İlk Dönem Mezunu Aday Din Görevlilerinin Gözünden Diyanet Akademisi İmam-Hatip Eğitiminin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 567 - 601, 21.12.2024

Emre Yildiz , Semra Çinemre

https://doi.org/10.20486/imad.1540874

Öz

Bu çalışmada yeni bir uygulama olan Diyanet Akademisi eğitimini tamamlamış olan ilk dönem mezunu imam-hatiplerin, adaylıkları sürecinde aldıkları eğitime ilişkin görüş ve değerlendirmelerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın temel problem cümlesi “İlk dönem mezunu aday din görevlileri Diyanet Akademisi imam-hatip eğitimini nasıl değerlendirmektedir?” şeklinde belirlenmiştir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması tercih edilmiştir. Çalışma grubu maksimum çeşitlilik ve kartopu örnekleme teknikleri ile seçilen Diyanet Akademisi’nin ilk dönem mezunu 14 imam-hatiptir. Görüşmeler 2024 yılının Haziran ve Temmuz aylarında gerçekleştiril-miştir. Araştırmanın sonunda katılımcıların çoğunluğunun Akademi eğitiminin genel itibarıyla verimli geçtiği kanaatinde olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların önemli bir kesimi, aday imam-hatip programında yer alan ders çeşitliliğini mesleğe hazırlık açısından genel itibarıyla uygun/yeterli bulmakla birlikte programın geliştirilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Katılımcıların önemli çoğunluğu, Akademi’de ders veren öğreticilerin alan bilgisi açısından yeterli olduğu, ancak bunu aktarma bilgi ve becerisi yönünden verimli olamadığı kanaatindedir. Katılımcıların eğitim süreçlerine ilişkin en büyük memnuniyetsizliklerinin ise motivasyon konusu olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda Akademi eğitim süreçlerinin geliştirilmesine dönük birtakım öneriler ortaya konulmuştur. Bu yönüyle, güncel ve önemli bir konuyu ele alan çalışmanın ortaya koyduğu sonuçlarla gerek Akademi eğitim süreçlerinin geliştirilmesine gerekse din eğitimi literatürüne katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Diyanet Akademisi, Hizmet Öncesi Eğitim, Aday Din Görevlisi, İmam-Hatip.

Evaluation of the Diyanet Academy Imam-Hatip Education from the Perspective of First Term Graduate Candidate Religious Officers

Öz

This article aims to present the opinions and evaluations of the first term graduate imams who have completed the Diyanet Academy education, which is a new application, regarding the education they received during their candidacy period. In line with this purpose, the main problem statement of the study was determined as “How do first-term graduate candidate religious officials evaluate the Diyanet Academy imam-hatip education?” In the article, case study was preferred among qualitative research designs. The study group of the research is 14 first-term graduates of the Diyanet Academy, selected using maximum diversity and snowball sampling techniques. The interviews were held in June and July 2024. At the end of the research, it was determined that the majority of the participants were of the opinion that the Academy training was generally productive. A significant portion of the participants find the variety of courses in the candidate imam-hatip program generally suitable/sufficient in terms of preparation for the profession, but they also see that it can be improved. The majority of participants are of the opinion that instructors are sufficient in terms of field knowledge, but insufficient in terms of knowledge and skills to convey this. It has been determined that the greatest dissatisfaction of the participants regarding the training processes is focused on motivation. At the end of the study, some suggestions were put forward for the development of the Academy training processes. In this respect, it is expected that the results of this study, which deals with a current and important issue, will contribute to both the development of the Academy’s education processes and the religious education literature.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Religious Academy, Pre-Service Education, Candidate Religious Officer, Imam-Hatip.

Kaynakça

• ADGMEP, Aday Din Görevlileri Meslekî Eğitim Programı (İmam-Hatip). Türkiye: Diyanet İşleri Başkanlığı Diyanet Akademisi Eğitim Programları ve Koordinasyon Daire Başkanlığı, 2023. Erişim 1 Ağustos 2024. https://diyanetakademi.diyanet.gov.tr/sayfa/489
• Arslanpay, Nail. Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluşu, Çalışması ve Birimlerin Tanıtılması. Ankara: Ayyıldız, 1973.
• Biernacki, Patrick – Wakdorf, Dan. “Snowball Sampling: Problems and Techniques of Chain Referral Sampling”. Sociological methods & research 10/2 (Kasım 1981), 63. https://doi.org/10.1177/004912418101000205
• Cilacı, Osman. “İlahiyat Fakültelerindeki Uygulamaların Önemi Üzerine”. Yükseköğretimde Din Bilimleri Öğretimi Sempozyumu. 22/27-44. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahi-yat Fakültesi, 1987.
• DAMEY, Diyanet Akademisi Meslekî Eğitim Yönetmeliği. Resmi Gazete 32207 (31 Mayıs 2023). Erişim 30 Temmuz 2024. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/05/20230531.pdf
• Demir, Ömer. “İlahiyat Son Sınıf Öğrencilerinin Dini Hitabet Yeterlikleri DİB ve Din Görevlileri ve Din Hizmetleri ile İlgili Görüşleri”. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (Haziran 2019), 79-115.
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı Diyanet Akademisi Başkanlığı. “Dini Yüksek İhtisas Merkezleri”. Erişim 30 Temmuz 2024. https://diyanetakademi.diyanet.gov.tr/sayfa/747
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı Diyanet Akademisi Başkanlığı. “Tanıtım”. Erişim 30 Temmuz 2024. https://diyanetakademi.diyanet.gov.tr/sayfa/53/tanitim
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü. “Tanıtım”. Erişim 29 Temmuz 2024. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/sayfa/53/tanitim
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Devlet Memurları Kanunu’nda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun No. 7383). Resmi Gazete 31788 (24 Mart 2022). Erişim 30 Temmuz 2024 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220324.pdf
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun (Kanun No, 633), Resmi Gazete 12038 (22 Haziran 1965), Erişim 29 Temmuz 2024. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.633.pdf
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. “2022 Yılı Diyanet Akademisi Aday Din Görevlisi (KKÖ, İ-H, M-K) Alımı.pdf”. Erişim 01 Ağustos 2024. https://insankaynaklari.diyanet.gov.tr/Documents/2022
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. “SÖZLÜ SINAV SONUÇ PUAN TABLOSU.pdf”. Erişim 01 Ağustos 2024. https://insankaynaklari.diyanet.gov.tr/Documents
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. “Temel İlke ve Hedefler”. Erişim 29 Temmuz 2024. https://www.diyanet.gov.tr/tr-TR/Content/Detail/80
• Ertürk, İdris. “Aday İmam-Hatip ve Müezzin-Kayyımlara Göre Diyanet Akademisi Meslekî Eği-tim Programının Değerlendirilmesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 24/2 (Eylül 2024), 751- 787. https://doi.org/10.33415/daad.1477156
• Ertürk, İdris. “Aday Kur’an Kursu Öğreticilerine Göre Diyanet Akademisi Meslekî Eğitim Programının Değerlendirilmesi”. Bilimname 52 (Ekim 2024), 429-465.
• Ertürk, İdris. Türkiye’de Din Görevlilerinin Hizmet İçi Eğitimi. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2021. https://doi.org/10.28949/bilimname.1486919
• Glesne, Corrine. Nitel Araştırmaya Giriş. çev. Ali Ersoy - Pelin Yalçınoğlu. Ankara: Anı Yayıncılık, 4. Basım, 2014.
• Havuz, Hasan Hüseyin. “Kur’an Okuma Dersinin Ölçme ve Değerlendirmesinde İlahiyat Fakül-tesi Düzeyindeki Temel Yeterlilikler”. Kocaeli İlahiyat Dergisi 7/1 (Haziran 2023), 123-153. https://doi.org/10.31121/tader.1140469
• Kalay, İdris – Bilen, Mehmet. “Diyanet Akademisi Aday Din Görevlileri Ders Notu Seçme Hadisler Kitabı Üzerine Bir Değerlendirme”. Hafıza 6/1 (Haziran 2024), 20-32. https://doi.org/10.56671/hafizadergisi.1413418
• Kaya, Mevlüt – Turan, İbrahim. “İlahiyat Fakültesi ve İmam Hatip Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Din Görevliliğine İlişkin Meslekî Yeterlilik Algıları (Samsun İli Örneği)”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2013), 5-36.
• Kiriş, Hacı Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı Personel Yeterlilikleri Bağlamında İlahiyat Fakül-tesi Lisans Programlarının İşlevselliği”. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilgiler Dergisi 42/2 (Aralık 2018), 47-76.
• Kocaman, Kasım – Koyuncu, Mehmet. “İlk Dönem Mezunu Aday Kur’an Kursu Öğreticilerine Göre Diyanet Akademisi”. Mevzu-Sosyal Bilimler Dergisi 11 (2024), 539-590. https://doi.org/10.56720/mevzu.1429639
• Şahin, Sevilay. “Driving Key for Effective Learning: Motivation”, Gaziantep University Journal of Social Sciences 6/1 (2007), 1-8.
• Türnüklü, Abbas. “Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araş-tırma Tekniği: Görüşme”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi 24/24 (2000), 543-559.
• Uçar, Recep – Bozkurt, Mustafa. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dini Hitabet Öz Yeterlik Algılarına Yönelik Bir Araştırma”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 21/2 (Aralık 2021), 1109-1121. https://doi.org/10.33420/marife.1001594
• Yaman Ortaş, Banu. “Pedagojik Formasyon Eğitimi Almamış Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Algıları/ Aksaray İli Örneği”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 9/31 (Mayıs 2010), 53-72.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi, 9. Genişletilmiş Baskı, 2013.
• Yılmaz, Mehmet Nuri - İşi, İsmail. Kuruluşundan Günümüze Diyanet İşleri Başkanlığı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1999.