aralık 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analiz el kitabı (6. baskı), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cathcart, W. G., Pothier, Y. M. , Vance, J. H. ve Bezuk, N. S. (2006). learning mathematics in elemantary and middle schools (4th Ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearon Merrill Prentice Hall.
• Cavanagh, M. (2006). Mathematics teachers and working mathematically: Responses to curriculum change.[Online]:http://www.merga.net.au/publications/counter.php?pub=pub_conf&id=289 adresinden 10 Ekim 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Chamoso, J. M. ve Caceres, M. J. (2008). Analysis of the reflections of student-teachers of mathematics when working with learning portfolios in Spanish university classrooms. Teaching and Teacher Education, 25(1), 198-206.
• Charlesworth, R. ve Lind, K. K. (2003). Math and science for young children (4th Ed.). Clifton Park, NY: Thomson Delmar Learning.
• Christou, C., Eliophotou-Menon, M. ve Philippou, G. (2004). Teachers’ concerns regarding the adaptation of a new curriculum: An application of CBAM. Educational Studies in Mathematics, 57(2), 157-177.
• Cooney, T. J. , Sanchez, W. B. ve Ice, N. F. (2001). Interpreting teachers’ movement toward reform in mathematics.The Mathematics Educator, 11(1), 10-14.
• Creswell, J. W. (1998). Qualitative and inquiry and research design choosing among five traditions. Thousand Oaks: Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2003). Research design qualitative and quantities and mixed methods approaches, Thousand Oaks: Sage Publications.
• Eisner, E. W. (1999). The uses and limits of performance assessment. Phi Delta Kappan, 80(9), 658-660.
• Erdemir, Z. A. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme tekniklerini etkin kullanabilme yeterliliklerinin araştırılması (Kahramanmaraş örneği). Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Fuchs, L. S., Fuch, D., Karns, K. , Hamlet, C. L. ve Katzaroff, M. (1999). Mathematical performance assessment in the classroom: Effect on teacher planning and student problem solving. American Educational Research Journal, 36(3), 609-646.
• Gerek, Ö. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programı hakkındaki görüş değerlendirme ve yeterlilikleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gözütok, D. Akgün, Ö. E. & Karacaoğlu C. (2005). İlköğretim programlarının öğretmen yeterlikleri açısından değerlendirilmesi. M.Işık Tekışık Tanış (Edit.). Eğitimde yansımalar: VIII Yeni ilköğretim programlarını değerlendirme sempozyumu bildiriler kitabı, 14-16 Kasım 2005. (s. 17-40). Ankara: Sim Matbaası.
• Green, K. ve Emerson, A. (2008). Reorganizing freshman business mathematics II: Authentic assessment in mathematics through professional memos. Teaching Mathematics and its Applications, 27(2), 66–80.
• Güneş, A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kendi algılarına göre ölçme ve değerlendirme yeterlilikleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Heddens, J. W., Speer, W. R. (2006). Today’s mathematics: concepts, methods and instructional activities (11th Ed.). Hoboken NJ: John Wiley and Sons, Inc.
• Hlebowitsh, P. S. (2005). Desinging the school curriculum. USA: Pearson Education.
• Hopkins, M. H. (1999). Practicing what we preach: Authentic assessment in mathematics. Assessment of Effective Intervention, 25(1), 15-30.
• Johnson, R. B. ve Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research Paradigm Whose Time Has Come. Educational Researcher, 33(7), 14–26.
• Karaca, E. (2003). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterliliklerine ilişkin algıları. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Keller-Cogan, M. M. (1996). Student voices: High school students perceptions of instructional and assessment strategies in traditional and alternative settings. Master Thesis, University of Rochester, New York.
• Korkmaz, İ. (2006). Yeni ilköğretim programının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi. Ulusal sınıf öğretmenliği kongresi Cilt II, (s.249-260). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Krulick, S. , Rudnick, J. ve Milou, E. (2003). Teaching mathematics in the middle school, New York: Pearson Education.
• Kulm, G. (1993). A theory of classroom assessment and teacher practice in mathematics. [Online]: http://eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2sql/content_storage_01/0000019b/80/29/a6/c6.pdf adresinden 2 Mart 2006 tarihinde indirilmiştir.
• Kyriakides, L. (1997). Primary teacher’s perceptions of policy for curriculum reform in mathematics. Educational Research and Evaluation, 3(3), 214-242.
• Lim, L. (2002). Implementing multiple assessments in a grade 9 applied mathematics class: A case study of one teacher and his students. Master Thesis, Queen’s University Kingston Ontario, Canada.
• Long, V. (2001). The myth of objectivity in mathematics assessment. Mathematics Teacher, 94(1), 31-37.
• Mcmillan, J. H. (2004). Classroom assessment principles and practice for effective instruction. Boston: Pearson Education.
• MEB, (2005), Talim Terbiye Kurulu program geliştirme çalışmaları. [Online]: http://programlar.meb.gov.tr/prog_giris/prg_giris.pdf adresinden 19 Mart 2005 tarihinde indirilmiştir.
• Meir Ben-Hur, (2003). Assessment: Concept-rich mathematics instruction: building a strong foundation for reasoning and problem solving. [Online]: http://www.ascd.org/publications/books/106008/chapters/An_ASCD_Study_Guide_for_Conceptrich_ Mathematics_Instruction%40_Building_a_Strong_Foundation_for_Reasoning_and_ProblemSolving.aspx adresinden 13 Aralık 2008 tarihinde indirilmiştir.
• Mertler, C. A. (1999). Assessing student performance: A descriptive study of the classroom assessment practices of Ohio teachers. Education, 120(2), 285-296.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd Ed.), Thousand Oaks: Sage Publications.
• Miller, T. (2004). Assessment in practice grade 9 academic and applied mathematics. Master Thesis, Queen’s University, Kingston, Ontario, Canada.
• Motsoeneng, K. G. (2005). The attitude of teacher and parents and learners involved in primary and intermediate schools in the Thabo Mofutsanyana District regarding assessment reform in education. Master Thesis, Bloemfontein University, Mofutsanya Thabo.
• Myers, S. (2008). Authentic assessment. Research Starters Education: Authentic Assessment, 1(1), 1-12. [Online]: http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=e0h&AN=27577900&site=ehostlive adresinden 12 Ocak 2008 tarihinde indirilmiştir.
• NCTM (1989). Curriculum and evaluation standards for school mathematics, Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• NCTM (1995). Assessment standards for school mathematics, Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• NCTM, (2000). Principles and standards for school mathematics, Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Oliva, P. F. (2005). Developing the curriculum (6. Edition), Newyork: Pearson Education.
• Orbeyi, S. (2007). İlköğretim matematik dersi öğretim programı’nın öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Çanakkkale.
• Ostrow J. (1999). Making problems, creating solution challenging young mathematicians, Portland, Maine: Stenhouse Publishers.
• Palm, T. (2008), Performance assessment and authentic assessment: A conceptual analysis of the literature. Practical Assessment Research &Evaluation, 13(4), 1-11.
• Pandey, T. ve Smith, T. R. (1991), A sampler of mathematics assessment. (Eric Ed: 341 553), [Online]: www.eric.com adresinden 30 Mart 2006 tarihinde indirilmiştir.
• Payne, J. N. (1993). Mathematics for the young child (2nd Ed.), Reston, Virginia: National Council of Teachers of Mathematics.
• Riley, K. L. ve Stern, B. S. (1998). Using authentic assessment and qualitative methodology to bridge theory and practice. The Educational Form, 62(2), 178-185.
• Romberg, T. A. ve Lange, J. (2005). Research in assessment practices. T. A. Romberg, T. P. Carpenter ve F. Dremock (Editör). Understanding mathematics and science matters, 279-307, Mahway, New Jersey: Lawrence Erlbaum Assosiates Publishers.
• Sarıer, Y. (2007). Altıncı sınıf matematik öğretmenlerinin matematik dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniveristesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Saxe, G. B., Franke, M. L., Gearhart, M., Howard, S. ve Crockett, M. (1997). Teachers’ shifting assessment practices in the context of educational reform in mathematics. CSE Technical Report 471, CRESST University of California, Los Angeles. [Online]: Retrieved on 12 November 2006 at URL:www.cresst.org
• Selvi, K. (2005). İlköğretim programlarının sınıf öğretmenleri görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. XV. Ulusal eğitim bilimleri kongresi bildiri özetleri, ss. 18-19, Muğla: Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Sheffield, L. J. ve Cruikshank, D. E. (2000). Teaching and learning elementary and middle school mathematics. New York: John Wiley and Sons.
• Shepard, L. A. (2000). The Role of assessment in a learning culture. Educational Researcher, 29( 7), 4–14.
• Sherin, M. G. ve Drake, C. (tarihsiz). Identifying patterns in teachers’ use of a reform-based elementary mathematics curriculum. [Online]: Retrieved on 12 November 2006 at URL:http://www.gse.upenn.edu/~janiner/pdf/Sherin.drake.curricmodels.pdf
• Soycan, S. B. (2006). 2005 Yılı ilköğretim 5.sınıf matematik programının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Sönmez, V. (2005). Program geliştirme öğretmen el kitabı (13. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Stenmark J. K. (1991). Mathematics assessment: Myths, models, good questions and practices suggestion. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
• Stiggins, R. J. (1999). Assessment, student confidence, and school success. Phi Delta Kappan, 83(3), 191-198.
• Stiggins, R. J. (2002). Assessment crisis: the absence of assessment for learning. Phi Delta Kappan, 83(10), 758765.
• Susuwele-Banda, W. J. (2005). Classroom assessment in Malawi: Teachers’ perceptions and practices in mathematics. PhD Dissertation, Blackburg Virginia Polytechnic Institute, Virginia.
• Şahin, Ü. (2007). İlköğretim 1. kademede sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma dayalı olarak hazırlanan matematik dersi programına ilişkin algıları (Denizli ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics (3rd Ed.). New York: Harper Collins.
• Tavşancıl, E. ve Keser, H. (2001). İnternete yönelik likert tipi bir tutum ölçeği geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1-2), 45-60.
• Temiz, N. (2005). İlköğretim 4. sınıf matematik dersi yeni öğretim programının yansımaları. H. Kıran (Editör). XIV. Ulusal eğitim bilimleri kongre kitabı, Cilt:2. (s.356-361). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Thermer, (1996). The portfolio perspective: Authentic assessment for experiential training. http://eric.ed.gov adresinden 11 Aralık 2008 tarihinde alınmıştır.
• TIMSS, (1994). Introduction performance assessment. [Online]: Retrieved on 12 December 2008 at URL:http://timss.bc.edu/timss1995i/TIMSSPDF/PAintro.pdf
• Uchiyama, M. K. (2004). Teachers use of formative assessment in middle school reform based mathematics classrooms. PhD Dissertation, University of Colorado Boulder, Colorado.
• Uchiyama, M. K. (2005). Teachers' use of formative assessment. Annual Meeting of the American Educational Reserarch Assocition, Colorado State University, [Online]: Retrieved on 13 April 2005 at URL:www.aera.net
• Van De Walle, J. A. (2001). Elementary and middle school mathematics: Teaching developmentally. Boston: Allyn and Bacon.
• Webb, D. C. (2001). Instructionally embedded assessment practices of two middle grades mathematics teachers. PhD Dissertation, University of Wisconsin, Madison.
• Webb, D. C. (1992), Assessment of student’ knowledge of mathematics: Steps toward a theory, D. A. Grouws (Ed.), Handbook of research on mathematics teaching and learning, (ss. 661-683), New York: Macmillan Library.
• Weigold, J. K. (1999). Self concept and attitude towards traditional or alternative assessments: An exploration of gender differences in mathematics and science. Master Thesis, Eastern Michigan University Ypsilanti, Michian.
• Wiggins, G. P. (1989a). Teaching to the (authentic) Test. Educational Leadership, 46(7), 141-147.
• Wiggins, G. P. (1989b). A true test. Toward more authentic and equitable assessment. Phi Delta Kappan, 70, 703-713.
• Williams S. S (1991). The relationship of teachers to student performance on the alternative assessment openresponse mathematics question from the california assessment program (CAP) Test. Master Thesis, University of Southern, California.
• Yaşar, Ş., Gültekin, M., Türkkan, B., Yıldız, N. ve Girmen, P. (2005). Yeni ilk programlarının uygulanmasına ilişkin sınıf öğretmenlerinin hazır bulunuşluk düzeylerinin ve eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi (Eskişehir ili örneği). M.Işık Tekışık Tanış (Edit.). Eğitimde yansımalar: VIII Yeni ilköğretim programlarını değerlendirme sempozyumu bildiriler kitabı, 14-16 Kasım 2005, (s. 51-63). Ankara: Sim Matbaası.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.