BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK ÇALIŞANLARININ KORONAVİRÜS SALGINI SÜRECİNDE COVID-19 AŞISINA YÖNELİK TUTUMLARI VE COVID-19 HASTALIK ALGILARI

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 401 - 413, 10.03.2022

Filiz Özkan , İrem Yiğit

https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1030517

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, Koronavirüs Salgını sürecinde birinci basamak sağlık çalışanlarının Covid-19 aşısına yönelik tutumlarını ve Covid-19 hastalık algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı-ilişkisel olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kayseri merkez ilçelerinde aile sağlığı merkezinde bulunan 63 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Çalışmada; Kişisel Bilgi Formu, Covid-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği ve Covid-19 Hastalık Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Veriler online anketlerle toplanmıştır. Çalışmaya katılanların; %58.7’sinin aşının yan etkilerinden korkmadığı, %96.8’inin aşı olduğu, %95.2’sinin ailesindeki bireylerin aşı olduğu ve %95.2’sinin Covid-19 aşısını hastalarına önerdiği belirlenmiştir. Çalışmada, toplam puan median değerleri; aşıya yönelik olumlu tutumlar için: 4.5, aşıya yönelik olumsuz tutumlar için: 4.0, Covid-19 Hastalık Algısı tehlikelilik alt boyut için: 4.3, Covid-19 Hastalık Algısı bulaştırıcılık alt boyutu için 4.0 olarak saptanmıştır. Aşıya yönelik olumlu tutumlar ile tehlikelilik (rho=0.343, p=0.006) ve bulaştırıcılık (rho=0.342, p=0.006) alt boyutlarında ve aşıya yönelik olumsuz tutumlar ile tehlikelilik (rho=0.244, p=0.054) ve bulaştırıcılık (rho=0.369, p=0.003) alt boyutları arasında pozitif yönlü, zayıf ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<=0.05). Birinci basamak sağlık çalışanlarının Covid-19 aşısına yönelik olumlu tutumlarının olduğu, hastalıkla ilgili tehlikelilik algısının ve virüsün bulaştırıcılık algısının yüksek olduğu, ancak aralarındaki ilişkinin zayıf ve önemli olduğu bulunmuştur. Hastalık algısının gruplar üzerinde etkisi olduğu düşünülerek bu algının ve bu algıyla aşıya yönelik tutumların değiştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Algı, Aşı, Koronavirüs, Salgın, Tutum

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Bu zorlu süreçte çalışmaya katılan sağlık çalışanlarına minnettarız.

Attitudes of Primary Healthcare Professionals towards the Covid-19 Vaccine during the Coronavirus Episode and Their Perceptions of Covid-19 Disease

Öz

This research has been conducted to determine the relationship between the attitudes of primary health care workers towards Covid-19 vaccine and their perceptions of Covid-19 disease during the Coronavirus Epidemic in descriptive-relational type. The sample of the research is consisted of 63 health workers of family health centers in Kayseri central towns. In the study; Personal Information Form, Attitudes Towards Covid-19 Vaccine Scale and Covid-19 Disease Perception Scale have been used. Data have been collected through online surveys. It was determined that, of the participants of the study; 58.7% were not afraid of the side effects of the vaccine, 96.8% were vaccinated, 95.2% of the participants’ family members were vaccinated, and 95.2% recommended the Covid-19 vaccine to their patients. In the study, the total score median values have been determined as; for the positive attitudes towards the vaccine: 4.5, for the negative attitudes towards the vaccine: 4.0, for the Covid-19 Illness Perception dangerousness sub-dimension: 4.3, for the Covid-19 Illness Perception infectivity sub-dimension: 4.0. A positive, weak and significant relationship has been found between negative attitudes towards the vaccine and the sub-dimensions of dangerousness (rho=0.244, p=0.054) and contagiousness (rho=0.369, p=0.003), and in the sub-dimensions of positive attitudes towards the vaccine, dangerousness (rho=0.343, p=0.006) and contagiousness (rho=0.342, p=0.006) (p<=0.05). It has been found that primary health care workers have positive attitudes towards the Covid-19 vaccine, the perception of the danger of the disease and the perception of the contagiousness of the virus are high, but the relationship between them is weak and important. Considering that the perception of the disease has an effect on the groups, it is recommended to change this perception and the attitudes towards the vaccine with this perception.

Anahtar Kelimeler

Attitude, Coronavirus, Epidemic, Perception, Vaccine

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akarsu, B., Özdemir, C. D., Başer, A. D., Fidancı, İ., Aksoy, H., Cankurtaran, M. (2020). COVID-19 aşı araştırmaları devam ederken; Toplumun gelecekteki COVID-19 aşısına yönelik düşünce ve tutumları. 19. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi - Kongre Kitabı,105-106.
• Artan, T., Karaman, M., Atak, F., Cebeci, F. (2020). Covid-19 salgınına yönelik algı ve tutumları değerlendirme ölçeği’nin değerlendirilmesi. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(2), 101-107.
• Bavel, J. J., Baicker, K., Boggio, P. S., Capraro, V., Cichocka, A., Cikara, M., . . . Willer, R. (2020). Using Social and Behavioural Science to Support COVID-19 Pandemic Response. Nature Human Behaviour, 4(5), 460-471.
• Bloom, D. E., Canning, D., Seiguer, E. (2010). The effect of vaccination on children's physical and cognitive development in the Philippines. Program on the global demography of aging working paper series. Applied Economics, 44, 21, 2777–2783.
• Çayır, Y. (2020). Birinci basamakta COVID-19 yöntimi ve pandemi ile mücadelede aile hekimliğinin rolü, aile hekimliği ve COVID-19 pandemisi. Türkiye Klinikleri, 1. Baskı, Ankara, 11-14.
• Çayır, Y., Yılmaz, T. E. (2020). Türkiye’de aile hekimliğinin gelişimi, bütüncül tıp birinci basamakta ve aile hekimliğinde güncel tanı- tedavi (s. 11-14). Ankara Nobel Tıp Kitapevleri.
• Çelik, Y. (2021). Covid-19 aşıları. Ayrıntı Dergisi, 9(99), 54-58.
• Çırakoğlu, O. (2011). The Investigation of Swine Infl uenza (H1N1) pandemic related perceptions in terms of anxiety and avoidance variables. Turkish Journal of Psychology, 26, 65-9.
• Durmuş, A., Akbolat, M., Amarat, M. (2021). COVID-19 aşı okuryazarlığı ölçeği’nin türkçe geçerlilik ve güvenirliliği. Cukurova Medical Journal, 46(2), 732-741
• El-Hage, W., Hingray, C., Lemogne, C., Yrondi, B., Brunault, P., Bienvenu, T. , …, Prieto, N. (2020). Les professionnels de santé face à la pandémie de la maladie à coronavirus (COVID-19) : quels risques pour leur santé mentale ? [Health professionals facing the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic: What are the mental health risks?]. Encephale, 46(3), 73-80.
• Erçelik, H. Ç., Çamlıca, T. (2021). Fear of COVID-19 among nursing students and an evaluation of their attitudes towards vaccination. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci., DOI: 10.5336/nurses.2021-83719.
• Erkekoğlu, P., Erdemli Köse, S .B., Balcı, A., Yirün, A. (2020). Aşı kararsızlığı ve COVID-19’un etkileri. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(2), 208-220.
• Fakonti, G., Kyprianidou, M., Toumbis, G., Giannakou, K. (2021). Attitudes and Acceptance of COVID-19 Vaccination Among Nurses and Midwives in Cyprus: A Cross-Sectional Survey. Frontiers in Public Health, 9, 481. 656138, DOI: 10.3389/fpubh.2021.656138.
• Gagneux-Brunon, A., Detoc, M., Bruel, S., Tardy, B., Rozaire, O., Frappe, P., Botelho-Nevers, E. (2021). Intention to get vaccinations against COVID-19 in French healthcare workers during the first pandemic wave: a cross-sectional survey. J Hosp Infec., 108, 168–73.
• Geniş, B., Koç, M., Gürhan, N., Geniş, Ç., Şirin, B., Coşar, B., Çırakoğlu, O.C. (2020). COVID-19 pandemisi ile ilişkili algı ve tutum ölçeklerinin geliştirilmesi. Pearson Journal Of Socıal Scıences & Humanities, 5(7), 306-326.
• Herrera-Diestra, J. L., Meyers, L. A. (2019). Local risk perception enhances epidemic control. PLoS One, 14, e0225576.
• Kaya, O. (2021). Covıd-19 Aşıları. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, (Özel sayı-1), 31-35.
• Kurtuluş, Ş., Can, R. (2021). Sağlık profesyonelleri Covid-19 aşı uygulamaları hakkında ne düşünüyor: Bir üniversite örneği. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(1), 29-34.
• Katzman, J. G., Katzman, J. W. (2021). Primary care clinicians as COVID-19 vaccine ambassadors, Journal of Primary Care & Community Health, 12, 1-4.
• Kwok, K. O., Li, K. K., Wei, W. I., Tang, A., Wong, S. Y. S., Lee, S. S. (2021). Influenza vaccine uptake, COVID-19 vaccination intention and vaccine hesitancy among nurses: A survey. Intern J Nurs Stud, 114, 103854.
• Linares, J. J. G, Jurado, M. D. M. M., Martinez, A. M., Jimenez-Rodrigez, D., Perez-Fuentes, M. D. C. P. (2021). “The Repercussions of perceived threat from COVID ‐19 on the mental health of actively employed nurses. International Journal of Mental Health Nursing, 30(3), 724-732.
• Nzaji, M. K., Ngombe, L. K., Mwamba, G. N., Ndala, D. B. B., Miema, J. M., Lungoyo, C. L.,…, Mukamba, Musenga, E. (2020). Acceptability of vaccination against COVID-19 among healthcare workers in the democratic republic of the congo. Prag Observ Res., 11, 103.
• Oruç, M. A., Öztürk, O. (2021). Attitudes of health care professionals towards COVID-19 vaccine - a sequence from Turkey. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 17(7), 1-7.
• Türkmen, İ., Kaya, R. R., Ersan, H. (2021). Covid-19 kişisel tehdit algısının Covid-19 önlemlerine uyma davranışları üzerine etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 208-222.
• Papagiannis, D., Malli, F., Raptis, D.G., Papathanasiou, I. V., Fradelos, E. C., Daniil, Z.,…, Gourgoulianis K. I. (2020). Assessment of knowledge, attitudes, and practices towards new coronavirus (SARS-CoV-2) of health care professionals in Greece before the outbreak period. Intern J Environ Res Public Health, 17, 4925.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Covid-19 Bilgilendirme Platformu (2022). https://covid19.saglik.gov.tr/ adresinden 01.02.2022 tarihinde erişildi.
• Türkiye Raporu (2021). https://www.turkiyeraporu.com/arastirma/koronavirus-asisi-olmayi-dusunuyor-musunuz-2-4230/ adresinden 28.06.2021 tarihinde erişildi.
• Wang, K., Wong, E. L. Y., Ho, K. F., Cheung, A. W. L., Chan, E. Y. Y., Yeoh, E. K., Wong S. Y. S. (2020). Intention of nurses to accept coronavirus disease 2019 vaccination and change of intention to accept seasonal influenza vaccination during the coronavirus disease 2019 pandemic: a cross-sectional survey. Vaccine, 38, 7049-56.
• World Health Organization (WHO). (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report–52. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200312-sitrep52-covid-19.pdf?sfvrsn=e2bfc9c0_4 adresinden 10.05.2020 tarihinde erişildi.