Öz
Mezopotamya’da Antik döneme kadar izini sürebildiğimiz şifacılık pratikleri İslamlaşma sonrası İslam öğretileriyle de harmanlanarak modern zamana kadar ulaşmıştır. Günümüzde Mezopotamya’da modern Batı tıbbına dayalı resmi tıp uygulamalarının dışında baş vurulan ve yoğun ilgi gören geleneksel şifacılık pratikleri dini öğeler içermektedir. Tedavi için kullanılan mevcut bitkisel karışımlar, hacamat, kupa terapi gibi empirik tıp uygulamaları da Hz. Muhammed’in kendi döneminde uygulatıp tavsiye ettiği dini şifa yolları olarak bilinmektedir. Bugün dini şifacılığın kendini dayandırdığı en büyük meşruiyet kaynağı olarak “Peygamber Tıbbı” ya da “Tıbb-ı Nebevi” nitelemesinin doğuşu ve bugüne hangi tarihsel dönemeçlerden geçerek ulaştığının bilgisi bölgede şifacılık pratiklerinin meşruiyet zeminini ve kurduğu ilişkiler ağını anlamlandırmak açısından önemlidir. Bu çalışma Mardin’de şifacılık bağlamında infertil (doğurgan olmayan) kadın deneyimleri üzerine gerçekleştirdiğim alan araştırması sırasında karşılaştığım peygamber tıbbı uygulamalarının kökenine dair arkeolojik bir ilginin ürünüdür. Bu makalede Mezopotamya’da geleneksel şifacılığın temel dayanaklarından biri olarak Tıbb-ı Nebevi nitelemesinin ortaya çıkışı, anlamı ve Mezopotamya tıp tarihi içindeki yeri yazılı tarihsel kaynaklar ve güncel yaklaşımlar üzerinden tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- El-Cevziyye, İ. (1997). Tıbb’un-Nebevî. İstanbul: Millî Gazete Yayınları.
- Tekineş, A. (2003). Tıbb-ı Nebevi’de Tıbbî Etik. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 11(2).
- Öztürk, L. (2006). İslam Tıp Tarihi Üzerine İncelemeler. İstanbul: Ensar Neşriyat.
- Sılay, M. (2021). İslam Medeniyetinde Tıp Kültürü. İstanbul: Fecr Yayınevi.
- Inhorn, M. C. (1994). Quest for Conception: Gender, Infertility and Egyptian Medical Traditions. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
- Inhorn, M. C. (2005). Healing and Medicine: Popular Healing Practices in Middle Eastern Cultures. Encyclopedia of Religion, s. 3834-3837.
- Browne, E. G. (2012). İslam Tıbbı. İstanbul: İnkılab Yayınları.
- Rahman, F. (2016). İslam Geleneğinde Sağlık ve Tıp. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
- Batuta, İ. (2019). Seyahatname. (Çev. A. S. Aykut). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- ------- (2017). Kuran Yolu Meali. (Çev. Karaman, H., Çağrıcı, M., Dönmez, İ. K., Gümüş, S.). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
- Bayat, A. H. (2010). Tıp Tarihi. İstanbul: Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneği Yayınları.
- Erdemir, A. D. (2014). Tıp Tarihi. İstanbul: Nobel Kitabevi Yayınları.
- Kılıç, A. (2012). Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Şefkat Abideleri Şifahaneler. İstanbul: Medicalpark.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 6 Sayı: 2 |
