Anlambilimsel Boyutta Derin ve Yüzey Yapı: Mercân Fersâd’ın Evimiz Adlı Şarkı Sözlerinin Göstergeler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 22, 30.06.2024

Ümit Gedik

https://doi.org/10.33201/iranian.1382541

Öz

Anlamsal açıdan çok boyutluluğu barındıran müzik eserlerinde yer alan şarkı sözlerinde her bir sözcük göstergesinin sembolik karakter taşıdığı gözlemlenmektedir. Şarkı sözlerindeki sembolik karakterlere sahip bu sözcük göstergelerinin somut anlamları ile kullanılma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle daha ziyade duygusal göstergelerin hâkim olduğu şarkı sözlerinde sanatçılar tarafından tercih edilen göstergelerin somut anlamları dışında sahip olduğu derin anlamların incelenmesi ve yorumlanması önemlidir. Bu önemle belirtilen derin anlamlar, dilbilimin alt dallarından, sözcüklerin farklı anlam boyutlarını ve bu anlamların türlerini belirlemeyi amaçlayan anlambilim ve edimbilim araştırmaları doğrultusunda analiz edilebilmektedir. Bu çalışmada, Mercân Fersâd’ın ilk albümüهای آبی گل /Mavi Çiçekler’de yer alan خانه ما/Evimiz adlı şarkısında yer alan şarkı sözlerinde tercih ettiği göstergeler ve göstergelerin sahip olduğu tasarım, imgelerin anlambilim/edimbilimsel açıdan yüzey ve derin yapı boyutlarıyla analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, “Sanatçının, Evimiz adlı şarkı sözlerinde üretmiş olduğu mesajları hangi amaca yöneliktir? Fersâd bu amaç doğrultusunda şarkı sözlerinde hangi göstergeleri tercih etmiştir?” araştırma sorularına yanıt aranacak ve şarkıda dile getirilmiş göstergeler üzerinden anlambilimsel açıdan derin yapıda hangi mesajların verilmek istendiği ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mercân Fersâd, Evimiz Şarkısı, Anlambilim, Derin-Yüzey Yapı, Gösterge

Phrase And Surface Structure in Semantıc Trait: An Analysis of Signs in Marjan Farsad’s Lyrics the Song of “Our Home”

Öz

It is observed that each lexical sign has a symbolic character in the lyrics of musical works that contain multidimensionality in terms of semantics. These lexical indicators with symbolic characters in song lyrics do not have to be used with their concrete meanings. For this reason, it is important to analyse the deeper meanings of the signs preferred by the artists in song lyrics, which are mostly dominated by emotional signs, apart from their concrete meanings. In line with this importance, these deep meanings can be analysed in line with semantics and pragmatics researches, which aim to determine the different meaning dimensions of words and the types of these meanings. The aim of this study is to analyse the signs preferred by Marjan Farsad in her song Our Home in her first album Blue Flowers and the design of the signs and images in terms of semantics/ semiotics with the dimensions of surface and phrase structure. In the study, the research questions are: "What is the purpose of the messages produced by the artist in his texts entitled Our Home? Which signs did Farsad prefer in her texts for this purpose? " will be sought and an attempt will be made to reveal what messages are intended to be conveyed in the deep structure in terms of semantics through the signs expressed in the song.

Anahtar Kelimeler

Marjan Farsad, Our Home Song, Semantics, Phrase and Surface Structure, Sign

Kaynakça

• Aksan, D. (2017). Anlambilim (Anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi). Bilgi Yayınevi.
• Arçın, S. M. (2022). Tuva müzik grubu “Hün Hürtü”nün şarkı sözleri üzerine anlambilimsel bir çözümleme. İçinde Korkmaz, F. (Ed.), 9. Milletlerarası Türkoloji Kongresi Bildiriler Kitabı (s. 81-96). https://doi.org/10.26650/PB/AA10AA14.2023.001.008
• Bachelard, G. (1996). Mekânın poetikası. (Çev. A. Derman), Kesit Yayınları. (Orijinal Yayın Tarihi 1957).
• Bachelard, G. (2008). Uzamın poetikası. (Çev. A. Tümertekin), İthaki Yayınları. (Orijinal Yayın Tarihi 1960).
• BBC. (1393hş./2014, Ağustos 9). Goftegû bâ Mercân Fersâd u portekâlî kî û râ hânende kerd. https://www.bbc.com/persian/tvandradio/2014/08/140809_marjan_farsad_ali_hamedani
• Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. The MIT Press.
• Cortazar, J. (2020). Edebiyat dersleri. (Çev. S. Doğru), Everest Yayınları. (Orijinal Yayın Tarihi 2013).
• Eiguer, A. (2013). Evin bilinçdışı. (Çev. P. Akgün), Bağlam Yayıncılık. (Orijinal Yayın Tarihi 2004).
• Ersoydan, M. Y. (2023). Pepee çizgi filminde kullanılan şarkıların kavramlar bağlamında göstergebilimsel (semiyotik) analizi. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi. 8(1), 55-67. https://doi.org/10.5281/zenodo.7730381
• Gazi, M. A., Gülada, & M. O. (2021). Ermenistan’da Lenin’in kült liderlik propagandası ve müzik: “Lenin’e Bağlılık” şarkısının göstergebilimsel analizi. Ermeni Araştırmaları. (69), 141-161. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1613814
• Gedik, Ü. (2017). İran göç yazın süreci. İçinde O. Kılıçer & H. Görgün (Ed.). Doğu göç edebiyatı (s. 113-124). Demavend Yayınları.
• Hafteh. (t.y.). Mecelle-i haberî derbâre-i Mercân Fersâd; Hânende-i İrânî-Kânâdâyi kî muhâceret ve vatan ez tem-i âheng/haftehâ-i ûst. (hafteh.ca)
• İşimtekin, S. & Torusdağ, G. (2018). Furûğ Ferruhzâd öyküleri üzerine metindilbilimsel çözümleme. Demavend Yayınları.
• Karaağaç, G. (2013). Dil bilimi terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Karakaya, Z. (2004). Göstergebilimsel işlevler açısından ninniler. Milli Folklor. 16(61), 44-57. https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=61&Sayfa=41
• Lilit. (t.y.). Mercân Fersâd. https://lilit.ir/165193/
• Mawaddah, A. M., & Rahmat, S. (2023). Semantic analysis of meaning ın the song lyrics "Life too short" by aespa. Strata Social and Humanities Studies. 1(1), 30–35. https://journals.stratapersada.com/index.php/sshs/article/view/15
• Narlı, M. (2014). Şiir ve mekân. Akçağ Yayınları.
• Orhanoğlu, H. (2021). İmgeler atlası. Ketebe Yayınları.
• Özker, B. (2022). Amerikalı şarkıcı Katy Perry’nin “Chained to the Rhytm” adlı şarkısı ve klibinin göstergeleri açısından incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. (30), 1219-1227. https://doi.org/10.29000/rumelide.1193095
• Passingi,W., Marina, A., & Husain, D. (2022). A semantic analysis on maroon 5 songs. JELTIS: Journal of English Language Teaching, Linguistics and Literature Studies. 2(1). 231-243. http://journal.iain-manado.ac.id/index.php/jeltis/index
• Radiozamaneh. (1393hş./2014, Mordâd 27). Mercân Fersâd ve âşıkânehâyeş. https://www.radiozamaneh.com/169959/
• Rivera, J.C.V., & Bernardo, A.S. (2018). A lexico-semantic analysis of Philippine indie song lyrics written in English. Journal of Language and Linguistic Studies, 14(4). 12-31. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/650738
• Sholihah, L., & Pratawi, T. Y. (2018). The meaning of semantic analysis within song’s lyrics “a head full of dreams” album by coldplay. Lire Journal: Journal of Linguistics and Literature. 2 (2). 35-40. https://doi.org/10.33019/lire.v2i2
• Taylor, J. R. (2017). Cognitive Linguistics. İçinde B. Dancygier (Ed.). Lexical Semantics (s. 246-261). Cambridge University Press.
• Trısnantasarı, I., & Umalekhoa, M. (2018). A semantıc analysıs on Ed Sheeran songs. Aesthetıcs: Jurnal Fakultas Sastra Universitas Gresik, 6(2). https://journal.unigres.ac.id/index.php/AESTHETICS/article/view/546
• Tosun, N. (2023). Öykü terimleri sözlüğü. Ketebe Yayınları.
• Turan, Ü. D., Şener, N., Şener, S., Uzun, G. L. (2019). Genel dilbilim II. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Yıldırım, U. (2021, Nisan 26). Dört duvarın kısıtlayamadığı uzam, ev. Edebiyat Atölyesi. https://www.edebiyatatolyesi.net/edebiyatin-tekinsiz-mekani-ev/1536/