Sosyal Bilgiler ve Türkçe Derslerine Yönelik Drama Ders Planı Hazırlama ve Uygulamaya İlişkin Öğrenci Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 2, 893 - 916, 15.09.2023

Ahmet Tokmak , Mehmet Karamık , Genç Osman İlhan

https://doi.org/10.17679/inuefd.1202187

Öz

Araştırmada Sosyal bilgiler ve Türkçe dersi öğretiminde önemli bir yer tutan doğa ve evren ile ilgili konuların öğretiminde ders öğretmenlerinin kullandığı yöntemleri belirlemek amacıyla 27 öğretmen ve 342 öğrenci görüşü alınmıştır. Kullanılan yöntemlerin çoğunlukla aktarım temelli yöntemler olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda aktarım temelli yöntemlerin aksine öğrencinin öğrenme sürecinde aktif rol aldığı drama yönteminin doğa ve evren ile ilgili konularda bir yöntem olarak kullanılmasının oluşturacağı etkiler merak konusu olmuş ve uygulamalar yapılarak bu sürecin etkileri öğrenci görüşleri açısından incelenmiştir. Üç oturum olarak planlanan uygulama süreci araştırmacılar tarafından planlanmış, toplamda 38 öğrenci ile farklı iki devlet okulunda uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Uygulama sürecinin sonunda drama yöntemi ders planlarının hazırlığı sürecinde dikkat edilmesi gereken ilkeler araştırmacıların görüş birliği ile belirlenmiş ve maddeler halinde sunulmuştur. Araştırma nitel yöntem ilkeleri doğrultusunda durum çalışması deseniyle gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu ve anket kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ve betimsel analiz yöntemeri kullanılarak analiz edilmiştir. Drama uygulamasına yönelik öğrenci görüşleri ile ilgili temalar ve kodlamalar oluşturularak istatistiki bilgiler tablolar halinde sunulmuştur. Öğrencilerin drama yöntemi ile gerçekleştirilen öğretim sürecine yönelik verdikleri cevaplar doğrultusunda yapılan kodlamalar; öğrenme, doğa ve evren, çevre sorunları ve hissedilenler temaları altında birleştirilmiştir. Öğrencilerin süreci; akılda kalıcılığı arttıran, somut yaşantı deneyimleri sunan, anlama ve özgün düşünmeye katkı sağlayan, mutluluk verici ve eğlenceli olarak nitelendirdikleri belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda Sosyal bilgiler ve Türkçe öğretiminde drama yöntemi ile başka konuların öğretiminin farklı değişkenler açısından etkilerini inceleyecek çalışmalar yapılması, drama dersinin yaygınlaştırılması, öğretmenlere yönelik drama eğitimlerinin sayısının ve ulaşılabilirliğinin arttırılması yönünde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Eğitimi, Türkçe Eğitimi, Drama, Doğa ve Evren, Social Studies Teaching, Turkish Teaching, ing, Nature and Universe

Preparation of Drama Lesson Plans on Nature and the Universe and Student Opinions About the Application

Öz

In this study, the opinions of 27 teachers and 342 students were obtained to determine the methods used by course instructors in teaching topics related to nature and the universe, which have an important place in social studies and Turkish classes. It was found that the methods used are primarily transfer-based. In contrast to the transfer-based methods, in this context, the effects of using the drama method, in which students take an active role in the learning process, as a method on topics related to nature and the universe were investigated, and the effects of this process in terms of students' views were studied through applications. The application process, which was planned as three sessions, was planned by the researchers, and the applications were conducted in two different public schools with a total of 38 students. At the end of the implementation process, the principles to be considered in developing lesson plans for the drama method were established by the consensus of the researchers and presented in the form of objects. The study was conducted according to the principles of the qualitative method in the form of a case study. Semi-structured interviews and questionnaires were used as data collection instruments. The obtained data were analyzed using content analysis and descriptive analysis methods. The statistical information is presented in tables by creating themes and coding on students' views on drama practice. The coding in line with the answers given by the students to the teaching process performed with the drama method was combined under the themes of learning, nature and universe, environmental problems, and feelings. It was found that students described the process as increasing memorability, providing concrete life experiences, contributing to understanding and original thinking, and being enjoyable and entertaining. Under the obtained findings, recommendations on conducting studies to investigate the effects of teaching with the drama method and other subjects in social studies and Turkish language classes concerning different variables, expanding the drama course, and increasing the number and accessibility of drama training for teachers are provided.

Anahtar Kelimeler

Social Studies Teaching, Turkish Teaching, Nature and Universe, Drama

Kaynakça

• Abacı Karadeniz, S. & Tepeli, K. (2019). Yaratıcı drama eğitiminin ergenlerin utangaçlıkla baş etme ve atılganlıklarını geliştirmeye yönelik etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 14 (1), 99-116.
• Adıgüzel, Ö. (2013). Eğitimde yaratıcı drama (3.Basım). Ankara: Pegem Akademi
• Akfırat Önalan, F., (2004). Yaratıcı dramanın işitme engellilerin sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1) 9-22
• Alım, M. (2006). Avrupa Birliği üyelik sürecinde Türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (2), 599-616.
• Altınova, H. H. & Çiftçi, E. G. (2013). Yaratıcı dramanın kendini tanıma düzeyine etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 8 (15), 28-47.
• Aydede, M. N., & Matyar, F., (2009). Fen bilgisi öğretiminde aktif öğrenme yaklaşımının bilişsel düzeyde öğrenci başarısına etkisi. Journal of Turkish Science Education, 6(1), 115–127.
• Aydeniz, S. (2022). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerde yaratıcı yazma. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (30), 135-157.
• Aykaç, M. & Adıgüzel, Ö. (2011). Sosyal Bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1), 297-314.
• Başbuğ, S. & Adıgüzel, Ö. (2019). Müzede yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin sosyal bilgiler dersindeki başarılarına etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 14 (1), 1-32.
• Başbuğ, S. & Adıgüzel, Ö. (2019). Müzede yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin sosyal bilgiler dersindeki başarılarına etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 14 (1), 1-32.
• Batdi, V. & Elaldi, S. (2020). Effects of drama method on social communication skills: A comparative analysis. International Journal of Research in Education and Science (IJRES), 6(3), 435-457
• Calp, Ş. & Seçgin, M. G. (2019). Türkiye’de yaratıcı drama alanında yapılmış tezlere yönelik betimsel bir analiz. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23 (2) ,365-388.
• Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. In A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of case study research (pp 582-583). USA: SAGE Publications.
• Chichester Clark, E. (2007). Aslı ile Ayçocuğu. (N. Avan Özdemir, Çev.), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Coleman, C. & Luton, J. (2021). Familiar ‘innovative’ spaces: ece, drama, physical education, and marae-based learning.NZ J Educ Stud, 56, 167–18.https://doi.org/10.1007/s40841-021-00206-3
• Çelik, M. (2022). Ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 135-148.
• Dolmaz, M. & Kılıç, R. (2017). Sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde aktif öğrenme ve öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. International Journal of Field Education, 3 (1), 42-59.
• Donaldson, J., (2016). Minik Salyangoz Pepe ile Dev Balina Zeze. (A. Berktay, Çev.), İş Bankası Kültür Yayınları Durmaz, B. (2022). Matematik eğitimi ve drama: Sistematik derleme. Yaratıcı Drama Dergisi, 17 (2), 163-190.
• Durukan, E., Güner, R. & Turan, A. V. (2022). Türkçe öğretmenlerin yöntem teknikleri kullanma durumları ve yöntem tekniklere ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 39-59.
• Eğerci, Z. M. & Özdemir Şimşek, P. (2019). Öğretmenlerin fen bilimleri dersinin drama yöntemi ile işlenmesine yönelik öz yeterlik, tutum ve görüşlerinin belirlenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 14 (1), 33-54.
• Gülhan, F., & Yurdatapan, M. (2014). 5E modeline uygun araştırma sorgulamaya dayalı etkinliklerin 5. sınıf öğrencilerinin çevre ile ilgili tutum ve davranışlarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 237- 258.
• Güneysu, S. & Tekmen, B. (2009). Dramanın duygusal zekâ gelişimine etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 4 (7), 35-50.
• İlhan, G. O., Erol, M., & Özdemir, F. (2022). Virtual museum experiences of primary school teacher candidates during the COVID-19 pandemic process. Malaysian Online Journal of Educational Technology,10(4), 232-243.
• Kara, İ., & Özdemir, N. (2020). Hazard perception and disaster ınformation of Turkish secondary school students. J. Educ. Black Sea Region, 6(1), 62-78
• Karabulut, Ş. & Metin, B. (2022). Sosyal bilgiler derslerinde çevre ile ilgili konuların öğretimine ilişkin öğretmenlerinin düşünce ve faaliyetleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8 (1), 46-61.
• Kaypak, Ş. (2013). Çevre sorunlarının çözümünde küresel çevre politikaları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 17-34.
• Koçyiğit, S. & Karatay, H. (2022). Ortaokullardaki seçmeli drama dersinin uygulama sürecine yönelik görüşler. Yaratıcı Drama Dergisi, 17 (2), 191-216.
• Küçük, A. & Yıldırım, N. (2022). Fen bilimleri dersi insan ve çevre ünitesini okul dışı öğrenme ortamlarında işleyen çocukların velilerinin yansıtmaları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 11 (1), 88-102.
• Maden, S., Durmaz, N. & Sayal, A. (2022). Türkçe öğretiminde drama yönteminin kullanımıyla ilgili araştırmaların eğilimleri. Türkiye Eğitim Dergisi, 7 (1), 146-170.
• MEB (2018a). Sosyal bilgiler öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı
• MEB (2018b). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7, 8. sınıflar). Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı
• Oğuz Namdar, A. & Camadan, F. (2016). Yaratıcı drama uygulamalarının öğretmen adaylarının sosyal becerilerine etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (3), 0-0.
• Özerkmen, N. (2002). İnsan merkezli çevre anlayışından doğa merkezli çevre anlayışına. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 42 (1-2), 167-185.
• Sølvik, R.M., Glenna, A.E.H. Teachers’ potential to promote students’ deeper learning in whole-class teaching: An observation study in Norwegian classrooms. J Educ Change 23, 343–369 (2022). https://doi.org/10.1007/s10833-021-09420-8
• Subaşı, M. & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (2), 419-426.
• Şahin, Ç., Girgin, D. & Özgeçen, Ö. (2021). Türkiye’de ilkokul kademesinde drama alanında yapılan çalışmaların incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19 (2), 774-787.
• Şahin, E. & Yağbasan, R. (2012). Fizik eğitiminde yaratıcı drama ve örnek bir ders planı: gel-git olayı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 79-99.
• Tokmak, A., Karamık, M. & İlhan, G. O. (2023). Sosyal bilgiler dersinde drama yöntemi ile çevresel bilincin geliştirilmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 18 (1), 21-40.
• Toy, İ. & Akpınar, E. (2020). Storyline yönteminin akademik başarı ve kalıcı öğrenmeye etkisi-öğretmenler ve öğrencilerin yöntem hakkındaki görüşleri̇. International Journal of Field Education, 6 (2), 1-23.
• Tuna, M. (2000). Çevresel sorunların küreselleşmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 1-16. Türkoğlu, B. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının perspektifinden okul öncesi dönemde drama etkinlikleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 14 (1), 137-160.
• Ulubey, Ö. & Toraman, Ç. (2015). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarıya etkisi: bir meta-analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (32), 195-220.
• Ütkür, N. & Açıkalın, M. (2018). Yaratıcı drama yönteminin hayat bilgisi dersinde kullanılmasının öğrencilerin başarılarına etkisinin ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 253-269.
• Yaylak, E. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim yöntem ve uygulamalarının değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (1), 187-205. DOI: 10.31592/aeusbed.621664
• Yıldırım, K., Aykaç, N. & Okçu, S. T. (2019). Yaratıcı drama ve resimli çocuk kitapları: Kültürlerarası duyarlılığı geliştirmek için örnek bir uygulama. Yaratıcı Drama Dergisi, 14 (1), 55-72.
• Yılmaz, S., Ceylan, T., (2020). Sosyal bilgiler derslerinde drama yöntemiyle öğretimin sosyal beceri, empatik beceri ve akademik başarıya etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(30), 385- 412.
• Zarina Marie Krystle M., A., DeCoursey, M. (2019). Using drama activities to teach beginner's french to chinese students at a tertiary ınstitution in Hong Kong: an exploratory case study. Studies in Second Language Learning and Teaching, v9 n4 p711-736 2019