İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, Halk ve Çevre Sağlığı, Eczacılık, Ağız ve Diş Sağlığı, Çocuk Sağlığı, Spor Bilimleri ve İnsan Sağlığı, Tıbbi Bitkiler ve İnsan Sağlığı, Sağlık Fiziği ve Biyomedikal Uygulamalar gibi ulusal ve uluslararası konularda akademik araştırma ve çalışmalar yayımlar.

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, açık erişimli bir dergi olarak içeriğine ücretsiz ve sınırsız erişim sağlar, bilimsel bilginin küresel paylaşımını destekler ve dünya çapındaki araştırmacılar arasında iş birliğini kolaylaştırır.

Makale Gönderimi

Makale gönderimleri yalnızca derginin çevrimiçi makale gönderim ve değerlendirme sistemi üzerinden yapılabilir.

Belirli Çalışma Türleri için Kılavuzlar

Yazarlar makalelerini ilgili raporlama kılavuzuna uygun olarak hazırlamalıdır:

• Randomize araştırma çalışmaları ve klinik deneyler: CONSORT kılavuzu (protokoller için: SPIRIT kılavuzu)
• Gözlemsel araştırma çalışmaları: STROBE kılavuzları
• Tanısal doğruluk çalışmaları: STARD kılavuzları
• Deneysel hayvan çalışmaları: ARRIVE kılavuzları & Laboratuvar Hayvanlarının Bakımı ve Kullanımı için Kılavuz, 8. baskı
• Davranışsal ve halk sağlığı müdahaleleri: TREND kılavuzları
• Vaka raporları: CARE vaka raporu kılavuzları
• Genetik ilişkilendirme çalışmaları: STREGA kılavuzları
• Nitel araştırma: SRQR kılavuzları

Araştırmanız için en uygun kılavuzu belirlemek için, Equator Network anketini doldurun.

Sayın Yazar,

Lütfen makalenizi Yazım Kuralları ve Örnek Makale Şablonu'na göre hazırlayın ve sisteme yüklemeden önce Yazar Kontrol Listesi'ne göre gözden geçirdiğinizden emin olun.

Derginin yazım kurallarına uygun olmayan makaleler revize edilmek üzere yazarlara iade edilecektir.

MAKALE ŞABLONU VE FORMLAR (Article Template and Forms)

• Örnek Makale Şablonu için buraya tıklayınız...
• Yazar Kontrol Listesi için buraya tıklayınız..
• Başlık Sayfası  için buraya tıklayınız...
• Telif Hakkı Sözleşmesi ve Yazarlık Katkı Formu için buraya tıklayınız.....
• ICMJE Formu (Linke tıkladığınızda Disclosure of Interest bölümünden "ACCESS THE FORM" seçeneği ile ICMJE formuna erişebilirsiniz)

Makale hazırlanırken aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:

1. Derginin yayın dili İngilizce'dir.
2. Dergimize yayımlanmak için gönderilen çalışmaların başka herhangi bir dergide yayınlanmamış, yayına kabul edilmemiş ya da yayınlanmak üzere değerlendirme aşamasında olmaması gerekir.
3. Bilimsel toplantılarda sunulan sözlü bildiri olarak ve özeti yayınlanan çalışmalar, toplantının adı, tarihi ve yeri belirtilmesi koşuluyla değerlendirmeye alınır. Makalede KAYNAKLAR (REFERENCES)'dan önce Not başlığı altında belirtilmelidir.
4. Yayımlanmak üzere gönderilen çalışmalarda, alıntı yazı, tablo, resim vs. mevcut ise, makale yazarı, yayın hakkı sahibi ve yazarlarından yazılı izin almak ve bunu makalede belirtmek zorundadır. Bu konudaki hukuki sorumluluk yazarlara aittir.
5. Yazının gönderim süreci başlatıldığında zorunlu formlar sekmesinden gerekli belgeler yüklenmelidir.
6. Deneysel ve klinik çalışmalar, ilaç araştırmaları ve bazı olgu sunumları için Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygunluk ilkesi aranır. Bu tip çalışmalarda yazarlardan, makalenin GEREÇ VE YÖNTEM (MATERIAL AND METHOD) bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş olur” (informed consent) aldıklarını belirtmeleri gerekmektedir. Bu ifade ilgili bölümde "………..etik kurulundan …….tarih ve…… sayı ile etik kurul onayı alınmıştır” şeklinde olmalıdır.
7. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.
8. Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanına yer verilmelidir.
9. Gönderilen makale intihal programından (iThenticate, intihal) geçirilip, intihal dosyası sisteme yüklenmelidir.
10. Makaleden ayrı olarak “başlık sayfası “hazırlanmalı ve sisteme yüklenmelidir. Başlık sayfası "MAKALE ŞABLONU VE FORMLAR (Article Template and Forms)" sekmesi altında bulunmakta olup dosyanın bilgisayarınıza kaydı mümkündür. Doldurulmuş form yine aynı bölümden geri yüklenecektir. Yazar adları, iletişim bilgileri sadece başlık sayfasında olmalıdır.
11. Kör hakemliği korumak adına yazarlara, izin alınan etik kurullara ve kurumlarına ait bilgiler yazının ana metninde açık bir şekilde yer almamalı GEREÇ VE YÖNTEM (MATERIAL AND METHOD) bölümünde ve diğer bölümlerde bu ibareler XXXX şeklinde yazılmalıdır. Hakemlik süreci bitip, yayına kabulden sonra yazar düzeltmelerinde "XXX" olan değerler açık şekilde belirtilmelidir.

YAZIM DÜZENİ

Dergiye yayınlanmak üzere gönderilecek yazılar aşağıdaki düzende hazırlanmalıdır.

• Başlık
• İngilizce özet (ABSTRACT)ve anahtar kelimeler,
• INTRODUCTION
• MATERIAL AND METHOD
• RESULTS; VEYA RESULT AND DISCUSSION
• CONCLUSION;
• (Yukarıdaki başlıklar makalenin yazım düzenine uygun sıralanabilir)
• REFERENCES bölümlerinden oluşur.

YAZIM KURALLARI

Yazılar Microsoft Word ® belgesi olarak hazırlanmalıdır.

Sayfa Formatı:

Times New Roman yazı stilinde, siyah renk, 1.5 satır aralığında her yandan 2.5 cm boşluk bırakılarak hazırlanmalıdır ve başlık, özet ve anahtar kelimelerin yer aldığı ilk sayfaya 1 numara verildikten sonra tüm sayfalar sağ alt köşeden sırayla numaralandırılmalıdır.

Makaleden ayrı bir başlık sayfası da hazırlanmalı, sisteme ayrıca başlık sayfası olarak belirtilerek yüklenmelidir Başlık sayfasında yazarların açık ad, soyadları makale başlığının altında Akademik ünvanları, yazışma adresleri ve e-mail adresleri yazılmalıdır. (kör hakemlik uygulaması nedeni ile yazı içinde kurum ve kuruluş isimlerine ya da yazarların kimliğini ya da çalıştıkları kurumları ortaya çıkaracak bilgilere yer verilmemelidir.)

A) Başlıklar:

• Makalenin başlığı Times new roman, 12 punto ve büyük harf ve kalın yazılmalıdır. Başlıkta kısaltma kullanılmamalıdır.
• Bölüm alt başlıkları times new roman, 12 punto , kalın ve ilk harf büyük olarak yazılmalıdır.

B) Özetler ve Anahtar Sözcükler:

• Özetlerin sonunda en az 2, en çok 5 anahtar sözcük (keywords) yer almalıdır. Anahtar Kelimeler birbirlerinden virgül (,) ile ayrılmalı, öz ve abstract ta her kelime büyük harfle başlamalı ve alfabetik olarak sıralanmalıdır.
• Abstract başlığı büyük ve kalın, Times New Roman, 12 punto, özet ise 10 punto, tek satır aralıklı, Times New Roman olarak yazılmalıdır.
• Makalede Abstract sözcük sayısı 250 kelimeyi geçmemelidir.

C) Ana Metin:

• Times New Roman yazı stilinde 12 punto büyüklüğünde, 1.5 satır aralığında hazırlanmalıdır. Metin içinde geçen ondalıklı sayısal değerlerde (.) kullanılmalıdır. (ör: 0.005).Yazının ana metni giriş, materyal-metod, tartışma ve sonuç alt başlıkları içinde düzenlenir. Giriş bölümünde yazının dayandığı temel bilgilere ve gerekçelere kısaca değinilmeli, son paragrafında amaç açık bir anlatımla yer almalıdır. Materyal-metod bölümü gerekirse araştırma / hasta / denek grubu, araçlar, uygulama ve istatistik değerlendirme gibi alt başlıklara göre düzenlenmelidir. Bu bölüm çalışmaya katılmayan birisinin de rahatlıkla anlayabileceği açıklıkta yazılmalıdır. Sonuçlar çalışmanın bulgularını özetlemeli ve temel bulgular gerekirse tablo ve şekillerle desteklenmelidir. Tartışma bölümünde çalışmanın bulguları ilgili yurt içi ve yurt dışı çalışmaların sonuçları bağlamında tartışılmalı; genel bir gözden geçirmeyi değil, özgün bulguların tartışılmasını içermelidir. Kısaltmalar kelimenin ilk geçtiği yerde parantez içinde verilmeli ve tüm metin boyunca o kısaltma kullanılmalıdır. Uluslararası kullanılan kısaltmalar için “Bilimsel Yazım Kuralları” (Scientific style and format: the CBE manual for authors, editors, and publishers) kaynağına başvurulabilir. Anatomik terimler Latincede yazıldığı gibi kullanılmalıdır. Günlük tıp diline yerleşmiş terimler ise okundukları gibi Türkçe yazım kurallarına uygun olarak yazılmalıdır. İngilizce veya başka bir yabancı dildeki şekli ile yazılan terimler tırnak içinde belirtilmelidir. Türkçe karşılığı olan yabancı sözcüklerin kullanımından kaçınılmalıdır. İlaçların jenerik ya da kimyasal isimleri kullanılmalıdır.

D) Teşekkür:

• Yazar(lar) gerekli gördüklerinde yazıya katkıları yazarlık düzeyinde olmayan, ancak belirtilmesi gerektiğini düşündükleri kişilere birkaç cümlelik kısa teşekkür yazabilirler. Burada, teşekkür edilen kişilerin katkıları (parasal ya da araç gereç desteği, teknik yardım gibi) açıklıkla belirtilmelidir (örneğin; ‘bilimsel danışmanlık’, ‘taslakta düzeltme’, ‘veri toplama’, ‘klinik araştırmaya katılma’ gibi).

E) Şekil, Resim, Tablo ve Grafikler:

• Şekil, Resim, Tablo ve Grafikler Şekil, resim, tablo ve grafiklerin metin içinde geçtiği yerlerde olmalıdır. Resimler/fotoğraflar renkli, ayrıntıları görülecek derecede kontrast ve net olmalıdır. Tablo içi times new roman, 10 punto ve tek satır aralıklı yazılmalıdır. APA.6. yazım kuralına uygun olmalıdır. Yazının kabul olması halinde net baskı elde edilebilmesi için tablo, şekil, grafik, resim/fotoğraflar ayrı grafik programları tarafından işlenebilir formatlarda (tif, png, jpg veya gif dosyası olarak, piksel boyutu yaklaşık 500x400, 8 cm eninde ve 300 dpi çözünürlükte taranarak) olmalıdır. Kullanılan kısaltmalar şekil, resim, tablo ve grafiklerin altındaki açıklamada belirtilmelidir.
• Daha önceden herhangi bir yerde basılmış bir şekil, resim, tablo ve grafik kullanılmış ise, yazılı izin alınmalı ve bu izin açıklama olarak şekil, resim, tablo ve grafik açıklamasında belirtilmelidir. Kaynaklar yazılırken, başlık kalın, times new roman, 10 punto büyüklüğünde büyük harf olmalı, Kaynakça içinde kaynaklar ise 10 punto büyüklüğünde, times new roman olarak satır aralığı tek şeklinde yazılmalıdır.

MAKALE TÜRLERİ

ARAŞTIRMA MAKALELERİ: Araştırma makaleleri, özgün araştırmalardan elde edilen yeni bulguları sunar ve ilgili alandaki bilgi birikimine anlamlı katkılar sağlar. Bu tür makalelerin kabulü, öncelikle çalışmanın özgünlüğü, bilimsel geçerliliği ve güncel akademik ya da klinik uygulamalara olan katkısına bağlıdır.

Giriş (Introduction): Bu bölümde çalışmanın arka planı, literatürdeki mevcut bilgiler ve araştırmanın gerekçesi açık bir şekilde ortaya konulmalıdır.

Gereç ve Yöntem (Material and Method): Araştırmanın tasarımı, evren ve örneklem, kullanılan yöntemler, ölçüm araçları ve istatistiksel analizler ayrıntılı biçimde açıklanmalıdır. Bu bölüm, çalışmanın tekrarlanabilirliğini sağlayacak şekilde yazılmalıdır.

Tartışma (Discussion): Elde edilen bulgular, mevcut literatürle karşılaştırılarak yorumlanmalı; çalışmanın güçlü ve sınırlı yönleri ele alınmalı, sonuçların olası etkileri vurgulanmalıdır.

Sonuç (Conclusion): Çalışmadan elde edilen temel sonuçlar özetlenmeli, uygulamaya veya gelecekteki araştırmalara yönelik çıkarımlar net bir şekilde ifade edilmelidir.

EDİTÖRE MEKTUP:  “Editöre Mektup” yazıları, daha önce yayımlanmış bir makalenin önemli veya gözden kaçan yönlerini tartışan bir makale türüdür. Bu tür yazılar ayrıca derginin kapsamı dahilinde, okuyucuların ilgisini çekebilecek konularda, özellikle eğitsel olgulara yönelik makaleleri de içerebilir. Ayrıca, okuyucular yayımlanmış makalelerle ilgili görüşlerini paylaşmak için “Editöre Mektup” formatını kullanabilirler.

Temel Özellikler:

• “Editöre Mektup” yapısal olmayan bir metin olmalı ve özet, anahtar kelimeler, tablo, şekil, görsel veya diğer medya unsurlarını içermemelidir.
• Yorum yapılan makale, “Editöre Mektup” içinde uygun şekilde kaynak gösterilmelidir.
• Dergimiz yayımlanan makalelere yönelik tüm geri bildirimleri dikkate almaktadır. Ancak yorumların bilimsel açıdan ilgili ve tartışmaya katkı sağlayıcı olması önemlidir. Alakasız veya temelsiz yorumlar reddedilebilir.

Dergimiz, ICMJE (Uluslararası Tıp Dergileri Editörleri Komitesi) tarafından belirlenen kurallara uymaktadır. ICMJE’ye göre, “Editöre Mektuplar”, sorumlu tartışma, eleştiri ve münazara için bir platform olmalıdır. Bu mektuplar, daha önce yayımlanmış makalelere ilişkin önemli eleştiriler veya sorular içerebilir ve ilgili makalelerin yazarlarının bu eleştirilere yanıt vermesi beklenir.

ICMJE ayrıca, editörlerin mektupları uzunluk, dilbilgisi ve üslup açısından düzenleme hakkına sahip olduğunu belirtmektedir. Ancak tüm mektuplar akademik tartışmaya yapıcı katkı sağlamalı; alakasız veya temelsiz bulunanlar reddedilebilir.

ICMJE’nin “Correspondence” (Yazışmalar) ile ilgili yönergelerini buradan inceleyebilirsiniz.

EDİTÖRYAL YORUMLAR: Seçilmiş makaleler üzerine davetli editöryal yorumlar, dergide uzman görüşü ve sunulan araştırmanın eleştirel analizini sağlamak amacıyla yayımlanmaktadır. Bu yorumlar, makalenin konusu hakkında köklü uzmanlığa veya yüksek itibara sahip yazarlar tarafından kaleme alınır. Dergi, bu yazarları titizlikle seçip davet eder.

Editöryal yorumlar 1000 kelimeyi aşmamalı ve özet, anahtar kelimeler, tablo, şekil, görsel veya diğer medya unsurlarını içermemelidir.

TEKNİK NOT:  Teknik Not, belirli bir teknik, prosedür, yöntem değişikliği veya yeni bir ekipmanın kısa ve öz tanımını sunan bir makale türüdür. Bu yazılar, ilgili bilim alanında yenilikçi bir uygulamayı tanıtmayı amaçlar ve uygulamaya yönelik katkı sağlar.

Tablo 1. Makale Türleri için Sınırlamalar

APA ATIF STİLİ VE KAYNAK GÖSTERME YÖNTEMİ
METİN İÇİ ALINTILAR:

METİN içinde kaynaklar gösterilirken şu kurallara uyulmalıdır:

Metin içinde kaynaklara atıfta bulunurken aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:

Doğru atıf biçimlendirmesini sağlamak için, kaynak bilgileri eksiksiz ve doğru olmalı, okuyucuların atıfta bulunulan materyale erişmesini sağlamalıdır. Her dergi, atıf biçimlendirmesi için uluslararası bir standart benimsemeli ve bu standartları tutarlı bir şekilde uygulamalıdır.

Kullanılan kaynaklarda seçici olmak ve yalnızca makalenin konusuyla doğrudan ilgili olanlara atıfta bulunmak önemlidir. Metin içi atıflar için APA 6. baskı atıf stili takip edilmelidir.

Metin içindeki referansları yönetmek için EndNote® veya MS Office kaynak yönetim araçları gibi programlar yardımcı olabilir.

Metin İçinde Yazarlara Atıfta Bulunulması:

1. Tek Yazar:
o Baysal’a (1982) göre
o (Baysal, 1982)

2. İki Yazar:
o Wegener ve Petty’e (1994) göre
o (Wegener & Petty, 1994)

3. Üç ile Beş Yazar:
o İlk atıfta tüm yazarlar sıralanmalıdır:
(Kernis, Cornell, Sun, Berry ve Harlow, 1993)
o Sonraki atıflarda yalnızca ilk yazar ve ardından “vd.” kullanılmalıdır:
(Kernis vd., 1993)

4. Altı veya Daha Fazla Yazar:
o Tüm atıflarda yalnızca ilk yazar ve ardından “vd.” kullanılmalıdır:
Harris vd. (2001)
(Harris vd., 2001)

5. Yazar Bilinmiyorsa:
o Eğer yazar belirtilmemişse, başlığın ilk iki kelimesi parantez içinde ve tırnak içinde kullanılmalıdır:
(“Die Pisa-Analyse”, 2001)

6. Yazar Bir Kurum veya Devlet Kurumuysa:
o Eğer kurum iyi biliniyorsa, sonraki atıflarda kısaltma kullanılabilir.
İlk atıf: (Alkol İçkiyle Mücadele Derneği [MADD], 2000)
Sonraki atıflar: (MADD, 2000)

7. Aynı Parantez İçinde Birden Fazla Kaynağa Atıfta Bulunma:
o Bunlar alfabetik sıralanmalı ve noktalı virgüllerle ayrılmalıdır:
(Akar, 2010; Çalışkan, 2008; Dinçer & Kolaşin, 2009; Engin-Demir, 2009; Tunç, 2007)

8. Aynı Soyadına Sahip Yazarlar:
o Karışıklığı önlemek için ilk harf de belirtilmelidir:
(E. Johnson, 2001; L. Johnson, 1998)

9. Aynı Yazarın Aynı Yılda Birden Fazla Eserine Atıfta Bulunma:
o Aynı yazarın aynı yılda birden fazla eseri varsa, yılı takip eden harf (a, b veya c) eklenmelidir:
Berndt (1981a)

10. Kişisel İletişimler:
o Eğer bilgi kişisel iletişimden (görüşmeler, mektuplar, e-postalar) elde edildiyse, kişinin adı ve iletişim tarihi belirtilmeli, ancak bu tür iletişimler kaynakça listesinde yer almamalıdır:
(N. AlSayyad, kişisel iletişim, 25 Mart 2012)

KURUM
1. İlk atıf parantez içinde:
o (Kurum Adı [Kurum Adı Kısaltması], Yıl)
o Örnek: (Türk Dil Kurumu [TDK], 2013)

2. İkinci ve sonraki atıflar parantez içinde:
o (Kurum Adı Kısaltması, Yıl)
o Örnek: (TÜBİTAK, 2013)

3. İlk atıf cümlede:
o Kurum Adı (Kurum Adı Kısaltması, Yıl)
o Örnek: Türkiye Dil Kurumu (TDK, 2013)

4. İkinci ve sonraki atıflar cümlede:
o Kurum Adı Kısaltması (Yıl)
o Örnek: TDK (2013)

PARENTEZ KULLANIMI
Ekstra bilgi eklerken, bu bilgi yıl atıfından önce yer almalıdır:

• Yıl atıfından önce:
o Akyurt’tan (2017) bir yıl önce...
o Akyurt ve Aykan’a (2019) göre…

KAYNAKÇA YAZIMI: TEMEL KURALLAR
Dergiler ve Süreli Yayınlar:

• Temel Format:
(Dergi isimleri, kitap başlıkları, tez başlıkları, konferans isimleri, vb. italik olmalıdır)
TEK YAZARLI ÇALIŞMALAR:

• Makale:
Yazar, A. (Yıl). Makale başlığı. Dergi Adı, cilt no (sayı no), sayfa no(su). DOI no.
Örnek:
Çırak, Z.D. (2018). CuAlNiNb dörtlü şekil hafızalı alaşımlarının farklı niyobyum oranlarıyla ısıl ve mikro yapısal değişimlerinin incelenmesi. The European Physical Journal Plus, 133(7), 2018-12150. doi: 10.1140

• Kitap:
Yazar, A. (Yıl). Kitap başlığı. Yer: Yayıncı.
Örnek:
Güzelyurt, T. (2022). Meraklı balık Moli-Gizli kapı. Ankara: Perseus.

İKİ VEYA DAHA FAZLA YAZARLI ÇALIŞMALAR
Makale:
Yazar, A. & Yazar, B. (Yıl). Makale başlığı. Dergi Adı, cilt no (sayı no), sayfa no(su). DOI no.
Örnek:
Güzelyurt, T. & Özkan, Ö. (2019). Erken çocukluk dönemi çevre eğitimi: Çocuk kitaplarının incelenmesi. İlköğretim Online (elektronik), 18(1), 20-30. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527146

• Kernis, M.H., Cornell, D.P., Sun, C.R., Berry, A., Harlow, T. & Bach, J.S. (1993). Self-esteem’in yüksek veya düşük olup olmamasından daha fazlası vardır: Self-esteem’in kararlılığının önemi. Journal of Personality and Social Psychology, 65, 1190-1204.

Kitap:
Yazar, A. & Yazar, B. (Yıl). Kitap başlığı. Yer: Yayıncı.
Örnek:
Akyurt, T. & Yurtkan, T. (2020). Akademi kitaplar serisi. Ankara: Seçkin.

Yedi yazardan fazla olan eserlerde, ilk altı yazar sıralanmalı ve ardından üç nokta (…) konulup son yazarın adı yazılmalıdır. Yediden fazla yazar listelenmemelidir:
Örnek:
Miller, F.H., Choi, M.J., Angeli, L.L., Harland, A.A., Stamos, J.A., Thomas, S.T., ... Rubin, L.H. (2009). Görme engelli ve düşük görme kullanıcısı için web sitesi kullanılabilirliği. Technical Communication, 57, 323-335.

Dergilerde yalnızca cilt numarası bulunan makaleler:
• Harlow, H.F. (1983). Psikoloji dergisi makalelerinin hazırlanması için temel ilkeler. Journal of Comparative and Physiological Psychology, 55, 893-896.

Cilt ve sayı numarası olan dergi makaleleri:
• Scruton, R. (1996). Dinlemenin gerileyişi. The New Criterion, 15(3), 5-13.
Örnek:
Quader, I.N., Kok, M. & Cirak, Z.D. (2020). NiTiSn şekil hafızalı alaşımlarının termal ve diğer bazı özelliklerine Sn’nin Ni ile ikame edilmesinin etkileri. Journal of Thermal Analysis and Calorimetry, 3(2), 103-104.

Yazar bir kurum olduğunda:
• American Psychological Association. (2003).

Yazar bilinmiyorsa:
• Merriam-Webster's collegiate dictionary (10th ed.). (1993). Springfield, MA: Merriam-Webster.

Aynı yazarın birden fazla eseri için eserler kronolojik sırayla sıralanmalıdır:
• Berndt, T.J. (1981).
• Berndt, T.J. (1999).

Yazar bir eserde tek yazarlı, diğerinde ise ortak yazar olarak yer alıyorsa, tek yazarlı eser önce gelmelidir:
Berndt, T.J. (1999). Arkadaşların öğrencilerin okula uyumunu nasıl etkiler? Educational Psychologist, 34, 15-28.
Berndt, T.J. & Keefe, K. (1995). Arkadaşların ergenlerin okula uyumunu nasıl etkiler? Child Development, 66, 1312-1329.

Eğer yazarın birden fazla eseri farklı ortak yazarlarla yayınlanmışsa, liste ikinci veya sonraki yazarın soyadına göre alfabetik sıralanmalıdır:
• Wegener, D.T., Kerr, N.L., Fleming, M.A. & Petty, R.E. (2000). Jüri yargılarını esnek düzeltmeler: Jüri talimatları için çıkarımlar. Psychology, Public Policy, and Law, 6, 629-654.
• Wegener, D.T., Petty, R.E. & Klein, D.J. (1994). Duygu durumunun yüksek detaylılıkla tutum değişikliğine etkisi: Olasılık yargılarının aracı rolü. European Journal of Social Psychology, 24, 25-43.

Eğer bir yazar aynı yıl içinde birden fazla eser yayınlamışsa, harfler (a, b, c) kullanılarak ayrılmalıdır:
• Berndt, T.J. (1981a). Yaş değişimleri ve arkadaşlar arasında prososyal niyet ve davranışlarda zaman içindeki değişiklikler. Developmental Psychology, 17, 408-416.
• Berndt, T.J. (1981b). Arkadaşların prososyal niyet ve davranışlar üzerindeki etkisi. Child Development, 52, 636-643.

Önsöz, giriş ve sonuçlar için kitap bölümü olarak atıfta bulunulmalıdır:
• Kumar, R. & Hill, D. (2009). Giriş: Neoliberal Kapitalizm ve Eğitim. D. Hill & R. Kumar (Ed.), Global Neoliberalism and Education and its Consequences (ss. 1-11). New York: Routledge.

Dergi Makaleleri:
• Henry, W.A. (1990, 9 Nisan). Bugünün okullarında başarıyı yakalamak. Time, 135, 28-31.

Gazete Makaleleri (basılı):
• Schultz, S. (2005, 28 Aralık). Eyalet enerji politikalarının güçlendirilmesi çağrısı yapıldı. The Country Today, ss. 1A, 2A.

Editör Mektubu:
• Moller, G. (2002, Ağustos). Dalgalanmalar ve Gürültüler [Editöre Mektup]. Scientific American, 287(2), 12.

Kitap İncelemesi:
• Baumeister, R.F. (1993). Kendilik bilgisi miti açığa çıkıyor [The selfknower: A hero under control, R.A. Wicklund & M. Eckert tarafından yazılmış, kitap incelemesi]. Contemporary Psychology, 38, 466-467.

Kaynakçada Kitaplar:
• Temel format:
Yazar, A.A. (Yayın yılı). Eserin başlığı. Yer: Yayıncı.
Örnek:
Cuban, L. (2001). Oversold and underused: Computers in the classrooms. Cambridge: Harvard University Press.

Düzenlenmiş Kitaplar:
• Duncan, G.J. & Brooks-Gunn, J. (Ed.). (1997). Consequences of growing up poor. New York, NY: Russell Sage Foundation.

Düzenlenmiş Kitaplar (yazar bir kişi veya grupsa):
• Plath, S. (2000). The unabridged journals. K.V. Kukil (Ed.). New York, NY: Anchor.

Çeviriler:
• Laplace, P.S. (1951). A philosophical essay on probabilities (F.W. Truscott & F.L. Emory, Çev.). New York, NY: Dover. (Orijinal eser 1814’te yayımlandı).
Önemli Not: Yeniden yayımlanan eserlerde her iki tarih de verilmelidir:
Laplace (1814/1951).

Farklı baskılar:
• Helfer, M.E., Kempe, R.S. & Krugman, R.D. (1997). The battered child (5. baskı). Chicago, IL: University of Chicago Press.

Düzenlenmiş Kitapta Bölüm veya Makale:
• Yazar, A.A. & Yazar, B.B. (Yayın yılı). Bölüm/makale başlığı. A. Editör & B. Editör (Ed.), Kitap başlığı (ss. sayfa numaraları). Yer: Yayıncı.
Örnek:
O'Neil, J.M. & Egan, J. (1992). Erkeklerin ve kadınların cinsiyet rolü yolculukları: Şifa, geçiş ve dönüşüm için bir metafor. B.R. Wainrib (Ed.), Gender issues across the life cycle (ss. 107-123). New York, NY: Springer.

Çok Ciltli Eser:
• Wiener, P. (Ed.). (1973). Dictionary of the history of ideas (Cilt 1-4). New York, NY: Scribner's.

Ansiklopedik Madde:
• Bergmann, P.G. (1993). Görelilik. The New Encyclopedia Britannica içinde (Cilt 26, ss. 501-508). Chicago, IL: Encyclopedia Britannica.

Yayımlanan Tez:
• Soyadı, F.N. (Yıl). Tez başlığı. (Doktora tezi). Veri tabanı adı. (Erişim veya Sipariş Numarası)

Yayımlanmamış Tez:
• Soyadı, F.N. (Yıl). Doktora tezinin başlığı. (Yayımlanmamış doktora tezi). Kurum adı, Yer.
Örnek:
Köprülü, D. (1994). Üniversite kütüphanelerindeki kitap koleksiyonlarının kullanımı üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Hükümet Yayınları:

• National Institute of Mental Health. (1990). Serious mental illness'te klinik eğitim (DHHS Yayını No. ADM 90-1679). Washington, DC: ABD Hükümet Basımevi.

Çevrimiçi Dergilerdeki Makaleler:

DOI'ye sahip çevrimiçi dergi makaleleri:

Yazar, A. B. (yayın yılı). Makale başlığı. Dergi Adı (İtalik), cilt numarası, sayfa(sı). doi:0000000/000000000000 veya http://dx.doi.org/10.0000/0000
• Brownlie, D. (2007). Etkili poster sunumlarına doğru: Açıklamalı bir bibliyografya. European Journal of Marketing, 41, 1245-1283. doi:10.1108/03090560710821161
• Wooldridge, M.B., & Shapka, J. (2012). Teknolojiyle oyun: Elektronik oyuncaklarla oyun sırasında anne-çocuk etkileşimi daha düşük puanlar alıyor. Journal of Applied Developmental Psychology, 33(5), 211-218. http://dx.doi.org/10.1016/j.appdev.2012.05.005

DOI'si olmayan çevrimiçi dergi makaleleri:

Yazar, A. A. (yayın yılı). Makale başlığı. Çevrimiçi Dergi Adı (İtalik), cilt numarası (varsa, sayı numarası) (...) [Tarih] tarihinde şu adresi verdi: http://www.someaddress.com/full/url/
İngilizce Makale:
Yazar, A. A. (yayın yılı). Makale başlığı. Çevrimiçi Dergi Adı (İtalik), cilt numarası (varsa, sayı numarası) (...) [Tarih] tarihinde şu adresi verdi: http://www.someaddress.com/full/url/
• Bernstein, M. (2002). Yaşayan Web yazma üzerine 10 ipucu. A List Apart: For People Who Make Websites, 149. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://www.alistapart.com/articles/writeliving
• Kenneth, I. A. (2000). İnsan haklarının doğasına dair bir Budist cevabı. Journal of Buddhist Ethics, 8. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://www.cac.psu.edu/jbe/twocont.html.

Çevrimiçi Gazete Makaleleri:

Yazar, A. A. (Yıl, Gün Ay). Makale başlığı. Gazete Adı. Şu adresinden alındı: http://www.someaddress.com/full/url/
• Parker-Pope, T. (2008, 6 Mayıs). Psikiyatri el kitabı ilaç endüstrisiyle ilişkilendirildi. The New York Times. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://well.blogs.nytimes.com

Elektronik Kitaplar:

• De Huff, E. W. (t.y.). Taytay’ın hikayeleri: Geleneksel Pueblo Yerlisi hikayeleri. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://digital.library.upenn.edu/women/dehuff/taytay/taytay.html
• Davis, J. (t.y.). Kuzeybatı'nın tanıdık kuş şarkıları. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://www.powells.com/cgi-bin/biblio?inkey=1-9780931686108-0

Yazılı Röportaj Yayını: Çelik, Z. (Röportaj yapan), & AlSayyad, N. (Röportaj yapılan). (2012). Neoliberalizm ve kentsel eşitsizlikler üzerine [Röportaj metni]. İdealKent, (7), 10-20.

Çevrimiçi Ders Notları ve Slayt Sunumları:

• Hallam, A. Tüketici teorisinde ikilik [PDF belge]. Çevrimiçi Ders Notları Web Sitesi: 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://www.econ.iastate.edu/classes/econ501/Hallam/index.html
• Roberts, K. F. (1998). Çevredeki kimyasalların federal düzenlemeleri [PowerPoint slaytları]. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://siri.uvm.edu/ppt/40hrenv/index.html

Periyodik Olmayan Web Belgeleri, Sayfalar veya Raporlar:

Bu tür durumlarda ana ilke, dosyanın veya belgenin sahibinin adını bulmak ve kullanmaktır.
Yazar, A. A. (yayın tarihi). Dosya başlığı. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://Web adresi

• Angeli, E., Wagner, J., Lawrick, E., Moore, K., Anderson, M., Soderland, L., & Brizee, A. (2010, 5 Mayıs). Genel format. 15 Ocak 2012'de şu adresinden alındı: http://owl.english.purdue.edu/owl/resource/560/01/

YAYIN ETİĞİ

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, Yayın Etiği Komitesi (COPE), Bilimsel Yayınlarda Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (COPE, DOAJ, OASPA, WAME tarafından yapılan ortak bildiri) ve Tıp Dergilerinde Bilimsel Çalışmaların Yürütülmesi, Raporlanması, Düzenlenmesi ve Yayınlanması için ICMJE Tavsiyeleri gibi çeşitli organizasyonların yönergelerine uyarak, bilimsel yayıncılıkta şeffaflık, dürüstlük ve en iyi uygulamaları teşvik eder.

İnsan denekleri içeren tıbbi araştırmalar, Helsinki Bildirgesi'ne (2013) uygun olmalı ve bilgilendirilmiş onam, gizlilik koruma ve katılımcı güvenliğini sağlamalıdır. Dergi ayrıca, tıp dergilerinde yayın etiği ile ilgili WAME’nin Tavsiyelerini takip eder; bu, çıkar çatışmaları, araştırma suistimalleri ve hakem değerlendirme sürecini ele alarak dürüstlük ve şeffaflığı korur.

YAYIN İLKELERİ

• Derginin yayın dili İngilizce'dir.
• Dergimize yayımlanmak için gönderilen çalışmaların başka herhangi bir dergide yayınlanmamış, yayına kabul edilmemiş ya da yayınlanmak üzere değerlendirme aşamasında olmaması gerekir.
• Bilimsel toplantılarda sunulan ve özeti yayınlanan bildirilerde, toplantının adı, tarihi ve yeri belirtilmesi koşuluyla değerlendirmeye alınır.
• Yayımlanmak üzere gönderilen çalışmalarda, alıntı yazı, tablo, resim vs. mevcut ise, makale yazarı, yayın hakkı sahibi ve yazarlarından yazılı izin almak ve bunu makalede belirtmek zorundadır. Bu konudaki hukuki sorumluluk yazarlara aittir.
• Yazının gönderim süreci başlatıldığında zorunlu formlar sekmesinde görüntülenebilecek ve dosyanın bilgisayarınıza indirilmesine olanak sağlayacaktır. Yine aynı sekme üzerinden dosyanın imzalanmış versiyonunu yüklemeniz gerekmektedir.
• Dergide yayımlanan her makaleye DOI Numarası atanır ve yazarlardan herhangi bir ücret talep edilmez
• Makalede “Etik Kurul Onayı” alınması gerekli ise; yazarlar etik kurul izni-onayı aldıklarını “Gereç ve Yöntemler” bölümünde beyan etmelidir.
• Gönderilen yazılar Yayın Kurulu’nun onayı ile yayınlanmak üzere sıraya alınır.
• Benzerlik raporu sisteme makale gönderimi ile birlikte yüklenmelidir ve Yayın etiğine uymayan makaleler değerlendirilmeye alınmayarak reddedilir.
• İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisine gönderilen makaleler için herhangi bir işlem ve yayın ücreti talep etmemektedir.

Etik Kurul Onayı ve Bilgilendirilmiş Onam

Hem insan hem de hayvan denekleriyle yapılan deneylerde etik standartlara uyulmaktadır. Yazarlar, gerektiğinde yerel bir Etik Kuruldan onay aldıklarına dair kanıt sunmalıdır. Hayvan araştırmaları insancıl bir şekilde yapılmalı ve kullanılan anestezik ve analjezikler açıkça rapor edilmelidir. Etik standartlar, insan çalışmaları için WMA Etik Kuralları (Helsinki Bildirgesi) ve hayvan araştırmaları için AB Direktifi 2010/63/EU ile uyumlu olmalıdır. Etik kurul onayı ile ilgili bir açıklama, ICMJE Tavsiyelerine uygun olarak "Gereç ve Yöntemler" bölümünde yer almalıdır. Dergi, etik açıdan kabul edilemez olarak değerlendirilen herhangi bir makaleyi dikkate almayacaktır.

Eğer bir makale, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi'ne etik kurul onayı olmadan sunulursa, dergi, COPE'nin Araştırma, Denetim ve Hizmet Değerlendirmeleri yönergesine göre inceleme yapacaktır. Bu yönerge, etik kurul onayı bulunmayan araştırmaların yayımlanmasının risklerini ve etik kaygılarını değerlendirerek, makalenin etik standartlara uygun olmasını sağlamayı amaçlar.

Yazarlar, acı ve ıstırabı önlemek için alınan önlemler de dahil olmak üzere, makalelerinde hayvanlara etik muamele hakkında ayrıntılı bilgi vermelidir. ARRIVE kontrol listesi, yazarların bu bilgileri açık ve kapsamlı bir şekilde sunmalarına yardımcı olmak için kullanılabilir.

• İnsan denekleriyle yapılan araştırmalarda, tüm katılımcılardan yazılı ve/veya sözlü bilgilendirilmiş onam alındığını belirten bir açıklama eklenmelidir. Bilgilendirilmiş onam formları, gelecekteki referanslar için saklanmalıdır.
• 18 yaş altı çocuklarla yapılan çalışmalarda, araştırmanın risk ve faydalarını tam olarak anlayamayacakları için, ebeveyn veya vasiden onam alınmalıdır.
• Anketler veya görüşmeler söz konusu olduğunda, yazarlar katılımcıların katılım için bilgilendirilmiş onam verdiklerini ve gerekiyorsa, kişisel bilgilerin kaydedilmesine onay verdiklerini doğrulamalıdır. Herhangi bir kimlik belirleyici alıntı veya ifade, açık onam verilmedikçe kimliksizleştirilmelidir.
• Bilgilendirilmiş onam ile ilgili detaylar, Materyaller ve Yöntemler bölümünde, diğer ilgili araştırma prosedürleri ile birlikte sağlanmalıdır. Yazarlar, katılımcıların anonimlik ve gizliliklerini korumalı, özellikle kimlikleri açığa çıkarabilecek fotoğraflarla ilgili olarak. Fotoğraflar için imzalı onam formları alınmalı ve yayına onay, Yöntemler bölümünde belgelenmelidir.

İNTİHAL VE ETİK İHLALLER

Tüm başvurular, hakem değerlendirme ve/veya üretim süreçlerinde benzerlik tespiti yazılımı kullanılarak birden fazla taramadan geçirilir. Önceki çalışmalara atıfta bulunurken, tüm materyalin doğru bir şekilde referans gösterildiğinden emin olunmalıdır. Herhangi bir kaynaktan (dergi makaleleri, kitaplar, tezler, elektronik medya, vb.) metin, tablo veya resim kopyalamak ve bunları kendininmiş gibi sunmak, referans verilmiş olsa bile intihal olarak kabul edilir. Kaynağı 'Kaynaklar' bölümünde listelemek, yazarları intihal sorumluluğundan muaf tutmaz.

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi'ne gönderilen tüm makaleler iThenticate (http://www.ithenticate.com/) veya Turnitin (https://www.turnitin.com/) gibi benzerlik kontrol yazılımları ile taranmalı ve benzerlik raporu sisteme yüklenmelidir. Benzerlik oranı %20'nin altında olmalıdır ve benzerlik oranı %20'nin altında olan makaleler değerlendirmeye alınacaktır. Bu oranı aşan makaleler reddedilecek, yayın sürecinde intihal veya etik dışı davranış tespit edilmesi durumunda ise makale yayına kabul edilmeyecektir.

Yazarların aşağıda belirtilen intihal durumlarından ya da etik ihlallerden kaçınmaları şiddetle tavsiye edilir:

• Atıf Manipülasyonu: Kendine atıf yapma, aynı derginin aşırı atıfla kullanılması veya atıf yığma gibi yöntemlerle atıf sayılarının şişirilmesi, akademik tanınmayı çarpıtan bir uygulamadır.
• Kendinden İntihal (Metin Geri Dönüşümü): Bir yazarın önceki çalışmasından bölümleri veya cümleleri uygun şekilde atıf yapmadan yeniden kullanmayı içerir ve bir tür intihal teşkil eder.
• Salami Dilimleme: Tek bir çalışmadan aynı veri setini, hipotezleri ve yöntemleri kullanarak birden fazla makale yayınlaması anlamına gelen, etik olmayan bir uygulamadır.
• Veri Üretme: Gerçek araştırma veya deneylerle desteklenmeyen sahte verilerin oluşturulması, araştırma dürüstlüğünün ciddi bir ihlali olarak kabul edilir.
• Veri Manipülasyonu/Sahteciliği: Bulguları yanlış yönlendirmek veya yanlış temsil etmek için görüntülerin değiştirilmesi ya da aykırı değerlerin kaldırılması gibi verilerin değiştirilmesini içerir.

İntihal, atıf manipülasyonu veya veri çarpıtma gibi etik ihlallerine ilişkin şüphe durumlarında, Editörler Kurulu, şüphelerin adil, şeffaf ve tutarlı bir şekilde ele alınmasını sağlamak için COPE (Yayın Etiği Komisyonu) yönergelerini takip edecektir.

REKLAM POLİTİKASI

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, Yayın Kurulu ve yönetimi tarafından onaylanması koşuluyla web sitesinde dijital reklamları kabul eder. Tüm reklamlar bu şekilde açıkça etiketlenmelidir. Reklam verenlerin editoryal kararlar veya reklam politikaları üzerinde hiçbir etkisi yoktur.

Reklam talepleriniz için lütfen Editörlük Ofisi (inueditorial@inonu.edu.tr) ile iletişime geçiniz.

HAKEM DEĞERLENDİRME SÜRECİ

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi'ne sunulan tüm makaleler, yazarlar ve hakemler arasında anonimlik sağlayan çift kör hakem değerlendirme sürecine tabidir. Her bir başvuru, tarafsızlığı sağlamak amacıyla en az iki bağımsız uzman hakem tarafından değerlendirilir.

Editörlük ofisi, makalenin derginin yönergelerine uygunluğunu sağlamak için ilk teknik kontrolleri yapar. Yönergelere uymayan başvurular, yazarlarına revizyon için geri gönderilecektir. Başvuru yönergelerine uygun olan makaleler, Baş Editör tarafından kapsam ve kalite açısından, uygunluk yönünden değerlendirilir ve bu aşamada reddedilebilir.

Alan Editörleri, uygun makaleler için hakem seçme görevini üstlenir. Reddebilir, değerlendirmeyi sürdürebilir veya ek inceleme öncesi revizyon talep edebilirler. Hakemlerin raporları, Alan Editörlerine son öneriyi yeniden değerlendirme ve makaleleri revize etme konusunda bilgi verir.

Son kararı Baş Editör verir. Gecikmeler durumunda, yazarlar bilgilendirilir ve makalelerini geri çekme seçeneğine sahip olurlar. Hakem değerlendirmesi sonrasında, yazarlar hakem raporlarını ve editöryal kararları alır; bu bilgiler gizlidir ve halka açıklanmaz.

Yazarlar hakem önerisinde bulunabilirler, ancak editör, hakemlerin seçiminde nihai kararı verir. Hakemler, COPE'nin Etik Kurallarına uymalı ve değerlendirmeye başlamadan önce çıkar çatışmalarını açıklamalıdır. Süreç sırasında şüphelenilen çıkar çatışmaları veya manipülasyonlar, COPE yönergelerine göre ele alınacaktır.

Dış editörler, editör kurulu üyelerinden gelen başvurular için tarafsızlığı sağlamak amacıyla nitelikleri ve hakem değerlendirme deneyimleri göz önünde bulundurularak seçilecektir. Hakemler ve editörler, adil ve şeffaf bir süreç sağlamak için gizliliği korumalı ve çıkar çatışmalarını açıklamalıdır.

Bir makalenin değerlendirmesi standart prosedürlerden saparsa, bu durum makalede şeffaflık için belirtilecektir.

REVİZYON SÜRECİ
"Minör revizyon" veya "majör revizyon" gerektiren makaleler, Baş Editör tarafından bir karar mektubu ile geri gönderilir. Bu mektup, hakemlerin ve editörlerin yorumlarını içerir ve yeniden gönderim için bir süre sınırı belirler.

Revize Edilmiş Makalelerin Sunulması
Yazarlar, revize edilmiş makale ile birlikte ayrıntılı bir "Hakemlere Yanıt" belgesi sunmalıdır. Bu belge, her hakemin yorumunu tek tek ele almalı, yapılan revizyonları açıklamalı ve ilgili satır numaralarını belirtmelidir. Ayrıca, yapılan değişiklikleri vurgulayan açıklamalı bir ana belge sürümü de sağlanmalıdır.

Zamanında Teslim
Revize edilmiş makaleler, karar mektubunda belirtilen süre içinde sunulmalıdır. Süreyi kaçırmak, revizyonun reddedilmesine neden olabilir. Ek süreye ihtiyaç duyulması halinde, yazarlar, orijinal süre dolmadan önce bir uzatma talebinde bulunmalıdır.

YAZARLIK POLİTİKASI

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, yazarlık için Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesinin (ICMJE) yönergelerine uyar. Yazar olarak kabul edilebilmek için bireylerin aşağıdaki dört kriterin tümünü karşılaması gerekmektedir:

1. Çalışmanın kavramsal tasarımına, veri edinimi, analizi veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunmak; VE
2. Çalışmanın önemli entelektüel içeriği açısından taslağını yazmak veya eleştirel bir şekilde revize etmek; VE
3. Yayınlanacak versiyonun nihai onayını vermek; VE
4. Çalışmanın tüm yönlerinden sorumlu olmak, doğruluğunu ve bütünlüğünü sağlamak.

Yazar Katkıları ve Şeffaflık

Yazarlar, her bir ortak yazarın katkılarını tanımlamalı ve uygun şekilde tanıtılmalarını sağlamalıdır. Tüm yazarlar tarafından kabul edilen bireysel katkıları belirlemek için Contributor Roles Taxonomy (CRediT) kullanabilir. Nihai makalede, bu rollerin yazar katkı beyanı yer alacaktır.

Yazarlar, ortak yazarlarının işlerinin bütünlüğüne ve etik davranışına güvenmelidir, bu da sunulan araştırma, veri ve sonuçların doğru ve güvenilir olduğu anlamına gelir.

Yazar Olmayanlara Teşekkür

Tüm yazarlık kriterlerini karşılamayan kişiler, yazar olarak listelenmemelidir, ancak araştırmaya yaptıkları katkılar için başlık sayfasında takdir edilebilirler.

Yazarlık Etiği ve Suistimalleri

Dergi, hayalet (ghost), misafir (guest) veya onursal yazarlığı kabul etmez. Suistimallik şüphesi durumunda, başvuru askıya alınır ve ilgili COPE akış şeması ile COPE Yazarlık ve Katkı Politikası izlenir. Tüm yazarlar, ICMJE kriterlerine uygunluklarını onaylamak için Yazarlık Katkı Formu doldurmalıdır.

Yazarlık Değişiklikleri

Yazarlıkta değişiklik talepleri, yazarların eklenmesi, çıkarılması veya sıralamasının değiştirilmesi durumunda, editörlük ofisine, değişikliğin gerekçesini açıklayan imzalı bir mektup ile yapılmalıdır. Mektup, listelenen tüm yazarlar tarafından imzalanmalı, çıkarılacak yazarlar da dahil olmalıdır.

Editörler Kurulu, tüm talepleri COPE akış şeması yönergelerine göre gözden geçirecek ve araştırmanın bütünlüğünü ve tüm katkıların güvenilirliğini koruyarak şeffaf ve tutarlı bir süreç izleyecektir.

YAPAY ZEKÂ VE ÜRETKEN YAPAY ZEKÂ (AI) KULLANIM POLİTİKASI

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, makale hazırlık sürecinde yapay zekâ araçlarının kullanımına ilişkin şeffaflık ve hesap verebilirliği destekler. Bu politika, COPE, ICMJE ve WAME gibi uluslararası yayıncılık standartları doğrultusunda en iyi uygulamaları esas alır. Yazarlar, yapay zekâ teknolojilerini kullanırken aşağıdaki ilkelere uymakla yükümlüdür:

1. Makale Hazırlığında Yapay Zekâ Araçlarının Kullanımı

Yazarlar, makale hazırlık sürecinde üretken yapay zekâ araçlarını (örneğin ChatGPT, Gemini, Claude vb.) kullandıklarını beyan etmek zorundadır. Kullanımın amacı, aracın adı ve sürümü, ilgili bölümde açıkça belirtilmelidir (örneğin, dil desteği için “Teşekkür” bölümünde, veri işleme için “Yöntem” bölümünde). Yazarlar, çalışmalarının bütünlüğü, doğruluğu ve özgünlüğünden tamamen sorumludur.

Yapay zekâ araçları yazar olarak gösterilemez.

2. Yazarlık ve Sorumluluk

COPE yönergelerine göre yazarlık, insan sorumluluğu ve karar verme yetisi gerektirir. Makale yazım sürecinde yapay zekâ, yalnızca dil düzeltmeleri gibi destekleyici amaçlarla kullanılabilir (ve bu durum açıkça belirtilmelidir). Ancak, özgünlük ve akademik kaliteyi korumak adına, yapay zekâ araçları yazarlık kriterlerini karşılamadığından yazar veya ortak yazar olarak gösterilemez.

3. Görsel Üretimi ve Telif Hakları

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, mevcut telif hakkı yasalarına ve yayın etiği konusunda kabul görmüş uygulamalara bağlı kalmayı taahhüt eder. Yapay zekâ ile oluşturulan görsel içeriklerin etik ve hukuki durumu hâlen tartışmalı olduğundan, bu tür içeriklerin kullanımı genel olarak kabul edilmemektedir. Ancak aşağıdaki özel durumlarda istisna tanınabilir:

Lisanslı Ajans İçeriği: Derginin geçerli lisans anlaşmalarına sahip olduğu ajanslardan temin edilen ve yasal/etik olarak oluşturulmuş görseller veya sanat eserleri.

Yapay Zekâ Araştırmasıyla İlgili İçerikler: Makalede doğrudan analiz edilen veya tartışılan yapay zekâ konularıyla ilgili görsel ya da video içerikleri. Bu tür başvurular durum bazında değerlendirilir.

Onaylanan tüm yapay zekâ üretimi içerikler, görsel veya şekil altyazılarında açıkça “Yapay zekâ tarafından üretilmiştir” ifadesiyle etiketlenmelidir.

Yazarlar, yapay zekâ ile oluşturulan görsel materyallerin doğruluğu, uygunluğu ve etik kullanımından sorumludur. Ayrıca, bu içeriklerin üretiminde kullanılan yöntemler ve araçlar makale içinde şeffaf bir şekilde açıklanmalıdır. Tüm gönderilen içerik, bilimsel standartlara ve etik kurallara uygun olmalıdır.

Çıkar Çatışması Politikası

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, yayın sürecinde şeffaflık ve bütünlüğü sağlamak amacıyla ICMJE, COPE, WAME ve diğer organizasyonlar tarafından belirlenen uluslararası editöryal standartlara uyar.

Bir çıkar çatışması, bir yazar, hakem veya editörün, makale sunumu, değerlendirmesi veya editöryal kararlar konusunda nesnelliklerini aşırı şekilde etkileyebilecek finansal, kişisel, siyasi veya akademik gibi karşıt çıkarlarının olması durumunda ortaya çıkar.

Açıklama Gereklilikleri:

• Tüm katkıda bulunan yazarlar, ICMJE Çıkar Çatışması Açıklama Formu’nu doldurmalı ve sunmalıdır. Herhangi bir çıkar çatışması (finansal veya diğer) makalenin sonunda belirtilmelidir.
• Hakemler ve editörler, tarafsızlıklarını etkileyebilecek herhangi bir çıkar çatışmasını açıklamalıdır. Eğer bir hakem veya editör çıkar çatışmasına sahipse, makalenin değerlendirilmesinden çekilmelidir.
• Editörler (Baş Editör, Yönetici/Teknik Editör ve Bölüm Editörleri dahil), kendi makalelerini sunabilir ancak bu çalışmalar için editöryal karar alma sürecinden hariç tutulurlar. Bu tür makalelerin son kabulü, en az iki dış hakemin onayına bağlıdır.
• Adil ve tarafsız bir hakem değerlendirme sürecini sürdürmek için, yazarlar makaleleri ile ilgili bölüm editörleri ile iletişime geçmemelidir. Tüm sorular editörlük ofisine yönlendirilmelidir. Dergi, yazarların ve hakemlerin birbirlerine anonim kalmalarını sağlayan çift kör hakem değerlendirme sürecini takip eder.
• Editörler, yazarlar veya hakemlerle ilgili herhangi bir potansiyel çıkar çatışması, COPE akış diyagramları ve ICMJE önerilerine uygun olarak ele alınacaktır.

Finansal Destek Beyanı

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, yazarların araştırmaları için aldıkları herhangi bir finansal desteği açıklamalarını talep eder. Bu bilgi, makale sunulurken finansman beyanında yer almalıdır.

Finansal Destek beyanı şu bilgileri içermelidir:

• Finansman ajanslarının isimleri,
• Hibe numaraları (varsa),
• Her bir fonlayıcının araştırmadaki rolü,
• Eğer bir fonlayıcı araştırmaya dahil olmamışsa, bu durum da açıkça belirtilmelidir.

Bu bilgilerin sağlanması, şeffaflığı sağlar ve okuyucuların potansiyel önyargıları veya çıkar çatışmalarını değerlendirmelerine yardımcı olur.

YAYIN SONRASI DÜZELTME TALEPLERİ VE MAKALE GERİ ÇEKME POLİTİKASI

Yayın sonrası tüm düzeltme talepleri editöryal incelemeye tabidir. Yayın Kurulu, hatanın niteliğine, makale üzerindeki etkisine ve destekleyici kanıtlara dayanarak düzeltmelerin gerekliliğini ve uygunluğunu değerlendirir. Onaylanması halinde, düzeltme dergi arşivinde yapılacaktır. Dergi, ICMJE ve COPE yönergelerini takip etmektedir.

Makale Geri Çekme (Yayın Öncesi)

Makale Geri Çekme işlemi yalnızca hatalar, kazara yinelenen gönderimler veya etik ihlaller (örneğin, birden fazla gönderim, sahte veriler veya intihal) içerebilecek makalelerin ilk sürümleri olan basım aşamasındaki makaleler için geçerlidir. Geri çekilen makalelerin HTML ve PDF içerikleri kaldırılacak ve yerine çekilme bildiren bir açıklama ile derginin çekilme politikasına bağlantı verilecektir.

Makale Geri Çekme (Yayın Sonrası)

Geri çekmeler intihal, veri uydurma, sahte yazarlık veya ortak yazar onayı olmadan yayın gibi ciddi etik ihlaller için verilir. Geri çekme bildirimleri şu unsurları içerir:

- “Geri Çekme” başlıklı resmi bir geri çekme notu: [Makale Başlığı]” başlıklı resmi bir geri çekme notu, sonraki bir sayıda yayınlanır.
- Orijinal makalenin PDF'si üzerinde “Geri Çekildi” şeklinde bir filigran.
- Akademik bütünlüğü korurken düzeltmelerde şeffaflık sağlayan HTML sürümünün kaldırılması.

Makale Kaldırılması (Hukuki ve Güvenlik Endişeleri)

Nadir durumlarda, bir makalenin yasal sorunlar, mahkeme kararları, hakaret veya önemli sağlık riskleri nedeniyle derginin çevrimiçi veritabanından kalıcı olarak kaldırılması gerekebilir. Meta veriler (başlık ve yazarlar) korunurken, makale içeriği kaldırmayı açıklayan yasal bir bildirimle değiştirilecektir.

Makale Değiştirme

Bir makale ciddi bir sağlık riski teşkil ediyorsa, yazarlar düzeltilmiş bir versiyonla değiştirilmesini talep edebilir. Bu gibi durumlarda, düzeltilmiş makaleye bir bağlantı içeren bir geri çekme bildirimi yayınlanacak ve güncellemelerin şeffaf bir şekilde kaydedilmesi sağlanacaktır.

İTİRAZLAR VE ŞİKAYETLER

Dergi, adil ve şeffaf bir süreç sağlamak amacıyla COPE yönergelerine uygun olarak itirazlar ve şikayetleri ele alır. Endişeleri olan yazarlar, doğrudan editörlük ofisi ile iletişime geçmelidir. Editörler Kurulu, her durumu inceleyecek ve COPE önerilerine dayanarak kararlar alacaktır.

Baş Editör, karar alma sürecinde nihai yetkiye sahiptir. İç çözüm sağlanamadığı durumlarda, bir ombudsman atanabilir. Dergi, itirazlar ve şikayetler süreci boyunca bilimsel kaydın bütünlüğünü korumaya kararlıdır.

Veri Paylaşım Politikası

1 Ocak 2019 itibarıyla, klinik denemelerin kaydı için bir veri paylaşım beyanı gerekmektedir. Klinik deneme sonuçlarını raporlayan makalelerde yazarlar, bir veri paylaşım beyanı sunmalıdır. Bu beyan, ICMJE veri paylaşım politikası doğrultusunda aşağıdaki noktaları ele almalıdır:

• Bireysel de-identifiye edilmiş katılımcı verilerinin paylaşılacak olup olmadığı,
• Sunulacak belirli veriler,
• Ek ilgili belgelerin sağlanıp sağlanmayacağı,
• Verilerin ne zaman erişilebilir olacağı ve ne kadar süreyle erişilebilir olacağı,
• Veri erişimi için kriterler, dahil edilecek kullanıcılar, amaçlar ve veriye erişim mekanizmaları.

Yazarlar, ICMJE veri paylaşım örneklerini incelemeleri teşvik edilir:

ICMJE Klinik Deneme Kaydı

İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi’ne klinik deneme sunarken:

• Yazarlar, denemeyi, ICMJE yönergeleri ve yukarıdaki kılavuzlar doğrultusunda, halka açık bir kayıtta kaydettirmelidir.
• Kayıt adı ve kayıt numarası, ilk başvuruda Başlık Sayfası'nda belirtilmelidir.
• Yazarlar veriyi paylaşmayı planlamasalar dahi, veri paylaşım beyanı da Başlık Sayfası'na eklenmelidir.

Derginin klinik deneme ve veri paylaşım politikası, 2025'ten itibaren sunulan makalelere uygulanacaktır.

Kendi Kendine Arşivleme Politikası

Yazarların yayınlanmış çalışmalarını kurumsal veya kişisel web sitelerinin yanı sıra açık erişim havuzlarında kendi kendilerine arşivlemelerine izin verilir. Yazarlar makalelerini paylaşırken orijinal yayına uygun şekilde atıfta bulunmalı ve DOI numarasını eklemelidir. Ayrıca, yazarların yayınevinin resmi web sitesine bir bağlantı sağlamaları teşvik edilir, böylece bilimsel kaydın doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış olur. Yayıncının web sitesinde yayınlanan versiyon, kayıtların kesin versiyonu olarak kabul edilir.

YASAL UYARI

Yayımlanan makalelerdeki görüş ve düşünceler yalnızca yazar(lar)ına aittir ve editörlerin, editörler kurulunun veya yayıncının görüşlerini yansıtmaz. Editörler, editörler kurulu ve yayıncı, yayımlanan makalelerin içeriğinden sorumlu değildir ve içlerinde ifade edilen görüşleri onaylamaz.

Yazarlardan veya kurumlardan başvuru veya yayın için herhangi bir ücret talep edilmez. Tüm dergi giderleri İnönü Üniversitesi tarafından karşılanmakta olup, kabul edilen makaleler için herhangi bir gönderim veya yayın ücreti alınmamaktadır.