İngiltere’de Selefilik Hareketine Sufi Gelenekçi Akımların Karşı Duruşu

Yıl 2022, Sayı: 57, 46 - 54, 30.06.2022

Aydın Bayram

Öz

İngiltere’deki azınlık topluluklar arasında en fazla nüfusa sahip olan Müslüman toplumun kendi içinde mezhebi
unsurların etkin olduğu bir gerçekliktir. Son çeyrek yüzyılda özellikle küresel çapta adından sıklıkla bahsettiren
Selefilik hareketinin İngiltere’de yaşayan Müslümanlar üzerine etki ettiği bilinmektedir. Temel hedefleri arasında inanç ve ibadetler açısından standart bir Müslüman yapısı oluşturmak isteyen Selefilik hareketi, özellikle
İngiltere’de dünyaya gelmiş genç Müslümanları hedef kitlesi olarak görmekte ve onları kendi saflarına dâhil
etmek için bir gayret sarf etmektedir. Diğer taraftan karşısında geleneksel din anlayışını korumak isteyen Barelvî ve Deobandî gibi Hint-alt kıtası kökenli Sûfî eğilimli akımlar da Selefilik akımının karşısına çıkıp onların radikal olarak adlandırılabilecek anlayış ve uygulamalarını eleştirmektedir. Bu makalede İngiltere’de İslâm’ı temsil
etme noktasında Selefilik hareketinin faaliyetleri ile geleneksel din anlayışını muhafaza etmek isteyen Sûfî eğilimli hareketlerin karşı atakları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

İslam Mezhepleri Tarihi, Selefilik, İngiltere, Tasavvuf, Gelenekçi Akımlar, Diyobendiyye, Barelviyye

Kaynakça

• Abbas, Tahir. “Islamic Political Radicalism in Western Europe”. Islamic Political Radicalism: A European Perspective. 3-14. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2007.
• Abu Ammar. Traditional Scholarship and Modern Misunderstandings: Understanding The Ahl al-Sunnah. Bristol: The Islamic Information Centre, ts.
• Al-Rasheed, Madawi. “Saudi Religious Transnationalism in London”. Transnational Connections and the Arab Gulf. ed. Madawi al-Rasheed. 149-167. Routledge Research in Transnationalism. London: Taylor & Francis, 2005.
• Ansari, Humayun. The “Infidel” Within: The History of Muslims in Britain, 1800 to The Present. London: C. Hurst, 2003.
• Bayram, Aydın. “Büyük Britanya’daki İslâmî Akımlar”. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 1/3 (26 Aralık 2015), 390-415. https://doi.org/10.20486/imad.84604
• Bayram, Aydın. “Gayri-Müslim Bir Ülkede Cami ve Fonksiyonları: Büyük Britanya Örneği”. Uluslararası Cami Sempozyumu (Sosyo-Kültürel Açıdan). ed. Fikret Karaman. Ankara: İnönü Üniversitesi Yayınları, 2018.
• Bayram, Aydın. Sunni Muslim Religious Life in Britain: With Special Focus on Religious Practices, Religious Authority, and Intra-Faith Relations. London: Lulu, 2014.
• Bilal Philips. “About” Erişim 13 Ocak 2022. https://bilalphilips.com/about/
• Birt, Jonathan. “Wahhabism in the United Kingdom: Manifestations and Reactions”. Transnational Connections and the Arab Gulf. ed. Madawi al-Rasheed. 168-184. Routledge Research in Transnationalism. London: Taylor & Francis, 2005.
• British Broadcasting Corporation (BBC). “News”. Erişim 4 Ocak 2022. https://www.bbc.com/news/uk-11701269
• Büyükkara, Mehmet Ali. “Günümüzde Selefîlik ve İslâmî Hareketlere Olan Etkisi”. ed. Ahmet Kavas. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Geaves, Ron. Islam in Victorian Britain: The Life and Times of Abdullah Quilliam. London: Kube, 2010.
• Geaves, Ron. Sectarian Influences Within Islam in Britain with Reference to the Concepts of “Ummah” and “Community”. Leeds: Leeds University, 1996.
• Gilliat-Ray, Sophie. Muslims in Britain: An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press, 1. Basım, 2010.
• Green Lane Masjid. “About History”. Erişim 2 Şubat 2022. https://www.greenlanemasjid.org/about/history-of-green-lane-masjid/
• Hamid, Sadek. “The Attraction of ‘Authentic Islam’: Salafism and British Muslim Youth”. Global Salafism: Islam’s New Religious Movement. ed. Roel Meijer. New York: Columbia University Press, 2009.
• Jam‘iyyah Ihya Minhaaj al-Sunnah (JIMAS). “About us”. Erişim 5 Ocak 2022. https://www.jimas.org/about-us/
• Jihadi Salafi Movement. “Abu Qatada al-Filastini”. Erişim 4 Ocak 2022. https://www.jihadica.com/abu-qatada-al-filastini-i-am-not-a-jihadi-or-a-salafi/
• Kabbani, Muhammad Hisham. The Salafî Movement Unveiled. As-Sunnah Foundation of America, 1997.
• Lewis, Philip. Young, British and Muslim. London: Continuum, 2008.
• Luton Islamic Centre. “About”. Erişim 2 Şubat 2022. https://lutonislamiccentre.com/about/
• Masud.co.uk. “Articles”. Erişim 25 Şubat 2022. http://masud.co.uk/understanding-the-four-madhhabs-the-problem-with-anti-madhhabism/
• Masud.co.uk. “Articles”. Erişim 12 Şubat 2022. http://masud.co.uk/who-or-what-is-a-salafi-is-their-approach-valid/
• Masud.co.uk. “Articles”. Erişim 11 Şubat 2022. http://masud.co.uk/how-would-you-respond-to-the-claim-that-sufism-is-bida/
• Masud.co.uk. “Authors”. Erişim 12 Şubat 2022. http://masud.co.uk/authors/nuh-keller/
• Metcalf, Barbara Daly. Islamic Revival in British India: Deoband, 1860-1900. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1982.
• Muhammad Surour Zayn al-Abidin (Surour). “Salafi subsect” Erişim 12 Ocak 2022. https://www.surour.net/
• Nielsen, Jorgen. Muslims in Western Europe. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2004.
• Office of National Statistic (The UK). “2011 Census Data”. Erişim 13 Aralık 2012. https://www.ons.gov.uk/ons/publications/re-reference-tables.html?-newquery=*&newoffset=25&pageSize=25&edition=tcm%3A77-286262
• Office of National Statistic (The UK). “2011 Census Local Authorities”. Erişim 6 Ocak 2022. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/detailed-characteristics-for-local-authorities-in-england-and-wales/sty-religion.html
• Organisation of Associated Salafi Islamic Societies (OASIS). “Salafi Publications”. Erişim 8 Şubat 2022. https://abukhadeejah.com/may-1996-oasis-salafi-publications-a-new-approach-to-salafi-dawah/
• Özervarlı, M. Sait. “Selefiyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 36/399-402. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi, 2009.
• Robinson, Francis. Varieties of South Asian Islam. Coventry, the UK: Centre for Research in Ethnic Relations, University of Warwick, 1988.
• Taji-Farouki, Suha. A fundamental quest: Hizb al-Tahrir and the search for the Islamic Caliphate. London: Grey Seal, 1996.
• The National Archives (The UK). “UK Government Web Archive”. Erişim 6 Ocak 2022). https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/ukgwa/20160105215235/
• Usmani, Muhammed Taqi. The Legal Status of Following a Madhab. Karachi: Zam Zam Publishers, 2007.
• Wiktorowicz, Quintan. “Anatomy of the Salafi Movement”. Studies in Conflict & Terrorism 29/3 (01 Mayıs 2006), 207-239. https://doi.org/10.1080/10576100500497004
• Wiktorowicz, Quintan. Radical Islam Rising: Muslim Extremism in the West. Rowman & Littlefield, 2005.