Political Ecology

Yıl 2020, Sayı: 41, 241 - 254, 30.12.2020

Muammer Çakır , Osman Gümüşçü Barış Taş

https://doi.org/10.26650/JGEOG2019-0019

Öz

Political ecology, which is a synthesis of the concepts of politics and ecology, utilizes the methods of these disciplines in their research and studies and has become quite popular. The need to politicize anthropogenic environmental problems has kept political ecology on the current agenda; political ecology is now studied in a wide range of areas such as geography, history, politics, sociology, anthropology, economy, and environment. It can be defined as the politicization of environmental problems arising from nature–human interaction. Geographical science, which examines the interactions between the natural environment and humans, should produce scientific knowledge on political ecology as a requirement of the era. This study evaluates the literature that forms the basis of scientific knowledge in terms of geography. Accordingly, conceptual, theoretical, and applied studies were researched; many national and international publications were assessed within this scope, and the database of the study was established. The literature reveals that the issue of political ecology is not adequately addressed by geographers. Therefore, this study attempts to discuss sensitivity and reaction against the environment around the world from the perspective of political geography.

Anahtar Kelimeler

Geography, enviromental problems, political ecology

Politik Ekoloji

Öz

Politika ve ekoloji kavramlarının sentezinden oluşan politik ekoloji, araştırma ve incelenmelerinde bu iki bilim dalının yöntemlerinden yararlanmaktadır. Kuramsal geçmişi oldukça yeni olan politik ekoloji, giderek önemli bir kavram olmaya başlamıştır. Günümüzde fazlaca yaşanan antropojenik çevre sorunlarına siyasi zemin arama ihtiyacı, politik ekolojiyi yakın geçmişte sürekli olarak gündemde tutmaya yetmiştir. İnterdisipliner yapısı nedeniyle coğrafya, tarih, siyaset, sosyoloji, antropoloji, ekonomi ve çevre gibi geniş bir alanda çalışma imkânı bulmuştur. Politik ekoloji, kabaca doğal ortam-insan etkileşiminden doğan çevre sorunlarının siyasallaştırması olarak tanımlanabilir. Doğal ortam ile insan arasındaki etkileşimleri ele alan coğrafya bilimi, çağın gerekliliklerini karşılamak açısından politik ekoloji konusunda da bilimsel bilgi üretmek yükümlülüğündedir. Çalışmanın amacı, söz konusu bilimsel bilgiyi üretmeye yönelik temel oluşturacak literatürü coğrafya bilimi açısından değerlendirmektir. Bu amaçla mekânın kullanımı konusunda üretilen ve uygulanan politikaları ele alan; kavramsal, kuramsal ve uygulamalı çalışmalar taranmıştır. Ulusal ve uluslararası pek çok yayın, bu kapsamda ele alınmış ve çalışmanın veri tabanı oluşturulmuştur. İncelenen literatür, politik ekoloji konusunun coğrafyacılar tarafından yeterli düzeyde ele alınmadığı sonucunu ortaya koymuştur. Dünya çapında çevreye karşı ortaya konulan duyarlılık ve tepki, siyasi coğrafya bakış açısıyla bu çalışmada ele alınmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, çevre sorunları, politik ekoloji

Kaynakça

• Arı, Y. (2017). Çevresel determinizmden politik ekolojiye: Son 100 yılda Dünya’da ve Türkiye’de insan-çevre coğrafyasındaki yaklaşımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 1-34.
• Aygün, B. ve Şakacı, B. K. (2007). Türkiye’de Çevreye doğrudan odaklı çevreci hareketler ve çevresel yaklaşımları üzerine bir deneme. www.ayk.gov.tr, (Erişim Tarihi 15.12.2018).
• Bassett, T. J. (1988). The Political ecology of peasant-herder conflicts in the northern ıvory coast. Annals of The Association of American Geographers, 78, 453-72.
• Bebbington, A., Carrasco, H., Peralbo, L., Ramon, G., Torres, V. H. & Trujilli, J. (1993). Fragile lands, fragile organizations: ındian organizations and the politics of sustainability in ecuador. Transactions of The Institute of British Geographers, 18, 179-96.
• Becker, J. & Raza, W. (2000). Theory of regulation and political ecology: An ınevitable separation?. Ambiente & Sociedade, 5(11), 5-17.
• BİA Haber Alma Merkezi. (2008). Demokratik örgütlenme, http://bianet.org/bianet/siyaset/107986-yesiller-partisi-kuruldu, (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Blaikie, P. & Brookfield, H. (1987). Land degradation and society. London:Methuen.
• Blair, D. & Sobal, J. (2006). Luxus consumption: Wasting food resources through overeating. Agriculture and Human Values, 23, 63-74.
• Bookchin, M. (1996). Ekolojik bir topluma doğru (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bryant, R. L. & Bailey, S. (1997). Third world political ecology. London: Routledge.
• Burton, I., Kates, R. W. & White, G. F. (1978). The environment as hazard. New York: Oxford University Press.
• Cavanagh, C. J. (2018). EDS 330 - Political ecology (Ders İçeriği), Lecture and Reading Overview, Spring Term 2019.
• Cockburn, A. & Ridgeway, J. (Ed.). (1979). Political ecology. New York: Times Books.
• Çelik, M. A., Gülersoy, A. E., İdem, Ş. ve Dedeoğlu, Ç. (2017). Yerelden küresele evrilen ekolojik krizin psiko-sosyal ve politik ekolojik açılardan irdelenmesi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 105-121.
• Çoban, A. (2002). Çevreciliğin ideolojik unsurlarının eklemlenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(3), 3-30.
• Arı, Y. (2017). Çevresel determinizmden politik ekolojiye: Son 100 yılda Dünya’da ve Türkiye’de insan-çevre coğrafyasındaki yaklaşımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 1-34.
• Aygün, B. ve Şakacı, B. K. (2007). Türkiye’de Çevreye doğrudan odaklı çevreci hareketler ve çevresel yaklaşımları üzerine bir deneme. www.ayk.gov.tr, (Erişim Tarihi 15.12.2018).
• Bassett, T. J. (1988). The Political ecology of peasant-herder conflicts in the northern ıvory coast. Annals of The Association of American Geographers, 78, 453-72.
• Bebbington, A., Carrasco, H., Peralbo, L., Ramon, G., Torres, V. H. & Trujilli, J. (1993). Fragile lands, fragile organizations: ındian organizations and the politics of sustainability in ecuador. Transactions of The Institute of British Geographers, 18, 179-96.
• Becker, J. & Raza, W. (2000). Theory of regulation and political ecology: An ınevitable separation?. Ambiente & Sociedade, 5(11), 5-17.
• BİA Haber Alma Merkezi. (2008). Demokratik örgütlenme, http://bianet.org/bianet/siyaset/107986-yesiller-partisi-kuruldu, (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Blaikie, P. & Brookfield, H. (1987). Land degradation and society. London:Methuen.
• Blair, D. & Sobal, J. (2006). Luxus consumption: Wasting food resources through overeating. Agriculture and Human Values, 23, 63-74.
• Bookchin, M. (1996). Ekolojik bir topluma doğru (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bryant, R. L. & Bailey, S. (1997). Third world political ecology. London: Routledge.
• Burton, I., Kates, R. W. & White, G. F. (1978). The environment as hazard. New York: Oxford University Press.
• Cavanagh, C. J. (2018). EDS 330 - Political ecology (Ders İçeriği), Lecture and Reading Overview, Spring Term 2019.Cockburn, A. & Ridgeway, J. (Ed.). (1979). Political ecology. New York: Times Books.
• Çelik, M. A., Gülersoy, A. E., İdem, Ş. ve Dedeoğlu, Ç. (2017). Yerelden küresele evrilen ekolojik krizin psiko-sosyal ve politik ekolojik açılardan irdelenmesi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 105-121.
• Çoban, A. (2002). Çevreciliğin ideolojik unsurlarının eklemlenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(3), 3-30.
• Ökmen, M. (2000). Çevre sorunlarının sistemler - üstü niteliği ve Orta Asya. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 17-29.
• Ökmen, M. (2004). Politika ve çevre, çevre sorunlarına çağdaş yaklaşımlar. Marın, M. C. ve Yıldırım, U. (Ed.). İstanbul: Beta Basım.
• Önder, T. (2003). Ekoloji, toplum ve siyaset. Ankara: Odak Yayını.Önder, T. (2010). Yeşil siyaset, siyaset. Türköne, M. (Ed.). İstanbul: Opus Yayıncılık.
• Öz, E. (1989). Dünya’da ve Türkiye’de ekoloji hareketinin gelişimi: Çevre koruma derneklerinden siyasal partilere. Türkiye Günlüğü, (3), 27-34.
• Özer, A. (2001). Derin ekoloji. Çağdaş Yerel Yönetimler, 10(4), 61-79.Peet, R., Robbins, P., & Watts, M. (2011). Global political ecology. London: Routledge.
• Peet, R. & Watts, M. J., (Ed.). (1996). Liberation ecologies: environment, development, Social Movements. Routledge.
• Perreault, T., Bridge, G. & McCarthy, J. (2015). The routledge handbook of political ecology. New York: Routledge.
• Robbins, P. (2004). Political ecology: a critical introduction. Blackwell Publishing.
• Robbins, P. (2012). (Critical introdictions to geography) political ecology: A critical introduction (2.bs). Blackwell Publishing.
• Roussopoulos, D. (2017). Politik ekoloji - İklim krizi ve yeni toplumsal gündem (F. D. Elhüseyni, Çev.). İstanbul: Sümer Yayıncılık.
• Schaupp, W. (2007). Ökologische ethik - Ethik und geschlechterdifferenz. Pdf Versiyon. (Erişilemeyen Kaynak).
• Steward, F. (1996). Yeşil zamanlar, yeni zamanlar. Hall, S. & Jacques, M. (Eds.), İstanbul: Ayrıntı Yayını.
• Steward, J. H. (1955). Theory of cultural change. Urbana: University of Illinois.
• Stott, P. & Sullivan, S. (2000). Political ecology - Science, myth and power. New York: Arnold.
• Şahin, Ü. (2012). Yeşil ve siyaset (Yeşil Düşünce). İmga, O. ve Olgun, H. (Ed.). Ankara: Lotus Yayınevi, 95-121.
• Tok, N. (2012). Siyasal ideolojiler, Siyaset Bilimi Çetin, H. (Ed.). Ankara: Orion Yayınları.
• Turhan, E. (2011). Karpuzlar ve insanlar hakkında: Türkiye’de mevsimlik tarım işçiliğinin ve tarımdaki neoliberal dönüşümüm politik ekolojisi yolunda. Praksis, 25, 69-86.
• Turner, B. L. (2002). Contested identities: Human environment geography and disciplinary implications in a restructuring academy. Annals of The Association of American Geographers, 92, 52-74.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Kütüphanesi Açık Erişim Koleksiyonu. (1989). Yeşiller partisi program ve tüzüğü, https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/handle/11543/639 (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Üste, R. B. (2015). Doğanın siyaset paradigması: Yeşil siyaset. Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 7(2), 38-54.
• Vayda, A. P. & Walters, B. B. (1999). Against political ecology. Human Ecology, 27(1), 167-179.
• Yeşiller Partisi. (2008, 30 Haziran). Türkiye’ninyeşiller partisi kuruldu. http://www.milliyet.com.tr/turkiye-nin-de-yesiller-partisi-kuruldu-siyaset-888149/ (Erişim Tarihi: 17.05.2020).
• Yıldırım, Y. (2013). Sosyal forum’dan öfkelilere. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Zimmerer, K. S. & Bassett, T. J. (2003). Political ecology: An integrative approach to geography and environment-development studies. New York: Guilford Press.Walker, P. A. (2005). Political ecology: Where is the ecology?. Progress in Human Geography, 29(1), 73-82.
• Walker, P. A. (2006). Political ecology: where is the policy?. Progress in Human Geography, 30(3), 382-395.
• Watts, M. J. (2000). Political ecology in a companion to economic geography. Sheppard & T. Barnes (Eds.), Oxford: Blackwell.
• Wolf, E. (1972). Ownership and political ecology. Anthropological Quarterly, 45, 201-205.