Favoritism at University Boundaries: A Qualitative Study on the Behavior Patterns and the Origin of Favoritism

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 380 - 403, 31.03.2022

Onur Dirlik , Hazal Duman

https://doi.org/10.15869/itobiad.1029501

Cited By: 1

Öz

Nepotism, which emphasizes different relationship networks instead of individual success and competence, is one of the unethical phenomena that remains in the background of organizational life but affects the whole organizational functioning.
The purpose of this study is to examine the effects of favoritism on academic process which include the dynamics of favoritism, academicians' responses and results of favoritism generated in academia is to be addressed by considering the opinions of academics.
In scope of research 10 academics from 3 state universities, from different branches and with different academic titles, participated in the process. Purposeful and snowball sampling techniques were used to determine the participants.
In the in-depth interviews conducted during the data collection process, semi-structured questions were used and the interviews were recorded. Then, the obtained records were converted into transcripts and subjected to content analysis.
According to the obtained results, it was determined that behaviors based on political nepotism, nepotism and cronyism are common in academia in the process of recruiting and academic functioning. While political favoritism and nepotism are directly evaluated as favors among these 3 types of favoritism, it has been observed that behavioral patterns related to cronyism are sometimes positioned as academic references.
Specifically, it has been determined that the behaviors that take place under the name of academic reference and focus on the network, not the academic success of the individuals, eliminate the distinction between reference and favor. It has been predicted that the effort of academics to base their own actions and experiences on academic reference rather than favoring them also undermines the distinction between reference and favoritism in the field.


In addition to these findings, it has been determined that gift authorship is an academy-specific favoritism which reflects make someone author who does not make any contribution in research process.
As a result of the study, it has been determined that 7 different dynamics such as culture, family, political influence, human nature, nature of work are effective in shaping the favoritism that has become widespread in academia. While these dynamics allow for the normalization of favoritism in the field and pave the way for the unresponsiveness of academics to their favoritism.

Anahtar Kelimeler

Favoritism, Nepotism, Chronism, Political Favoritism, Gift Writing, Turkish Academy

Üniversite Sınırlarında Kayırmacılık: Kayırmacı Davranış Paternleri ve Kayırmacılığın Kökeni Üzerine Nitel Bir Araştırma

Öz

Bireysel başarı ve yetkinlik yerine farklı ilişki ağlarının ön plana çıkaran kayırmacılık örgütsel yaşantının arka planda kalan ancak örgütsel işleyişin bütününe etki eden etik dışı olgulardan biridir.
Bu çalışmanın amacı akademi içerisinde kayırmacı davranışların kadro alma ve akademik işleyişi üzerindeki etkisini akademisyenlerin bakış açısıyla ele almaktır. Bu kapsamda kayırmacılığın hangi dinamiklerle şekillendiği, kayırmacılık olarak isimlendirilen davranışların neler olduğu ve bu davranışların çıktıları değerlendirilmiştir.
Nitel desende gerçekleştirilen çalışmaya 3 devlet üniversiteden, farklı branşlarda ve farklı akademik unvanlara sahip 10 akademisyen katılmış olup, katılımcıların belirlenmesinde amaçlı ve kartopu örnekleme teknikleri bir arada kullanılmıştır.
Veri toplama sürecinde gerçekleştirilen derinlemesine mülakatlarda yarı yapılandırılmış sorulardan faydalanılmış ve görüşmeler kayıt altına alınmıştır. Ardından elde edilen kayıtlar döküm haline dönüştürülerek içerik analizine tabi tutulmuştur.
Gerçekleştirilen analiz sonucunda, kadro alma ve akademik işleyiş sürecinde siyasi kayırmacılık, nepotizm ve kronizme dayalı davranışların akademi de yaygın olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bu 3 kayırma türü içerisinde siyasi kayırmacılık ve nepotizm doğrudan kayrılma ve torpil olarak değerlendirilirken, kronizme ilişkin davranış kalıplarının kimi durumlarda akademik referans olarak konumlandırıldığı gözlemlenmiştir.
Spesifik olarak, akademik referans adı altında gerçekleşen ve bireylerin akademik başarısına değil networküne odaklanan davranışların referans ve torpil ayrımını ortadan kaldırdığı belirlenmiştir. Akademisyenlerin kendi eylemlerini ve başlarından geçenleri kayırma yerine akademik referansa dayandırma çabasının da alanda referans ve kayırma ayrımını zedelediği öngörülmüştür. Bununla birlikte, hediye yazarlık olarak isimlendirilen ve akademik networkünü güçlü tutmak için emeği olmayan birini akademik çalışmalarda yazar yapma eylemi akademiye özgü bir kayırma davranışı olarak öne çıkmıştır.
Çalışma sonucunda akademide yaygınlaşan kayırmacı davranışların şekillenmesinde ise kültür, aile, siyasi etki, insan doğası, işin doğası gibi 7 ayrı dinamiğin etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu dinamikler alanda kayırma davranışlarının normalleştirilmesine imkan sağlarken, aynı zamanda akademisyenlerin kayırma davranışları karşısında tepkisiz kalmalarına da zemin hazırladığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kayırmacılık, Nepotizm, Kronizm, Siyasi Kayırmacılık, Hediye Yazarlık, Türkiye Akademisi

Kaynakça

• Abramo, G., D’Angelo, C. A., & Di Costa, F. (2019). When research assessment exercises leave room for opportunistic behavior by the subjects under evaluation. Journal of Informetrics, 13(3), 830-840.
• Abubakar, A. M., Namin, B. H., Harazneh, I., Arasli, H., & Tunç, T. (2017). Does gender moderates the relationship between favoritism/nepotism, supervisor incivility, cynicism and workplace withdrawal: A neural network and SEM approach. Tourism Management Perspectives, 23, 129-139.
• Albayrak, S. O. (2020). Türkiye’de Kamu Personel Yönetiminin Yeni Kurumsal Yapısı ve Kamu İstihdamının Yeni Görünümü. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 75(4), 1517-1549.
• Apaydın, Ç. (2012). Relationship between workplace bullying and organizational cynicism in Turkish public universities. African Journal of Business Management, 6(34), 9649-9657.
• Araslı, H. & Bavık, A. & Ekİz, E.H. (2006). “The effects of nepotism on human resource management: the case of three, four and five star hotels ın northern cyprus”, International Journal of Sociology and Social Policy, 26 (7/8), 295–308.
• Araslı, H., & Tumer, M. (2008). Nepotism, Favoritism and Cronyism: A study of their effects on job stress and job satisfaction in the banking industry of north Cyprus. Social Behavior and Personality: an international journal, 36(9), 1237-1250.
• Arastaman, G., FİDAN, İ. Ö., & Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75.
• Arıcı, H. E., Araslı, H., Çobanoğlu, C., & Hejraty Namin, B. (2021). The effect of favoritism on job embeddedness in the hospitality industry: A mediation study of organizational justice. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 22(4), 383-411.
• Aydogan, I. (2009). Favoritism in the Turkish Educational System: Nepotism, Cronyism and Patronage. Online Submission, 4(1).
• Aydoğan, I. (2012). The existence of favoritism in organizations. African Journal of Business Management, 6(12), 4577-4586.
• Aytaç, Ö. (2010). Kayırmacı ilişkilerin sosyolojik temeli. Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık, 3-26.
• Başkale, H. (2016) Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, DEUHFED 2016, 9(1), 23-28, http://www.deuhyoedergi.org/.
• Bearfield, D. A. (2009). What is patronage? A critical reexamination. Public administration review, 69(1), 64-76.
• Boadi, E. G. (2000). Conflict of interest, nepotism and cronyism. TI source book. Confronting corruption. The elements of a national integrity system, 195-204.
• Bolat, T., Seymen, O., Bolat, O. İ., Yüksel, M., Katı, Y. & Kinter, O. (2016). Vekâlet kuramı bakış açısıyla aile işletmelerinde kurumsallaşma ve nepotizm ilişkisi. The Journal Of Socıal Scıences Instıtute, 36(1), 105-133.
• Bramoullé, Y., & Goyal, S. (2016). Favoritism. Journal of Development Economics, 122, 16-27.
• Büte, M. (2011a). Kayırmacılığın çalışanlar üzerine etkileri ile insan kaynakları uygulamaları ilişkisi: Türk kamu bankalarına yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1).
• Büte, M. (2011b). Nepotizmin iş Stresi iş Tatmini Olumsuz Söz Söyleme Ve işten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Aile işletmeleri Üzerinde Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1).
• Cumhuriyet (2021). Hatipoğlu’nun yönettiği üniversitede kişiye özel kadro iddiası. Cumhuriyet. Erişim adresi: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/hatipoglunun-yonettigi-universitede-kisiye-ozel-kadro-iddiasi-1804188
• Çarıkçı, İ. H. & Arslan, E. T. (2010). Türk yönetim geleneğinde kayırmacılığın tarihi seyri. Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık, 27-39.
• Çelik, K., & Erdem, A. R. (2012). Üniversitede çalışan idari personele göre “kayırmacılık” 1. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, (11), 23-30.
• Çetinkaya, F. F., Şener, E., & Korkmaz, F. (2017). Aile işletmeleri ve kayırmacılık: nitel bir araştırma. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 119-133.
• Dağlı, T. & Aycan, Z. (2010). Kurumlarda kayırmacılık ve insan kaynakları uygulamaları. Yönetim ve örgüt açısından kayırmacılık.(Ed. Ramazan Erdem), İstanbul: Beta Yayıncılık, 167-178.
• Demir, R., & Demir, M. (2019). Kamu Üniversitelerinde Çalışan Akademisyenlerin Norm Kadro Uygulamasına Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesine İlişkin Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2492-2511.
• Dilek, S., Özdirek, R., & Kesgingöz, H. (2019). Kayırmacılık kavramının İslam ekonomisi bağlamında incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(4), 3186-3210.
• Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of advanced nursing, 62(1), 107-115.
• En Son Haber (2021). Trakya Üniversitesi rektörü baldızına kadro açıp işe aldı. Erişim Adresi: https://www.ensonhaber.com/gundem/trakya-universitesi-rektoru-baldizina-kadro-acip-ise-aldi
• Findley, C. V. (1996). Kalemiyeden mülkiyeye, Osmanlı memurlarının toplumsal tarihi. Çeviren: Gül Çağalı Güven, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Fusch, P. I., & Ness, L. R. (2015). Are we there yet? Data saturation in qualitative research. The qualitative report, 20(9), 1408.
• Gaspar, J. M., Massa, M., & Matos, P. (2006). Favoritism in mutual fund families? Evidence on strategic cross‐fund subsidization. The Journal of Finance, 61(1), 73-104.
• Gönülaçar, Ş. (2014). İnsan kaynakları yönetiminde kayırmacılık kuşatması ve liyakatsizlik çıkmazı. Erişim: https://www. academia. edu/attachments/35880199/download_file.
• Godbout, J. T. (2003). Armağan dünyası. Çev. Dilek Hattatoğlu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Haber46 (2021). KSÜ Tıp Fakültesi Hastanesi'nde Torpille Personel Alım İddiası. Erişim Adresi: https://www.haber46.com.tr/saglik/ksu-tip-fakultesi-hastanesi-nde-torpille-personel-alim-iddiasi-h370317.html
• Halıcı, A., Ötkan, C. Ç. ve Tekkurşun Demir, G. (2017). Öğretim üyesi yetiştirme programı (ÖYP) ile atanan araştırma görevlilerinin statülerinin değiştirilmesine yönelik akademisyen görüşleri. Journal of Human Sciences, 14(3), 2730-2747. doi:10.14687/jhs.v14i3.4774.
• Hayajenh, A. F., Maghrabi, A. S., & Al-Dabbagh, T. H. (1994). Research note: Assessing the effect of nepotism on human resource managers. International Journal of Manpower, 15(1), 60-67.
• Hotho, J., Minbaeva, D., Muratbekova-Touron, M., & Rabbiosi, L. (2020). Coping with favoritism in recruitment and selection: a communal perspective. Journal of Business Ethics, 165(4), 659-679.
• İlhan, S. & Aytaç, Ö. (2010). Türkiye’de kayırmacı eğilimlerin oluşmasında toplumsal ve kültürel yapının rolü. Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık, 61-83.
• İlhan, T. & Erdem, R. (2010). Kan bağı kayırmacılığı (nepotizm). Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık, 135-166.
• Kavasoğlu, İ., & Yenel, İ. F. (2018). Favoritism in football from the referee's perspective Hakemlerin gözünden futbolda kayırmacılık. Journal of Human Sciences, 15(4), 2509-2532.
• Magni, G. (2021). Economic inequality, immigrants and selective solidarity: from perceived lack of opportunity to in-group favoritism. British Journal of Political Science, 51(4), 1357-1380.
• Manning, J., & Lambert South, A. (2018). Family favoritism: Defining a communication-oriented construct. Qualitative Research Reports in Communication, 19(1), 18-24.
• Martin, B. (2009). Academic patronage. International Journal for Educational Integrity, 5(1).
• Meriç, E., & Erdem, M. (2013). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul yönetiminde kayırmacılık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 467-498.
• Mumcu, A. (1985). Osmanlı devletinde rüşvet. İstanbul: İnkılap yayınevi.
• Murat, A. K., & Sezer, Ö. (2018). Kamu Personel Sisteminde Çalişanlarin Görevde Yükselmesinde Kayirmacilik Sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı), 739-757.
• Mutz, D. C., & Kim, E. (2017). The impact of in-group favoritism on trade preferences. International Organization, 71(4), 827-850.
• Özler, N. D. E., & Büyükarslan, B. A. (2011). The overall outlook of favoritism in organizations: A literature review. International journal of business and management studies, 3(1), 275-285.
• Özkanan, A. & Erdem, R. (2016). Yönetimde kayırmacı uygulamalar üzerine nitel bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 7-28.
• Padgett, M. Y. & Morris, K. A. (2005). Keeping it" all in the family:" does nepotism in the hiring process really benefit the beneficiary?. Journal of Leadership & Organizational Studies, 11(2), 34-45.
• Polat, B. (2016). Çalışanların kayırmacılık algıları ile sessizlik davranışları arasındaki ilişki: Kamu sektöründe bir uygulama (Master's thesis, Çankaya Üniversitesi).
• Polat, S. & Kazak, E. (2014). Okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 71-92.
• Ponzo, M., & Scoppa, V. (2010). The use of informal networks in Italy: Efficiency or favoritism?. The Journal of Socio-Economics, 39(1), 89-99.
• Prendergast, C., & Topel, R. H. (1996). Favoritism in organizations. Journal of Political Economy, 104(5), 958-978.
• Sargut, A. S. (2001). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. İmge Kitabevi.
• Sidani, Y. M., & Thornberry, J. (2013). Nepotism in the Arab world: An institutional theory perspective. Business Ethics Quarterly, 23(1), 69-96.
• Stata (2020). Turkey: Unemployment rate from 1999 to 2020. Erişim Adresi: https://www.statista.com/statistics/263708/unemployment-rate-in-turkey/
• Tahtalıoğlu, H. (2021). Akademik Kadrolar Açısından Norm Kadro Uygulamalarına Genel Bir Bakış. Alanya Akademik Bakış, 5(2), 1107-1124.
• Yeniçağ (2021). İstifa ettirildi ardından açığa alındı. Erişim Adresi: https://www.yenicaggazetesi.com.tr/istifa-ettirildi-ardindan-aciga-alindi-sen-misin-rektorun-kizina-torpil-yapmayan-456678h.htm
• Yıldırım, O. (2021). YÖK 100/2000 Bursu Üzerine Bir Değerlendirme: “Avantajlar Ve Dezavantajlar”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 146-164.
• https://istatistik.yok.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 15.10.2021)
• http://www.nisanyansozluk.com/?k=kay%C4%B1r-&lnk=1 (Erişim Tarihi: 15.07.2021)
• Worldbank (2021). Unemployment, total (% of total labor force) (modeled ILO estimate) – Turkey. Erişim Adresi: https://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS?locations=TR