Eğitsel Oyunla Hayat Bilgisi Öğretimi: “Kimi Tarif Ediyor?” Oyunu Örneği

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 896 - 921, 31.08.2024

Muhammet Yılmaz , Murat Kurt

https://doi.org/10.17679/inuefd.1455414

Öz

Derslerin öğretiminde kullanılacak birçok yöntem bulunmaktadır. Eğitsel oyun yöntemi bunlardan birisidir. Eğitsel oyun yönteminin uygulanabilmesi adına derslere yönelik oyunlar hazırlanmalıdır. Bu araştırmada üçüncü sınıf Hayat Bilgisi dersi yönetim birimleri konusunun öğretimine yönelik geliştirilen bir oyunun öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Olgubilim deseninde tasarlanan araştırma nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırma için gerekli etik kurul izni alınmış, gönüllü katılım formu ve veli onam formu ilgililere imzalatılmıştır. Çalışma grubu Amasya ilinin Suluova ilçesinde görev yapan 3 sınıf öğretmeni ve 11 ilkokul öğrencisi olmak üzere toplam 14 kişiden oluşmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimleyici bakış açısı benimsenmiştir. Araştırma sonuçları ders için geliştirilen oyunun, dersin kazanımına yönelik olduğunu, öğrencilere dersin öğretiminde katkı sağladığını ve öğrencilerde bazı temel yaşam becerilerini geliştirdiğini ortaya koymuştur. Dersin öğretim programında yer alan ve oyunun ilişkili olduğu belirlenen temel yaşam becerileri öğrenci görüşlerine göre belirlenmeye çalışılmıştır. Öğrenci görüşleri programda yer alan; iletişim, iş birliği, kurallara uyma, mekânı algılama, öz yönetim ve zaman yönetimi becerileriyle oyunun ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Genel olarak değerlendirildiğinde, araştırma için geliştirilen “Kimi Tarif Ediyor?” oyununun eğitsel oyun olarak nitelendirilebileceğine karar verilmiştir. Bu araştırmada geliştirilen eğitsel oyun öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre ele alınmıştır, oyunun akademik başarıya ve kalıcılığa etkisinin ortaya konulduğu araştırmalar yapılması öneriler arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitsel oyun, Hayat bilgisi, Öğretim

Life Science Teaching through Educational Game: Example of "Describing Who?" Game

Öz

There are many methods to be used in teaching courses. Educational game method is one of them. In order to apply the educational game method, games should be prepared for the lessons. The research, which was designed in the phenomenology design, was conducted within the framework of qualitative research approach. Necessary ethical permissions were obtained for the research. The study group consisted of 14 people, including 3 classroom teachers and 11 primary school students working in Suluova district of Amasya province. The research data were collected with a semi-structured interview form. A descriptive perspective was adopted in the analysis of the data. The results of the research revealed that the game developed for the course was aimed at the acquisition of the course, contributed to the teaching of the course to the students and developed some basic life skills in the students. The basic life skills included in the curriculum of the course and related to the game were tried to be determined according to the students' opinions. Student opinions revealed that the game was related to the skills of communication, cooperation, obeying rules, perceiving space, self-management and time management in the curriculum. When evaluated in general, it was decided that the game "Describing Who?" developed for the research could be characterised as an educational game.

Anahtar Kelimeler

Educational game, Life science course, Teaching

Kaynakça

• Akandere, M. (2013). Eğitici okul oyunları (4.Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aktepe, V., & Gündüz, M. (2022). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi öğretimi. Pegem Akademi.
• Alaca, E., & Yıldırım, T. (2022). Hayat bilgisi öğretim programlar 1926’dan günümüze. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Altınbulak, D., Emir, S., & Avcı, C. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde eğitsel oyunların erişiye ve kalıcılığa etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 35-51. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/93054
• Ayan, S., & Dündar, H. (2009). Eğitimde okulöncesi yaratıcılığın ve oyunun önemi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 63-74. https://docplayer.biz.tr/18128837-Egitimde-okuloncesi-yaraticiligin-ve-oyunun-onemi.html#google_vignette
• Aykaç, N. (2005). Öğretme ve öğrenme sürecinde aktif öğretim yöntemleri. Naturel Yayınları.
• Burgaz Uskan, S., & Bozkuş, T. (2019). Eğitimde oyunun yeri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 123-131. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/911199
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2023). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (34. baskı). Pegem Akademi.
• Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
• Çiftcibaşı, F., & Karamustafaoğlu, O. (2019, Ekim 5-7). Eğitsel bir oyunla fen öğretimi: ışığın kırılması ve mercekler [Sözlü bildiri]. International Learning, Teaching and Educational Research Congress.
• De Freitas, S. (2018). Are games effective learning tools? A review of educational games. Journal of Educational Technology and Society, 21(2), 74-84. https://www.jstor.org/stable/26388380
• Demirci, N., & Demirci, P. T. (2006, Kasım 3-5). I. kademe sınıf öğretmenlerinin oyunla eğitimin önemine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi [Sözlü bildiri]. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi.
• Doğanay, A. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri (2. Baskı). Pegem Akademi.
• Durualp, E., & Aral, N. (2010). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 160-172. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87465
• Faiz, M., & Yiğit, D. (2022). 3. sınıf hayat bilgisi öğretiminde eğitsel oyun kullanımı. O. Karadeniz & M. Faiz (Ed.), Eğitsel oyunlarla hayat bilgisi öğretimi içinde (ss. 145-205). Pegem Akademi.
• Gelen, İ., & Özer, B. (2010). Oyunlaştırmanın beşinci sınıf matematik dersinde problem çözme becerisi ve derse karşı tutum üzerindeki etkisi. Education Sciences, 5(1), 71-88. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/19825/212361
• Hanbaba, L. (2011). Oyunla öğretim yönteminin ilköğretim 3. sınıf öğrencilerinin hayat bilgisi dersi başarısı ve tutumuna etkisi. (Yayın No. 328033) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Hanbaba, L., & Bektaş, M. (2007). Oyunla öğretim yönteminin hayat bilgisi dersi başarısı ve tutumuna etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 115-128. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/135972
• Huizinga, J. (2023). Homo Ludens: Oyunun toplumsal işlevi üzerine bir deneme (Çev: M.A. Kılıçbay). Doğu Batı Yayınları.
• Jones, M. (2007). Çocuk ve oyun (Çev: A. Çayır). Kaknüs Yayınları. Karadeniz, O., & Faiz, M. (2022). Eğitsel oyunlarla hayat bilgisi öğretimi. Pegem Akademi.
• Karamustafaoğlu, O., & Aksoy, S. (2020). “Canlıların Sınıflandırılması” konusunda geliştirilen eğitsel oyunla ilgili öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 90-109. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1036049
• Kirriemuir, J., & McFarlane, A. (2004). Literature review in games and learning (Futurelab Series, Report 8). https://www.researchgate.net/publication/32231341_Literature_Review_in_Games_and_Learning
• Körükçü, M., & Karaman, B. (2022). Hayat bilgisi öğretiminde eğitsel oyunlar. O. Karadeniz & M. Faiz (Ed.), Eğitsel oyunlarla hayat bilgisi öğretimi içinde (ss. 1-29). Pegem Akademi.
• MacKenzie, J. R. (2014). Millennial interior design students' perceptions concerning game-based learning in a lighting design course [Doctoral dissertation]. Colorado State University. https://api.mountainscholar.org/server/api/core/bitstreams/425f6273-7ad5-4e00-9480-9fe0721ebfae/content
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• MEB. (2018). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2 ve 3. sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.
• MEB. (2024). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı (1, 2 ve 3. sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ocak, M. A. (2013). Eğitsel dijital oyunlar kuram, tasarım ve uygulama. Pegem Akademi.
• Patton, M. L. (2010). Proposing empirical research: A Guide to the fundamentals. Pyrczak Publishing.
• Pehlivan, H. (2014). Oyun ve öğrenme. Anı Yayıncılık.
• Samur, Y. (2016). Dijital oyun tasarımı. Pusula 20 Teknoloji.
• Samur, Y., & Cömert, Z. (2022). Eğitimde oyun, oyunlaştırma ve eğitsel oyun tasarımı. Altın Kitaplar.
• Seçkin Kapucu, M., & Çağlak, S. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eğitsel oyun tasarlamaları ve sürece ilişkin görüşleri: Bir durum çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 536-573. https://doi.org/10.14520/adyusbd.364051
• Uygun, K., Akkeyik, U., & Öztürk, C. (2018). Eğitsel oyunların sosyal bilgiler öğretimine etkisi: Etkinlik örneği. Araştırma ve Deneyim Dergisi (ADADER), 3(2), 75-92. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/607627
• Ünal, M. (2021). Etkili öğretim yöntem ve teknikleri. H. Ünsal (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s. 227-313). Nobel Akademi Yayıncılık.
• Varan, S., & Sulak, S. E. (2018). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin zihinsel sözlüğünü geliştirmede eğitsel oyunların etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1109-1119. https://doi.org/10.17755/esosder.350455
• Yıldırım A., & Şimşek H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, E., Şimşek, Ü., & Araz, H. (2016). Dolaşım sistemi konusunda eğitsel oyun yönteminin kullanılmasının öğrencilerin akademik başarı ve fen öğrenimi motivasyonu üzerine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 20-32. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/683921
• Yıldız, S. E. (2022). Hayat bilgisi dersinde eğitsel oyun temelli etkinliklerin öğrencilerin akademik başarı, tutum ve motivasyon düzeylerine etkisinin incelenmesi. (Tez No. 751891) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Zengin, H. K. (2002). Eğitsel oyunlar ve ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde kullanımı. (Tez No. 122328) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Zin, N. A. M., & Wong, S. Y. (2009, August). History educational games design. International Conference on Electrical Engineering and Informatics, Selangor, Malaysia.
• Zorluoğlu, S. L., & Elbir, B. Ç. (2019). Eğitsel oyuncak ve eğitsel oyun içerikli araştırmalardaki eğilimler: İçerik analizi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(27), 1-22. https://doi.org/10.35675/befdergi.420203