A Research on Examining Science Textbooks and Curriculum in terms of 21st Century Skills

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 25, 156 - 180

Münevver Demirci , Halil İbrahim Yıldırım

Öz

This research was conducted to examine the contents of science textbooks and outcomes in the curriculum in terms of 21st century skills (21.CS). The research was carried out through document review, which is a qualitative research method. 2023-2024 science textbooks and curriculum were used as the data source. Data were collected with the "21.CS Review Form". The document review method was carried out by examining, analyzing, evaluating and interpreting the textbooks and curriculum with the 21.CS Review Form. The number of skills in 3-4-5-6-7-8. grade books are 266-257-307-365-268-327, respectively. The number of skills in the outcomes in the curriculum is 89-114-111-154-151-135, respectively. The most common skill in books and outcomes is critical thinking-problem solving. The least common skill is media literacy in books, and collaboration in outcomes. The skills are not distributed homogeneously in textbooks, units, subject areas, and outcomes. Some skills in the outcomes are not included in the textbooks.

Anahtar Kelimeler

21st century skills, science textbook, science curriculum, textbook, curriculum

Fen Bilimleri Ders Kitapları ve Öğretim Programının 21. Yüzyıl Becerileri Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırma fen bilimleri ders kitaplarındaki içerikleri ve öğretim programındaki kazanımları 21. Yüzyıl Becerileri (21.YYB) bakımından incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme ile gerçekleştirilmiştir. Veri kaynağı olarak 2023-2024 yılı fen bilimleri ders kitapları ve öğretim programı kullanılmıştır. Veriler “21.YYB İnceleme Formu” ile toplanmıştır. Doküman inceleme yöntemi 21.YYB İnceleme Formu ile ders kitaplarının ve öğretim programının incelenmesi, analiz edilmesi, değerlendirilmesi ve yorumlanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu inceleme sonucunda 3-4-5-6-7-8. sınıf kitaplarında bulunan becerilerin sayısı sırasıyla 266-257-307-365-268-327’dir. Öğretim programındaki kazanımlarda yer alan becerilerin sayısı ise sırasıyla 89-114-111-154-151-135’dir. Kitaplarda ve kazanımlarda bulunan en fazla beceri eleştirel düşünme-problem çözmedir. En az bulunan beceri kitaplarda medya okuryazarlığı, kazanımlarda işbirliğidir. Beceriler ders kitaplarına, ünitelere, konu alanlarına ve kazanımlara homojen dağılmamıştır. Kazanımlarda yer alan bazı becerilere ders kitaplarında yer verilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

21. yüzyıl becerileri, fen bilimleri dersi kitabı, fen bilimleri öğretim programı, ders kitabı, öğretim programı

Etik Beyan

Etik Kurul Belgesi Etik Kurul Komisyon Adı: Gazi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu Etik Kurul Belge Tarihi ve Sayı No: 13.02.2024- E.881694

Kaynakça

• Altay, M. (2022). Fen bilimleri dersi öğretim programının 3-8. sınıf kademeleri ders kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
• Atik, A. D., & Yetkiner, A. (2021). Biyoloji öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 745-765. Bal, M. (2018). Türkçe dersinin 21. yy becerileri açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 49-64.
• Balcı, R. S. (2024). Ortaokul 5, 6, 7, 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarının alana özgü beceriler bakımından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-14.
• Bektaş, M., Sellum, F. S. & Polat, D. (2019). An examination of 2018 life study lesson curriculum in terms of 21st century learning and innovation skills. Sakarya University Journal of Education, 9(1), 129-147.
• Benek, İ. (2019). Sosyo bilimsel STEM etkinliklerinin öğrencilerin tutumlarına ve 21.yüzyıl becerilerine etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Cingöz, A. (2023). Fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının 21.yy becerileri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Çelebi, M., & Altuncu, N. (2019). 21. yüzyıl becerilerinin İngilizce öğretim programındaki yeri. 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, 231-244.
• Çiftçi, S., Sağlam, A., & Yayla, A. (2021). 21. yüzyıl becerileri bağlamında öğrenci, öğretmen ve eğitim ortamları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 718-734. Demir, E., & Aydın, A. (2023). 2018 Ortaöğretim 9. sınıf kimya dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Educational Academic Research, 51, 75-90.
• Demir, K. (2023). 2018 Fen bilimleri dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Deveci, İ., Konuş, F. Z., & Aydız, M. (2018). 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının yaşam becerileri açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 2018, 765-797.
• Ekmiş, Y. (2023). 2013, 2017 ve 2018 Fen bilgisi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Fırat Durdukoca, Ş., Yarıcı, A. N., & Batmaca, A. (2024). Fen bilimleri öğretim programı ve ders kitaplarının yaşam boyu öğrenme yeterliliği anahtar yetkinlikleri açısından incelenmesi. TEBD, 22(1), 359-383. Gelen, İ. (2017). P21-Program ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD uygulamaları). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-29.
• Gezer, A. (2022). Ortaokul fen bilimleri 6,7 ve 8. sınıf ders kitaplarında yer alan etkinliklerin 21.yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Gündüz, A.Y. (2023). The importance of investigating students’ lifelong learning levels and perceptions of 21st-century skills. International e-Journal of Educational Studies, 7 (15), 788-796. https://doi.org/10.31458/iejes.1346220 Hamarat, E. (2019). 21. yüzyıl becerileri odağında Türkiye’nin eğitim politikaları, SETA. Yayın.
• Kalemkuş, J. (2021). Fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının 21.yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 63-87. Kardeş, S. (2020). Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri ve STEAM eğitimi bağlamında incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(2), 109-119. Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Devlet Basımevi.
• Özkan, U. B. (2021). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Pegem Yayın.
• Partnership for 21st Century Skills P21. (2019). Framework for 21st century learning. Retrieved from https://www.battelleforkids.org/networks/p21 Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. Şengül, S., Erçoban, M., & Öztürk Zora, L. (2021). Matematik dersi ortaokul programlarının 21. yüzyıl becerileri kapsamında incelenmesi. Pearson Journal, 6(16), 145-166.
• Tural, A. & Duman, B. (2019, Nisan). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı’nın iletişim becerisi açısından incelenmesi. 3. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi’nde sunulmuş bildiri.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Z., & Yıldırım, H. İ. (2023). Fen bilimleri ders kitaplarının değerler açısından incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(2), 933-958.