THE PRIMARY SCHOOL ADMINISTRATORS CONTRIBUTIONS TO THE ORGANIZATIONAL SOCIALIZATION OF THE EDUCATIONAL STAFF AND TWO EXAMPLE CASES

Yıl 2008, Cilt: 9 Sayı: 15, 75 - 88, 01.06.2008

Sadık Kartal

Öz

The aim of this study is to determine to which degree school administrators discharge their duties concerning the organizational socialization of teachers and the other staff at schools The research has been made at a primary school in Ankara A teacher who has been recently appointed to that school and an official have participated in the research The method of ?example case? has been used in the study In this method the technique of oral interview ? especially individual interview has been utilized to gather data Analyzing the example case based on the data gathered through interview has been made according to the criteria defined in Buchanan?s 1974 three stage ? first occupation model? which is a model in organizational socialization approaches The stage of ?the first year in the organizational socialization of the employee basic training and adjustment in this model has been examined and the following in this stage 1 forming the role part hiatus of the new employee 2 establishing commitment between the new employee and his colleagues 3 achieving harmony between the employee and the other parts units of the organization; and conducting behaviors in order to settle the possible conflicts 4 the realization level of the expectations experiencing a reality shock if expectations do not come true 5 the opportunities that the new job provides for the employees have been taken as basic points in analyzing and interpreting the example case According to the obtained findings from the research it has been understood that the administrator doesn?t provide sufficient support for the harmony between the teacher and the official ; and at the end of the first year the organizational socialization of these two mentioned people has been supplied thanks to their own individual efforts

Anahtar Kelimeler

Organizational socialization, school administrator, teacher, official

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ ÖRGÜTSEL SOSYALLEŞMELERİNDE İLKÖĞRETİM OKULU YÖNETİCİLERİNİN KATKILARI VE İKİ ÖRNEK OLAY

Öz

Bu çalışmanın amacı okullarda öğretmen ve diğer çalışanların örgütsel sosyalleşmelerinde
yöneticilerin sorumluluklarını yerine getirme durumunu belirlemektir. Araştırma,
Ankara ’daki bir ilköğretim okulunda, okula yeni atanan bir öğretmen ve bir memur
üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada örnek olay yöntemi kullanılmıştır. Örnek olay
yönteminde, verilerin toplanmasında görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Görüşme
tekniğinin de bireysel görüşme çeşidi kullanılmıştır. Görüşme ile elde edilen verilere dayalı
olarak örnek olayın çözümlenmesi örgütsel sosyalleşme yaklaşımlarından Buchanan
(1974) ın üç aşamalı ilk meslek modelinde belirtilen kriterlere uygun olarak yapılmıştır.
Bu modelde bireyin örgütsel sosyalleşmesinde ilk yıl (temel yetiştirme ve alıştırma)
aşamasındaki; (1) yeni iş görenin rol açıklığının oluşturulması, (2) iş görenin meslek
grubuyla bağlılık kurması, (3) iş görenin örgütün diğer parçaları/birimleri ile uyum
sağlaması ve olası çatışmaları çözmeye yönelik tutum sergilemesi, (4) beklentilerin
gerçekleşme düzeyi (beklentilerin gerçekleşmemesi halinde gerçeklik şokunun olması), (5)
yeni işin çalışanlara sağladığı imkânlar, örnek olayların analiz ve yorumlanmasında esas
alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen ve memurun uyumu için
yönetici tarafından yeterli desteğin sağlanmadığı, ilk yılın sonunda belirtilen iş görenlerin
kendi çabaları ile örgütsel sosyalleşmelerinin gerçekleştiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel sosyalleşme, okul yöneticisi, öğretmen, memur

Kaynakça

• Allen, N.J. & Meyer, J.P. (1990). Organizational socialization tactics; longitudinal Analysis of links to newcomers’ commitment and Role orientation. Academy of Management Journal, 3(4),847-858.
• Balcı, A. (1997). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara.
• Balcı, A.(2000). Örgütsel sosyalleşme: kuram, strateji ve taktikler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Baron, R.A. & Greenberg, J. (1986). Behavior in organizations- understanding and managing the human side of work. Allyn and Bacon, Inc.
• Başaran, I.E. (1992). Yönetimde insan ilişkileri: yönetsel davranış. Ankara.
• Blau, G. (1988). An investigation of the apprenticeship organizational socialization strategy. Journal of Vocational Behavior 32, 176-195.
• Browne- Ferrigno, T. (2003). becoming a principal: role conception, initial socialization, role-identity transformation, purposeful engagement. Educational Administration Quarterly, 39, (4), 468- 503.
• Browne-Ferrigno, T., & Muth, R. ( 2004). Leadership Mentoring in Clinical Practice: Role Socialization, Professional Development, and Capacity Building. Educational Administration Quarterly, 40 (4), 468-494.
• Buono, A.F. & Kamm, J.B. (1983). Marginality and the organizational socialization of female managers. Human Relations, 36,(12),1125-1140.
• Can, H. (1999). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Celep,C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Chatman, J. A. (1991). Matching people and organizations: Selection and socialization in public Accounting Firms. Administrative Science Quarterly, 36, 1991, 459-484.
• Crow G. M. (2007). The professional and organizational socialization of new english headteachers in school reform contexts. Educational Management Administration & Leadership, 35(1), 51-71.
• Çelik. V. (1998). Alan dışından gelen sınıf öğretmenlerinin sosyalizasyonu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 4,(14), 191-208.
• Dodd-McCue,D. & Wright, G. B. (1996). Men, women, and attitudinal commitment: The effects of workplace experiences and socialization. Human Relations, 49, (8), 1065-1091.
• Etzioni, A. (1975). A comparative analysis of complex organizations on power, involvement, and their correlates. New York: The Free Press.
• Feldman, D. C. (1980). A Socialization process that help new recruits succeed. In J.R.Hackman, E.E.Lawler, L.W. Porter (Eds.), Perspectives on behaviour in organization. (pp. 170-178). Mc Graw-Hill Book Company.
• Hart, A. W. (1991). Leader succession and socialization: a synthesis. Review of Educational Research, 61,(4), 451-474.
• Hellriegel ,D., Slocum,J.W. & Woodman, R. W. (1998). Organizational behavior (5 th Ed). South-Western College Publishing.
• Hoy, W.K. & Woolfolk, A.E. (1990). Socialization of student teachers. American Educational Research Journal, 27(2), 279-300.
• İshakoğlu, G. (1998). Örgüt-Birey Uyumunun Sağlanmasında Personel Seçimi ve Sosyalleşmenin Önemi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jones, G. R. (1986). Socialization tactics, self-efficacy, and newcomers' adjustment to organizations. Academy of Management Journal, 29(2), 262-279.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi (13. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal, S. (2003). İlköğretim Okulu Yönetici Ve Öğretmenlerinin Örgütsel Sosyalleşme Düzeyleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: A.Ü Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kuşdemir, Y. (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretmenlerin Örgütsel Sosyalleşme Sürecinde Sosyalleştirme Stratejilerini Kullanma Becerileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuzmic, J. (1994). A beginning teacher's search for meaning: teacher socialization, organizational literacy, and empowerment. Teaching & Teacher Education, 10,(1),15-27.
• Louis, M. R. (1980). Surprise and sense making: what newcomers experience in entering unfamiliar organizational settings. Administrative Science Quarterly, 25, 226-251.
• Lussier, R. N. (1990). Human relations in organizations- a skill-building approach. Boston: Irwin.
• MEB. İlköğretim Okulu Müdürlerinin Görev Tanımı. 2508 Sayılı Tebliğler Dergisi.
• Morrison, E. W. (1993). Longitudinal study of the effects of information seeking on newcomer socialization. Journal of Applied Psychology, 78(2), 173-183.
• Nelson, D.L. & Quick, J.C.(1997). Organizational behavior: foundations, realities, and challenges. New York: West Publishing Company.
• Özden, Y. (1997). Öğretmenlerde okula adanmışlık: yönetici davranışları ile ilişkili mi?. Milli Eğitim, 135, 35-41.
• Özkan, Y. 2004. Göreve Yeni Başlayan Öğretmenlerin Örgütsel Sosyalleşme Sürecinde Okul Yöneticilerinin Görevlerine Ilişkin Algıları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara: G.Ü. Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Özkan, Y. (2005). Örgütsel Sosyalleşme Sürecinin Öğretmenlerin Örgüte Bağlılıklarına Etkisi.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: G. Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Pascale, R. (1985).The paradox of ''corporate culture'' reconciling ourselves to socialization. California Management Review, 17(2), 26-41.
• Porter, L. W., Lawler, E. E. ve Hackman J. R. (1981). Behavior in organizations (international student edition). Mc Graw-Hill International Book Company.
• Reichers, A. E. (1987). An interactionist perspective on newcomer socialization rates. Academyof Management Review, 12, (2), 278-287.
• Schein, E. H. (1975). Örgütsel sosyalizasyon ve yönetim mesleği (Çev. H. Can). Amme İdaresi Dergisi, 8, (2), 167–183.
• Wanous, J.P. (1980). Organizational entry recruitment, selection, and socialization of newcomers. Addison- Wesley Publishing Company.
• Wanous, J. P., Reichers, A.E. ve Malik, S.D. (1984). Organizational socialization and group development: toward an integrative perspective. Academy of Management Review, 9(4), 670-683.
• Wexley, K.N. ve Yukl, G.A. (1984). Organizational behavior and personnel psychology (Revised Edition). Illinois: Irwin
• Zeicner, K.M. ve Tabachnıck, B.R. (1985).The development of teacher perspectives: social strategies and institutional control in the socialization of beginning teachers. Journal of Education for Teaching, 11(1), 1-25.
• Zoba, A. (2000). İlköğretim okullarında varolan örgütsel değerlerle öğretmenlerin sosyalleşmesi arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara: A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.