Memlük Devleti’nde Cariyelerin Sosyal Hayatta Etkisi

Yıl 2021, Sayı: 22, 59 - 73, 15.07.2021

Abdullah Ekinci Esra Yavuz

Öz

Bir devletin veya dönemin gündelik hayatı ile sosyal yapısında ne gibi farklılıklar ya da benzerliklerin olduğu, gelenekleri ve görenekleri, kadın statüsünde ne gibi çeşitliliğin olduğu ve günümüze nasıl taşındığı veya neden terkedildiği hakkında bilgi veren kaynaklar siyasi tarih kadar yeterli değildir. Bu konular hakkında bilgi içeren sosyal tarihe dair kaynaklar ise genelde kadınları özelde ise cariyeleri arka planda bırakmıştır. Ayrıca bu konuya dair kaynakların çoğu erkekler tarafından kaleme alındığı için erkeklerin penceresinden bakılmış ve cariyelerin statüleri gölgede kalmıştır. Oysa cariyelerin, sultan olması, âlime olması, hayırsever olması, mimari bakımdan önemli eserler ortaya koymaları, hizmetçi konumunda olması ve siyasi etkileri bilindiğinde bu algı değişecektir. Aynı zamanda cariyelerin sadece alternatif eş olmadıkları da anlaşılacaktır. Bu durum dolaylı olarak kadınlara bakışı da etkileyecektir. Dolayısıyla bu çalışmada farklı bir bakış açısıyla cariyelerin saray hayatı, gündelik hayatı, merasimleri, evlilikleri ve giyim-kuşamları üzerinde durularak sosyal hayatta faaliyetlerine değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Cariye, Köle, Memlükler, Sosyal, Saray Hayatı

The Effect of Concubines on Social Life in Mamluk State

Öz

There is a shortage of sources that provide information about the differences or similarities in the daily life and social structure of a state or period, its traditions and customs, what kind of diversity in the status of women, and how it was carried to the present or why it was abandoned. Sources of social history that contain information on these issues have left women in general and especially concubines in the background. Since most of the resources on this subject were written by men, the issues were viewed from the men’s point of view, and the status of the concubines was overshadowed. However, this perception will change when concubines are known to be sultans, scholars, philanthropists, architects, servants, and have political influence. It will also be understood that concubines are not just alternative spouses. This revision of perspective will indirectly affect the view of all women. Therefore, this study will focus on the court life, daily life, ceremonies, marriages, and dressing of the concubines from a different perspective , and their activities in social life will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Concubine, Slave, Mamluks, Social, Palace Life

Kaynakça

• Aşur,F. (1992). el-Mucteme’el-Mısrî fî ‘Asr Selatin el-Memalik, Kahire. google scholar
• Aşur,F. (1992). el-Mucteme’el-Mısrî fî ‘Asr Selatin el-Memalik, Kahire. google scholar
• Abduh Kasım, A. (1998). Asru Selâtîni’l-Memâlik et-Tarîhu’s-Siyâsî ve’l-İctimâî, el-Haram, Ayn Sosyolojik Ve İnsani Araştırmalar. google scholar
• Abduh Kasım, A. (1998). Asru Selâtîni’l-Memâlik et-Tarîhu’s-Siyâsî ve’l-İctimâî, el-Haram, Ayn Sosyolojik Ve İnsani Araştırmalar. google scholar
• Ağır, A. M. (2015). Memlüklerde Ticaret, İstanbul: Çizgi Kitapevi. google scholar
• Ağır, A. M. (2015). Memlüklerde Ticaret, İstanbul: Çizgi Kitapevi. google scholar
• Ahmed Abdurrezzak. (1999). El-Mer’e Fi Mısr El-Memlukiyye. google scholar
• Ahmed Abdurrezzak. (1999). El-Mer’e Fi Mısr El-Memlukiyye. google scholar
• Ahmed, L. (1992). Women And Gender İn Islam: Historical Roots Of A Modern Debate, London: Yale University Press. google scholar
• Ahmed, L. (1992). Women And Gender İn Islam: Historical Roots Of A Modern Debate, London: Yale University Press. google scholar
• Akgündüz, A. (2006). İslam Hukukunda Kölelik ve Cariyelik Müessesesi ve Osmanlı’da Harem, (6. bs), İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı. google scholar
• Akgündüz, A. (2006). İslam Hukukunda Kölelik ve Cariyelik Müessesesi ve Osmanlı’da Harem, (6. bs), İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. (2014). “Memlûk Devleti’nde Hareme Dair Bazı Tespitler”, 17. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 100-108. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. (2014). “Memlûk Devleti’nde Hareme Dair Bazı Tespitler”, 17. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 100-108. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. (2015). “Memlûk Tarihinde Kadın Şarkıcı ve Müzisyenler” ,Tarih İncelemeleri Dergisi, 30(1), 45-62. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. (2015). “Memlûk Tarihinde Kadın Şarkıcı ve Müzisyenler” ,Tarih İncelemeleri Dergisi, 30(1), 45-62. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. (2015). “Memlûkler’de Evlilik Hazırlıkları”, Türkiyat Mecmuası, 25(1), 331-351. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. (2015). “Memlûkler’de Evlilik Hazırlıkları”, Türkiyat Mecmuası, 25(1), 331-351. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. , (2016). “Memlûk Sarayında Tek Eşlilik ve Çok Eşlilik Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 556-561. google scholar
• Akkuş Yiğit, F. , (2016). “Memlûk Sarayında Tek Eşlilik ve Çok Eşlilik Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 556-561. google scholar
• Alı, K. (2010). Marrıage and Slavery ın Early Islam, London: Harvard Unıversıty Press. google scholar
• Alı, K. (2010). Marrıage and Slavery ın Early Islam, London: Harvard Unıversıty Press. google scholar
• Alı, K. (2017). “Concubinage and Consent”, International Journal of Middle East Studies, 49(1), 148-152. google scholar
• Alı, K. (2017). “Concubinage and Consent”, International Journal of Middle East Studies, 49(1), 148-152. google scholar
• Al-Sulaıman, S. (2012), “Make-Up Products and the Beauty of Egyptian Women during the Mamluk Period (648-923H/1250-1517)”Mediterranean world= >+;WfO 21, 217-234. google scholar
• Al-Sulaıman, S. (2012), “Make-Up Products and the Beauty of Egyptian Women during the Mamluk Period (648-923H/1250-1517)”Mediterranean world= >+;WfO 21, 217-234. google scholar
• Andre Clot, (2005). Köleliğin İmparatorluğu Memlükler’in Mısır’ (1250-1517), Çev. Turhan Ilgaz, İstanbul: Epsilon Yayıncılık. google scholar
• Andre Clot, (2005). Köleliğin İmparatorluğu Memlükler’in Mısır’ (1250-1517), Çev. Turhan Ilgaz, İstanbul: Epsilon Yayıncılık. google scholar
• Ansay, S.Ş. (2002). Hukuk Tarihinde İslam Hukuku, (2.bs), Ankara: Turhan Kitapevi Yayınları. google scholar
• Ansay, S.Ş. (2002). Hukuk Tarihinde İslam Hukuku, (2.bs), Ankara: Turhan Kitapevi Yayınları. google scholar
• Apaydın, Y.A. 2011),. “Tesettür”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV, (40), 538-543. google scholar
• Apaydın, Y.A. 2011),. “Tesettür”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV, (40), 538-543. google scholar
• Arsel, İ. (1997). Şeriat ve Kölelik, İstanbul: Kaynak Yayınları. google scholar
• Arsel, İ. (1997). Şeriat ve Kölelik, İstanbul: Kaynak Yayınları. google scholar
• Ayan, E. (2017). Ortaçağ Türk Devletlerinde Hanedan Evlilikleri, Ankara: Gece Kitaplığı. google scholar
• Ayan, E. (2017). Ortaçağ Türk Devletlerinde Hanedan Evlilikleri, Ankara: Gece Kitaplığı. google scholar
• Ayaz, F.A. (2015). Memlükler (1250-1517), İstanbul: İsam Yayınları,. google scholar
• Ayaz, F.A. (2015). Memlükler (1250-1517), İstanbul: İsam Yayınları,. google scholar
• Ayubi, Z. (2019). Gendered Morality Classical Islamic Ethics of the Self, Family, and Society, New York: Columbia University Press. google scholar
• Ayubi, Z. (2019). Gendered Morality Classical Islamic Ethics of the Self, Family, and Society, New York: Columbia University Press. google scholar
• Bakır, A. (2004). Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara: Bizim Büro Basımevi. google scholar
• Bakır, A. (2004). Ortaçağ Tarih ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara: Bizim Büro Basımevi. google scholar
• Bardakoğlu, A. (1998). “Hidane” , Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV, (17), 467-471. google scholar
• Bardakoğlu, A. (1998). “Hidane” , Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV, (17), 467-471. google scholar
• Berkey, J.P. , (1998). “Culture And Society During The Late Middle Ages.” The Cambridge History Of Egypt, New York: Cambridge Universty Press, 1, 375-411. google scholar
• Berkey, J.P. , (1998). “Culture And Society During The Late Middle Ages.” The Cambridge History Of Egypt, New York: Cambridge Universty Press, 1, 375-411. google scholar
• Danişmend, İ.H. (2019). Türkler ve Müslümanlık Türk Irkı Niçin Müslüman Olmuştur?, (6.bs), İstanbul: Ötüken Neşriyat. google scholar
• Danişmend, İ.H. (2019). Türkler ve Müslümanlık Türk Irkı Niçin Müslüman Olmuştur?, (6.bs), İstanbul: Ötüken Neşriyat. google scholar
• Demircan. A.R. (2012). Kur’ân ve Sünnet Işığında (Köleleştirilerek Odalıklaştırılan Savaş Esirleri Kadınlar Olarak) Câriyeler ve Sömürülen Cinsellikleri, (3.bs), İstanbul: Ensar Neşriyat. google scholar
• Demircan. A.R. (2012). Kur’ân ve Sünnet Işığında (Köleleştirilerek Odalıklaştırılan Savaş Esirleri Kadınlar Olarak) Câriyeler ve Sömürülen Cinsellikleri, (3.bs), İstanbul: Ensar Neşriyat. google scholar
• El-Azharı, Taef, (2020). Queens, Eunuchs andConcubines inIslamicHistory 661-1257, Edinburgh University Press. google scholar
• El-Azharı, Taef, (2020). Queens, Eunuchs andConcubines inIslamicHistory 661-1257, Edinburgh University Press. google scholar
• El-Bahnasi, S. Mohamed Hossam El-Din, Gamal Gad El-Rab, Tarek Torky, (2010). “The Seat of the Sultanate (The Citadel google scholar
• El-Bahnasi, S. Mohamed Hossam El-Din, Gamal Gad El-Rab, Tarek Torky, (2010). “The Seat of the Sultanate (The Citadel google scholar
• and its Surroundings)”, Mamluk Art: The Splendour and Magic of the Sultans, Egypt: Museum With No Frontiers, MWNF (Museum Ohne Grenzen) google scholar
• and its Surroundings)”, Mamluk Art: The Splendour and Magic of the Sultans, Egypt: Museum With No Frontiers, MWNF (Museum Ohne Grenzen) google scholar
• El-Makrizi, (1997). Kitâbu’s-Sülûk li Ma’rifet Düveli’l-Mülûk, Tahkik M. Abdulkadir Ata, Lübnan,, (1). Fendoğlu, H.T. (1996). İslam ve Osmanlı Hukukunda Kölelik ve Cariyelik, (İstanbul: Beyan Yayınları. Frenkel, Y. Ve Ben-Bassat, Y.(Ed). “Slave Girls And Learned Teachers: Women İn Mamluk Sources”, In: Developing Perspectives İn Mamluk History, Islamic History And Civilization Studies And Texts, (Leıden: Brill, 1995), 143, 158-177. google scholar
• El-Makrizi, (1997). Kitâbu’s-Sülûk li Ma’rifet Düveli’l-Mülûk, Tahkik M. Abdulkadir Ata, Lübnan,, (1). Fendoğlu, H.T. (1996). İslam ve Osmanlı Hukukunda Kölelik ve Cariyelik, (İstanbul: Beyan Yayınları. Frenkel, Y. Ve Ben-Bassat, Y.(Ed). “Slave Girls And Learned Teachers: Women İn Mamluk Sources”, In: Developing Perspectives İn Mamluk History, Islamic History And Civilization Studies And Texts, (Leıden: Brill, 1995), 143, 158-177. google scholar
• Ghersetti, A. (2018). “The Representation of Slave Girls in a Physiognomic Text of the Fourteenth Century”, Mamlük Studies Review, 21, 40-44. google scholar
• Ghersetti, A. (2018). “The Representation of Slave Girls in a Physiognomic Text of the Fourteenth Century”, Mamlük Studies Review, 21, 40-44. google scholar
• Hatalmış, A. (2012). İslam Toplumunda Kölelik ve Cariyelik , İstanbul : Araştırma Yayınları. google scholar
• Hatalmış, A. (2012). İslam Toplumunda Kölelik ve Cariyelik , İstanbul : Araştırma Yayınları. google scholar
• Işık, H.H. (2009). Seadet-i Edebiyye, (106.bs), İstanbul: Hakikat Kitapevi, 875. google scholar
• Işık, H.H. (2009). Seadet-i Edebiyye, (106.bs), İstanbul: Hakikat Kitapevi, 875. google scholar
• İbn Battuta. (2000). İbn Battuta Seyahatnamesi, (A. S. Aykut, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• İbn Battuta. (2000). İbn Battuta Seyahatnamesi, (A. S. Aykut, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
• İbn Fadlan, A. (2010). İbn- i Fadlan Seyahatnamesi, (R. Şeşen, Çev.). İstanbul: Yeditepe Yayınevi. google scholar
• İbn Fadlan, A. (2010). İbn- i Fadlan Seyahatnamesi, (R. Şeşen, Çev.). İstanbul: Yeditepe Yayınevi. google scholar
• İbn iyas, A. (1983). Beda’i’ ez-Zuhur fi Veka’i’ ed-Duhur, Tahkik, Muhammed Mustafa, Kahire. google scholar
• İbn iyas, A. (1983). Beda’i’ ez-Zuhur fi Veka’i’ ed-Duhur, Tahkik, Muhammed Mustafa, Kahire. google scholar
• İbn Kayyim el-Cevziyye, (1990). Zadu’l Mead Rasululah’ın Yolunda, (M. Erdoğan vd. Çev.). İstanbul: İklim Yayınları. google scholar
• İbn Kayyim el-Cevziyye, (1990). Zadu’l Mead Rasululah’ın Yolunda, (M. Erdoğan vd. Çev.). İstanbul: İklim Yayınları. google scholar
• İbni Tagrıberdi, (2013). En-Nücumu’z-Zahire, (A. Batur, Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları. google scholar
• İbni Tagrıberdi, (2013). En-Nücumu’z-Zahire, (A. Batur, Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları. google scholar
• Kanar, M. (2009). Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul: Say Yayınları. google scholar
• Kanar, M. (2009). Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul: Say Yayınları. google scholar
• Kanat, C. (2007). “Memlük Devleti’nde Eğlence Kültürü”, Tarih İncelemeleri Dergisi, 22(1), 50-57. google scholar
• Kanat, C. (2007). “Memlük Devleti’nde Eğlence Kültürü”, Tarih İncelemeleri Dergisi, 22(1), 50-57. google scholar
• Kortantamer, S. ve Çetin, A. (Ed). (2011). “Memlük Toplumunda Kadın”, Ortaçağda Kadın, Ankara: Lotus Yayınevi. google scholar
• Kortantamer, S. ve Çetin, A. (Ed). (2011). “Memlük Toplumunda Kadın”, Ortaçağda Kadın, Ankara: Lotus Yayınevi. google scholar
• Little, D. P. (1982). “Two Fourteenth-Century Court Records From Jerusalem Concerning The Disposition Of Slaves By Minors”, Arabica 29.Fasc., 1. google scholar
• Little, D. P. (1982). “Two Fourteenth-Century Court Records From Jerusalem Concerning The Disposition Of Slaves By Minors”, Arabica 29.Fasc., 1. google scholar
• Lutfi, H. (1985). Al Quds al-Mamlûkiyya: a History of Mamlûk Jerusalem Based on the Haram Documents, Berlin, Klaus Schwarz Verlang. google scholar
• Lutfi, H. (1985). Al Quds al-Mamlûkiyya: a History of Mamlûk Jerusalem Based on the Haram Documents, Berlin, Klaus Schwarz Verlang. google scholar
• Mazaheri, A. (1972). Ortaçağ’da Müslümanların Yaşayışları, (B. Üçok, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınevi. google scholar
• Mazaheri, A. (1972). Ortaçağ’da Müslümanların Yaşayışları, (B. Üçok, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınevi. google scholar
• Muhammed, A.S. (1988). el-Cevari fi Mücteme el-Kahire el-Memlukiyye, , Kahire. google scholar
• Muhammed, A.S. (1988). el-Cevari fi Mücteme el-Kahire el-Memlukiyye, , Kahire. google scholar
• Osman Hassan, M. (2010). “Taifetü’l-Meğanî fî mısr fi’l-asri’l-memlukî”, ınstitut français d’archeologie orientale Le Caire. google scholar
• Osman Hassan, M. (2010). “Taifetü’l-Meğanî fî mısr fi’l-asri’l-memlukî”, ınstitut français d’archeologie orientale Le Caire. google scholar
• Özek, A. (2005).“ Kuran’da Kadınlara Ait Hükümler, Haklar, Vecibeler”, Sosyal Hayatta Kadın, Yay. Haz. İsmail Kurt ve Ali Seyyiy Tüz, (3.bs), İstanbul: Ensar Neşriyat. google scholar
• Özek, A. (2005).“ Kuran’da Kadınlara Ait Hükümler, Haklar, Vecibeler”, Sosyal Hayatta Kadın, Yay. Haz. İsmail Kurt ve Ali Seyyiy Tüz, (3.bs), İstanbul: Ensar Neşriyat. google scholar
• Özön, M.N. (1987). Osmanlıca-Türkçe Sözlük, İstanbul: İnkılap Kitapevi. google scholar
• Özön, M.N. (1987). Osmanlıca-Türkçe Sözlük, İstanbul: İnkılap Kitapevi. google scholar
• Öztürk, M. (2016). Cahiliyeden İslamiyet’e Kadın, (5.bs), Ankara: Ankara Okulu Yayınları. google scholar
• Öztürk, M. (2016). Cahiliyeden İslamiyet’e Kadın, (5.bs), Ankara: Ankara Okulu Yayınları. google scholar
• Pakalın, M.Z. ( 1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1. google scholar
• Pakalın, M.Z. ( 1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1. google scholar
• Peırce, L.P. (2012). Harem İ Hümayun Osmanlı İmparatorluğü’nda Hükümranlık Ve Kadınlar, (A. Berktay, Çev.). (6.bs), İstanbul: Tarih Vakfi Yurt Yayınlan. google scholar
• Peırce, L.P. (2012). Harem İ Hümayun Osmanlı İmparatorluğü’nda Hükümranlık Ve Kadınlar, (A. Berktay, Çev.). (6.bs), İstanbul: Tarih Vakfi Yurt Yayınlan. google scholar
• Perry, C. (2017). “Historicizing Slavery in the Medieval IslamicWorld”, International Journal of Middle East Studies, 49(1), 133-138. google scholar
• Perry, C. (2017). “Historicizing Slavery in the Medieval IslamicWorld”, International Journal of Middle East Studies, 49(1), 133-138. google scholar
• Rapoport, Y (2007). “Women and Gender in Mamluk Society: An Overview”, Mamlük Studıes Revıew, 11(2). google scholar
• Rapoport, Y (2007). “Women and Gender in Mamluk Society: An Overview”, Mamlük Studıes Revıew, 11(2). google scholar
• Üçok, B. (1981). İslam Devletlerinde Türk Naibeler ve Kadın Hükümdarlar, Ankara: Kültür Bakanlığı. google scholar Sami, Ş. (1978). Kamus-ı Türki, İstanbul: Çağrı Yayınları. google scholar
• Üçok, B. (1981). İslam Devletlerinde Türk Naibeler ve Kadın Hükümdarlar, Ankara: Kültür Bakanlığı. google scholar Sami, Ş. (1978). Kamus-ı Türki, İstanbul: Çağrı Yayınları. google scholar
• Steinberg, A.H. (2018). Wives, Witches, and Warriors: Women in Arabic Popular Epic, Near Eastern Languages and Civilizations Presented to the Faculties of the University of Pennsylvania, 86-87. google scholar
• Steinberg, A.H. (2018). Wives, Witches, and Warriors: Women in Arabic Popular Epic, Near Eastern Languages and Civilizations Presented to the Faculties of the University of Pennsylvania, 86-87. google scholar
• Şimşek, M.S. (2000) .“Cariye” Şamil İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Şamil Yayınevi, 355. google scholar
• Şimşek, M.S. (2000) .“Cariye” Şamil İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Şamil Yayınevi, 355. google scholar
• Taneri, A. (1997) . “Hadım” , Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV, (15), 1-3. google scholar
• Taneri, A. (1997) . “Hadım” , Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: TDV, (15), 1-3. google scholar
• Topaloğlu, B. ve Karaman, H. (1979). Arapça-Türkçe Yeni Kamus, (8.bs), İstanbul: Elif Ofset. google scholar
• Topaloğlu, B. ve Karaman, H. (1979). Arapça-Türkçe Yeni Kamus, (8.bs), İstanbul: Elif Ofset. google scholar
• Winter, M. Ve Kennedy, H. (Ed). (2004). “Mamluks and their households in Late Mamluk Damascus: a waqf study”, The Mamluks In Egyptıan And Syrıan Polıtıcs And Socıety The Medıeval Medıterranean Peoples, Economıes And Cultures, 400-1500. Leiden: Brill. google scholar
• Winter, M. Ve Kennedy, H. (Ed). (2004). “Mamluks and their households in Late Mamluk Damascus: a waqf study”, The Mamluks In Egyptıan And Syrıan Polıtıcs And Socıety The Medıeval Medıterranean Peoples, Economıes And Cultures, 400-1500. Leiden: Brill. google scholar
• Yazar, N. Ve Baş, E. (Ed). (2017). “İslam Medeniyeti’nde Yönetim Sanatı”, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara: Grafiker Yayınları. google scholar
• Yazar, N. Ve Baş, E. (Ed). (2017). “İslam Medeniyeti’nde Yönetim Sanatı”, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara: Grafiker Yayınları. google scholar
• Yılmaz, R. (2013). Ed-Dürretü’l-Mudıyye Fi’l-Lugati’t Türkiyye’nin Memlük Türkçesi Ve Oğuz Türkçesi Nüshalarının Karşılaştırılması, (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Dili Programı, İstanbul. google scholar
• Yılmaz, R. (2013). Ed-Dürretü’l-Mudıyye Fi’l-Lugati’t Türkiyye’nin Memlük Türkçesi Ve Oğuz Türkçesi Nüshalarının Karşılaştırılması, (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Dili Programı, İstanbul. google scholar
• Yiğit, İ. (2004). “Memlükler Zamanında (1250-1517) Kadın”, Diyanet İlmi Dergisi, 2(40), 138. google scholar
• Yiğit, İ. (2004). “Memlükler Zamanında (1250-1517) Kadın”, Diyanet İlmi Dergisi, 2(40), 138. google scholar
• York, A. N. (2006), “Concubınage”, Medieval İslamic Civilization an Enclopedian, Ed. Josef W. Meri , New York, (1), 169-170. google scholar
• York, A. N. (2006), “Concubınage”, Medieval İslamic Civilization an Enclopedian, Ed. Josef W. Meri , New York, (1), 169-170. google scholar
• Zengin, M. (2016), ), “Sultan Hasan Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi: Genel Bir Değerlendirme”, Inonu University INIJOSS, 5(1), 79-90 . google scholar
• Zengin, M. (2016), ), “Sultan Hasan Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi: Genel Bir Değerlendirme”, Inonu University INIJOSS, 5(1), 79-90 . google scholar
• Zeydan, C. (2015). İslam Uygarlıkları Tarihi, (N. Gök, Çev.). (2.bs) , İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Zeydan, C. (2015). İslam Uygarlıkları Tarihi, (N. Gök, Çev.). (2.bs) , İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar