Examining the Raelitionship between Teachers’ Dijital Literacy Skill Levels and Lifelong Learning Tendencies (Afyonkarahisar Sample)

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 123 - 155, 30.06.2022

Gürbüz Ocak , Sümeyye Çengelci , Ramazan Yurtseven

https://doi.org/10.47615/issej.1103143

Cited By: 3

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between teachers’ digital literacy skills and lifelong learning tendencies. The relational survey model was used in this study. The sample of the study consists of 367 teachers working in preschool, primary school, middle school and high school levels in Afyonkarahisar city center. Frequency, percentage, standard deviation, mean, independent samples t-test, Pearson moment product correlation and two-way variance (Anova) analysis were used in the analysis of the data. The results of the study revealed that teachers’ digital literacy skill levels and lifelong learning tendencies are high. A significant difference was found between teachers’ lifelong learning tendencies and digital literacy skill levels. It was observed that this difference was in favor of those with high digital literacy skills. In addition, on teachers' lifelong learning tendencies; the common effect of gender and digital literacy skill levels was found to be significant; but branch, seniority, level and digital literacy skill levels do not have a common effect.It was found that there is a significant, moderate and positive relationship between teachers' digital literacy skills and lifelong learning tendencies. At the same time, positive and moderately significant relationships were found between these two variables in gender, branch, seniority and level groups. Finally, it was found that teachers’ digital literacy skills significantly predicted their lifelong learning tendencies.

Anahtar Kelimeler

Digital Literacy, Lifelong Learning, Teachers

Öğretmenlerin dijital okuryazarlık beceri düzeyleri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Afyonkarahisar Örneklemi)

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin dijital okuryazarlık becerileri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada, ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.Araştırmanın örneklemini Afyonkarahisar il merkezinde görev yapan 367 öğretmen oluşturmaktadır. “Dijital Okuryazarlık Ölçeği” ve “Yaşam Boyu Öğrenme Eğilim Ölçeği” aracılığıyla toplanan verilerin analizinde frekans, yüzde, standart sapma, ortalama, bağımsız örneklemler t-testi, iki yönlü varyans (ANOVA) ve pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında öğretmenlerin dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin ve yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin dijital okuryazarlık beceri düzeyleri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Bu farklılık dijital okuryazarlık becerileri yüksek olanlar lehinedir. Ayrıca öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri üzerinde; cinsiyet ve dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin ortak etkisi anlamlı bulunurken; branş, kıdem, kademe ile dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin ortak bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Öğretmenlerin dijital okuryazarlık becerileri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasında anlamlı, orta düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu bulunmuştur. Aynı zamanda bu iki değişken arasında cinsiyet, branş, kıdem ve kademe gruplarında da pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Son olarak öğretmenlerin dijital okuryazarlık becerilerinin, yaşam boyu öğrenme eğilimlerini anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital Okuryazarlık, Yaşam Boyu Öğrenme, Öğretmenler

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2011). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Yayıncılık.
• Akbaş, O. ve Özdemir, S. M. (2002).Avrupa birliğinde yaşam boyu öğrenme. Milli Eğitim Dergisi, 155(156).112-126.
• Akkoyunlu, B. (2008). Bilgi okuryazarlığı ve yaşam boyu öğrenme. International Educational Technology Conference (IECT).(6-8 Mayıs 2008). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Aksoy, M. (2008).Hayat boyu öğrenme ve kariyer rehberliği ilkelerinin istihdam edilebilirliğe etkileri: otel işletmeleri üzerine bir uygulama. Yayımlanmış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altun, N. (2019). Temel eğitim programları ve ders kitaplarının dijital okuryazarlık bağlamında incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anthonysamy, L., Koo, A.C., & Hew, S.H. (2020). Self-regulated learning strategies in higher education: fostering digital literacy for sustainable lifelong learning. Education and Information Technologies, 25, 2393-2414.
• Arslan, A., Bıçakçıgil Özsoy, R. ve Aslan, R. (2019).Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve kitap okuma alişkanliklarina ilişkin tutumlarinin incelenmesi.Journal of International Social Research, 12(66).730-747.
• Ayra, M. ve Kösterelioğlu, İ. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik algıları ile ilişkisi. Education Sciences, 10(1).17-28.
• Boyacı, Z. (2019). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki (Düzce üniversitesi örneği).Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Buckingham, D. (2008). Defining digital literacy: What do young people need to know about digital media? In C. Lankshear & M. Knobel (Eds.), Digital literacies: Concepts, policies and practices (pp. 73-91). New York, NY: Peter Lang.
• Bundy, A. (2004). Australian and new zealand information literacy framework. principles, standards and practice.2. Edition.Australian and New Zealand Institute for Information Literacy.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. 26. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Candy P C (2003). Lifelong learning and information literacy. Report for U.S. National Commission on Libraries and Information Science and National Forum on Information Literacy. Retrieved from http://www.nclis.gov/libinter/infolitconf&meet/papers/candy-fullpaper.pdf adresinden 11.04.2021 erişildi.
• Cohen, J.,Cohen, P., West, S. G., & Alken, L. S. (2003). Applied multiple regression / correlation analysis for the behavioural sciences (3rd Ed.). Mahwah, New Jersey: Lawrence ErlbaumAssociates, Inc.
• Çam, E. ve Üstün, A. (2016).Öğretmenlerin mesleki tutumları ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişki. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1). 461-477.
• Çetin, O. (2016). Pedagojik formasyon programi ile lisans eğitimi fen bilimleri öğretmen adaylarının dijital okuryazarlik düzeylerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 658-685.
• Demiralay, R. ve Karadeniz, Ş. (2009). İlköğretimde yaşam boyu öğrenme için bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesi. Cypriot Journal of Educational Sciences, 2(6).89-119.
• Diker-Coşun, Y. (2010).Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Epçaçan, C. (2013). Yaşam boyu öğrenme becerilerinin ders kitaplarında yer alma düzeyine örnek bir inceleme. Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 353-379.
• European Commission (2002). European report on quality indicators of lifelong learning. Fifteen Quality Indicators, Brussels.
• Gökbulut B., (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479.https://doi.org/10.5961/jhes.2021.466
• Göksan, T. S., Uzundurukan, S. ve Keskin, S. N., (2009). Yaşam boyu öğrenme ve avrupa birliği’nin yaşam boyu öğrenme programları. I. İnşaat Mühendisliği Eğitimi Sempozyumu, Antalya, 143–151.
• Güleç, İ., Çelik, S. ve Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 34-48.
• Gür-Erdoğan, D. ve Arsal, Z. (2016). Yaşam boyu öğrenme eğilim ölçeği (YBÖEÖ)’nin geliştirilmesi. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 114-122.
• Hamutoğlu, N. B., Canan-Güngören, Ö., Kaya-Uyanık, G. ve Gür-Erdoğan, D. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi 18(1), 408- 429.
• Hocaoğlu, N. ve Akkaş-Baysal, E. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. İçinde G. Ocak (Editör), Nicel araştırma modelleri-desenleri. (66-123). Ankara: Pegem Akademi.
• İleri, S. (2017). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve hayat boyu öğrenme faaliyetlerine katılım düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• İşçioğlu, E. ve Kocakuşak, S. (2012). İlköğretim sınıf öğretmeni adaylarının sayısal okuryazarlık düzeyleri ve teknoloji algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), Özel Sayı, 2, 15-24.
• Karabacak, Z. İ. ve Sezgin, A. A. (2019). Türkiye’de Dijital dönüşüm ve dijital okuryazarlık. Türk İdare Dergisi, 91(488), 319-343.
• Karaduman, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile özyeterlik algıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Karakaya, F., Ünal, A., Çimen, O. ve Yılmaz, M. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin stem yaklaşımına yönelik farkındalıkları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 124-138.
• Karaman, M. K. ve Karataş, A. (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. İlköğrretim Online, 8(3), 798-808.
• Kaya, H. E. (2014). Yaşam boyu öğrenme ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(1), 81-102.
• Kaya, M. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital vatandaşlık ve dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Kazu, İ. Y. ve Erten, P.(2014). Öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeyleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 3(2), 132-152.
• Kılıç, H. (2015). İlköğretim Branş öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri (Denizli ili örneği).Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Korkmaz, (2019). Sınıf öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile yaşam ve 21.yüzyıl öğreten beceri düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Kozan, M. (2018). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Kurt, A. A., Dönmez, F. İ., Ersoy, M., Dindar, M., Mısırlı, Ö. ve Akçay, T. (2013), Teknoloji ışığında okuryazarlıklar. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 4(2).
• Maç, N. ve Dede, A. (2008). İşyerinde informel öğrenme ve informel öğrenmenin istihdam üzerindeki rolü. Konya Ticaret Odası.http://www.kto.org.tr/d/file/informel_rapor.pdf adresinden 01.05.2021 erişildi.
• Martin, A. (2005). Digeulit-a european framework for digital literacy: A progress report.Journal of e-Literacy, 2(2), 130-136.
• Martin, A. (2008). Digital literacies: concepts, policies and practices. İçinde C. Lankshear, M. Knobel (Editörler). Digital literacy and the digital society, (151-174), New York: Peter Lang.
• MEB (2009).Türkiye hayat boyu öğrenme strateji belgesi, Yüksek Planlama Kurulu, Ankara; Milli Eğitim Bakanlığı.
• Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers & Education, 59(3), 1065-1078.
• Ocak, G. ve Karakuş, G. (2019).Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık öz-yeterlilik becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 129-147.
• Oskay, Ö., Erdem, E., Akkoyunlu, B., Soran, H. ve Yılmaz, A. (2010). Öğretmenlerin öğretme ve öğrenme sürecindeki yeterlikler açısından kendilerini değerlendirmeleri üzerine bir çalışma. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II, 16-18 Mayıs 2010, Bildiriler Kitabı, (211-221). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Ankara.
• Öteleş, Ü. U. (2020). A study on the examination of the relationship between lifelong learning tendency and digital literacy level.European Journal of Education Studies, 7(8), 57-73. Özçiftçi, M. ve Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
• Özerbaş, M. A. ve Kuralbayeva, A. (2018).Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25.
• Özgür, H. (2016). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterlikleri ve bilgi okuryazarlığı öz-yeterlikleri üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 22-38.
• Özoğlu, C. (2019). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin dijital okuryazarlıkları ile ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Şad, S. N. ve Nalçacı, Ö. İ. (2015). Öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmaya ilişkin yeterlilik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 177-197.
• Şahin, Ç. ve Karakuş, G. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. İçinde G. Ocak (Editör), Katılımcıları seçme: evren ve örneklem.(2-63). Ankara: Pegem Akademi.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. 3. Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tornero, J. M. P. (2004). Promoting digital literacy: final report (EAC/76/03). Understanding Digital Literacy. Barcelona: UAB.
• Turan, S. (2005). Öğrenen topluma doğru avrupa birliği eğitim politikalarında yaşam boyu öğrenme. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 5(1), 87-98.
• Tüzel, S. ve Tok, M. (2013). Öğretmen adaylarının dijital yazma deneyimlerinin incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 6(15), 577-596.
• Üstündağ, M. T., Güneş, E. ve Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık ölçeğinin türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
• Yılmaz, M. (2007). Sınıf öğretmeni yetiştirmede teknoloji eğitimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1) 155-167.
• Yılmaz, M. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 253-262.
• Yüzlü, U. (2019). Ön lisans öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile yaşam boyu öğrenme anahtar yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Zayimoğlu Öztürk, F. (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının ilköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan öğrenme alanlarına ilişkin öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.