Hâkim Rüzgâr Yönünün Belirlenmesi İçin Bir Yazılım Önerisi: PrevailingWindRUB 1.0

Yıl 2020, Sayı: 41, 209 - 219, 30.12.2020

Sedat Avcı

https://doi.org/10.26650/JGEOG2020-806385

Öz

Bir yerin iklim elemanlarına ait özelliklerin bilinmesi, mekânsal çalışmalarda büyük öneme sahiptir. İklim elemanlarından rüzgâr, sıcaklık ve yağış kadar sık kullanılmasa da özellikle planlama çalışmalarında yönlendirici olma özelliğine sahiptir. Genel atmosfer sirkülasyonuna bağlı olarak zemine yakın hava kütlelerinin yer değiştirmesi şeklinde tanımlanan rüzgâr, büyük ölçüde yatay yönde bir harekettir. Rüzgârın yönü, hızı (şiddeti) ve esiş sıklığı (frekansı) en belirgin üç özelliğini oluşturmaktadır. Hâkim rüzgâr yönünün belirlenmesi ve gösteriminde temel olarak rüzgârın hangi yönden kaç kez estiği esas alınmaktadır. Rüzgâr rasatları 8 veya 16 yöne göre ifade edilmektedir. Gerçekte ise hâkim rüzgâr yönü daha farklı olabilir. Hâkim rüzgâr yönünün açı cinsinde ortaya konulması, gerçeğe daha yakın sonuçları yansıtacaktır. Rubinstein, rüzgârın hangi yönden ne kadar sıklıkla estiğini esas alınarak hâkim rüzgâr yönü derece cinsinden belirlenebileceğini ifade etmektedir. Önerilen yöntemde, her yöne ait esme sayılarının toplam içindeki oranı kullanılmaktadır. Bu işlemi yaparken aynı zamanda farklı yönlere ait paylar ile de belli ilişkilerin göz önüne alınması, yöntemi diğer yöntemlere nazaran daha avantajlı hale getirmektedir. Yöntemde sakin günlere ait veriler ise kullanılmamaktadır. Ayrıca varsa ikinci dereceden hâkim rüzgâr yönünü ve frekansını da göstermesi Rubinstein metodunu öne çıkarmaktadır. Makale ekindeki yazılım, Rubinstein yöntemiyle hâkim rüzgâr yönünün belirlenmesi için önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Esiş sıklığı, Rubinstein, rüzgâr yönü

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Makale taslağı üzerindeki öneri ve katkılarından dolayı Prof. Dr. İlhan Kayan ve Prof. Dr. Meral Avcı'ya teşekkür ederim.

Software Proposal for Determining the Prevailing Wind Direction: PrevailingWindRUB 1.0

Öz

Knowing the characteristics of the climatic elements of a place is greatly important in spatial studies. Although not used as often as temperature and precipitation, wind might be utilized as a guide especially in planning studies. Wind is mostly a horizontal movement. The direction, speed and frequency of the wind are its three most prominent characteristics. Establishing the prevailing wind direction in terms of angle will provide more realistic results. Rubinstein stated that the prevailing wind direction can be determined in degrees based on how often the wind blows from which direction. The ratio of the directions from which the wind blows to all directions is used in the proposed method. While doing so, considering certain relations with the shares belonging to different directions at the same time makes this method more advantageous over others. The method does not use data on calm days, but shows the second-order prevailing wind direction and frequency if available. The software attached used herein is proposed to determine the prevailing wind direction using the Rubinstein method

Anahtar Kelimeler

Frequency, Rubinstein, wind direction

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Allisow, B. P., Drostov, O. A., & Rubinstein, E. (1956). Lerhbuch Der Klimatologie. Berlin: VEB Deutscher Verlag Der Wissenschaften.
• Ardel, A., Kurter, A., & Dönmez, Y. (1969). Klimatoloji Tatbikatı.İstanbul: İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü.
• Avcı, M. (1998). Ilgaz dağları ve çevresinin bitki coğrafyası I (Bitki örtüsünün coğrafi şartları). İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, 137-216.
• Avcı, M. (2016). Ekosistem Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Öğretim Fakültesi.
• Balley, W. G. (2005). Microclimatology. J. E. Olivier içinde, Encylopedia of World Climatology (s. 486-499). Dordrecht, Berlin, Heidelberg, New York: Springer.
• Balling, Jr, R. C., & Cerveny, R. S. (2005). Winds and wind systems. J. E. Oliver (Dü.) içinde, Encyclopedia of World Climatology (s. 813-819). Dordrecht, The Netherlands: Springer.
• CWOP-WMO8. (2008). Guide to Meteorological Instruments and Methods of Observation. Geneva: World Meteolorlogical Organization.
• Dönmez, Y. (1979). Umumi Klimatoloji ve İklim Çalışmaları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü.
• Erinç, S. (1960). Türkiye’de zemine yakın hava tabakalarında hâkim rüzgâr istikametleri ve frekansları. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 1-11.
• Erinç, S. (1969). Klimatoloji ve Metodları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayını.
• Erol, O. (1999). Genel Klimatoloji. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Kaminsky, A. A. (1925). Klimat i pogoda v ravninnoy mestnosti - Klimat Voronezhskoy Gubernii. Leningrad: Novaya Derevnya.
• Kämtz, L. F. (1831). Lehrbuch der Meteorologie (Cilt 1). Halle.
• Kraght, P. E. (2005). Wind and air velocity measurements. G. D. Considine içinde, Van Nostrand’s Scientific Encylopedia. John Wiley and Sons. doi:10.1002/0471743984.vse7534.
• Lamb, H. H. (2011). Climate: Present, Past and Future (Cilt 1: Fundemantals and Climate Now). Oxford: Routledge Revivals.
• Lambert, M. (1777). Sur Les Observations du Vent. Nouveaux mémoires de l’Académie Royale des Sciences et Belles-Lettres, avec l’histoire (s. 36-41). içinde Berlin: Königliche Akademie der Wissenschaften.
• Langreder, W. (2010). Wind resource and site assessment. W. Tong içinde, Wind Power Generation and Wind Turbin Design (s. 49-87). Southampton, Boston: WIT Press.
• Loftness, V. (2005). Architecture and Climate. J. E. Olivier (Dü.) içinde, Encylopedia of Word Climatology (s. 63-77). Dordrecht, Berlin, Heidelberg, New York: Springer.
• Mayer, H. (1891). Anleitung zur Bearbeitung meteorologischer Beobachtungen für die Klimatologie. Berlin: Verlag von Julius Springer.
• Munro, D. S. (2005). Katabatic (gravity) winds. J. E. Olivier içinde, Encylopedia of World Climatology (s. 440). Dordrecht, Berlin, Heidelberg, New York: Springer .
• Olivier, J. E. (2005). Local winds. J. E. Olivier içinde, Encylopedia of World Climatology (s. 467-475). Dordrecht, Berlin, Heidelberg, New York: Springer.
• Rubinstein, E. (1926). K metodike klimatoloricheskoy obrabotki iablyudeniy nad vetrom (Zur methodik der klimatologischen Bearbeitung der Wildbeobachtungen). Iav. Tsentr. gidrometeorol. byuro.
• Schouw, J. F. (1827). Beiträge Zur Vergleichenden Klimatologie.Kopenhagen: Verlag des Verfasser.
• Thompson, R. D., & Perry, A. (1997). Applied Climatology (Principles and Prectice). London ve New York: Routledge.
• Tong, W. (2010). Fundamentals of wind energy. W. Tong (Dü.) içinde, Wind Power Generation and Wind Turbin Design (s. 3-48). Southampton, Boston: WIT Press.
• Türksoy, F. (2001). Rüzgar verisi ölçümü ve analizi. Rüzgar Enerjisi Sempozyumu (s. 87-103). İzmir: TMMOB, Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi.