Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları ile Psikolojik Danışmanların Örgütsel Narsisizmleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 1035 - 1050, 31.08.2020

Efe Salihoğlu Fatih Camadan

https://doi.org/10.17679/inuefd.734963

Cited By: 1

Öz

Örgütsel narsisizm düzeyi yüksek olan bir psikolojik danışmanın sunacağı hizmetlerde, birey odaklı bir anlayıştan ziyade örgüt başarısı odaklı hizmet vermesinin beklenen bir durum olduğu belirtilebilir. Ancak psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinde ise toplumun ve kurumun beklentilerinin karşılanmasının yanında bireyin ihtiyaçları da göz ardı edilmemektedir. Dolayısıyla psikolojik danışmanların sahip olacağı örgütsel narsisizm davranışlarının, yapılacak psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerini olumsuz yönde etkileyebileceği düşünülmektedir. Bu araştırmada, okul yöneticilerinin liderlik davranışları ile psikolojik danışmanların örgütsel narsisizmleri arasındaki ilişkinin incelenmesi genel amaç olarak belirlenmiştir. Araştırma, 2019-2020 Eğitim-Öğretim Yılı’nda Giresun, Rize ve Trabzon’da görev yapan 154’ü kadın, 131’i erkek olmak üzere toplam 285 psikolojik danışman ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla ‘’Okul Müdürlerinin Paternalist Liderlik Davranışları Ölçeği’’, ‘’Örgütsel Narsisizm Ölçeği’’ ve ‘’Kişisel Bilgi Formu’’ kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, psikolojik danışmanların örgütsel narsisizm düzeyleri ile okul müdürlerinin yardımsever, otoriter ve çıkarcı liderlik davranışları arasında pozitif yönde anlamlı ve bir ilişki bulunurken, ahlâkî liderlik davranışları ile anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Danışman, Okul Yöneticisi, Örgütsel Narsisizm, Liderlik Davranışı

Kaynakça

• Akan, D., & Yalçın S. (2015). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 6(11), 123-150.
• Arslan, Ö. (2016). Okul yöneticilerinin paternalist liderlik düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Aydemir, S. (2014). Rehber öğretmenlerin yöneticilerinin liderlik tarzını algılamaları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek Lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Aygün, A. (2012). Yöneticilerin liderlik davranışlarının çalışanların örgütsel bağlılıklarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek Lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Baltacı, F., Kavacık, M., Şentürk, F. K., & Kurar, İ. (2014). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin çalışanların iş tatmini üzerindeki etkisi: Alanya’da bulunan 4 ve 5 yıldızlı otel çalışanları üzerine bir araştırma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 59-86.
• Bayyurt, N., & Kılıç, C. (2017). Liderlik tarzının örgüt bağlılığına etkisi: Bir hastane araştırması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(2), 1-13.
• Blase, J., & Blase, J. (1999). Effective instructional leadership: Teachers perspectives on how principals promote teaching and learning in schools. Journal of Educational Administration, 38(2), 130-141.
• Brown, A. D. (1997). Narcissism, identity, and legitimacy. The Academy of Management Review, 22(3), 643-686
• Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper and Row.
• Büyüköztürk, Ş., Aygün, Ö., Kılıç-Çakmak E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Campbell, W. K. (2001). Is narcissism really so bad? Psychological Inquiry, 12(4), 214-216.
• Çetin, Ş., Korkmaz, M., & Çakmakçı, C. (2012). Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik ile lider-üye etkileşiminin öğretmenlerin örgütsel davranışı üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 7-36.
• Çulha, Y. (2017). Okul psikolojik danışmanlarının müdürlerinin liderlik stillerini algıları ile kendi iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek Lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Dağlı, A., & Ağalday, B. (2017). Developing a headmaster’s paternalistic leadership behaviors scale in Turkey. Journal of Education and Practice, 8(30), 190-200.
• Duchon, D., & Burns, M. (2008). Organizational narcissism. Organizational Dynamics, 37(4), 354-364.
• Duchon, D., & Drake, B. (2009). Organizational narcissism and virtuous behavior. Journal of Business Ethics, 85(3), 301-308.
• Erkuş, R. (1997). İlköğretim okul müdürlerinin liderlik davranışları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
• Ertürk, H. (2012). Okul müdürlerinin etik liderlik davranış düzeyinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek Lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Ganesh, S. (2003). Organizational narcissism: technology, legitimacy, and identity in an Indian ngo. Management Communication Quarterly, 16, 558-594.
• Hamedoğlu, M. A., & Potas N. (2012). Organizational narcissism scale. Engineering Management Research, 2(1), 53-65.
• Hargis, M. B., Watt, J. D., & Piotrowski, C. (2011). Developing leaders: Examining the role of transactional and transformational leadership across business contexts. Organization Development Journal, 29(3), 51-66.
• Hayek, M., Novicevic, M. M., Humphreys, J., & Jones, N. (2010). Ending the denial of slavery in management history: Paternalistic leadership of Joseph Emory Davis. Journal of Management History, 16(3), 367-379.
• Kahai, S., Jestire, R., & Huang, R. (2013). Effects of transformational and transactional leadership on cognitive effort and outcomes during collaborative learning within a virtual world. British Journal of Educational Technolgy, 44(5), 969-985.
• Kahveci, G., Sedef, G., & Avcı, T. (2018). Öğretmenlerin okulların örgütsel narsisizm düzeyleri ile okul iklimine yönelik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 32(2), 1-15.
• Kang, J-AE. (2009). Antecedents and consequences of ethical leadership of public relations practitioners (Unpublished doctoral dissertation). The University of Alabama, Tuscaloosa, Alabama.
• Kanten, P. (2014). Narsistik kişilik özelliğinin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde örgüt ikliminin düzenleyici rolü. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(76).
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi (25. Baskı). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Karataş, S., & Taş, A. (2017). İlk ve ortaokullardaki öğretmenlerin narsistik kişilik eğilimleri ile örgütsel özdeşleşme düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 92-121.
• Kealy, D., & Rasmussen, B. (2012). Veiled and vulnerable: The other side of grandiose narcissism. Clinical Social Work Journal, 40, 356-365.
• Ketola, T. (2006). Corporate psychological defenses: An oil spill case. Journal of Business Ethics, 65, 149-161.
• Lasch, C. (2006). Narsisizm kültürü (Çev. S. Öztürk, H. Yolsal) İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Madenoğlu, C., Uysal, Ş., Sarıer, Y., & Banoğlu, K. (2014) Okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş doyumlarının örgütsel bağlılıkla ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 1(1), 61-89.
• Pehlivan, İ. (1997, Mayıs). Yönetimde etik sorunu ve kamu yöneticisinin etik davranışları. 21. Yüzyılda Nasıl Bir Kamu Yönetimi Sempozyumu, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Polat, M., & Meyda, C. (2011). Örgüt kültürü bağlamında güç eğilim ve örgütsel bağlılık ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 153-170.
• Salancik, G. (1977) Commitment and the control of organizational behavior and belief. In B. Staw, & G. Salancik (Eds), New directions in organizational behavior (pp. 1-54). Chicago: St. Clair Press.
• Schwartz, H. S. (1992). Narcissistic process and corporate decay: The theory of the organizational ideal. USA, NY: NYU Press.
• Serin, M. K., & Buluç, B. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3), 435-459.
• Sevinçok, L. (2017). Örgütsel ve toplumsal yapılarda liderlik-otoriterlik. Karatahta İş Yazıları Dergisi, 9, 135-166.
• Stein, M. (2003). Unbounded irrationality: Risk and organizational narcissism at long term capital management. Human Relations, 56, 523-540.
• Timuroğlu, K., & İşcan, F. (2008). İşyerinde narsisizm ve iş tatmini. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 239-264.
• Tyssen, A. K., Wald, A., & Heidenreich, S. (2014). Leadership in the context of temporary organizations: A study on the effects of transactional and transformational leadership on follower’s commitment in projects. Journal of Leadership & Organizational Studies, 21(4), 376- 393.
• Yıldız, E. (2011). Eğitimcilerde tükenmişlik (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Yılmaz, E., & Kurşun, A. (2015). Okulların örgütsel kültürü ile akademik iyimserliği arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 46-69.
• Yılmazlar, O., & Camadan, F. (2019). Psikolojik danışmanların yabancılaşması üzerinde algıladıkları okul müdürlerinin liderlik stillerinin rolünün incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(53), 411-449.
• Zagorsek, H., Dimovski, V., & Skerlajav, M. (2009). Transactional and transformational leadership impacts on organizational learning. Journal for East European Management Studies, 14(2), 144-165.