Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Kaynaştırma Yoluyla Eğitimin Uygulanmasına Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 2, 1243 - 1270, 15.09.2023

Nazlı Gün , Seraceddin Levent Zorluoğlu

https://doi.org/10.17679/inuefd.1218307

Cited By: 1

Öz

Çalışma, fen bilimleri öğretmenlerinin kaynaştırma yoluyla eğitimin uygulanmasına yönelik algılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, olgubilim deseni benimsenmiş ve çalışma 234 fen bilimleri öğretmeni ile yürütülmüştür. Öğretmenlerin algılarını belirlemek amacıyla metafor formu geliştirilmiş ve form ile toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucu BEP hazırlamaya yönelik ‘hazırlama süreci’, ‘içerik’, ‘odaklanma durumu’ ve ‘formalite’ kategorileri; BEP uygulamaya yönelik ‘gerçekleştirme durumu’, ‘uygulama yeterliği’, ‘etkileşim’ ve ‘uygulama süreci’ kategorileri, kaynaştırma öğrencilerine laboratuvar uygulamaları yapmaya yönelik ‘gerçekleştirme durumu’, ‘destek’, ‘uygulama yeterliği’ ve ‘diğer’ kategorileri; kaynaştırma öğrencilerini değerlendirmeye yönelik ise ‘değerlendirme süreci’, ‘gerçekleştirme durumu’, ‘dönüt’ ve ‘odaklanma durumu’ kategorileri oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda öğretmenlerin çoğunluğunun bireysel özelliklere dikkat ederek BEP hazırlamalarının gerektiğini bildikleri ancak BEP hazırlamayı ve uygulamayı zor algıladıkları, uygulama aşamasına geçemedikleri için formalite algılarının olduğu, kaynaştırma öğrencilerine laboratuvar uygulamaları yapmanın dersi eğlenceli duruma getirdiği ve etkili öğrenmeler sağladığı, kaynaştırma öğrencilerini değerlendirmenin öğrenciye ve öğretmene geri bildirimler sağladığı ancak bireysel özelliklere dikkat ederek değerlendirme yapılmadığı için formalite ve zor olarak da algılandığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bireyselleştirilmiş eğitim programı, kaynaştırma yoluyla eğitim, metafor

Destekleyen Kurum

YOKTUR

Proje Numarası

YOKTUR

Teşekkür

YOKTUR

Kaynakça

• Akarsu, E. ve Atbaşı, Z. (2021). Eğitim uygulama okullarında öğrenim gören öğrencilerin bireyselleştirilmiş eğitim programlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 301-314. https://doi.org/10.24315/tred.712420
• Akbulut, E. ve Aküzüm, C. (2021). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlilik algıları ile kaynaştırma eğitimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 74-91. http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.2021.167
• Altındağ-Kumaş, Ö. ve Süer, S. (2020). Öğretmen adaylarının özel eğitime ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(28), 1076-1101. https://doi.org/10.26466/opus.676175
• Altıntaş, G., Baykan, Ö., Kahraman, E. ve Altıntaş, S. U. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi, kaynaştırma öğretmeni ve kaynaştırma öğrencilerine ilişkin metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 273-282. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/29.gulsen_altintas.pdf
• Aslan, C., & Yalçın, G. (2022). Metaphoric perceptions of special education pre-service teachers regarding assistive technology. Research in Pedagogy, 12(1), 238-252. https://www.researchgate.net/publication/361749205_METAPHORIC_PERCEPTIONS_OF_SPECIAL_EDUCATION_PRE-SERVICE_TEACHERS_REGARDING_ASSISTIVE_TECHNOLOGY
• Aslan, K. ve Kurt, M. (2021). Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan biyoloji öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(1), 1-13. https://doi.org/10.52974/jena.883947
• Avcı, G. ve Sakallı-Demirok, M. (2022). Sınıfında özel gereksinimli öğrencisi bulunan farklı branşlarda görev yapan ortaokul öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 501-520. https://doi.org/10.47525/ulasbid.1033233
• Azizah, N., Prasetyo, A. C., Dini, N., Wulandari, V., & Kruesa, M. (2022). Social inclusive education project (SIEP) as a community for handling children with special needs in rural areas. Indonesian Journal of Community and Special Needs Education, 2(1), 41-50. https://ejournal.upi.edu/index.php/IJCSNE/article/view/37988/16003
• Başgül, M. ve Uluçınar-Sağır, Ş. (2017). Sınıf öğretmenlerinin özel eğitimle ilgili metaforik algılarının incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 249-280. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/331238
• Bayar, S., Arslan, D. ve Avcı-Doğan, G. (2020). Özel eğitim öğretmen adaylarının üstün zekâ kavramına yönelik algısı. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 4(3), 232-253. https://doi.org/10.34056/aujef.673373
• Camcı-Erdoğan, S. (2021). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylerin eğitimine yönelik görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(2), 283-306. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.663271
• Cicchetti, D. V. (1994). Guidelines, criteria, and rules of thumb for evaluating normed and standardized assessment instruments in psychology. Psychological Assessment, 6(4), 284–290. https://www.researchgate.net/publication/232556850_Guidelines_Criteria_and_Rules_of_Thumb_for_Evaluating_Normed_and_Standardized_Assessment_Instrument_in_Psychology
• Çepni, S. ve Ayvacı, H. Ş. (2015). Laboratuvar destekli fen öğretimi yaklaşımları. S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (12. baskı) içinde (ss. 288-321). Ankara: Pegem Akademi.
• Çepni, S., Ayvacı, H. S., Ayas, A. ve Akdeniz, A. R. (2015). Laboratuvarda güvenlik. S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (12. baskı) içinde (ss. 356-364). Ankara: Pegem Akademi.
• Çıkılı, Y., Gönen, A., Aslan-Bağcı, Ö. ve Kaynar, H. (2020). Özel eğitim alanında görev yapan öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlama konusunda yaşadıkları güçlükler. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(1), 5121-5148. https://doi.org/10.26466/opus.659506
• Dayı, E., Açıkgöz, G. ve Elçi, A. N. (2020). Güzel sanatlar eğitimi bölümü öğretmen adaylarının özel gereksinimli öğrencilere yönelik metaforik algıları (Gazi Üniversitesi örneği). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(1), 95-122. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.616520
• Deniz, A. A. ve Şen, Ü. S. (2021). Ortaokul kaynaştırma öğrencilerine yönelik yürütülen müzik eğitiminde karşılaşılan sorunların incelenmesi. Sanat Eğitimi Dergisi, 9(2), 75-95. https://www.sanategitimidergisi.com/makale/pdf/1635347650.pdf
• Deretarla-Gül, E. (2019). Özel eğitimle ilgili temel kavramlar. E. Deretarla-Gül (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma içinde (ss. 1-12). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Efilti, E., Demirci, B. ve Karaduman, M. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitime ve özel eğitim öğrencilerine yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 221-251. https://doi.org/10.26466/opus.754317
• Er-Nas, S. ve Dilber, Y. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencileri ile yürüttükleri öğretim sürecinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1800-1816. https://doi.org/10.24106/kefdergi.4075
• Ersoy, M. (2021). Prospective teachers’ metaphoric perceptions of inclusive education. International Journal of Progressive Education, 17(2), 240-259. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1293341.pdf
• Evyapan, G. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin öz-yeterlilik algı düzeyleri ve bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkındaki görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, Türkiye.
• Godor, B. P. (2019). Gifted metaphors: Exploring the metaphors of teachers in gifted education and their ımpact on teaching the gifted. Roeper Review, 41(1), 51-60. https://doi.org/10.1080/02783193.2018.1553219
• Gözüm, A. İ. C. (2020). Okul öncesi öğretmenlerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna yönelik metaforlarının belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 857-876. https://doi.org/10.17556/erziefd.803146
• Güleç-Aslan, Y. (2014). Zihin engelliler öğretmenliği programındaki öğretmen adaylarının otizm spektrum bozukluğuna ilişkin deneyim ve algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 869-896. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/209902
• Gündüz, T. ve Zorluoğlu, S. L. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarının BEP’e yönelik farkındalıklarının belirlenmesi. Eurasian Journal of Teacher Education, 2(2), 84-100. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1734935
• Gün-Şahin, Z. ve Gürbüz, R. (2016). Kaynaştırma öğrencilerini eğiten ortaokul öğretmenlerinin yeterlikleri üzerine. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 138-160. https://doi.org/10.17984/adyuebd.89881
• Gürgür, H. (2020). Kaynaştırma (Bütünleştirme) ve destek özel eğitim hizmetleri. İ. H. Diken (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma içinde (ss. 124-143). Ankara: Pegem Akademi.
• İlik, Ş. Ş. ve Sarı, H. (2017). The training program for individualized education programs (IEPs): Its effect on how inclusive education teachers perceive their competencies in devising IEPs. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 1547–1572. https://doi.org/10.12738/estp.2017.5.0424
• Kandaz, U. (2019). Öğretimin bireyselleştirilmesi. E. Deretarla-Gül (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma içinde (ss. 159-168). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karabulut, H. A., Uçar, A. S., Yılmaz, Y. ve Uçar, K. (2021). Öğretmenlerin kaynaştırma kavramına ilişkin metaforik algıları. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(16), 1-17. http://www.ekosad.net/FileUpload/ep939088/File/50_ahmet_serhat_ucar.pdf
• Karaçam, S. ve Aydın, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(2), 545-572. https://doi.org/10.21547/jss.256829
• Karaer, G. ve Melekoğlu, M. A. (2020). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilere fen bilimleri öğretimi üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(4), 789-819. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.532903
• Kazu, İ. Y. ve Yıldırım, D. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin özel gereksinimli birey ve özel eğitim kavramlarına yönelik metaforik algıları. Tarih Okulu Dergisi, 51, 1121-1144. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.42759
• Küçük, T., Bayır, E., ve Zorluoğlu, S. L. (2023). Hafif düzey zihinsel yetersizliği olan ortaokul öğrencilerine 5E öğretim modeliyle kavram öğretimi: Maddenin tanecikli ve boşluklu yapısı. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 13(1), 80-93. https://www.ated.info.tr/ojs-3.2.1-3/index.php/ated/issue/view/26
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). SAGE Publications.
• Milli eğitim temel kanunu. (1973). T.C. Resmi Gazete, (14574), 24 Haziran 1973, 5101-5113. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf
• MEB. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı.
• Orhan-Karsak, H. G. ve Gider, B. (2019). Öğretmenlerin özel yetenekli öğrenciler ve eğitimlerine ilişkin görüşleri ve metaforik algıları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(4), 961-982. http://dx.doi.org/10.30703/cije.543321
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2018). T.C. Resmi Gazete, (30471), 7 Temmuz 2018. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1963.pdf
• Özdemir, D. ve Odluyurt, S. (2022). Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerle çalışan öğretmenlerin bilimsel dayanaklı uygulamalar hakkındaki görüşleri. Kesit Akademi Dergisi, 8(30), 49-73. https://kesitakademi.com/?mod=tammetin&makaleadi=&makaleurl=878d1913-b429-4480-b0ea-b0d3a1a01676.pdf&key=54150
• Öztürk, D. ve Akdal, D. (2022). Sınıflarında özel gereksinimli öğrencileri olan sosyal bilgiler öğretmenlerinin bütünleştirme ortamlarında sosyal bilgiler öğretimine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 61, 453-484. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1897917
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün, S. B. Demir, Çev.; 3. baskı). Pegem Akademi. (Orijinal kitabın yayın tarihi 2002)
• Sevim, O., Kayman, F., & Kaya, M. (2021). Türkçe öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı’nın (BEP) uygulanabilirliği hakkındaki görüşleri. International Journal of Language Academy, 9(1), 159-174. http://dx.doi.org/10.29228/ijla.48867
• Sola-Özgüç, C., Uzunkol, E. ve Uysal, A. Z. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının rehberlik ve araştırma merkezlerine ilişkin metaforik algıları. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 48-63. https://doi.org/10.33400/kuje.554572
• Stemler, S. (2001). An overview of content analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 7(17), 1-6. https://doi.org/10.7275/z6fm-2e34
• Strickland, B. B., & Turnbull, A. P. (1990). Developing and implementing individualized education programs. Columbus OH: Merrill.
• Şahan, G., Uğurlu, M., Özdemir, N. ve Nazik, A. (2021). Kaynaştırma uygulamalarının başarısını etkileyen etmenler, sorunlar ve ailelerden beklentilerin öğretmen görüşlerine göre analizi (karma yöntem araştırması). Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 136-150. https://doi.org/10.33206/mjss.792294
• Şahbaz, Ü. ve Güder, O. (2022). Özel gereksinimli öğrencisi olan sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlamadaki yeterlikleri. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 1133-1149. https://doi.org/10.24315/tred.1039780
• Tekin-Ersan, D. ve Ata, S. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanmasına ilişkin görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 162-177. https://doi.org/10.24315/trkefd.366706
• Toper, Ö. (2020). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler için öğretimi planlama. İ. H. Diken (Ed.), Özel eğitim ve kaynaştırma içinde (ss. 173-200). Pegem Akademi.
• Umar-Kaya, Ç. N. (2020). Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve fen eğitimi. A. Kızılaslan ve Ç. N. Umar-Kaya (Ed.), Özel gereksinimi olan öğrencilere fen eğitimi içinde (ss. 137-161). Ankara: Pegem Akademi.
• Uzuoğlu, M. ve Denizli, H. (2017). Fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1271-1283. https://doi.org/10.17860/mersinefd.372160
• Yazıcıoğlu, T. (2019). Anadolu lisesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin metafor analizi yoluyla incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 394-420. https://doi.org/10.26466/opus.590972
• Yazıcıoğlu, T. ve Sümer-Dodur, H. M. (2021). An action research in inclusive preschool classrooms: An example of individualized education programs (IEPS). International Journal of Eurasian Education and Culture, 6(13), 1549-1585. http://dx.doi.org/10.35826/ijoecc.379
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (12.baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, B., Oğur, Ö. ve İşbilir, A. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) yeterlilikleri: Bir karma yöntem çalışması. Asya Studies, 4(14), 1-17. https://doi.org/10.31455/asya.779765
• Zorluoğlu, S. L. ve Kızılaslan, A. (2019). Görme yetersizliği olan öğrencilere fen eğitimi: İlkeler ve stratejiler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 315-337. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/768518