The Summary of a Research on Hursid Devran’s Story Named “Asumanda Gunes Yok Idi”

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 7, 69 - 76, 29.11.2017

Cansu Delibalta Gürbulak Delibalta Gürbulak

Öz

 Changes that may occur in either political or social aspects of any
nation surely gets reflected in their literature. In Uzbek literature, we see
those changes at a point in time in which we have changed the way we look at
history. The craftsmen of Uzbek literature have focused on using national
resources and the names that shape their country’s history after Uzbekistan has
become independent from the Soviet Union. Perhaps the most important name in
this era is an Uzbek poet, writer, reporter and scriptwriter Hursid Devran. Hursid
Devran, after the independence from the Soviet Union, has focused his writings
on historical figures. He has focused his art primarily on “Emir Timur” and
also included names such as “Uluğ Bey”, “Ali Şir Nevai”, “Bibihanım”, “Şeyh
Kübra” whom have played an important role in the history. In this paper, we
will examine his history titled “Asumanda Güneş Yok idi” in terms of its’s
topic, style and grammar.

Anahtar Kelimeler

Devran, Ulug Bey, Abdulatif Mirza, Uzbek Literature, History

Hurşid Devran’ın “Asumanda Güneş Yok İdi” Adlı Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme

Öz

Devletlerin yaşadığı siyasi
ve sosyal değişimler şüphesiz ki ait olduğu toplumu yansıtan edebiyatı doğrudan
ilgilendirir. Bu değişimlerin yansımalarını Özbek edebiyatında tarihe bakışın
yeni bir boyut kazanması noktasında görüyoruz. Bağımsızlık dönemi Özbek
edebiyatı sanatçıları milli kaynaklardan yararlanma, tarihe yön vermiş isimler
hakkında yazma eğilimindedirler. Bu akımın en önemli isimlerinden biri Özbek
şair, yazar, gazeteci ve senarist Hurşid Devran’dır. yayımlanan eserlerinde
başta “Emir Timur” olmak üzere, “Uluğ Bey”, “Ali Şir Nevai”, “Bibihanım”, “Şeyh
Kübra” gibi tarihi şahsiyetlere yer vermiştir. Bu anlamda Hurşid Devran’ ın bağımsızlık
sonrası yazdığı hikâyelerinde milli unsurlardan faydalandığını, kültürel
değerlere sahip çıktığını ve tarihi yaşatmada edebiyatı araç olarak
kullandığını söylemek mümkündür. Bu çalışmamızda, Uluğ Bey’in oğlu Abdülatif
Mirza tarafından öldürülüşünü anlatan “Asumanda Güneş Yok İdi” adlı hikâyeyi
konu ve üslup açısından değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Hurşid Devran, Uluğ Bey, Abdülatif Mirza, Özbek Edebiyatı, Tarih

Kaynakça

• Devran, H. (2006). Bibihanım kıssası. Taşkent: Şark Neşriyatı
• İşankul, C. (1997, Güz). Özbek folklorunda rüya motifi (S. Fedakâr, Akt.), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 4, 119
• Kaplan, M. (2011).Türk edebiyatı üzerine araştırmalar 3 tip tahlilleri. İstanbul: Dergâh
• Stevick, P. (2010). Roman teorisi (S. Kantarcıoğlu, Çev.) Ankara: Akçağ
• Tekin, M. (2014). Roman sanatı romanın unsurları 1. Ankara: Ötüken