Dünya ve Türkiye’de gıda israfı ve kaybına genel bir bakış

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 123 - 128, 31.08.2021

İsmail Hakkı Tekiner , Nesli Nur Mercan Ayşegül Kahraman Mervenur Özel

https://doi.org/10.47769/izufbed.884219

Cited By: 10

Öz

Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), dünyada üretilen toplam gıda miktarının %25-33’ünün israf edildiğini ve ekonomik değerinin toplam 990 milyar dolara karşılık geldiğini bildirmektedir. Türkiye İsraf Raporu 2018 yılı verilerine göre, ülkemizde her yıl 26 milyon ton gıda israf olmakta, maddi karşılığı 555 milyar TL’nı geçmekte ve milli gelirinin %15’ine karşılık gelmektedir. Gıda israfı ve kaybı yalnızca gıda maddelerinin kaybedilmesi değil, aynı zamanda su, enerji, zaman, öz kaynakların israfı anlamına da gelmektedir. Gıda israfının gerçek boyutlarını öngörmek için kullanılan yaklaşımların tutarsız veriler vermesi ve çözüm yöntemlerinin geliştirilememesi gıda israfı arttırmaktadır. Bu çalışmada, Dünyada ve Türkiye’de gıda israfı ve kaybının durumunu ele almak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gıda İsrafı, Gıda Kaybı, Türkiye, dünya

Destekleyen Kurum

İstanbul Sabahattin Zaim Ünievrsitesi

Proje Numarası

İZÜ-BAP-1000-35

Teşekkür

İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine teşekkür ederiz.

A general view to food waste and loss in the world and Turkey

Öz

The Food and Agriculture Organization (FAO) reports that %25-33 of the total amount of food produced in the world is wasted and its economic value corresponds to 990 billion dollars. According to the data from Turkey’s Waste Report for 2018, 26 million tons of food is wasted a year in our country, its monetary equivalent exceeds 555 billion ₺, and corresponds to %15 of the national income. Food waste and loss means not only the loss of foodstuffs, but also a waste of water, energy, time and own resources. The approaches used to predict the true extent of food waste have given inconsistent data, and underdeveloped solution methods also increases food waste. In this study, we aimed to review the status of food waste and loss in the world and Turkey.

Anahtar Kelimeler

Food waste, food loss, Turkey, World

Proje Numarası

İZÜ-BAP-1000-35

Kaynakça

• Adenuga, O. T., Mpofu, K., & Modise, K. R. (2020). An approach for enhancing optimal resource recovery from different classes of waste in South Africa: Selection of appropriate waste to energy technology. Sustainable Futures, 2, 100033.
• Akbaba, A., Çavuşoğlu, F. & ABD, T. İ. (2017). Türkiye’deki helal otel sertifikasyonu ile ilgili genel bir değerlendirme. Proceedings Books, 466.
• Babür, T. E. & Kurnaz, A. (2018). Otel Yöneticilerinin Helal Gıda Uygulamaları ile İlgili Düşünceleri: Fethiye Örneği.
• Castillo-Giménez, J., Montañés, A., & Picazo-Tadeo, A. J. (2019). Performance and convergence in municipal waste treatment in the European Union. Waste Management, 85, 222-231.
• Ceryes, C. A., Antonacci, C. C., Harvey, S. A., Spiker, M. L., Bickers, A., & Neff, R. A. (2021). “Maybe it’s still good?” A qualitative study of factors influencing food waste and application of the EPA Food Recovery Hierarchy in US Supermarkets. Appetite, 105111.
• Chalak, A., Abou-Daher, C., Chaaban, J., & Abiad, M. G. (2016). The global economic and regulatory determinants of household food waste generation: A cross-country analysis. Waste management, 48, 418-422.
• Corrado, S., & Sala, S. (2018). Food waste accounting along global and European food supply chains: State of the art and outlook. Waste management, 79, 120-131.
• Dağdur, E., & Olhan, E. (2015). Küresel Gıda Güvencesi Endeksi Kapsamında Türkiye’nin Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Agricultural Economics, 21(2): 49-61.
• Demirbaş, N. (2018). Dünyada ve Türkiye’de gıda israfını önleme çalışmalarının değerlendirilmesi. VIII. IBANESS Kongreler Serisi, Plovdiv, Bulgaristan, 21-22.
• Durna, D. Amerika Birleşik Devletlerinde Gıda Bankacılığı Uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(47): 339-354.
• EESC, (2014). Prevention and reduction of food waste. Available from URL:http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.nat-opinions.25955.
• EPA, (2010). Less Food Waste More Profit. A Guide To Minimising Food Waste İn The Catering Sector.http://www.tipperarycoco.ie/sites/default/files/Publications/Less%20Food%20Waste%20More%20Profit%20Booklet%202010.pdf 15.10.2015
• EPA, (2014). A Guide to Conducting and Analyzing a Food Waste Assessment. 25 Eylül 2015 https://www.epa.gov/sites/production/files/201508/documents/r5_fd_wste_guidebk_020615.pdf 25.09.2015
• Evans, D., Campbell, H., & Murcott, A. (2012). A brief pre‐history of food waste and the social sciences. The Sociological Review, 60, 5-26.
• FAO. (2011). Global Food Losses and Food Waste-Extent, Causes and Prevention. Rome.
• FAO. (2019). Food and Agriculture Organization. Food waste: ‘’Key facts on food loss and waste you should know!’’. https://twosides.info/includes/files/upload/files/UK/Myths_and_Facts_2016_Sources/18-19/Key_facts_on_food_loss_and_waste_you_should_know- FAO_2016.pdf
• FAO. (2020). ‘’ Food loss and waste. Retrieved from.’’ Erişim Adresi: http://www.fao.org/food-loss-and-food- waste/flw-data
• GTHB, 2018. Gıda Zincirindeki Hasat Sonrası Kayıpları Azaltmak için Yenilikçi Yaklaşımlar, Meyve ve Sebzelerin Depolama ve Nakliye Uygulamaları Eğitim Materyali.
• Gökten, Y. S., & Gökten, K. (2017). Neoliberal Gıda Rejimi ve Çin'de Gıda Güvencesi: Ekonomi Politik Bir Perspektif. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 11-28.
• Gönültaş, H., Kızılaslan, H., & Kızılaslan, N. Gıda İsrafının Davranışsal Belirleyicileri; Tokat İli Örneği. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 9(3), 14-24.
• HLPE, 2014. Food losses and waste in the context of sustainable food systems. A report by the High Level Panel of Experts on Food Security and Nutrition of the Committee on World Food Security, Rome 2014. http://www.fao.org/3/a-i3901e.pdf
• Huang, I. Y., Manning, L., James, K. L., Grigoriadis, V., Millington, A., Wood, V., & Ward, S. (2020). Food waste management: a review of retailers’ business practices and their implications for sustainable value. Journal of Cleaner Production, 125484.
• IFCO. (2020). Food waste by country: who's the biggest waster? Erişim: https://www.ifco.com/countries-with-the-least-and-most-food-waste/ Erişim Tarihi: 16 Aralık 2020
• İSRAF, (2019). 2018 Rakamları ile Türk Ekonomisinin Kara Deliği-1. Erişim adresi: http://israf.org/sayfa/2018-RAKAMLARI-ILE-TURK-EKONOMISININ-KARA-DELIGI-ISRAF-1/557.
• Katajajuuri, J. M., Silvennoinen, K., Hartikainen, H., Heikkilä, L., & Reinikainen, A. (2014). Food waste in the Finnish food chain. Journal of Cleaner Production, 73, 322-329.
• Kaya, S. Y., & İlhan, S. (2018). Toplu yemek (hazır yemek) sektöründe yaşanan problemler ve çözüm önerileri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 553-581.
• Keskin, Ö. G. E., Dinçer, F. İ., & Dinçer, M. Z. (2019) Her Şey Dahil Konaklama İşletmelerinde Gıda İsrafı. Nevşehir HBV Üniversitesi Turizm Fakültesi, 48.
• Lipinski, B., Hanson, C., Waite, R., Searchinger, T., Lomax, J., & Kitinoja, L. (2013). Reducing food loss and waste. https://www.wri.org/publication/reducing-food-loss-and-waste
• Liu, C., Hotta, Y., Santo, A., Hengesbaugh, M., Watabe, A., Totoki, Y.& Bengtsson, M. (2016). Food waste in Japan: Trends, current practices and key challenges. Journal of Cleaner Production, 133, 557-564.
• Mo, W. Y., Man, Y. B., & Wong, M. H. (2018). Use of food waste, fish waste and food processing waste for China's aquaculture industry: Needs and challenge. Science of the Total Environment, 613, 635-643.
• Okkay, Ö. Ü. İ. (2019). Tüketiciyi Hem Eğlendirerek Hem de Hissettirmeden Ulaşmanın Yolu Olarak Viral Pazarlama. Cataloging-In-Publication Data, 421.
• Onurlubaş, Ö. Ü. E., & Altunışık, R. (2019). Ekmek tüketim alışkanlıkları ve israf eğilimi üzerine bir araştırma: Bursa ili örneği. Cataloging-In-Publication Data, 257.
• Pazar, D. P. K. V., Bayramoğlu, D. Z., Karakayacı, D., Ağızan, K., Ağızan, S., & Bozdemir, M. (2020). Araştırma-Geliştirme Destek Programı Proje Sonuç Raporu.
• Priefer, C., Jörissen, J., & Bräutigam, K. R. (2016). Food waste prevention in Europe–A cause-driven approach to identify the most relevant leverage points for action. Resources, Conservation and Recycling, 109, 155-165.
• Reynolds, C. J., Mirosa, M. ve Clothier, B. (2016). New Zealand’s food waste: estimating the tonnes, value, calories and resources wasted. Agriculture, 6(1), 9.
• Sarıkaya, G. S., Bölükbaş, R., & Erol, E. (2020). Gıda İsrafına Yönelik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, Special Issue (4), 246-256.
• Silvennoinen, K., Nisonen, S., & Pietiläinen, O. (2019). Food waste case study and monitoring developing in Finnish food services. Waste Management, 97, 97-104.
• Silvennoinen, K., Heikkilä, L., Katajajuuri, J. M., & Reinikainen, A. (2015). Food waste volume and origin: Case studies in the Finnish food service sector. Waste management, 46, 140-145.
• Song, G., Zhang, H., Duan, H., & Xu, M. (2018). Packaging waste from food delivery in China’s mega cities. Resources, Conservation and Recycling, 130, 226-227.
• Sputnik, (2019). ’’Türkiye yılda 214 milyar liralık gıda israf ediyor’’. Erişim adresi: https://tr.sputniknews.com/ekonomi/201909291040278150-turkiye-yilda-214-milyar-liralik-gida-israf-ediyor/.
• Şahin, S. K., & Bekar, A. (2018). Küresel Bir Sorun “Gıda Atıkları”: Otel İşletmelerindeki Boyutları (A Global Problem). Studies, 6(4), 1039-1061.
• Tarabay, P.A., H. Chahine-Tsouvalakisb, S. T. Tawkc, N. Nemera, W. Habiba. (2018). Reduction of Food Losses in Lebanese Apple Through Good Harvesting and Postharvest Practices, Annals of Agricultural Sciences 63, 207–213.
• Tatlıdil, F.F., Dellal, İ., Bayromoğlu Z. 2013. Food Losses and Waste in Turkey, FAO.
• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü. Ulusal Geri Dönüşüm Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2014-2017.
• T.C. Ticaret Bakanlığı, (2018). ‘’Türkiye İsraf Raporu. Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’’, ISBN: 978-605-5254-31-5, Ankara. Erişim Adresi: https://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5e6b33e913b876e4200a0101/Turkiye_Israf_Raporu_2018.pdf
• Termeer, C. J., Drimie, S., Ingram, J., Pereira, L., & Whittingham, M. J. (2018). A diagnostic framework for food system governance arrangements: The case of South Africa. NJAS-Wageningen Journal of Life Sciences, 84, 85-93.
• TİSVA, (2019). Dünyada Gıda İsrafının Karşılaştırmalı Analizi. Erişim adresi: http://israf.org/public/admin/filemanager/uploaded/kitapciklar/dunyada_gida_israf%C4%B1karsila
• Türkiye İsraf Raporu, (2018). Erişim Adresi: http://www.consumeracademy.gov.tr/data/5aa22bf4ddee7f89ac728e1d/T%C3%BCrkiye%20%C4%B0sraf%20Raporu.pdf
• Ünlü M. (2015). Yaş Meyve ve Sebzelerde Derim (hasat) Sonrası Oluşan Kayıplar ve Çözüm Önerileri. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü.
• Van der Werf, P., & Gilliland, J. A. (2017, May). A systematic review of food losses and food waste generation in developed countries. In Proceedings of the Institution of Civil Engineers-Waste and Resource Management (Vol. 170, No. 2, pp. 66-77). Thomas Telford Ltd.
• Visschers, V. H., Wickli, N., & Siegrist, M. (2016). Sorting out food waste behaviour: A survey on the motivators and barriers of self-reported amounts of food waste in households. Journal of Environmental Psychology, 45, 66-78.
• Xue, L., Liu, G., Parfitt, J., Liu, X., Van Herpen, E., Stenmarck, Å., ... & Cheng, S. (2017). Missing food, missing data? A critical review of global food losses and food waste data. Environmental Science & Technology, 51(12), 6618-6633.